Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Người nặng lòng với văn hóa Jrai

PV - 14:58, 20/03/2019

Về Gia Lai hỏi tên nghệ nhân Rơ Châm H’Mút, hầu như ai cũng biết. Bởi ông không chỉ là người đánh cồng chiêng lão luyện, chỉnh chiêng rất giỏi mà còn chế tác được nhiều loại nhạc cụ dân tộc Jrai độc đáo. Mong ước của ông hiện nay là truyền dạy những giá trị văn hóa cồng chiêng cho các thế hệ con cháu…

Nghệ nhân Rơ Chăm H’Mút (người đánh trống) tham gia biểu diễn nhạc cụ truyền thống. Nghệ nhân Rơ Chăm H’Mút (người đánh trống) tham gia biểu diễn nhạc cụ truyền thống.

Tình yêu với nhạc cụ truyền thống

Nghệ nhân Rơ Châm H’Mút sinh ra và lớn lên tại làng MRông Yố 2 (xã Ia Ka, huyện Chư Păh). Quá trình trưởng thành của ông luôn gắn với tiếng cồng chiêng. Chia sẻ với chúng tôi, ông cho biết, cha ông là một nghệ nhân cồng chiêng có tiếng trong làng. Từ khi lên 5 tuổi, ông đã theo cha đi biểu diễn vào dịp lễ mừng lúa mới, đám cưới, đám ma, bỏ mả... Tối về, khi cha đem chiêng ra lau chùi, ông ngồi bên nghe cha kể ý nghĩa của từng loại chiêng. Lớn hơn ông được cha hướng dẫn cách chơi các chiêng, trống, đàn t'rưng rồi đam mê và yêu thích lúc nào không biết.

Rơ Châm H’Mút tâm sự: Âm nhạc nó như theo mình từ lúc còn nằm trên lưng mẹ. Mỗi lần, làng có việc gì, được mẹ cõng lên nhà Rông, chỉ cần nghe giai điệu của cồng chiêng vang lên là mình lại rạo rực cả người, nhảy nhót ngay trên lưng mẹ. Rồi niềm đam mê nhạc cụ truyền thống của dân tộc cứ lớn lên dần theo năm tháng.

Không chỉ am hiểu cồng chiêng, nghệ nhân Rơ Châm H’Mút còn biết chế tác nhiều loại nhạc cụ. Ông cho hay, việc chế tác nhạc cụ không chỉ xuất phát từ niềm đam mê mà còn từ khả năng lĩnh hội, lắng nghe từ những bậc cao niên và phải tự học là chính.

Cũng chính vì đam mê mà ông đã sưu tầm được nhiều bộ chiêng quý cho làng. Ông cũng tự mình chỉnh chiêng để đảm bảo nhạc cụ chiêng vang lên đúng điệu. Ông cũng phối hợp với chính quyền xã động viên dân làng duy trì đội cồng chiêng và múa xoang với 41 thành viên (người già nhất sinh năm 1957, người nhỏ nhất sinh năm 2006). Đội chiêng của xã đã từng được mời tham gia trình diễn ở nhiều sự kiện văn hóa lớn trong và ngoài nước.

Nghệ nhân Rơ Chăm H’Mút biểu diễn đàn T’rưng do mình tự chế tác. Nghệ nhân Rơ Chăm H’Mút biểu diễn đàn T’rưng do mình tự chế tác.

“Truyền lửa” cho thế hệ mai sau

Ngoài chơi cồng chiêng, chế tác nhạc cụ truyền thống, Rơ Chăm H’Mút còn gánh trên vai trách nhiệm của người “truyền lửa”. Để bảo tồn, phát triển nghệ thuật cồng chiêng của người Jrai đến thế hệ trẻ, nghệ nhân còn tham gia giảng dạy cồng chiêng cho các học sinh Trường THCS Ia Ka, THCS Ia Mơ Nông (huyện Chư Păh) và các trường nội trú của các huyện trên địa bàn tỉnh Gia Lai. Năm 2013, ông tham gia giảng dạy cho sinh viên của Học viện Âm nhạc Hà Nội trong vòng 10 ngày.

Ông chia sẻ: Nhìn các cháu nhỏ đeo trên mình bộ chiêng và say mê hòa vào điệu xoang, mình rất xúc động. Đó là nguồn động viên rất lớn để bản thân tiếp tục thực hiện ước mơ truyền dạy các giá trị văn hóa cồng chiêng lại cho thế hệ cháu con.

Hiện nay, có nhiều loại hình âm nhạc hiện đại, thu hút các em hơn, vì thế việc truyền dạy cũng khá khó khăn. Tuy nhiên, trong số đó vẫn có nhiều em đam mê và chăm chỉ tập luyện nhạc cụ dân tộc, đó là niềm vui lớn nhất đối với tôi.

Trong không gian phòng khách nhà ông hiện có rất nhiều giấy khen, bằng khen và các loại nhạc cụ dân tộc của người Jrai được trưng bày trang trọng. Trong đó, có 5 loại đàn do ông tự chế tác như: Kơ Ní, T’Rưng; Krông Pút; Goong và Prô Tung.

Hiện tại, nghệ nhân Rơ Chăm H’Mút còn lưu giữ được 2 bộ cồng chiêng cổ rất quý. Giữa căn nhà, ông bày ra “tình yêu” của mình rồi cẩn thận lau chùi kỹ từng vết lõm trên mặt chiêng cho hết bụi bẩn. Ông bảo, mỗi cái chiêng đều có hồn vía riêng. Muốn điều khiển được nó, phải hiểu nó, phải coi nó như người bạn tri âm, tri kỷ của mình, như vậy khi đánh chiêng, hồn mình, hồn chiêng sẽ hòa vào nhau, đẩy lên những âm thanh da diết, vang vọng núi rừng.

“Ngày xưa, ở vùng này cồng chiêng nhiều lắm, hầu như nhà nào cũng có. Thế nhưng, bây giờ, cả làng chỉ còn lại vài bộ, người biết đánh cũng thưa dần, tôi cảm thấy trách nhiệm trên vai mình càng nặng nề hơn”, nghệ nhân Rơ Chăm H’Mút tâm sự.

THÀNH NHÂN

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Dấu ấn trong bảo tồn giá trị văn hóa của đồng bào DTTS tại Cần Thơ

Dấu ấn trong bảo tồn giá trị văn hóa của đồng bào DTTS tại Cần Thơ

Những năm qua, việc triển khai Dự án 6, Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: từ 2021 - 2025 (Chương trình MTQG 1719), công tác bảo tồn, phát huy hiệu quả các nét đẹp văn hóa của đồng bào DTTS ở Cần Thơ đã tạo ra động lực quan trọng, ngày càng lan tỏa và đi vào thực chất.
Tin nổi bật trang chủ
Mong muốn tiếp tục nhận được những ý kiến đóng góp tâm huyết của các đồng chí cán bộ cấp cao qua các thời kỳ

Mong muốn tiếp tục nhận được những ý kiến đóng góp tâm huyết của các đồng chí cán bộ cấp cao qua các thời kỳ

Thời sự - PV - 1 giờ trước
Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định, những người đang đảm nhiệm trọng trách hiện nay luôn ý thức rằng, được kế thừa thành quả của các đồng chí vừa là niềm vinh dự, vừa là trách nhiệm lớn lao; nguyện sẽ giữ gìn, phát huy và phát triển những giá trị mà các đồng chí đã dày công vun đắp, đồng thời tiếp tục đổi mới sáng tạo để đáp ứng yêu cầu của thời đại.
Lịch tựu trường năm học 2025 - 2026 các địa phương

Lịch tựu trường năm học 2025 - 2026 các địa phương

Giáo dục - Minh Nhật - 4 giờ trước
Đa số học sinh trên cả nước sẽ tựu trường vào cuối tháng 8 để chuẩn bị cho năm học mới 2025 - 2026. Một số khối lớp đặc biệt như lớp 1, lớp 9 và lớp 12 sẽ có lịch sớm hơn nhằm củng cố kiến thức và làm quen với môi trường học tập.
Vinamilk được xếp hạng thương hiệu AAA+: Khẳng định vị thế Việt Nam trong ngành sữa thế giới

Vinamilk được xếp hạng thương hiệu AAA+: Khẳng định vị thế Việt Nam trong ngành sữa thế giới

Kinh tế - PV - 4 giờ trước
Vượt qua nhiều ông lớn quốc tế, Vinamilk được Brand Finance vinh danh là thương hiệu sữa tiềm năng nhất thế giới, với chỉ số sức mạnh thương hiệu ở mức xếp hạng cao nhất – xuất sắc vượt trội. Điều gì đã giúp thương hiệu này tạo nên kỳ tích?
Phá thành công chuyên án đường dây lừa bán 16 người sang các đặc khu tam giác vàng

Phá thành công chuyên án đường dây lừa bán 16 người sang các đặc khu tam giác vàng

Pháp luật - Minh Nhật - 5 giờ trước
Ngày 17/8/2025, Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Nghệ An cho biết, đã khởi tố vụ án, khởi tố đối tượng Lý Văn Sang (SN 1998, trú tại xã Cam Phục, tỉnh Nghệ An) về tội "Mua bán người".
4 nhóm hành vi là nguyên nhân gây ra nhiều vụ TNGT nghiêm trọng

4 nhóm hành vi là nguyên nhân gây ra nhiều vụ TNGT nghiêm trọng

Pháp luật - Minh Thu - 5 giờ trước
Theo báo cáo của Ủy ban An toàn giao thông quốc gia (ATGTQG), trong những tháng đầu năm, tình hình tai nạn giao thông (TNGT) trên toàn quốc tuy đã giảm, nhưng vẫn tiềm ẩn rất nhiều hành vi gây mất trật tự, an toàn giao thông (ATGT). Do vậy, đại diện Ủy ban ATGT cho rằng, cần cần kiểm soát chặt để ngăn ngừa nguy cơ cao gây tai nạn nghiêm trọng, đặc biệt là trên các tuyến cao tốc.
Người dân nô nức check-in tại Lăng Bác trước thềm Đại lễ

Người dân nô nức check-in tại Lăng Bác trước thềm Đại lễ

Những ngày gần đây, khu vực Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh và Quảng trường Ba Đình đã trở nên sôi động, khi người dân và du khách nô nức đổ về chụp ảnh, lưu giữ những khoảnh khắc ý nghĩa chào đón Đại lễ Kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9.
Khu rừng ở Đắk Lắk ghi nhận nhiều điểm có gà lôi trắng

Khu rừng ở Đắk Lắk ghi nhận nhiều điểm có gà lôi trắng

Môi trường sống - Hoàng Thùy - 5 giờ trước
Phối hợp cùng các đơn vị đặt bẫy ảnh, Vườn Quốc gia Chư Yang Sin đã ghi nhận gà lôi trắng xuất hiện ở 17 điểm khác nhau trong lâm phần do đơn vị quản lý.
Ngày 19/8, đồng loạt khởi công 250 công trình: Tạo bứt phá tăng trưởng từ kết cấu hạ tầng

Ngày 19/8, đồng loạt khởi công 250 công trình: Tạo bứt phá tăng trưởng từ kết cấu hạ tầng

Thời sự - Minh Thu - 5 giờ trước
Ngày 19/8, đúng dịp kỷ niệm 80 năm Ngày Cách mạng tháng Tám thành công (19/8/1945 - 19/8/2025), hướng tới kỷ niệm 80 năm Ngày Quốc khánh (2/9/1945 - 2/9/2025) cả nước sẽ chứng kiến một sự kiện lịch sử trong phát triển hạ tầng của đất nước, khi 250 công trình được đồng loạt khởi công tại 34 tỉnh, thành phố.
Miễn phí vé tham quan Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam dịp Quốc khánh 2/9

Miễn phí vé tham quan Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam dịp Quốc khánh 2/9

Tin tức - Thúy Hồng - 6 giờ trước
Chào mừng 80 năm Cách mạng Tháng Tám (19/8/1945 - 19/8/2025) và Quốc khánh Nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 - 2/9/2025), từ ngày 30/8 đến 2/9, Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Hà Nội) sẽ tổ chức chuỗi hoạt động đặc sắc mang chủ đề "Vui Tết Độc lập".
“Lá chắn mềm” trong cuộc chiến phòng, chống ma túy ở Quảng Ninh

“Lá chắn mềm” trong cuộc chiến phòng, chống ma túy ở Quảng Ninh

Pháp luật - Mỹ Dung - 6 giờ trước
Trong nỗ lực xây dựng các địa bàn “không ma túy”, tỉnh Quảng Ninh đang triển khai nhiều giải pháp hiệu quả, trong đó nổi bật là việc phát huy vai trò đặc biệt của đội ngũ Người có uy tín. Họ không chỉ là cầu nối giữa chính quyền và Nhân dân mà còn trở thành “tai mắt” đắc lực, góp phần giữ bình yên cho từng bản làng, khu phố.
Hướng dẫn các tuyến xe buýt để đến khu vực diễn ra lễ diễu binh, diễu hành ngày 2/9

Hướng dẫn các tuyến xe buýt để đến khu vực diễn ra lễ diễu binh, diễu hành ngày 2/9

Xã hội - Minh Nhật - 6 giờ trước
Người dân được khuyến khích sử dụng xe buýt khi tham gia sự kiện tại Quảng trường Ba Đình để giảm áp lực giao thông.