Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Quyết sách cho vấn đề di cư tự phát: Những hệ lụy đã được dự báo (Bài 3)

Lê Hường - 12:16, 18/05/2021

Khi các địa phương không thể giải quyết được tận gốc các vấn đề phát sinh do áp lực lớn của tình trạng di cư tự phát gây nên, thì những hệ lụy như đã được dự báo tất yếu xảy ra là điều khó tránh khỏi. Trong đó, đặc biệt là tình trạng lấn chiếm đất rừng, phá rừng và đói nghèo…

Những năm qua diện tích rừng bị thu hẹp bởi hậu quả của di cư tự phát là không hề nhỏ (Ảnh tư liệu)
Những năm qua diện tích rừng bị thu hẹp có một phần nguyên nhân do di cư tự phát (Ảnh tư liệu)

Phá rừng để lấy đất sản xuất

Cụm dân cư thuộc Tiểu khu 181, thuộc địa phận xã Liêng S’rônh, huyện Đam Rông, Lâm Đồng có khoảng hơn 100 hộ dân với khoảng 500 nhân khẩu, hầu hết là dân di cư tự phát. Cụm dân cư nằm lọt giữa rừng và không có đơn vị hành chính nên gọi theo địa giới hành chính đất rừng là Tiểu khu 181.

Ngoài làng Tiểu khu 181, huyện Đam Rông  còn những ngôi làng tự phát mọc lên ở các tiểu khu khác như Tiểu khu 179, 181, 180… Người đến ngày càng đông nên ở đây tình trạng phá rừng, lấn chiếm đất rừng đốt nương làm rẫy chưa khi nào hết nóng. Ban Quản lý rừng phòng hộ Sêrêpôk, huyện Đam Rông thường xuyên đối mặt với các đối tượng phá rừng, chiếm đất lâm nghiệp.

Theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) tỉnh Lâm Đồng, giai đoạn 1990 - 2005, Lâm Đồng có gần 56 nghìn hộ, hơn 248 nghìn khẩu dân của các tỉnh di cư ngoài kế hoạch đến tập trung chủ yếu ở các huyện Lâm Hà, Di Linh, Đức Trọng, Bảo Lâm, Bảo Lộc. Giai đoạn 2005 - 2019 có khoảng 2.200 hộ, 7.200 khẩu di cư đến; phần lớn đang sống trên đất quy hoạch lâm nghiệp, ven rừng và xen ghép tại các thôn bản tại các huyện Đam Rông khiến tình trạng phá rừng, lấn chiếm đất rừng diễn biến phức tạp.

Tương tự, tình trạng phá rừng, lấn chiếm đất rừng cũng xảy ra ở các tỉnh khác trong khu vực có người dân di cư tự phát tập trung đến. Như tại xã Cư Pui, huyện Krông Bông, tỉnh Đắk Lắk, khu rừng già ngày nào đến nay đã thành nơi ở, đất sản xuất của gần 1.500 hộ với hơn 8000 nhân khẩu. 

Anh Hoàng Trung Tiến, Trưởng thôn Ea Lang, xã Cư Pui cho biết: Gia đình anh di cư vào đây vào năm 1996. Thời điểm đó khu vực này toàn là rừng già, nhưng người dân phá dần, lấn chiếm dần mà nay không còn rừng nữa. Những người vào sau phải mua lại đất hoặc đi làm thuê chứ không còn đất mà khai hoang lấn chiếm

Số liệu của ngành chức năng tỉnh Đắk Lắk cho thấy, diện tích rừng bị thu hẹp trong những năm qua, nguyên nhân do hậu quả của di cư tự phát là không nhỏ. Đến hết năm 2019, tổng diện tích đất có rừng của tỉnh Đắk Lắk là 514.991 ha, trong đó rừng tự nhiên là 446.222ha, giảm 11.250ha diện tích rừng tự nhiên so với năm 2018.

Đói nghèo bủa vây

Theo thống kê của Bộ NN&PTNT, giai đoạn 2016 - 2020, các tỉnh Tây Nguyên có khoảng 11.642 hộ di cư tự phát đang sinh sống phân tán, chưa được sắp xếp ổn định vào các vùng dự án. Còn thống kê của các địa phương thì hiện nay, số hộ dân di cư tự phát có đất ở, đất sản xuất chỉ khoảng 20%, còn khoảng 80% phải đi làm thuê. Phần lớn các hộ này chưa có hộ khẩu…

Cùng với phá rừng là hàng loạt những hệ lụy kéo theo như không có hộ khẩu, không giấy tờ tùy thân và đói nghèo… khiến cuộc sống càng cơ cực. 

Đơn cử, tại Đăk Nông, nhiều hộ dân dư cư tự phát vào nơi đây hàng chục năm trước, qua nhiều năm vẫn chưa có hộ khẩu tại nơi ở mới. Đó là thực tế của nhiều hộ dân sinh sống thôn Phú Vinh, xã Quảng Phú, huyện Krông Nô, Đăk Nông.

Năm 2016, chính quyền tỉnh Đăk Nông mới công nhận sự tồn tại của khu dân cư này và đặt tên là thôn Phú Vinh dưới sự quản lý của xã Quảng Phú. Thống kê của chính quyền địa phương, cả thôn có khoảng 350 hộ, với hơn 1.200 nhân khẩu, 100% đồng bào dân tộc thiểu số như Tày, Dao, Thái… từ khu vực phía Bắc di cư vào. 

Thời điểm được chính quyền địa phương công nhận toàn bộ người dân đều không có hộ khẩu. Nhiều người bị thất lạc hoặc không có giấy tờ tùy thân... đời sống khó khăn, muốn vay mượn ngân hàng làm ăn phát triển kinh tế cũng không được, vậy nên hiện nay, tỷ lệ hộ nghèo của thôn vẫn chiếm đa số.

Tại xã Quảng Hòa, huyện Đắk G’Long, tỉnh Đăk Nông, ông Nguyễn Tôn Đông Khoa, Chủ tịch UBND xã Quảng Hòa cho biết: Toàn xã có 7 thôn, đến 90% dân số là đồng bào DTTS di cư tự phát vào từ nhiều năm trước. Dù sinh sống ổn định trên địa bàn xã, nhưng tới nay nhiều người không có giấy tờ tùy thân, khiến quyền lợi cơ bản của người dân như, việc học hành của con cái, khám chữa bệnh hay các thủ tục pháp lý khác… gặp rất nhiều thiệt thòi. 

"Đói nghèo, đông con luôn đi liền với nhau. Ở đây, nhà nào cũng trung bình có 5-6 người con. Cùng với đó là tình trạng tảo hôn trong đồng bào tại các khu dân cư di cư tự phát diễn ra suốt nhiều năm qua. Dù các ban, ngành, đoàn thể và địa phương cũng đã tích cực tuyên truyền nhưng để chấm dứt được tảo hôn thì rất khó..." - ông Nguyễn Tôn Đông Khoa, Chủ tịch UBND xã Quảng Hòa cho biết thêm.

Tương tự, tại Đăk Lăk, huyện Krông Bông là một trong số những huyện trên địa bàn tỉnh có số lượng dân di cư tự phát đến khá đông. Từ năm 1996 đến nay, đã có hơn 2.535 hộ với hơn 16.607 khẩu là đồng bào các DTTS … di cư tự phát từ các tỉnh phía Bắc vào cư trú tại các xã Hòa Phong, Cư Pui, Cư Đrăm. 

Trong đó, Cư Pui là địa phương có đông dân di cư tự phát nhất huyện với 1.237 hộ, 7.997 khẩu, tập trung tại 6 thôn: Ea Lang, Ea Uôl, Cư Tê, Ea Bar, Ea Rớt, Cư Rang. Cá biệt, có những thôn dù đã trải qua 20 năm định cư nhưng hiện nay vẫn còn trên 60% hộ thuộc diện nghèo và cận nghèo. Người dân sinh sống chủ yếu bằng sản xuất nông nghiệp với quy mô nhỏ lẻ, nhiều năm liền sống trong tình trạng “5 không”, nhà cửa tạm bợ, việc giao lưu, trao đổi hàng hóa với bên ngoài rất hạn chế do cư trú trong khu vực biệt lập, giao thông bị chia cắt...

Trên thực tế, những hệ lụy do di cự tự phát đã được dự báo từ trước. Các cấp ngành, địa phương ở khu vực Tât Nguyên cũng đã có nhiều nỗ lực để ổn định cuộc sống cho những hộ đã di cư; đồng thời tìm giải pháp ngăn chặn làn sóng di cư tự phát từ các nơi khác đến. Nhưng để đạt được mục tiêu này là không hề đơn giản...

Báo Dân tộc và Phát triển sẽ phản ánh nội dung này trong số báo tiếp theo.


 

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.