Đang học lớp 2 thì bố mất, Sùng A Khày bươn trải mưu sinh giữa núi rừng Mù Cang Chải. Trong một lần được Đoàn xã Khao Mang cho đi tham quan học tập mô hình nuôi ong rừng lấy mật, chàng trai người Mông trở về bản Háng Cháng Lừ với ấp ủ quyết tâm học cách nuôi ong kiếm tiền thoát nghèo.
Đầu tiên, Khày mua ong chúa giống nuôi thử nghiệm trong khu rừng xa trên núi Háng Cháng Lừ. Sau vài mùa, đàn ong phát triển nhanh, chất lượng mật khá tốt lại bán được giá, Khày bàn với bố vợ tập trung nhân rộng thêm nhiều tổ ong. Đến nay, gia đình anh đã có 60 tổ ong rừng.
Chia sẻ với chúng tôi, Khày cho biết, mỗi năm gia đình thu hoạch ong 3 lần vào các tháng 4, 8 và 12. Mỗi tổ ong một lần thu được 4 kg sáp và mật ong, 3 lần là 12 kg nhân, tổng cộng mỗi năm tổng thu khoảng trên 700 kg. Với giá trung bình hiện nay là 120.000 đồng/kg, gia đình anh có thu nhập gần 800 triệu đồng mỗi năm.
Theo anh Sùng A Khày, nuôi ong rừng tự nhiên không mất nhiều vốn đầu tư, không mất nhiều công chăm sóc mà lại có thu nhập cao, chỉ cần chuẩn bị tổ vào đầu mùa Xuân hằng năm để dụ ong về và chờ thu hoạch mật. Vì vậy ong rừng không được người dân nơi đây thuần hóa mang về nhà nuôi. Thay vào đó, các hộ nuôi ong sẽ vào rừng già lâu năm có thảm thực vật đa dạng, khu vực gần các khe suối để khoét hầm trên vách đá hoặc đục gốc cây mục để dụ ong về làm tổ. Tổ ong rừng tạo trong hầm vách đá hoặc làm bằng thùng gỗ; khi thu hoạch thu cả mật và sáp ong về bán. Mật ong rừng Háng Cháng Lừ tự nhiên bổ dưỡng, thơm ngon nên được nhiều khách hàng ưa chuộng.
Chị Đào Thị Thu Thủy - Trưởng Ban Tuyên giáo Huyện ủy Mù Căng Chải cho biết: Mô hình nuôi ong rừng trên địa bàn huyện không chỉ đem lại lợi ích kinh tế, mà còn góp phần bảo vệ rừng, bảo vệ môi trường sinh thái, hạn chế tình trạng người dân khai thác rừng, phá rừng làm nương.
Để mô hình phát triển theo hướng tập trung, quy mô lớn, hiện nay, huyện Mù Cang Chải đã hướng dẫn các hộ dân nuôi ong liên kết thành lập các tổ, nhóm liên kết, hoàn thiện hồ sơ đề nghị cấp có thẩm quyền công nhận mật ong rừng đạt sản phẩm OCOP 3 sao, góp phần thúc đẩy nghề nuôi ong rừng phát triển.
Hiện nay, huyện Mù Cang Chải đã hướng dẫn các hộ dân nuôi ong thành lập các tổ, nhóm liên kết, hoàn thiện hồ sơ đề nghị cấp có thẩm quyền công nhận mật ong rừng đạt sản phẩm OCOP 3 sao, góp phần thúc đẩy nghề nuôi ong rừng phát triển...