Mô hình liên kết chuỗi măng tây xanh với vai trò chủ lực của HTX trên địa bàn huyện Ninh Phước đã tạo động lực để đồng bào DTTS xóa đói giảm nghèo.Động lực giảm nghèo
Bác Ái là một trong những huyện nghèo của tỉnh Ninh Thuận. Toàn huyện có 9 xã thuộc khu vực III với 10 dân tộc cùng sinh sống, trong đó đồng bào Raglai chiếm trên 87%. Để đẩy mạnh công tác giảm nghèo, các cấp chính quyền ở huyện Bác Ái đã đẩy mạnh công tác đào tạo nghề, tạo việc làm, sinh kế cho lao động nông thôn và đồng bào DTTS. Đồng thời, chú trọng phát triển các mô hình hợp tác xã (HTX).
"Địa phương tăng cường huy động tối đa nguồn lực từ các cấp, tổ chức, cá nhân và cộng đồng để thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia trên địa bàn. Đồng thời, tập trung thực hiện mục tiêu giảm nghèo đa chiều, bao trùm, bền vững để hạn chế các hộ tái nghèo và phát sinh nghèo; hỗ trợ người nghèo, hộ nghèo vượt lên mức sống tối thiểu, tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản".
Ông Trịnh Minh HoàngPhó Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Thuận
Như ở xã vùng cao Phước Bình, mấy năm gần đây, huyện chủ trương đẩy mạnh phát triển mô hình trồng 20ha chuối hột mồ côi trên các sườn rẫy theo chuỗi giá trị, liên kết với tổ hợp tác, HTX và doanh nghiệp. Đồng thời, hướng dẫn, chuyển giao cho các hộ dân, tổ hợp tác, HTX các kỹ thuật trồng, thu hái, chế biến chuối hột mồ côi dưới dạng quả tươi, quả ép khô, hạt khô, rượu chuối hột đạt tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm.
Việc khai thác thế mạnh của cây chuối địa phương đã góp phần tích cực vào giảm nghèo, vào quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp ở địa phương và từng bước nâng cao thu nhập cho người dân xã Phước Bình. Nhờ đó, 2 năm qua, tỷ lệ hộ nghèo của xã đã giảm xuống còn 4,46%.
Hay như ở huyện Ninh Phước, mô hình liên kết chuỗi măng tây xanh với vai trò chủ lực của HTX ở hai xã An Hải và Phước Hải trong những năm gần đây đã và đang mang lại hiệu quả kinh tế cao. Hiện, xã An Hải là địa phương có diện tích trồng cây măng tây nhiều nhất ở tỉnh Ninh Thuận với trên 120ha măng tây
Nông dân xã Tân Hải, huyện Ninh Hải thu hoạch lúa Đông Xuân 2023 - 2024 (Ảnh: Nguyễn Thành).Theo đánh giá của người dân địa phương, với 3 sào măng tây xanh, mỗi ngày cho thu hoạch từ 8 - 12 kg/sào. Sản phẩm sau thu hoạch được HTX thu mua với giá thị trường. Với sản lượng thu hoạch đều đặn, mỗi tháng sau khi trừ chi phí đầu tư các hộ dân có lãi từ 15 - 20 triệu đồng từ bán măng tây xanh.
Tỉnh Ninh Thuận hiện có 32 DTTS cùng sinh sống, với trên 173.765 người, chiếm 23,71% dân số của tỉnh, chủ yếu là dân tộc Chăm và Raglai. Theo báo cáo của UBND tỉnh Ninh Thuận, tổng vốn đã bố trí trong 3 năm (2021 - 2023) thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2025 (Chương trình MTQG 1719) trên địa bàn tỉnh là trên 612 tỷ đồng, trong đó vốn đầu tư phát triển trên 310 tỷ đồng, vốn sự nghiệp trên 302 tỷ đồng. Riêng năm 2023, tổng vốn đã bố trí cho Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững là 167,29 tỷ đồng để thực hiện 7 dự án thành phần; tổng vốn đã bố trí cho Chương trình MTQG 1719 là 404,47 tỷ đồng để thực hiện 10 dự án thành phần.
Huy động tối đa nguồn lực để thực hiện các chương trình MTQG
Để giúp đồng bào DTTS phát triển kinh tế, tỉnh Ninh Thuận đã triển khai hiệu quả nhiều mô hình sản xuất như trồng mía, trồng cây măng tây, bưởi da xanh, mãng cầu, phát triển đàn gia súc, nuôi heo đen đặc sản, mô hình "cánh đồng lớn” sản xuất lúa giống vùng đồng bào Chăm tại huyện Ninh Phước; mô hình trồng cây công nghiệp, cây ăn quả trên đất dốc, triền núi tại các huyện Bác Ái, Thuận Bắc. Cùng với đó, tỉnh cũng tập trung các giải pháp về đào tạo nghề, giải quyết việc làm, cho các hộ vay ốn ưu đãi phát triển sản xuất
Diện mạo xã Lợi Hải, huyện Thuận Bắc ngày càng khởi sắc nhờ nguồn lực từ các chương trình MTQG (Ảnh: Nguyễn Thành).Bên cạnh trợ lực từ nguồn vốn chính sách thông qua các chương trình, dự án, cùng sự nỗ lực phấn đấu vươn lên của người dân, kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi tỉnh Ninh Thuận đã có sự chuyển biến rõ nét. Đến nay, 100% số thôn, xã vùng đồng bào DTTS ở Ninh Thuận được phủ kín điện lưới quốc gia, trên 90% hộ đồng bào DTTS sử dụng điện thắp sáng, tỷ lệ hộ đồng bào sử dụng nước sinh hoạt đạt trên 95%. Đến cuối năm 2023, tỷ lệ hộ nghèo của tỉnh giảm 1,72% so năm 2022. Thu nhập bình quân đầu người vùng đồng bào DTTS đạt 32,4 triệu đồng/năm; đời sống vật chất, tinh thần của người dân ngày càng được cải thiện.
Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Thuận Trịnh Minh Hoàng, địa phương tăng cường huy động tối đa nguồn lực từ các cấp, tổ chức, cá nhân và cộng đồng để thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia trên địa bàn. Đồng thời, tập trung thực hiện mục tiêu giảm nghèo đa chiều, bao trùm, bền vững để hạn chế các hộ tái nghèo và phát sinh nghèo; hỗ trợ người nghèo, hộ nghèo vượt lên mức sống tối thiểu, tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản. Từ đó, từng bước nâng cao chất lượng cuộc sống người dân, góp phần hoàn thành các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021 - 2025.
Với quan điểm ưu tiên đầu tư, chăm lo nâng cao đời sống cho vùng đồng bào DTTS và miền núi, Tỉnh ủy Ninh Thuận đã ban hành Nghị quyết số 19 về phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, nhằm hướng tới mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội theo hướng bền vững, tập trung xây dựng kết cấu hạ tầng giao thông, thủy lợi, hỗ trợ phát triển sản xuất, tạo sinh kế thoát nghèo bền vững cho người dân. Tỉnh Ninh Thuận phấn đấu trong giai đoạn 2021-2025, giảm hộ nghèo hàng năm từ 1,5-2%; trong đó giảm hộ nghèo khu vực vùng đồng bào DTTS và miền núi bình quân trên 3%/năm theo chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2021 - 2025.
