Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Người Đan Lai trên hành trình hội nhập: Đưa người Đan Lai ra khỏi rừng (Bài 2)

Thanh Hải - 09:41, 05/09/2022

Không thể để người Đan Lai mãi sống biệt lập trong rừng thẳm, với sự đói nghèo, lạc hậu, thất học và nạn tảo hôn, hôn nhân cận huyết.... bủa vây, làm suy thoái giống nòi, Đề án “giải cứu” tộc người có tục ngủ ngồi ở vùng lõi vườn quốc gia Pù Mát (Nghệ An) đã được các cấp chính quyền xây dựng và triển khai thực hiện quyết liệt...

Cuộc sống người Đan Lai ở bản TĐC Cửa Rào xã Môn Sơn vẫn còn rất nhiều khó khăn
Cuộc sống của người Đan Lai ở bản TĐC Cửa Rào, xã Môn Sơn vẫn còn rất nhiều khó khăn

Đưa người Đan Lai ra khỏi rừng

Năm 2001, đánh dấu một bước ngoặt khó quên với người Đan Lai, khi UBND tỉnh Nghệ An có chủ trương di dời 36 hộ dân ra khỏi rừng sâu, đến định cư vùng gần trung tâm xã. Đó là cuộc di cư “lịch sử” của tộc người này. Họ được định cư tại 2 bản Tân Sơn và Cửa Rào, thuộc xã Môn Sơn.

Phải đến năm 2006, khi Chính phủ phê duyệt Đề án bảo tồn, phát triển bền vững tộc người Đan Lai tại vùng lõi Vườn quốc gia Pù Mát, thì đó mới là một cuộc “giải cứu” thực sự khi đặt mục tiêu, 146 hộ gia đình người Đan Lai ở hai bản Búng và Cò Phạt sẽ được di dời ra khỏi rừng sâu. 30 hộ còn  ở lại bản Cò Phạt nhưng sẽ được đầu tư hạ tầng điện, đường, trường, trạm… để làm điểm du lịch sinh thái. 

Ngay khi Đề án có hiệu lực, 42 hộ dân Đan Lai đầu tiên đã được đưa ra khỏi rừng, đến nơi ở mới tại bản tái định cư (TĐC) Thạch Sơn thuộc xã Thạch Ngàn (Con Cuông), cách chỗ ở cũ khoảng 60 km. Tại đây, người dân được xây nhà, cấp ruộng nước, đất rừng và được trợ cấp gạo ăn trong một năm. Còn tại bản Bá Hạ cũng thuộc xã Thạch Ngàn, mãi đến năm 2017, mới tổ chức di dân và đến nay đã có 35 hộ người Đan Lai ở thành cụm dân cư trong bản Bá Hạ.

Một hộ dân Đan Lai TĐC tại bản Cửa Rào, xã Môn Sơn
Một hộ gia đình người Đan Lai TĐC, ổn định cuộc sống tại bản Cửa Rào, xã Môn Sơn

Chủ tịch UBND xã Thạch Ngàn huyện Con Cuông (Nghệ An) Lô Thanh Huấn còn nhớ mãi, thời điểm đi vào vùng lõi vườn quốc gia Pù Mát để vận động người Đan Lai ra ngoài định cư.

 “Năm 2016, khi đó tôi còn là Phó chủ tịch xã, nằm trong đoàn đi vận động. Vào đến nơi, chúng tôi thấy cuộc sống người Đan Lai quá khó khăn. Nhà tạm bợ và lụp xụp, đất sản xuất không có, cuộc sống chủ yếu dựa vào thiên nhiên”, ông Huấn kể lại.

Thực ra, năm 2012, những hộ dân chưa ra được khỏi rừng cũng được “giải cứu” khi con đường chạy vắt vẻo qua các sườn núi được mở thông suốt, từ trung tâm xã Môn Sơn chạy qua Cò Phạt và vào tận bản Búng. 4 cây cầu treo qua suối được xây dựng xong, phá thế cô lập hàng trăm năm nay của họ với thế giới bên ngoài. Rồi năm 2018, một bước ngoặt làm thay đổi cuộc sống người dân nơi đây khi họ bắt đầu có điện lưới, rồi sóng điện thoại.

Ông Ngân Văn Trường, Phó Chủ tịch UBND xã Môn Sơn chia sẻ: Một thời gian, việc vận động người Đan Lai đến định cư ở vùng khác luôn được chính quyền xã, huyện thực hiện thường xuyên. Đó là cách duy nhất để nâng cao đời sống, dân trí, bảo tồn tốt hơn cho tộc người này. Tuy nhiên, tập quán và thói quen của họ thích ở trong rừng sâu; hơn nữa, nguồn vốn thực hiện Đề án thiếu nên vẫn còn nhiều hộ dân chưa thể di dời theo như kế hoạch ban đầu đặt ra.

Đồng bào TĐC ở bản Bá Hạ tăng gia sản xuất
Đồng bào TĐC ở bản Bá Hạ chủ động cải tạo vườn rẫy để tăng gia sản xuất

Xây dựng cuộc sống mới

Ngoài việc thực hiện di dời, bố trí TĐC để “kéo” người dân Đan Lai ra khỏi rừng, thì việc tổ chức, ổn định sản xuất, đời sống cho người dân ở vùng lõi vườn quốc gia Pù Mát cũng như ở các điểm TĐC đặc biệt được chính quyền, các tổ chức chính trị- đoàn thể xã hội quan tâm.

Với những hộ dân đã được di dời TĐC, được hỗ trợ lương thực trong một năm, được hỗ trợ tiền di chuyển, được xây dựng nhà ở và chia đất sản xuất. Từng bước để người dân TĐC ổn định cuộc sống, nhiều chính sách về hỗ trợ con giống, phân bón, vật nuôi, nông cụ sản xuất đã được thực hiện. Các cấp ngành cũng đã tổ chức nhiều lớp khuyến nông, khuyến lâm, kĩ thuật sản xuất chăn nuôi tại các bản TĐC để người dân được tham gia.

Người Đan Lai ở bản Bá Hạ làm đường giao thông nông thôn
Người Đan Lai tích cực đóng góp sức công tham gia làm đường giao thông nông thôn

Trưởng bản Thạch Sơn, xã Thạch Ngàn Lê Văn Hào thông tin: Quá trình tập huấn, hỗ trợ kĩ thuật chăn nuôi và trồng trọt; huyện và xã đã vận động bà con tham gia đầy đủ.

Với những hộ Đan Lai còn ở vùng lõi vườn quốc gia Pù Mát, việc đầu tư, hỗ trợ để người dân thoát khỏi tình trạng hôn nhân cận huyết thống, thất học, đói nghèo… cũng được nhiều cấp, ngành quan tâm. Ngoài hỗ trợ giống, cây con, dụng cụ sản xuất, nhu yếu phẩm…, Vườn quốc gia Pù Mát đã tạo sinh kế cho người dân, bằng hình thức giao khoán bảo vệ rừng. Từ năm 2013-2017, đã có 834 lượt hộ đồng bào Đan Lai tại bản Búng và Cò Phạt nhận khoán hơn 18.323 lượt ha rừng. 

Bên cạnh đó, các công trình giao thông nối trung tâm xã Môn Sơn vào hai bản và đường nội bản, hệ thống cấp nước sạch, phòng khám quân dân y kết hợp, cũng đã được Bộ chỉ huy BĐBP Nghệ An thực hiện.

Đường vào bản Bá Hạ được cứng hóa
Đường vào bản Bá Hạ, nơi có đồng bào Đan Lai sinh sống đang từng bước được cứng hóa

Bên cạnh đó, những năm qua, việc bảo tồn và phát triển văn hóa, xã hội đối với người Đan Lai cũng đã trở thành hoạt động mang tính “kế sách” lâu bền. Con em đồng bào Đan Lai trong vùng lõi vườn quốc gia Pù Mát đã được vận động ra các trường trung tâm xã, huyện để học, nhằm tạo nguồn lâu dài và hướng nghiệp về sau phục vụ địa phương thôn bản. Phòng khám quân dân y kết hợp tại hai bản Búng và Cò Phạt đã có nhiều chương trình và định kỳ trong việc tuyên truyền sức khỏe sinh sản, phòng chống bệnh sốt rét, ăn ngủ hợp vệ sinh, nuôi nhốt gia súc và gia cầm xa khu dân cư, sử dụng nước hợp vệ sinh…

Ông Hoàng Sỹ Kiện, Chủ tịch UBND huyện Con Cuông thông tin: Huyện vẫn còn rất nhiều trăn trở trước hiện thực cuộc sống, khó khăn, vất vả của người Đan Lai ở vùng lõi vườn quốc gia Pù Mát. Nhưng để triển khai các dự án, kế hoạch, chủ trương dành cho việc bảo tồn, phát triển bền vững tộc người này, thì phải trông chờ rất nhiều vào ngân sách cấp trên.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.