Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Nguồn lực đầu tư cho công tác di dân khỏi vùng nguy hiểm: Nơi nào cũng kêu thiếu (Bài 1)

Thanh Hải - 11:27, 20/06/2022

LTS: Thực tế hiện nay, việc di dân, tái định cư khỏi vùng nguy hiểm cũng như khắc phục hậu quả thiên tai, chủ yếu dựa vào nguồn lực ngân sách nhà nước. Dù Chính phủ đã rất quan tâm bố trí kinh phí, song còn ở mức rất thấp so với yêu cầu. Trong khi đó, nguồn lực từ xã hội hóa và các nguồn hợp pháp khác lại gần như đang “bỏ trống”, chưa thể tận dụng, khai thác được.

Nhà sinh hoạt cộng đồng bản Nam Tiến 2, xã Bảo Nam, huyện Kỳ Sơn (Nghệ An) xuất hiện nhiều vết nứt, sụt lún hơn 80cm, và không thể an tâm sử dụng
Nhà sinh hoạt cộng đồng bản Nam Tiến 2, xã Bảo Nam, huyện Kỳ Sơn (Nghệ An) xuất hiện nhiều vết nứt, sụt lún hơn 80cm, và không thể an tâm sử dụng

Thiếu kinh phí dẫn đến chậm tiến độ, thậm chí công trình phải… “đắp chiếu” dài ngày, hay người dân sống bất an nơi vùng sạt lở... luôn là vấn đề rất đáng lo ở nhiều dự án di dân khỏi vùng nguy hiểm. Kinh phí là vấn đề được nói đến nhiều nhất, bàn nhiều nhất, nhưng lại không được giải quyết rốt ráo là nguyên nhân chính làm cho cuộc sống của người dân ở vùng nguy hiểm, đa phần là vùng DTTS luôn trong tình trạng bất an kéo dài.

“Sống treo” trên vùng nguy hiểm

Tính đến nay, Nghệ An đang có 33 điểm sạt lở gây ảnh hưởng trực tiếp đến 612 hộ dân với 3.044 nhân khẩu. Dẫn đầu những địa phương có khu vực sạt lở, ngập úng, lũ lụt nguy hiểm, ảnh hưởng đến tính mạng và tài sản Nhân dân là huyện Kì Sơn.

Qua thống kê, huyện này có 9 điểm thường xuyên chịu ảnh hưởng của thiên tai, đe dọa cuộc sống của 384 hộ dân, 2.009 nhân khẩu ở các xã Mường Típ, Bảo Nam, Mường Ải, Tà Cạ, Mỹ Lý, Phà Đánh, Chiêu Lưu.

Ông Xeo Phò Thuyên, người dân bản Nam Tiến 2, xã Bảo Nam, huyện Kỳ Sơn (Nghệ An) kể khổ: Bản ta có nhiều vết nứt lớn, xuất hiện từ năm 2018. Cứ mỗi mùa mưa, vết nứt lại rộng thêm. Cả bản ai cũng lo nhưng chưa biết chuyển đến sinh sống ở đâu để ổn định cuộc sống.

80% địa bàn huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình thường xuyên bị ngập, có nơi ngập sâu (Trong ảnh là cầu Kiến Giang tại thị trấn Kiến Giang, huyện Lệ Thủy bị ngập nặng trong đợt mưa lũ năm 2020)
80% địa bàn huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình thường xuyên bị ngập, có nơi ngập sâu (Trong ảnh là cầu Kiến Giang tại thị trấn Kiến Giang, huyện Lệ Thủy bị ngập nặng trong đợt mưa lũ năm 2020)

Quảng Bình cũng là địa phương có nhiều điểm sạt lở, ngập úng nguy hiểm, đe dọa cuộc sống người dân mỗi mùa mưa bão. Qua khảo sát sơ bộ, toàn tỉnh đang có hơn 60 điểm sạt lở, ngập úng tập trung nhiều tại các huyện Minh Hóa, Tuyên Hóa, Lệ Thủy, Bố Trạch… với kế hoạch, phương án di dời hàng năm cần thực hiện là hơn 10.000 hộ.

Chủ tịch UBND huyện Lệ Thủy (Quảng Bình) Đặng Đại Tình chia sẻ: Nhiều địa phương ở tỉnh Quảng Bình nằm trong vùng cần phải di dân do nguy hiểm khi có mưa bão. Riêng huyện Lệ Thủy, thì 80% địa bàn dễ ngập úng; nhiều vùng ngập sâu như Sơn Thủy, Dương Thủy…; nhiều vùng dễ bị sạt lở nặng như Chung Thủy, Kim Thủy, Ngân Thủy… Tính ra, số lượng hộ dân dễ bị tác động bỡi ngập, sạt lở là khoảng 2.000 hộ.

Đó chỉ là một số ví dụ trong hàng nghìn trường hợp tương tự như vậy trên địa bàn cả nước. Câu chuyện người dân “sống treo” trên vùng nguy hiểm, là thực trạng đáng lo ở nhiều địa phương . Lâu nay, người dân ở vùng miền núi quen sống ven khe suối, dưới chân đồi núi nên nguy cơ ngập úng, sạt lở, lũ quét là điều khó tránh khỏi. 

Ở khu vực đồng bằng, nhiều vùng khu dân cư nằm ở vùng trũng, gần sông trong khi việc đô thị hóa nhanh dẫn đến hệ thống mương, cống tiêu không đáp ứng mưa lũ với tần suất lớn, cũng đã đối mặt với ngập úng nặng trong mùa mưa bão.

Xin được trích dẫn ý kiến của một người dân ở vùng miền núi Kim Bảng, xã Minh Hóa, huyện Minh Hóa (Quảng Bình) để nói về thực trạng chán nản, khi phải vướng dự án “treo”: Bao đời nay, dân làng chúng tôi luôn thấp thỏm khi lũ về. Dự án di dân khẩn cấp vùng ngập lụt, được phê duyệt gần 10 năm, đang rơi vào cảnh “đi chẳng được, ở chẳng xong”. Hàng chục hộ dân vùng miền núi Kim Bảng vẫn chưa thể ra khỏi vùng ngập lụt.

Khu vực Đoàn Kinh tế Quốc phòng 337 đóng quân đang bị sạt lở nghiêm trọng trong đợt mưa lũ năm 2020
Khu vực Đoàn Kinh tế Quốc phòng 337 đóng quân (Quảng Trị) đang bị sạt lở nghiêm trọng trong đợt mưa lũ năm 2020

Địa phương nào cũng kêu thiếu

Rất nhiều hộ dân nằm trong vùng nguy hiểm cần phải được di dân, nhưng chưa thể thực hiện. Trong khi đó, chính quyền các địa phương dù đã rất cố gắng, nhưng vẫn chưa có cách nào khác để giải quyết dứt điểm. Nhiều địa phương thừa nhận đang “bất lực”, chưa thể giải quyết dứt điểm các điểm nguy cơ cao về sạt lở đất, lũ ống, lũ quét, ngập lụt... để bảo đảm an toàn cho người dân trong mùa mưa bão. Trong rất nhiều nỗi lo mà chính quyền các địa phương cho biết, thì đáng lo nhất là vấn đề thiếu kinh phí để thực hiện.

Ông Đặng Trọng Vân, Chủ tịch UBND huyện Hướng Hóa (Quảng Trị) cho biết: Thực tế thì việc bố trí nguồn vốn chưa lồng ghép được vào các dự án; bố trí còn theo lộ trình, chương trình nhỏ giọt nên chưa phù hợp nhu cầu thực tiễn dẫn tới công trình, dự án kéo dài thời gian.

Nhìn từ Nghệ An, nhu cầu về bố trí ổn định dân cư khỏi vùng nguy hiểm là rất lớn. Nhưng, kết quả điều tra tại các địa phương và số liệu báo cáo của Chi cục Phát triển Nông thôn Nghệ An, tổng số vốn đã đầu tư bố trí ổn định dân cư từ năm 2011 đến 2018 là 496,494 tỷ đồng, đạt 38,57% mục tiêu quy hoạch đến 2020. 

Tỉnh Nghệ An đang có 13 dự án di dân, sắp xếp lại dân cư thực hiện dở dang, với tổng số vốn là 124,496 tỷ đồng/752,767 tỷ đồng (vốn được duyệt) đã cho thấy, khả năng cân đối ngân sách không đáp ứng được nhu cầu dẫn tới dự án “đổ bể”, chậm tiến độ.

Nhiều tuyến đường ở Vũ Quang (Hà Tĩnh) bị sạt lở nghiêm trọng đe dọa cuộc sống người dân (ảnh chụp mùa mưa bão năm 2021)
Nhiều tuyến đường ở Vũ Quang (Hà Tĩnh) bị sạt lở nghiêm trọng đe dọa cuộc sống người dân (ảnh chụp mùa mưa bão năm 2021)

Trong rất nhiều lý do nói về dự án “treo”, về nguồn lực đầu tư cho công tác di dân khỏi vùng nguy hiểm, người ta thường đề cập nhiều đến nguyên nhân thiếu vốn, vướng mặt bằng... Mặt khác, địa bàn bố trí dân cư tập trung chủ yếu ở vùng xa, vùng không thuận lợi, vùng miền núi và DTTS (do điều kiện tự nhiên và quỹ đất), yêu cầu kinh phí để đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng các khu TĐC rất lớn, trong khi nguồn vốn đầu tư của Trung ương là chủ yếu, nhưng lại phân bổ nhỏ giọt.

Thêm vào đó, các chương trình, dự án di dân vùng nguy hiểm, chưa huy động được các nguồn vốn hợp pháp khác (như xã hội hóa), do thiếu nguồn lực, đã dẫn đến thời gian thực hiện dự án kéo dài, thậm chí đổ bể. Bên cạnh đó, việc chậm triển khai hoặc triển khai không dứt điểm đã làm tăng kinh phí đầu tư theo thời gian, cũng đã góp phần làm cho dự án không hoàn thành theo tiến độ kế hoạch.

Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành từng phát biểu tại Hội nghị toàn quốc về công tác PCTT và TKCN năm 2022 rằng: Đầu tư cho phòng, chống thiên tai là đầu tư cho phát triển bền vững. Do đó, cần quan tâm tăng đầu tư từ ngân sách nhà nước, đa dạng hoá nguồn lực, sử dụng hiệu quả nguồn lực đầu tư,

Tuy nhiên, không phải địa phương nào cũng đa dạng hóa được nguồn lực thực hiện. Vì vậy, việc đầu tư cho việc di dân khỏi vùng nguy hiểm, dù là rất cấp bách nhưng vẫn đang tiếp tục thực hiện theo kiểu “cân, đong, đo, đếm”… Và khi đã như vậy thì chuyện: “đầu tư dàn trải”; “dự án cấp bách… tiến độ rùa bò”; "Dân khổ vì dự án treo"... cũng là hiển nhiên.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Kỷ niệm của người làm báo với vùng đồng bào DTTS

Kỷ niệm của người làm báo với vùng đồng bào DTTS

Đối với phóng viên Báo Dân tộc và Phát triển, niềm vui lớn nhất là được bà con đồng bào DTTS thương yêu, quý mến; dẫu công việc của mình cũng chỉ giúp được cho bà con một phần nhỏ trong cuộc sống của chính họ.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.