Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Người Ơ Đu trên hành trình phát triển: Cơ hội mới để đồng bào phát triển (Bài 2)

An Yên - 08:43, 11/11/2023

Dân tộc Ơ Đu là một trong số ít các DTTS rất ít người có đầy đủ chữ viết, tiếng nói và còn lưu giữ được nhiều phong tục, tập quán riêng có. Trong quá trình lập bản, xây mường, đồng bào Ơ Đu di chuyển nhiều chỗ ở nhưng vẫn giữ được những tinh hoa văn hóa của dân tộc mình. Đặc biệt, từ các chương trình, chính sách hỗ trợ của Đảng, Nhà nước đã giúp đồng bào đã vươn lên xây dựng cuộc sống ngày càng phát triển.

Bản Văng Môn của người Ơ Đu ngày càng đổi mới
Bản Văng Môn của người Ơ Đu ngày càng đổi mới

Giữ hồn cốt dân tộc

Sau bao cuộc di chuyển chỗ ở nhưng những giá trị văn hóa truyền thống như đan lát, dệt, thêu trang phục... của người Ơ Đu ở Tương Dương vẫn còn được đồng bào lưu giữ, trao truyền. Bằng chứng rõ nhất ở bản Văng Môn, xã Nga My là hình ảnh những người phụ nữ dệt vải, thêu váy, những người đàn ông đan lát vẫn hiện hữu trong nhiều ngôi nhà.

Bà Vi Thị Dung, 76 tuổi – được xem là một trong những “cây cao bóng cả” ở Văng Môn. Trò chuyện chúng tôi được biết, cụ Dung có mẹ là người Ơ Đu, bố là người Thái, chồng bà là ông Lo Hồng Phong - nguyên là cán bộ lãnh đạo xã nên có tư tưởng tiến bộ, luôn tạo điều kiện cho vợ tham gia hoạt động xã hội. Vì thế, bà Dung được kết nạp Đảng khi tròn 20 tuổi, thời điểm kết nạp Đảng bà đang là Chi hội trưởng Chi hội Phụ nữ bản Kim Hòa, xã Kim Đa (xã cũ của huyện Tương Dương trước khi di dời làm dự án thủy điện bản Vẽ).

Vào Đảng sớm, nhận thức rõ vai trò, trách nhiệm của người đảng viên, bà Dung không chỉ cố gắng làm tròn công việc ở thôn, bản mà còn trở thành hậu phương vững chắc cho chồng hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Nay ở tuổi “cổ lai hi”, bà Dung còn là nhân tố điển hình trong bảo tồn nghề dệt của đồng bào Ơ Đu "Khi rảnh rỗi, tôi lại dệt vải, vừa cho khuây khỏa, vừa là cách để cho thế hệ con cháu mình biết được dân tộc Ơ Đu có nghề dệt mà bảo tồn, gìn giữ"- bà Dung cho hay.

Cụ Vi Thị Dung, 76 tuổi, vẫn giữ nghề dệt truyền thống của dân tộc mình
Cụ Vi Thị Dung, 76 tuổi, vẫn giữ nghề dệt truyền thống của dân tộc mình

Để duy trì tiếng nói và chữ viết Ơ Đu, ngoài bày dạy cho con trẻ, những người lớn tuổi ở Văng Môn đã thực hiện các nghi lễ cổ truyền bằng tiếng Ơ Đu như nhắc nhở bà con dân bản chú ý bảo tồn chữ viết, tiếng nói của dân tộc. Ông Lo Văn Cường- thầy mo bản Văng Môn, xã Nga My cho biết: Người Ơ Đu có lễ đón tiếng sấm đầu năm mới. Đó là lễ lớn nhất của bà con được tổ chức vào khoảng tháng 2 đến tháng 3 âm lịch hằng năm. Năm nào, tôi cũng soạn lời và nói bằng tiếng Ơ Đu để hành lễ. Mình làm thế là để nhắc nhở bà con dân bản chú ý bảo tồn chữ viết, tiếng nói của dân tộc hơn.

Theo ông Lo Văn Tình, Bí thư Chi bộ bản Văng Môn: Trước đây, lễ đón tiếng sấm đầu năm chủ yếu do hộ gia đình tự tổ chức, còn bây giờ bản đứng ra tổ chức để bảo tồn bản sắc văn hóa của người Ơ Đu. Sau phần cúng bằng tiếng Ơ Đu do thầy mo thực hiện, là đến phần hội giao lưu văn hóa, văn nghệ, thưởng thức ẩm thực.

Về kiến trúc nhà ở, ngoài những ngôi nhà mẫu theo dự án TĐC, nhiều hộ Ơ Đu ở bản Văng Môn vẫn dựng nhà sàn theo lối truyền thống của dân tộc. Kiến trúc nhà ở của người Ơ Đu thường có 4 mái, lớp bằng nứa hoặc tranh, đầu nhà quay vào núi, cột chôn, một ngôi nhà thường có 4-8 cột, tương ứng với nhà 1 hay 3 gian. Khi dựng, bao giờ người Ơ Đu cũng dựng cột chính (cột góc ma nhà ở) trước, sau đó mới đến các cột khác theo thứ tự từ trái sang phải và từ trên xuống dưới.

Phụ nữ ở Văng Môn vẫn giữ nghề dệt truyền thống
Phụ nữ ở Văng Môn vẫn giữ nghề dệt truyền thống

Bên cạnh thế hệ cao tuổi, lớp người trẻ ở Văng Môn cũng đang được kỳ vọng là những "sứ giả" lan truyền văn hóa, bản sắc dân tộc Ơ Đu mai sau. Được học hành đầy đủ nên nhận thức người dân Ơ Đu càng được nâng cao. Những người trẻ của tộc người Ơ Đu được học hành, đã rời bản làng đi làm việc ở nhiều miền quê khác; thậm chí, công tác tại các xã trong huyện. Họ, chính là những “sứ giả” gìn giữ và lan tỏa văn hóa của tộc người mình nơi miền tây xứ Nghệ. Bởi một lẽ dĩ nhiên, như ai đó đã nói, khi con người ta có đầy đủ hiểu biết, có cuộc sống tốt hơn thì thường quay trở lại tìm hiểu, khôi phục, bảo tồn và gìn giữ nét văn hóa cổ truyền của dân tộc mình, dòng họ mình. 

Ngoài 65 lao động đi làm ăn xa, 5 sinh viên tốt nghiệp và có việc làm ổn định tại các xã trên địa bàn huyện… thì một trong những người trẻ được kỳ vọng ở Văng Môn là Lo Thị Hằng, sinh năm 1995. Học ngành kĩ sư nông nghiệp trường Đại học Vinh, Hằng không đi đâu xa kiếm việc làm mà có suy nghĩ là về tham gia hoạt động tại thôn bản để góp sức xây dựng quê hương giàu mạnh.

Trợ lực từ các chương trình, chính sách

Thực hiện Quyết định số 2086/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ Phê duyệt Đề án hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội các dân tộc thiểu số rất ít người giai đoạn 2016 - 2025, năm 20217 tỉnh Nghệ An đã phê duyệt Đề án Hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội dân tộc Ơ Đu giai đoạn 2016 - 2025 với kinh phí 120 tỷ đồng, nhằm nâng cao đời sống vật chất, tinh thần; tăng cường chăm sóc sức khỏe, cải thiện giống nòi và bảo tồn các nét văn hóa truyền thống của đồng bào.

Nhà sinh hoạt cộng đồng của người Ơ Đu ở bản Văng Môn được xây dựng khang trang
Nhà sinh hoạt cộng đồng của người Ơ Đu ở bản Văng Môn được xây dựng khang trang

Theo đó, bản Văng Môn đã được đầu tư 15 giếng khoan; 20 khung cửi phát triển nghề dệt may truyền thống; 77 chuồng bò xây mới kiên cố và 304 con bò giống; 77 máy cắt cỏ, cải tạo 8,5 ha đất trồng cỏ và cung cấp cỏ giống. Đặc biệt, nhà văn hóa của bản được xây dựng với kinh phí 4,5 tỷ đồng, cùng các thiết bị loa đài đầy đủ để hỗ trợ đội văn nghệ của bản hoạt động và đây còn là nơi còn là nơi dạy các khóa học tiếng Ơ Đu...

Bí thư đảng ủy xã Nga My Kha Văn Lập cho hay: Đời sống vật chất và tinh thần của bà con ngày càng được nâng lên, nhiều hộ dân đã chú trọng vào sản xuất, trồng trọt, chăn nuôi bò và có thu nhập ổn định. Các phong trào văn hóa, văn nghệ được người Ơ Đu gìn giữ và phát huy.

Dù vậy thì tỷ lệ hộ nghèo hiện nay của người Ơ Đu vẫn còn cao, chiếm gần 60%. Khó khăn hiện nay ở bản Văng Môn là trình độ dân trí không đồng đều, một bộ phận người dân Ơ Đu trông chờ vào sự hỗ trợ của Đảng, Nhà nước, chưa chú trọng đầu tư vào sản xuất vươn lên làm giàu, một số người dân chưa biết cách làm ăn, chưa áp dụng khoa học vào trong sản xuất nông nghiệp... dẫn đến đói nghèo vẫn hiện hữu với tỷ lệ lớn.

Chăn nuôi bò là một trong những mô hình phát triển kinh tế hiệu quả của đồng bào Ơ Đu ơ Văng Môn
Chăn nuôi bò là một trong những mô hình phát triển kinh tế hiệu quả của đồng bào Ơ Đu ơ Văng Môn

Để phát triển bền vững người Ơ Đu, nhiều chương trình, dự án thuộc chương trình MTQG 1719 đã được đầu tư ở Văng Môn, góp thêm nguồn lực để bà con Ơ Đu xóa đói, giảm nghèo. Theo đó, người Ơ Đu được hưởng dự án hỗ trợ xây dựng nhà ở theo dự án 1; hỗ trợ phát triển kinh tế nông, lâm nghiệp bền vững gắn với bảo vệ rừng và nâng cao thu nhập cho người dân theo tiểu dự án 1 của dự án 3; hỗ trợ đối với bà mẹ mang thai và trẻ em dưới 5 tuổi theo tiểu dự án 1 của dự án 9; hỗ trợ xây dựng mô hình trồng cây đu đủ đực…

Ông Kha Văn Lập, Bí thư Đảng ủy xã Nga My cho rằng: Người Ơ Đu đang đổi mới và phát triển từng ngày. Trong niềm vui và thành công đó, có sự nỗ lực, quyết tâm lớn của cộng đồng người dân; có sự chung tay, góp sức của cả hệ thống chính trị .Do đó, sự hỗ trợ, đầu tư theo Chương trình MTQG 1719 sẽ là “trợ lực” quan trọng để đồng bào tiếp tục vươn lên phát triển toàn diện, bền vững.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Đi qua những bản làng của đồng bào dân tộc rất ít người ở Lai Châu: Tiếp tục thực hiện hiệu quả các chính sách dân tộc (Bài cuối)

Đi qua những bản làng của đồng bào dân tộc rất ít người ở Lai Châu: Tiếp tục thực hiện hiệu quả các chính sách dân tộc (Bài cuối)

Lai Châu hiện có 20 dân tộc sinh sống, với dân số khoảng trên 484.000 người, trong đó có 4 dân tộc Mảng, Cống, Lự, Si La là thuộc nhóm dân tộc có khó khăn đặc thù. Nhờ các chính sách đối với của Đảng, Nhà nước, bộ mặt các bản làng dân tộc rất ít người của tỉnh Lai Châu dần thay đổi. Đặc biệt, giai đoạn 2021-2025, Chương trình MTQG phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi đã thiết kế tiểu dự án 1, Dự án 9 về đầu tư phát triển nhóm dân tộc thiểu số rất ít người và nhóm dân tộc còn nhiều khó khăn nhằm giải quyết toàn diện những vấn đề cấp thiết của đồng bào.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.