Dưa hấu lại phải nhờ một cuộc “giải cứu” trong tiếng thở dài.
“Giải cứu” nông sản dường như đã trở thành một thói quen của người thành thị. Không ít người tự xem đó là trách nhiệm xã hội của mình. Đi qua một điểm bán hàng “giải cứu” ven đường, hoặc điểm bán trong các siêu thị, nhiều người chẳng cần ngắm nghía, mặc cả, chỉ tặc lưỡi: Phải đỡ đần nông dân một tí! Họ còn khổ hơn mình rất nhiều!
Ý nghĩ “giải cứu” nông sản là trách nhiệm xã hội đang trở thành thói quen. Cho nên, hết dưa hấu, hành tím, tỏi,... cho đến thịt lợn, thịt bò,.... của bà con khi bị “ế” lập tức được mọi người hô hào giải cứu.
“Giải cứu” là một sự chia sẻ. Nhưng khi quá đà, hết lần này đến lần khác thì “giải cứu” lại chứa đựng sự trắc ẩn, nhuốm màu sắc của sự thương hại. Mà bất cứ sự thương hại nào cũng là một dạng phân biệt đối xử.
Để xảy ra tình trạng này là tại ai?
Qua biết bao nhiêu mùa nông sản Việt “ế ẩm”, làm nên một phong trào “giải cứu” như bây giờ đã phần nào trả lời câu hỏi này. Người ta trách thương lái “quỵt” lời hứa thu mua (mà chủ yếu là thương lái nước ngoài); rồi quay lại chê người nông dân nuôi trồng theo phong trào, thấy cây/con gì được giá là ào ào nuôi trồng.
Người ta cũng căn vặn chính quyền địa phương sao không tìm kiếm thị trường, không tăng cường dự báo, hướng dẫn nông dân nuôi trồng theo quy hoạch. Thôi thì đủ lời, đủ lẽ để “nói cho rõ”!
Nhưng “khổ lắm, biết rồi, nói mãi!”. Biết thế nhưng vẫn thế, làm sao khác được (!).
Ngay cái vụ dưa hấu của nông dân Quảng Nam, Quảng Ngãi những ngày đầu tháng Năm phải “giải cứu” cũng chẳng thể khác được. Đầu vụ (cuối tháng Ba, đầu tháng Tư), dưa hấu được mùa được giá. Nhưng ấy là khi bên Trung Quốc dưa hấu chưa đến thời điểm thu hoạch.
Đến đầu tháng Năm, các “vựa” dưa bên nước bạn vào chính vụ. Thế là dưa ta lập tức ùn ứ, giá xuống thấp kỷ lục; thậm chí dưa nứt toác giữa ruộng cũng chẳng có thương lái nào tới thu mua.
Vậy là phải “giải cứu”! Năm nào cũng vậy.
Rất có thể, nông sản Việt sẽ không phải lâm vào cảnh “giải cứu” nếu có được những dự báo chính xác, kịp thời từ các cơ quan chuyên môn.
SỸ HÀO