Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Nhà khoa học Việt tìm ra gene gây bệnh tăng nhãn áp

PV - 12:18, 06/09/2021

Ông là nhà khoa học người Việt đã tìm ra gene đầu tiên gây bệnh tăng nhãn áp (glocom) - nguyên nhân chính gây mù lòa cho khoảng 70 triệu người trên thế giới, đã được cấp bằng sáng chế tại Mỹ. Ông là Nguyễn Đức Thái, Tiến sĩ tại Đại học California, Mỹ.

TS Nguyễn Đức Thái.
TS Nguyễn Đức Thái.

Rắc rối với 2 thùng nước đá

TS Nguyễn Đức Thái là người Việt Nam định cư tại Hoa Kỳ. Năm 1984 ông tốt nghiệp chuyên khoa cao học Dược Đại Học California, San Francisco (gọi tắt là UCSF). Dưới sự đào tạo của nhà sinh học phân tử nổi tiếng người Mỹ John D. Baxter, TS Nguyễn Đức Thái đã tham gia nhiều nghiên cứu tế bào học và di truyền học tại Mỹ, được trao trách nhiệm Trưởng phòng Thí nghiệm chuyên khảo cứu về bệnh tăng nhãn áp tại UCSF. Tại đây, ông tham gia giảng dạy, nghiên cứu và là cố vấn khoa học cho một số hãng dược phẩm về gen.

Những năm cuối thế kỷ 20, TS Nguyễn Đức Thái đã theo đuổi nghiên cứu tân sinh học về ngành phân tử. Thời điểm ấy, bệnh tăng nhãn áp là một trong những nguyên nhân chính gây mù lòa cho khoảng 70 triệu người trên thế giới, không phân biệt chủng tộc. Tuy nhiên, việc tìm kiếm di thể cho bệnh này đã rất khó khăn vì tính chất phức tạp của bệnh glocom. Do vậy, việc phát hiện ra gene TIGR của TS Nguyễn Đức Thái ngoài giá trị giải nghĩa bệnh lý, còn có gíá trị ứng dụng quan trọng.

Cùng nghiên cứu với TS Nguyễn Đức Thái còn có 2 đồng nghiệp JR Polansky và WD Huang. 3 người được chứng nhận bằng phát minh đầu tiên về gene bệnh tăng nhãn áp năm 1994, có hiệu lực toàn thế giới. Bằng phát minh mang tựa đề: "Phương pháp định bệnh, chẩn đoán và điều trị bệnh tăng nhãn áp và các bệnh liên hệ khác dùng gen TIGR". Đến nay gene TIGR vẫn là phương pháp đang được áp dụng để chẩn đoán di truyền của bệnh tăng nhãn áp.

Năm 1998, cùng với hai nhóm nghiên cứu về tế bào học và di truyền học, TS Nguyễn Đức Thái được trao giải thưởng Rudi Lewin 1998, giải thưởng cao nhất hằng năm của Mỹ về nghiên cứu nhãn khoa. Với những thành tựu này, ông là người Mỹ gốc Việt được giới truyền thông toàn thế giới như truyền hình CNN, The New York Times, American Press, Science, Nature, The Japan Times... đưa tin và phỏng vấn rầm rộ. Thời điểm đó ông được mời tham gia, tư vấn cho một số chương trình ở Nhật Bản và Hoa Kỳ với mức đãi ngộ cao.

Mặc dù định cư ở Mỹ và rất bận rộn nghiên cứu, nhưng ngay từ những năm 1994, ông thường xuyên về nước hỗ trợ sinh viên, giảng viên nghiên cứu. TS Nguyễn Đức Thái cho biết, những người làm khoa học ít tính toán thiệt hơn cho bản thân, thường chọn những điều có lợi ích cho xã hội để làm. Cũng chính vì điều đó, trong nhiều năm liền, ông thường xuyên qua lại hai nước, mỗi lần về đều “tha lôi” rất nhiều hóa chất, dụng cụ nghiên cứu, sinh phẩm. Ông tự nhận mình như chú kiến cần cù tha từng mẩu kinh nghiệm về để phụ giúp khoa học nước nhà trong những năm khó khăn thiếu thốn.

TS Nguyễn Đức Thái kể, lần nào về nước, ông cũng bị hải quan thắc mắc vì xuống máy bay với hai thùng nước đá. Trải qua rất nhiều khó khăn về thủ tục, xin xỏ từ an ninh sân bay đến bảo vệ, đối mặt với nhiều tình huống khó xử khác để được mang hai thùng nước đá “trót lọt”. Bên trong hai thùng nước đá không phải là những quà cáp, thuốc men mà là các sản phẩm sinh học, men enzym cùng nhiều hóa chất cần thiết để các giảng viên, bác sĩ trường y làm thực nghiệm, nghiên cứu. Cũng từ những thùng nước đá đó mà nhiều thế hệ học trò của ông sau này phát triển công nghệ PCR, phục vụ trong điều trị chữa bệnh ngày nay.

Nhà khoa học Việt tìm ra gene gây bệnh tăng nhãn áp 1

Hướng về nguồn cội

Mặc dù nhận được rất nhiều lời mời với mức đãi ngộ cao và đang là công dân Hoa Kỳ, nhưng năm 2011 TS Nguyễn Đức Thái quyết định trở về Việt Nam. Ông nhận định nếu tiếp tục ở nước ngoài thì chỉ có lợi ích cho bản thân, còn về nước, ông hy vọng có lợi ích chung cho cộng đồng. “Tôi không thấy khó khăn trong các chọn lựa đó, tôi thấy hạnh phúc, chinh phục được mục tiêu là quan trọng và thường cần rất nhiều nỗ lực. Chúng ta cần tạo một thế hệ khoa học trẻ mạnh mẽ với định hướng xã hội trong tương lai, chứ không phải chỉ lo cho sự nghiệp uy tín cá nhân”, TS Nguyễn Đức Thái chia sẻ.

TS Nguyễn Đức Thái cho rằng, ông cũng như nhiều nhà khoa học khác dù đi khắp chân trời và có đạt được thành tựu gì thì cũng luôn hướng về quê hương đất tổ. Họ sẽ về khi điều kiện làm khoa học ở Việt Nam phát triển hơn. Những người ở lại, họ cũng vẫn đi về Việt Nam mỗi năm, và mỗi lần về thăm quê, họ đều mang theo rất nhiều nguồn kiến thức, công nghệ, kỹ thuật để chia sẻ. Hiện nay, phương tiện liên lạc hiện đại nên các nhà khoa học Việt ở bất kỳ đâu đều có thể thường xuyên chia sẻ, đóng góp, cống hiến cho đất nước và huy động những mối quan hệ quốc tế để phát triển khoa học nước nhà. Vì vậy, ông sáng lập ra chuỗi hội thảo thường niên TransMed-VN nhằm làm cầu nối trao đổi kinh nghiệm y sinh giữa giới khoa học quốc tế và Việt Nam.

Những năm gần đây, chuỗi hội thảo quốc tế TransMed-VN được nhiều người biết đến với nhiều sáng kiến, kinh nghiệm quốc tế hỗ trợ cho y học Việt Nam. Đặc biệt, trong cuộc chiến chống Covid-19, hàng loạt các trao đổi, nghiên cứu, thành tựu y học quốc tế đã được tổ chức như: “Những khám phá mới của tế bào gốc và ứng dụng cho đại dịch Covid-19”, “Chuyên gia kiều bào chung sức cùng TP.HCM chống dịch”, “Chuyên gia kiều bào chung tay vượt qua đại dịch – văcxin made in Vietnam”... Thông qua đó, giới khoa học trong nước, giáo viên, sinh viên y khoa được tiếp cận với những kiến thức, thành tựu y khoa mới chống Covid-19 của các nước. Cụ thể như: Giải pháp “thần tốc” xét nghiệm PCR diện rộng MASA của Học viên Quân y; Văcxin Nanocovax; Ứng dụng tế bào gốc trong điều trị Covid 19... và nhiều sáng kiến giải pháp khác đã được ông và cộng sự kịp thời đóng góp ý kiến, kích thích giới khoa học trong nước nghiên cứu.

Với chuyên môn cao về y sinh học và tâm huyết với khoa học nước nhà, TS Nguyễn Đức Thái là một trong số kiều bào được mời về nước tham gia tư vấn thành lập Trung tâm Công nghệ sinh học (CNSH) tại Khu Công nghệ cao (CNC) TP.HCM. TS Nguyễn Đức Thái tâm sự, sinh viên trong nước hiện nay rất giỏi và năng động; họ có những tiềm năng rất lớn cho phát triển khoa học tân tiến. Chuyện cơ sở hạ tầng chưa hoàn chỉnh, theo tôi, không phải là một cản ngại chính. Khá nhiều bước tiến dài trong khoa học, kỹ thuật xuất phát từ điều kiện nghiên cứu thiếu thốn. Trường hợp như GS Herbert Boyer chẳng hạn. Không được tài trợ làm nghiên cứu, ông ấy mượn phòng thí nghiệm của người bạn để làm thí nghiệm. Làm khoa học cần tinh thần tự quyết, tự chủ, sáng tạo, nhằm sử dụng mọi nguồn lực một cách tối ưu. So với điều kiện làm việc của “cha đẻ” công nghệ sinh học thời đó, nhiều phòng thí nghiệm của Việt Nam hiện nay còn hiện đại hơn nhiều./.

"Về chính sách thu hút các nhà khoa học là kiều bào nước ngoài về đóng góp quê hương, tôi nghĩ Chính phủ nên đi thẳng vào những ưu - nhược điểm của thực tiễn nền khoa học trong nước. Thay vì lên kế hoạch trải thảm đỏ, đề xuất các ưu đãi, Chính phủ nên công bố cụ thể thông tin Việt Nam đang gặp phải vấn đề gì, cần những chuyên viên như thế nào để chung tay giải quyết… Đấy mới là những điều mà người làm khoa học có lòng với đất nước thực sự quan tâm. Giá trị lớn nhất, quan trọng nhất đối với họ là được làm những công việc thiết thực theo đúng sở năng và được thấy những đóng góp của mình hữu ích cho cộng đồng" - TS Nguyễn Đức Thái.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Vai trò của nhà báo trẻ trong kỷ nguyên làm báo số

Vai trò của nhà báo trẻ trong kỷ nguyên làm báo số

Trong bối cảnh truyền thông hiện đại phát triển như vũ bão, nhà báo trẻ không chỉ là lực lượng kế cận, mà còn là những tác nhân đổi mới, góp phần định hình và xây dựng một môi trường truyền thông lành mạnh, nhân văn và sáng tạo. Họ là đại diện cho hơi thở mới, tư duy mới và cách tiếp cận mới, những yếu tố then chốt để lĩnh vực báo chí Việt Nam thích nghi và vững vàng trong kỷ nguyên số.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.