Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Tái hiện Lễ Bỏ mả (Pơ thi) của đồng bào dân tộc Gia Rai

PV - 21:30, 18/04/2021

Trong khuôn khổ các hoạt động sự kiện Ngày Văn hóa các dân tộc Việt Nam năm 2021, tại Làng Văn hoá - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội), đồng bào dân tộc Gia Rai đến từ tỉnh Gia Lai đã tái hiện lại Lễ Bỏ mả (Pơ thi) truyền thống của dân tộc mình.

Tượng Kra Kom (tượng nhà mồ) canh gác cho ngôi mả. Ảnh: Diễm Quỳnh
Tượng Kra Kom (tượng nhà mồ) canh gác cho ngôi mả. Ảnh: Diễm Quỳnh

Nói đến Tây Nguyên, người ta thường hay nghĩ đến đại ngàn hùng vĩ trên đất bazan, quê hương của những pho sử thi dài ngút ngắt và là xứ sở của cồng chiêng… Tây Nguyên không chỉ giàu về tài nguyên mà hơn thế còn là vùng đất giàu bản sắc văn hóa.

Lễ Bỏ mả (Pơ Thi) là lễ hội lớn và có ý nghĩa quan trọng trong đời sống tinh thần của của đồng bào dân tộc Gia Rai. Theo quan niệm của đồng bào dân tộc Gia Rai, sau khi chết, linh hồn của người đã khuất vẫn còn quanh quẩn đâu đó, giữa người chết và người sống vẫn còn mối quan hệ ràng buộc, do vậy hàng ngày người sống vẫn ra thăm mả, quét dọn sạch sẽ và mang cơm nước cho người đã khuất. Chỉ sau khi làm lễ Pơ thi phá bỏ nhà mồ cũ, dựng lên một nhà mồ mới lớn hơn, đẹp hơn thì linh hồn người đã khuất mới được siêu thoát, rời bỏ trần gian để đến với thế giới mới một cách nhẹ nhàng.

Thầy cúng thực hiện các nghi lễ trong lễ Pơ thi. Ảnh: Diễm Quỳnh
Thầy cúng thực hiện các nghi lễ trong lễ Pơ thi. Ảnh: Diễm Quỳnh

Chủ lễ (thầy cúng) phải là già làng có uy tín, am hiểu về phong tục tập quán của dân tộc. Lễ vật trong Lễ Pơ thi gồm có: lợn, gà, rượu… Sau đó, thầy cúng mang lễ vật ra nhà mồ để làm lễ cúng.

Lễ vật trong lễ Pơ thi. Ảnh: Diễm Quỳnh
Lễ vật trong lễ Pơ thi. Ảnh: Diễm Quỳnh

Khi thầy cúng xong người thân của gia đình vào nhà mồ đọc lời cúng bỏ mả và khóc than lần cuối cùng với người chết.

"Này chúng tôi bỏ mả đây
Làm mọi thứ cho ma đây
Xin ma đừng ghét bỏ
Đừng làm hại chúng tôi"

Thầy cúng đọc lời cúng mời các vị thần về thụ hưởng đồ lễ cùng con cháu. Ảnh: Diễm Quỳnh
Thầy cúng đọc lời cúng mời các vị thần về thụ hưởng đồ lễ cùng con cháu. Ảnh: Diễm Quỳnh
Đối với người Gia Rai, lễ bỏ mả là dịp thể hiện tình cảm, trách nhiệm của người đang sống với người đã khuất. Ảnh: Diễm Quỳnh
Đối với người Gia Rai, lễ bỏ mả là dịp thể hiện tình cảm, trách nhiệm của người đang sống với người đã khuất. Ảnh: Diễm Quỳnh

Cồng chiêng nổi lên, tất cả mọi người đứng dậy và bắt đầu màn trình diễn cồng chiêng, múa xoang… đặc sắc để tiễn đưa người đã khuất.

 Thiếu nữ Gia Rai uyển chuyển trong nhịp xoang truyền thống. Ảnh: Diễm Quỳnh
Thiếu nữ Gia Rai uyển chuyển trong nhịp xoang truyền thống. Ảnh: Diễm Quỳnh

Xuyên suốt lễ hội, những ghè rượu cần cứ vơi lại đầy, tiếng cồng chiêng thâu đêm suốt sáng, những vòng xoang nối dài, chân dậm đều, tay cầm tay, đều thành một nhịp, chậm rãi từng bước và luôn di chuyển ngược chiều kim đồng hồ. 

Trai làng bôi bùn đất, đeo mặt nạ hoá trang thành Bram (hồn ma) nhảy múa trong lễ Pơ thi. Ảnh: Diễm Quỳnh
Trai làng bôi bùn đất, đeo mặt nạ hoá trang thành Bram (hồn ma) nhảy múa trong lễ Pơ thi. Ảnh: Diễm Quỳnh
Các chàng trai đóng giả Bram (hồn ma) để đón linh hồn người đã khuất về với tổ tiên, với Yàng. Ảnh: Diễm Quỳnh
Các chàng trai đóng giả Bram (hồn ma) để đón linh hồn người đã khuất về với tổ tiên, với Yàng. Ảnh: Diễm Quỳnh

Không khí náo nhiệt của lễ hội Pơ thi càng đẩy lên đỉnh điểm với nhiều kịch tính khi xuất hiện những chàng trai từ trong rừng chạy ra, thân thể phủ đầy bùn đất và che mặt nạ đóng Bram (hồn ma) để đón linh hồn người đã khuất về với Atâu (tổ tiên) với Yàng.

Lễ Pơ thi như một nghi lễ đánh dấu dự khởi đầu của vòng luân hồi.

Kết thúc buổi lễ, mọi người cùng hòa nhịp cồng chiêng và những điệu múa xoang để giao lưu tình cảm, gắn kết cộng đồng. Ảnh: Diễm Quỳnh.
Kết thúc buổi lễ, mọi người cùng hòa nhịp cồng chiêng và những điệu múa xoang để giao lưu tình cảm, gắn kết cộng đồng. Ảnh: Diễm Quỳnh.

Không đơn thuần chỉ là một cuộc chia ly giữa người sống và người đã khuất, Pơ thi được xem là một Lễ hội văn hóa của đồng bào dân tộc Gia Rai ở Tây Nguyên, nơi mà những nét văn hóa đặc sắc nhất được trình diễn. Lưu giữ được Pơ thi chính là lưu giữ được không gian văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Gia Rai.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin nổi bật trang chủ
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ hội kiến Tổng thống Bulgaria Rumen Radev

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ hội kiến Tổng thống Bulgaria Rumen Radev

Thời sự - PV - 21:45, 25/09/2023
Sáng 25/9, trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Bulgaria, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã hội kiến Tổng thống Bulgaria Rumen Radev.
Quản Bạ (Hà Giang): Đẩy mạnh phát triển chăn nuôi gia súc hàng hoá

Quản Bạ (Hà Giang): Đẩy mạnh phát triển chăn nuôi gia súc hàng hoá

Kinh tế - Phạm Văn Phú - 21:38, 25/09/2023
Những năm gần đây, chính quyền huyện Quản Bạ, tỉnh Hà Giang đã đẩy mạnh hỗ trợ người dân phát triển chăn nuôi gia súc hàng hóa gắn với mở rộng diện tích trồng cỏ. Hiệu quả từ chăn nuôi gia súc đã góp phần thúc đẩy quá trình xóa đói giảm nghèo cho địa phương.
Đắk Lắk: Tập huấn, bồi dưỡng kiến thức cho Người có uy tín

Đắk Lắk: Tập huấn, bồi dưỡng kiến thức cho Người có uy tín

Người có uy tín - Lê Hường - 21:33, 25/09/2023
Ngày 25/9, Ban Dân tộc tỉnh Đắk Lắk tổ chức Hội nghị tập huấn, bồi dưỡng kiến thức đối với Người có uy tín trong đồng bào DTTS tỉnh Đắk Lắk đợt 2, năm 2023. Phó trưởng Ban Dân tộc tỉnh Đắk Lắk Hà Huy Quang tham dự Hội nghị.
Nghệ An: Tặng quà cho học sinh DTTS vùng tái định cư

Nghệ An: Tặng quà cho học sinh DTTS vùng tái định cư

Nhịp cầu nhân ái - Khánh Ngân - 21:29, 25/09/2023
Ngày 25/9, các thành viên Câu lạc bộ Tennis báo chí Nghệ An tổ chức thăm, tặng quà cho các em học sinh người DTTS ở xã tái định cư Thanh Sơn (Thanh Chương, Nghệ An) và các cháu tại Trung tâm mồ côi khuyết tật mẹ Terexa, xã Nghi Vạn (Nghi Lộc, Nghệ An).
Dông lốc tại Huế khiến nhiều ngôi nhà bị tốc mái, 6 người bị thương

Dông lốc tại Huế khiến nhiều ngôi nhà bị tốc mái, 6 người bị thương

Trang địa phương - Tào Đạt - 21:27, 25/09/2023
Chiều 25/9, Ban chỉ huy Phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh Thừa Thiên Huế cho biết, trận mưa lớn kèm lốc xoáy xảy ra trên địa bàn Tp. Huế sáng cùng ngày đã khiến 46 nhà bị tốc mái và 6 người bị thương.
Bí quyết vàng để có giấc ngủ sâu

Bí quyết vàng để có giấc ngủ sâu

Giấc ngủ có vai trò quan trọng đối với sức khỏe của con người. Một giấc ngủ sâu sẽ mang lại một tinh thần phấn chấn, thư giãn, thoải mái, đồng thời giúp tái tạo và phục hồi sức lực cho cơ thể. Nếu bạn đang thường xuyên phải đối mặt với tình trạng ngủ không ngon giấc, ngủ không sâu mỗi tối thì sau đây là bí quyết vàng giúp bạn có giấc ngủ sâu.
Cà Mau: Mang Tết Trung thu cho học sinh khó khăn khu vực biên giới

Cà Mau: Mang Tết Trung thu cho học sinh khó khăn khu vực biên giới

Trang địa phương - H. Tá - M. Triết - 21:26, 25/09/2023
Ngày 25/9, tại 02 điểm trường Tiểu học 2 Đông Hưng (xã Đông Hưng, huyện Cái Nước) và trường Tiểu học 2 Tam Giang Tây (xã Tam Giang Tây, huyện Ngọc Hiển), Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh phối hợp với Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) tỉnh Cà Mau tổ chức tặng quà Tết Trung thu cho các cho các em học sinh có hoàn cảnh khó khăn.
Hòa Bình: Nhân rộng những điển hình tiên tiến vùng đồng bào DTTS

Hòa Bình: Nhân rộng những điển hình tiên tiến vùng đồng bào DTTS

Công tác Dân tộc - Văn Hoa - 21:20, 25/09/2023
Trong những năm qua, đời sống của đồng bào DTTS và miền núi tại tỉnh Hòa Bình có nhiều khởi sắc, tỉ lệ hộ nghèo giảm nhanh, bền vững, an sinh xã hội được đảm bảo… Kết quả đó một phần nhờ sự đóng góp tích cực của các điển hình tiên tiến người DTTS, là những cán bộ cốt cán, nhân sĩ tri thức, doanh nhân, học sinh, sinh viên, thanh niên tiêu biểu… trên các lĩnh vực đời sống xã hội.
Ban Dân tộc tỉnh Bình Thuận: Tập trung tháo gỡ vướng mắc trong triển khai Dự án 1 thuộc Chương trình MTQG 1719

Ban Dân tộc tỉnh Bình Thuận: Tập trung tháo gỡ vướng mắc trong triển khai Dự án 1 thuộc Chương trình MTQG 1719

Công tác Dân tộc - Lê Vũ - 20:53, 25/09/2023
Tánh Linh là huyện đi đầu của Bình Thuận trong việc thực hiện Dự án 1 về xây dựng nhà ở cho đồng bào dân tộc thiểu số thuộc Chương trình MTQG 1719. Tuy nhiên, khó khăn hiện nay là nguồn kinh phí xây dựng nhà ở vẫn chưa được giải ngân, hoặc giải ngân chậm do vướng các quy định, thủ tục hành chính..
Trao sinh kế cho đồng bào khu vực biên giới

Trao sinh kế cho đồng bào khu vực biên giới

Kinh tế - Hoàng Trung - 20:31, 25/09/2023
Những ngày này, đến sân vận động UBND các xã Lâm Đớt, A Roàng, Đông Sơn, Hương Phong trong Khu Kinh tế Quốc phòng A So, huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế, chúng tôi được hoà vào niềm vui của bà con nơi đây. Bởi những ngày này, bà con Nhân dân nơi biên cương xứ Huế phấn khởi được Đoàn Kinh tế - Quốc phòng 92 (Đoàn 92), Quân khu 4 hỗ trợ trâu, bò sinh sản.
Thực hiện Chương trình MTQG 1719 ở Thanh Hóa: Triển khai nhiều hoạt động phổ biến giáo dục pháp luật và trợ giúp pháp lý đến vùng DTTS và miền núi

Thực hiện Chương trình MTQG 1719 ở Thanh Hóa: Triển khai nhiều hoạt động phổ biến giáo dục pháp luật và trợ giúp pháp lý đến vùng DTTS và miền núi

Công tác Dân tộc - Quỳnh Trâm - 20:27, 25/09/2023
Nâng cao hiệu quả tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật và khả năng tiếp cận và thụ hưởng trợ giúp pháp lý (TGPL), là một mục tiêu của Tiểu dự án 1, Dự án 10 trong Chương trình MTQG 1719. Theo đó, từ nguồn kinh phí của Chương trình, tỉnh Thanh Hóa đã triển khai được nhiều hoạt động, với nhiều hình thức, nhằm góp phần nâng cao nhận thức, hiểu biết pháp luật của các tầng lớp Nhân dân ở các địa bàn vùng DTTS và miền núi.