Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Người gìn giữ bản sắc văn hóa vùng cao Quảng Ngãi

Trần Đình Quang - 10:14, 15/09/2020

Nhiều người khi nghỉ hưu thường về chăm sóc cháu, con, ruộng vườn hay đi du lịch đó đây, nhưng nhà giáo, nhà thơ Nga Ri Vê, dân tộc Hrê từ khi nghỉ hưu đến nay vẫn miệt mài làm thơ, sưu tầm, biên soạn in sách, viết báo về văn hóa truyền thống các DTTS. Bà là nhà nghiên cứu, bảo tồn văn hóa các DTTS ở miền Tây Quảng Ngãi.

Nhà thơ, nhà nghiên cứu Nga Ri Vê (bên trái) và Nghệ nhân Ưu tú Đinh Công Bôn.
Nhà thơ, nhà nghiên cứu Nga Ri Vê (bên trái) và Nghệ nhân Ưu tú Đinh Công Bôn.

Từ khi nghỉ hưu, nhà thơ Nga Ri Vê lui về thị trấn Di Lăng, huyện Sơn Hà để sống và làm việc. Tuy sức khỏe yếu nhưng bà luôn nhiệt tình với công việc sưu tầm, nghiên cứu, viết sách, giới thiệu bản sắc văn hóa các dân tộc Ca Dong (nhóm địa phương của dân tộc Xơ Đăng), Co, Hrê…

Cuộc đời bà có nhiều kỷ niệm khó quên, đó là những năm tháng trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, bà là học sinh người DTTS ở miền núi Quảng Ngãi được ra miền Bắc học tập. Thời đó, bà và các bạn học sinh miền Nam đã nhiều lần được gặp Bác Hồ và Bác Đồng (cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng) đến thăm, động viên, học sinh miền Nam cố gắng học tập để ngày thống nhất đất nước sẽ trở về phục vụ quê hương.

Sau ngày miền Nam giải phóng, đất nước thống nhất, bà Nga Ri Vê là người đầu tiên tham gia xây dựng chương trình phát thanh tiếng Hrê trên sóng Đài Phát thanh Truyền hình Quảng Ngãi. Ba mươi năm trôi qua, bà vẫn luôn bồi hồi khi nhớ về những kỷ niệm một thời làm phát thanh viên của Đài tỉnh.

Ngôi nhà nhỏ của bà Nga Ri Vê ở thị trấn Di Lăng hôm nay đã chất đầy sách. Những đứa con tinh thần mang nặng dấu ấn về miền đất và con người miền núi Quảng Ngãi lần lượt ra đời. Bà như con ong cần mẫn đi khắp núi rừng miền Tây Quảng Ngãi sưu tầm những làn điệu dân ca, kể Moon, cách chế tác các nhạc cụ, trò chơi văn hóa dân gian và ngôn ngữ các DTTS để lưu lại cho đời sau.

Trong cuộc đời sưu tầm và sáng tác của mình, bà Nga Ri Vê đã có nhiều tác phẩm được bạn đọc gần xa yêu thích như các tập thơ: “Tất cả cho anh”, “Plây em mùa xuân”, “Khát vọng”, “Hương cau”… Văn xuôi có tập Truyện và ký “Người kể Moon”, Văn nghệ dân gian có các tác phẩm “Văn hóa dân gian Ca Dong, Hrê, Co”; “Tri thức và văn hóa nghệ thuật dân gian Hrê”, “Truyện cổ Ca Dong”… Đáng chú ý, năm 1992, tập thơ “Đóa hoa rừng” của bà được Hội Nhà Văn Việt Nam tặng giải B.

Sau một thời gian dài chuẩn bị, cuối năm 2019, bà cho ra mắt bạn đọc tập thơ “Hương cau”. Đọc tập thơ của bà, tôi thấy hình bóng quê hương đất ngàn cau huyện vùng cao Sơn Tây như hiện ra trước mắt tôi. Núi, rừng, sông, suối, mây trời và người mẹ Ca Dong được bà khắc họa trong thơ khá rõ nét. Ngôn ngữ thơ giản dị, dễ hiểu, dễ nhớ. Đặc biệt tiếng Hrê và tiếng Ca Dong được bà sử dụng nhiều trong các bài thơ. Bà nói với tôi, đây là món quà bà xin kính tặng quê hương Sơn Tây, nơi bà sinh ra.

Những năm tháng tuổi tác đã sang chiều, sức khỏe đã yếu nhưng bà vẫn nhiệt tình, cần mẫn với công việc sưu tầm, biên dịch tiếng Hrê. Bà dành thời gian về các bản làng dạy tiếng Hrê cho bọn trẻ và lắng nghe, ghi chép những câu chuyện kể của các già làng, Người có uy tín. Bà cũng luôn dặn dò con, cháu dù đời sống khó khăn đến mấy cũng phải giữ gìn văn hóa, bởi văn hóa là cội nguồn, là linh hồn của mỗi dân tộc.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về làng trải nghiệm nét văn hóa truyền thống

Về làng trải nghiệm nét văn hóa truyền thống

Hơn 2 tuần nay, các nghệ nhân người Xơ Đăng ở làng Đăk Rô Gia, xã Kon Đào, tỉnh Quảng Ngãi đang tích cực tập luyện để chuẩn bị tham gia hoạt động biểu diễn tại Làng Văn hóa – Du lịch các dân tộc Việt Nam, diễn ra cuối tháng 8/2025 với chủ đề “về làng trải nghiệm nét văn hóa truyền thống”.
Tin nổi bật trang chủ
Vận hội mới của đất nước

Vận hội mới của đất nước

Thời sự - Minh Thu - 6 giờ trước
Lễ khởi công, khánh thành đồng loạt 250 dự án, công trình trên khắp mọi miền Tổ quốc với tổng mức đầu tư lên tới 1,28 triệu tỷ đồng hôm 19/8 được kỳ vọng mở ra vận hội mới cho đất nước.
Chuyển biến trong nếp nghĩ cách làm từ Chương trình MTQG 1719

Chuyển biến trong nếp nghĩ cách làm từ Chương trình MTQG 1719

Dân tộc - Tôn giáo - Minh Thu - 6 giờ trước
Sau gần 5 năm triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030; giai đoạn 1: từ 2021 đến 2025 (Chương trình MTQG 1719), cùng với những thay đổi to lớn về kết cấu hạ tầng, đời sống kinh tế - văn hóa - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi đã có nhiều bước chuyển đáng mừng. Đặc biệt, “nếp nghĩ cách làm” của đại bộ phận đồng bào DTTS và miền núi đã có nhiều thay đổi.
Động lực để Kinh tế tư nhân phát triển

Động lực để Kinh tế tư nhân phát triển

Kinh tế - Minh Thu - 6 giờ trước
Nghị quyết 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân (Nghị quyết 68) được kỳ vọng sẽ trở thành động lực quan trọng đưa Việt Nam vươn lên mạnh mẽ trong giai đoạn mới.
Về làng trải nghiệm nét văn hóa truyền thống

Về làng trải nghiệm nét văn hóa truyền thống

Sắc màu 54 - Ngọc Chí - 6 giờ trước
Hơn 2 tuần nay, các nghệ nhân người Xơ Đăng ở làng Đăk Rô Gia, xã Kon Đào, tỉnh Quảng Ngãi đang tích cực tập luyện để chuẩn bị tham gia hoạt động biểu diễn tại Làng Văn hóa – Du lịch các dân tộc Việt Nam, diễn ra cuối tháng 8/2025 với chủ đề “về làng trải nghiệm nét văn hóa truyền thống”.
Chật vật tìm đất dựng nhà sau lũ

Chật vật tìm đất dựng nhà sau lũ

Phóng sự - Thanh Hải - 6 giờ trước
Nỗi đau mất nhà vì lũ, chưa nguôi ngoai, thì nay, nỗi lo tìm đất dựng lại nhà cho bà con miền Tây xứ Nghệ đã lại canh cánh từng ngày. Phía sau những chuỗi ngày chờ đất an cư, là tiếp nối bao trăn trở, day dứt khôn nguôi của người dân vùng thiên tai.
Đồng bào Xơ Đăng làng Kon Teo Đăk Lấp giữ hồn làng

Đồng bào Xơ Đăng làng Kon Teo Đăk Lấp giữ hồn làng

Nhà rông làng Kon Teo Đăk Lấp được xây dựng năm 1976, gắn với thời điểm lập làng. Nhà rông làm bằng vật liệu tự nhiên, nên cứ vài năm thì sửa chữa lại. Năm nay, sau khi xong vụ mùa, hơn 160 hộ dân trong làng họp và thống nhất sửa lại nhà rông cho mới, khang trang và chuẩn bị cho việc tổ chức các lễ hội của làng.
Đồng bào Xơ Đăng làng Kon Teo Đăk Lấp giữ hồn làng

Đồng bào Xơ Đăng làng Kon Teo Đăk Lấp giữ hồn làng

Media - Ngọc Chí - 6 giờ trước
Nhà rông làng Kon Teo Đăk Lấp được xây dựng năm 1976, gắn với thời điểm lập làng. Nhà rông làm bằng vật liệu tự nhiên, nên cứ vài năm thì sửa chữa lại. Năm nay, sau khi xong vụ mùa, hơn 160 hộ dân trong làng họp và thống nhất sửa lại nhà rông cho mới, khang trang và chuẩn bị cho việc tổ chức các lễ hội của làng.
Người có uy tín giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc

Người có uy tín giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc

Dân tộc - Tôn giáo - Minh Thu - 7 giờ trước
Văn hóa các dân tộc không chỉ là tài sản riêng của mỗi con người, vùng đất, quê hương, địa phương mà là tài sản chung của cả quốc gia, dân tộc. Những năm qua, Đảng, Nhà nước luôn quan tâm và dành nhiều nguồn lực để xây dựng và phát triển văn hóa, bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống các dân tộc, đạt được nhiều thành tựu nổi bật. Trong đó, có những đóng góp quan trọng của đội ngũ Người có uy tín trong đồng bào DTTS.
Gia Lai: Trao quyết định bổ nhiệm các cấp chính trị viên quân sự xã

Gia Lai: Trao quyết định bổ nhiệm các cấp chính trị viên quân sự xã

Tin tức - Ngọc Thu - 7 giờ trước
Chiều 21/8, Bộ Chỉ huy quân sự (CHQS) tỉnh Gia Lai đã tổ chức Hội nghị công bố và trao Quyết định bổ nhiệm chức vụ chính trị viên, chính trị viên phó cho 21 Ban CHQS xã thuộc Ban Chỉ huy phòng thủ khu vực 4 - Chư Prông. Đại tá Phạm Văn Đạt, Phó Chính ủy Bộ CHQS tỉnh dự chủ trì hội nghị.
Lãnh đạo tỉnh Quảng Ninh tiếp xã giao Quốc vương Bhutan

Lãnh đạo tỉnh Quảng Ninh tiếp xã giao Quốc vương Bhutan

Trang địa phương - Mỹ Dung - 7 giờ trước
Trong khuôn khổ chuyến thăm cấp nhà nước tới Việt Nam của Quốc vương Bhutan Jigme Khesar Namgyel Wangchuck và Hoàng hậu Jetsun Pema Wangchuck, sáng 21/8, tại Quảng Ninh, Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Đức Ấn cùng lãnh đạo các sở, ban, ngành của tỉnh đã tiếp xã giao Quốc vương và đoàn công tác.
Gia Lai: Tăng cường kết nghĩa giữa các đơn vị với vùng đồng bào DTTS

Gia Lai: Tăng cường kết nghĩa giữa các đơn vị với vùng đồng bào DTTS

Công tác Dân tộc - T.Nhân - H.Trường - 7 giờ trước
Ban Thường vụ Tỉnh ủy Gia Lai vừa ban hành Chỉ thị số 03-CT/TU về tăng cường hoạt động kết nghĩa giữa các địa phương, đơn vị với thôn, làng vùng đồng bào DTTS trên địa bàn tỉnh.