Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Người có uy tín Hồ Văn Ly tích cực bảo tồn, phát huy văn hóa truyền thống

Hồng Phúc - Văn Sơn - 07:23, 22/11/2022

Nghe tiếng già làng, Người có uy tín Hồ Văn Ly - một “nghệ nhân" được dân phong đã lâu, thế nhưng chúng tôi chưa có cơ duyên được gặp. Nhận được cuộc điện thoại từ chị Hồ Thị Biến, cán bộ văn hóa xã Phước Mỹ, huyện Phước Sơn (Quảng Nam) thông báo ở thôn Công Ta Năng sắp diễn ra lễ hội ăn mừng lúa mới của đồng bào Bh’noong. Một công đôi việc, chúng tôi hào hứng lên đường tác nghiệp.

 Già làng Hồ Văn Ly (bên phải) cùng dân làng Công Ta Năng trang trí cho cây nêu
Già làng Hồ Văn Ly (bên phải) cùng dân làng Công Ta Năng trang trí cho cây nêu

Sau chặng chạy xe giữa non ngàn, bên tai tiếng gió lạnh vù vù của ngày Đông, khiến tiếng động cơ xe máy chỉ còn nhè nhẹ, cuối cùng cũng đến thôn Công Ta Năng. Nhìn  thấy những làn khói tỏa ra từ mái nhà sàn của đồng bào Bh’noong (nhóm địa phương thuộc dân tộc Gié Triêng), cảm giác thật ấm áp.

Tại thôn, già làng Hồ Văn Ly (75 tuổi), người Bh’noong cùng rất nhiều thanh niên, đang hối hả hoàn tất cây Nêu (Xờ neng) cho lễ hội tết mùa ăn mừng lúa mới của đồng bào. 

Vừa trang trí cho cây nêu, già Ly vừa trò chuyện với khách. Già bảo, ngày thơ ấu, già đã theo chân cha mẹ tham gia các lễ hội văn hóa ở làng, già ấn tượng nhất với quanh cảnh xung quanh đống lửa rực đỏ trước cây nêu ở sân nhà rông (a troóng), mọi người trong làng phấn khởi, vui vẻ tham gia điệu múa xoang trong không gian rộn ràng tiếng chiêng, điệu nhạc dân tộc.

Hiện vật của người Bh'noong mà già làng Hồ Văn Ly tặng lại cho Bảo tàng Quảng Nam
Hiện vật của người Bh'noong mà già làng Hồ Văn Ly tặng lại cho Bảo tàng Quảng Nam

Lúc đó, hình ảnh rất thiêng liêng của cây nêu đã ngấm vào người già lúc nào không hay biết. Từ lúc đó, già Ly bắt đầu theo các già làng, những người có năng khiếu để tìm tòi học về cách làm những phụ kiện trang trí trên cây nêu như: la hnăl và la zănh (tua cách điệu biểu tượng bông lúa), hình con cá (ktica), trang trí những bông hoa (pai) làm từ cây nứa, những chiếc diều (klang pa) với họa tiết hình tam giác cân... đến học đẽo, gọt, vẽ, tô màu cho cây nêu mỗi mùa lễ hội. Năm 18 tuổi, già Ly đã thành thạo và có thể đảm nhận một mình làm cây nêu phục vụ lễ hội của làng.

Đưa tay chỉ vào một ống lồ ô chẻ ra và được đan lại, già làng Hồ Văn Ly bảo, đây là nơi đựng lễ vật dâng lên cúng Yàng, tổ tiên ông bà người Bh’noong. Từ xa xưa, đồng bào Bh’noong sống với núi rừng, sống với sương giăng mây phủ. Theo quan niệm của họ, từ lâu cây nêu như chiếc cầu kết nối bầu trời và mặt đất, họ thành tâm ước nguyện mong Yàng sẽ che chở, ban mưa thuận gió hòa cho bản làng. Việc dựng cây nêu cao lớn giữa làng, cũng là lời khẳng định địa vị và khu vực của cộng đồng người Bh’noong.

Thôn Công Ta Năng hiện có 203 hộ, với 774 nhân khẩu, là đồng bào Bh’noong. Những năm qua, già làng Hồ Văn Ly đã tích cực cùng đồng bào Bh’noong nơi đây làm tốt công tác bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống. Mỗi khi trong thôn có những dịp lễ quan trọng trong năm như: Lễ cúng Yàng Sơri (Thần lúa), lễ ăn Tết rẫy (Xa pế xiếc), đám cưới, đám hiếu... già làng Hồ Văn Ly được mọi người tín nhiệm bầu làm chủ lễ, đứng ra kêu gọi người dân trong thôn cùng đóng góp và tham gia vào buổi lễ. 

Già làng Hồ Văn Ly đã vận động con, cháu dòng họ, người thân và gia đình cùng bà con trong thôn tham gia các hoạt động văn hóa, lễ hội, lưu giữ, bảo tồn cây nêu. Chính tâm huyết ấy, đã khơi dậy cho lớp trẻ trong thôn niềm tự hào về văn hóa truyền thống bao đời mà tổ tiên người Bh’noong đã lưu giữ. “Đó là phần “hồn” của làng và là báu vật của cha ông để lại”, già Ly nói.

 Đồng bào Bh’noong vui múa trong ngày hội mừng lúa mới. (Ảnh: Alăng Ngước)
Đồng bào Bh’noong vui múa trong ngày hội mừng lúa mới. (Ảnh: Alăng Ngước)

Chị Hồ Thị Hồng Hảo, Trưởng Phòng Dân tộc huyện Phước Sơn, cũng là người con Bh’noong thôn Công Ta Năng trải lòng: Trong lớp người già hiện nay ở xã Phước Mỹ, năm nay đã bước sang tuổi 75, già làng Hồ Văn Ly được bà con trên địa bàn ví như “cây đại thụ” không chỉ nổi tiếng giữa núi rừng vùng Đông Trường Sơn về am hiểu văn hóa truyền thống, mà già Ly còn lưu giữ nhiều những loại hình văn hóa truyền thống độc đáo và đặc sắc của người Bh’noong. Hơn 50 năm qua, già Ly đã dành bao tâm huyết cho công tác bảo vệ và phát huy giá trị văn hóa cộng đồng, giữ lại vốn quý để lớp trẻ chúng tôi học tập, noi theo.

Anh Hồ Văn Nhanh, Trưởng thôn Công Ta Năng chia sẻ, với một niềm yêu mến và cảm phục, già làng Hồ Văn Ly đã được cộng đồng người Bh’noong ở Công Ta Năng suy tôn là già làng gương mẫu (2010), Bí thư Chi bộ thôn Công Ta Năng (từ năm 2015), Người có uy tín trong cộng đồng (từ năm 2011).

Những cặp bánh sừng trâu, bánh ốc được gói bằng gạo rẫy để đón khách trong ngày hội. (Ảnh: Alăng Ngước)
Những cặp bánh sừng trâu, bánh ốc được gói bằng gạo rẫy để đón khách trong ngày hội. (Ảnh: Alăng Ngước)

Với uy tín của mình, những năm qua già làng Hồ Văn Ly còn là "cầu nối" tạo khối Đại đoàn kết toàn dân, góp phần xây dựng đời sống văn hóa, ổn định an ninh trật tự ở cơ sở. Địa phương vẫn duy trì kiến trúc truyền thống với những ngôi nhà sàn thấp quây quần bên nhà rông. Già Ly còn là người vận động, hướng dẫn dân làng giữ gìn các nét đẹp văn hóa của làng, bởi sự tâm huyết với văn hoá của dân tộc mình.

Trước khi rời vùng cao và chia tay già làng Hồ Văn Ly về lại dưới xuôi, già Ly đã tặng cho chúng tôi một ống lồ ô, có dáng tựa như chiếc cung. Đây là vật dụng để người Bh'noong dùng đuổi chim, chuột, sóc bảo vệ mùa màng trên rẫy, như một minh chứng về sự hiện diện của người Bh'noong làng Công Ta Năng hàng trăm năm trên đại ngàn Trường Sơn. Già Ly như "cây đại thụ" của núi rừng đang nâng niu, ươm mần cho thế hệ trẻ tiếp nối những giá trị tốt đẹp của dân tộc mình.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Học tập những mô hình hay, cách làm mới qua báo chí

Học tập những mô hình hay, cách làm mới qua báo chí

Tại huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình, Người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số là cầu nối quan trọng giữa chính quyền và nhân dân, vận động đồng bào chấp hành tốt chính sách, pháp luật. Họ là điểm tựa vững chắc, góp phần xây dựng khối đại đoàn kết. Hàng năm, đội ngũ những Người có uy tín được cập nhật thông tin, chính sách mới và nhận báo miễn phí để nâng cao hiểu biết, đồng thời, học hỏi những mô hình hay, cách làm mới qua báo chí.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.