Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Phóng sự

Tản mạn bên dòng sông Sê Pôn

Thanh Nguyễn - 16:35, 27/07/2021

Khi đặt chân đến bên bờ Sê Pôn tôi lại vấn vương câu hát “anh ở bên này Đông Trường Sơn, em ở bên này Tây Trường Sơn...”. Dòng sông ấy đã ôm trọn thị trấn Lao Bảo (Hướng Hóa, Quảng Trị) rồi chảy ngược về phía mặt trời lặn, qua đất nước Triệu Voi; mang trong mình tình hữu nghị của hai dân tộc Việt- Lào.

Người dân các bản thuộc hai nước Việt-Lào ở đôi bờ sông Sê Pôn thường qua lại, thăm thân trên những còn thuyền - ảnh chụp khi chưa có dịch Covid-19
Người dân các bản thuộc hai nước Việt-Lào ở đôi bờ sông Sê Pôn thường qua lại, thăm thân trên những còn thuyền - ảnh chụp khi chưa có dịch Covid-19

Nơi dòng Sê Pôn chảy qua đất Việt…

Tôi men theo những bản làng bên bờ Sê Pôn của đất nước Việt Nam để cảm nhận rõ hơn “nửa dòng sông trôi”.

Nép mình bên dòng sông Sê Pôn, là nhà tù Lao Bảo tại thị trấn Lao Bảo, huyện Hướng Hóa (Quảng Trị). Từ con đường mòn bên cạnh nhà tù, cắt ngang tuyến đường tuần tra  thênh thang, xuống một con dốc là đến bờ sông Sê Pôn. 

Đi qua nhà tù Lao Bảo là trung tâm bản Ka Túp. Từ đây, trên con đường tuần tra sát biên được rải bê tông rộng rãi, là mái nhà của đồng bào Pa cô, Bru-Vân Kiều. Còn sau lưng họ là dòng Sê Pôn lờ lững trôi ngược về phía mặt trời lặn, rồi nhập vào dòng Mê Kông vĩ đại ngay tại thị xã Pakse của Lào…

Chủ tịch UBND huyện Hướng Hóa Đặng Trọng Vân là người gốc Nghệ, nhưng rành rẽ như dân bản địa thực thụ: Sông Sê Pôn chảy qua 8 xã, thị trấn vùng biên giới của huyện Hướng Hoá dài chừng 25 km. Mỗi xã, thị trấn ở bên này sông thuộc huyện Hướng Hoá, đối xứng với mỗi cụm bản bên kia sông thuộc hai huyện Sê Pôn, Mường Nòng, tỉnh Savannakhet, nước bạn Lào. Bên kia sông là dãy núi cao của Lào mà người Việt gọi bằng một cái tên rất đẹp - dãy Yên Mã Sơn, tiếng Lào là Samatẹt. 

Trưởng bản Ka Túp, thị trấn Lao Bảo, huyện Hướng Hóa Hồ Văn Thảo là người Bru - Vân Kiều, kể chuyện: Khúc sông này đẹp nhất vì có dãy Yên Mã Sơn soi bóng lung linh, có cồn cát ở giữa, có những bến sông mơ màng ngủ dưới sương sớm đợi những chuyến đò từ nước bạn. Tuổi thơ của những người con Hướng Hoá, đã tắm trên một dòng sông là ranh giới chung của hai nước, nhưng không có đứa trẻ nào biết con sóng bên kia của Lào, con sóng bên này của ta.

Chuối được thu hoạch bên kia bờ Sê Pôn- Ảnh chụp trước khi có dịch
Chuối được thu hoạch bên kia bờ Sê Pôn- Ảnh chụp trước khi có dịch

Dọc theo dòng sông về phía Việt Nam là các thôn người Kinh, Bru - Vân Kiều, Pa Cô lên khai hoang lập ấp sau ngày Quảng Trị giải phóng. Những dải đất dọc sông là địa điểm đắc địa, ai cũng muốn ở vì gần nguồn nước sinh hoạt và tưới tiêu, đất đai lại màu mỡ. 

Cao hơn tí là những triền đồi ven sông Sê Pôn được bà con gieo trỉa lúa khô. Đây là thứ lúa nếp rất dẻo dùng để nấu xôi. Người Lào cũng như các dân tộc Việt Nam đều rất trân trọng hạt lúa, họ cũng quan niệm hạt lúa là hạt ngọc, là thứ thiêng liêng nhất của con người.

Triền sông Sê Pôn còn rợp màu xanh của những khóm chuối lúc lỉu. Thứ chuối mít móc thơm và ngọt nức tiếng của Quảng Trị, được đồng bào DTTS trồng sát mé sông.

Chúng tôi cũng đã gặp sát sông Sê Pôn là những rẫy sắn. Nhà máy Tinh bột sắn của công ty thương mại Quảng Trị thực sự đã là “cứu cánh” cho các dân tộc Việt-Lào sống sát bờ sông này. Từ khi có nhà máy thì các bản của người Lào cũng như các xã ven sông của đất Việt giàu lên không ngừng.

Dòng sông thắm tình hữu nghị

Bà con dân tộc Bru-Vân Kiều, Pa Cô ví dòng sông Sê Pôn là một dải lụa trời. Những đêm trăng, Sê Pôn càng trở nên thơ mộng. Chàng trai Bru Vân Kiều có giọng hát làm xiêu lòng cô gái Lào bên kia sông: “Cái siêng năng em hãy gác lại/ Cái lười biếng em hãy cất đi/ Ta cùng thức theo vầng trăng sáng đêm nay/Ta cùng vui theo năm tháng tròn đầy”. 

Đứng bờ bên kia, cô gái Lào sung sướng giơ tay vẫy rồi cất lời tình tứ: “Anh bắt được con nai/ Em muốn anh là con rể của mẹ./Anh săn được con gấu/ Em muốn anh là con rể của cha". Cứ thế, trăng Sê Pôn càng diễm lệ, bồng bềnh trong lời ca của đôi lứa hát giao duyên.

Lãnh đạo xã Thanh trao quà cho nhân dân bản Đen Vi Lay, huyện Sê Pôn, (Lào) - Ảnh chụp khi chưa có dịch Covid-19
Lãnh đạo xã Thanh trao quà cho nhân dân bản Đen Vi Lay, huyện Sê Pôn, (Lào) - Ảnh chụp khi chưa có dịch Covid-19

Ông Lê Bá Hùng, Chủ tịch UBND thị trấn Lao Bảo, huyện Hướng Hóa, cho biết: Nhiều đôi bạn trẻ hai bên có cảm tình với nhau qua tiếng kèn lời ca. Mỗi người đứng một bên bờ sông Sê Pôn đối diện và ra dấu hiệu chuyện trò. Không ít cô gái Lào đã thuộc những câu hát “sim” (giao duyên) của người Bru- Vân Kiều. Có nhiều đôi bạn trẻ của hai nước đã thành vợ thành chồng. Một dòng sông của tình yêu đôi lứa là thế.

Sê Pôn còn là dòng sông hữu nghị, thắm máu của hai dân tộc trong cuộc chiến đấu chống giặc Mỹ. Những trận chiến Khe Sanh, Nam Lào…, đã là minh chứng rõ nhất cho điều ấy. Dân tộc Lào, đã cùng Nhân dân Hướng Hoá gùi đạn pháo xe tăng tập kết ở xã Thuận, rồi vượt sông Sê Pôn bằng những tấm bè để đánh Làng Vây - cứ điểm quan trọng án ngữ phía tây Khe Sanh. 

Hình ảnh những chiếc xe tăng, cùng bộ binh quân giải phóng ở vùng lam sơn chướng khí này, đã khiến tướng lĩnh Mỹ và quân đội Sài Gòn kinh ngạc. Cũng phải, bởi lịch sử chiến tranh thế giới chắc chẳng nơi đâu mà đạn pháo, xe tăng lại được gùi cõng bằng những đôi chân trần của người dân, được đóng bè tre nứa vận chuyển để đảm bảo bí mật bất ngờ như ở Việt Nam.

Bộ đội Biên phòng đóng trên địa bàn Xã Thuận (Hướng Hóa) trò chuyện cùng bà con Bru -Vân Kiều
Bộ đội Biên phòng đóng trên địa bàn Xã Thuận (Hướng Hóa) trò chuyện cùng bà con Bru -Vân Kiều

Năm 1977, Hiệp ước hoạch định biên giới quốc gia Việt - Lào được ký kết, chia đôi bờ Sê Pôn sang hai quốc gia. Khi ấy, người dân Bru - Vân Kiều, Pa Cô hai bên sông mới thực sự hiểu khái niệm đường biên ngay trên con sông mà hàng ngày họ vẫn qua lại thăm thân, làm ăn, giúp nhau phát triển kinh tế, hỗ trợ khắc phục thiên tai... 

Con sông Sê Pôn mà cả hai bờ uống chung dòng nước đã là lãnh thổ của hai quốc gia nhưng với bà con Việt-Lào hai bên thì nó không bao giờ có khoảng cách. Sông kết nối 23 bản làng sống bên dãy Trường Sơn với những bản làng bên nước bạn Lào. Hàng chục năm qua, những bản ở hai bên bờ sông đối diện đều kết nghĩa anh em. Từ giữa dòng Sê Pôn, những bản làng Việt-Lào bình yên hai bên sông với khói bếp bay lên đầm ấm; lẫn trong tiếng chày giã gạo cứ nhịp nhàng, khoan thai…

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.