Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Người có uy tín Hồ Văn Ly tích cực bảo tồn, phát huy văn hóa truyền thống

Hồng Phúc - Văn Sơn - 07:23, 22/11/2022

Nghe tiếng già làng, Người có uy tín Hồ Văn Ly - một “nghệ nhân" được dân phong đã lâu, thế nhưng chúng tôi chưa có cơ duyên được gặp. Nhận được cuộc điện thoại từ chị Hồ Thị Biến, cán bộ văn hóa xã Phước Mỹ, huyện Phước Sơn (Quảng Nam) thông báo ở thôn Công Ta Năng sắp diễn ra lễ hội ăn mừng lúa mới của đồng bào Bh’noong. Một công đôi việc, chúng tôi hào hứng lên đường tác nghiệp.

 Già làng Hồ Văn Ly (bên phải) cùng dân làng Công Ta Năng trang trí cho cây nêu
Già làng Hồ Văn Ly (bên phải) cùng dân làng Công Ta Năng trang trí cho cây nêu

Sau chặng chạy xe giữa non ngàn, bên tai tiếng gió lạnh vù vù của ngày Đông, khiến tiếng động cơ xe máy chỉ còn nhè nhẹ, cuối cùng cũng đến thôn Công Ta Năng. Nhìn  thấy những làn khói tỏa ra từ mái nhà sàn của đồng bào Bh’noong (nhóm địa phương thuộc dân tộc Gié Triêng), cảm giác thật ấm áp.

Tại thôn, già làng Hồ Văn Ly (75 tuổi), người Bh’noong cùng rất nhiều thanh niên, đang hối hả hoàn tất cây Nêu (Xờ neng) cho lễ hội tết mùa ăn mừng lúa mới của đồng bào. 

Vừa trang trí cho cây nêu, già Ly vừa trò chuyện với khách. Già bảo, ngày thơ ấu, già đã theo chân cha mẹ tham gia các lễ hội văn hóa ở làng, già ấn tượng nhất với quanh cảnh xung quanh đống lửa rực đỏ trước cây nêu ở sân nhà rông (a troóng), mọi người trong làng phấn khởi, vui vẻ tham gia điệu múa xoang trong không gian rộn ràng tiếng chiêng, điệu nhạc dân tộc.

Hiện vật của người Bh'noong mà già làng Hồ Văn Ly tặng lại cho Bảo tàng Quảng Nam
Hiện vật của người Bh'noong mà già làng Hồ Văn Ly tặng lại cho Bảo tàng Quảng Nam

Lúc đó, hình ảnh rất thiêng liêng của cây nêu đã ngấm vào người già lúc nào không hay biết. Từ lúc đó, già Ly bắt đầu theo các già làng, những người có năng khiếu để tìm tòi học về cách làm những phụ kiện trang trí trên cây nêu như: la hnăl và la zănh (tua cách điệu biểu tượng bông lúa), hình con cá (ktica), trang trí những bông hoa (pai) làm từ cây nứa, những chiếc diều (klang pa) với họa tiết hình tam giác cân... đến học đẽo, gọt, vẽ, tô màu cho cây nêu mỗi mùa lễ hội. Năm 18 tuổi, già Ly đã thành thạo và có thể đảm nhận một mình làm cây nêu phục vụ lễ hội của làng.

Đưa tay chỉ vào một ống lồ ô chẻ ra và được đan lại, già làng Hồ Văn Ly bảo, đây là nơi đựng lễ vật dâng lên cúng Yàng, tổ tiên ông bà người Bh’noong. Từ xa xưa, đồng bào Bh’noong sống với núi rừng, sống với sương giăng mây phủ. Theo quan niệm của họ, từ lâu cây nêu như chiếc cầu kết nối bầu trời và mặt đất, họ thành tâm ước nguyện mong Yàng sẽ che chở, ban mưa thuận gió hòa cho bản làng. Việc dựng cây nêu cao lớn giữa làng, cũng là lời khẳng định địa vị và khu vực của cộng đồng người Bh’noong.

Thôn Công Ta Năng hiện có 203 hộ, với 774 nhân khẩu, là đồng bào Bh’noong. Những năm qua, già làng Hồ Văn Ly đã tích cực cùng đồng bào Bh’noong nơi đây làm tốt công tác bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống. Mỗi khi trong thôn có những dịp lễ quan trọng trong năm như: Lễ cúng Yàng Sơri (Thần lúa), lễ ăn Tết rẫy (Xa pế xiếc), đám cưới, đám hiếu... già làng Hồ Văn Ly được mọi người tín nhiệm bầu làm chủ lễ, đứng ra kêu gọi người dân trong thôn cùng đóng góp và tham gia vào buổi lễ. 

Già làng Hồ Văn Ly đã vận động con, cháu dòng họ, người thân và gia đình cùng bà con trong thôn tham gia các hoạt động văn hóa, lễ hội, lưu giữ, bảo tồn cây nêu. Chính tâm huyết ấy, đã khơi dậy cho lớp trẻ trong thôn niềm tự hào về văn hóa truyền thống bao đời mà tổ tiên người Bh’noong đã lưu giữ. “Đó là phần “hồn” của làng và là báu vật của cha ông để lại”, già Ly nói.

 Đồng bào Bh’noong vui múa trong ngày hội mừng lúa mới. (Ảnh: Alăng Ngước)
Đồng bào Bh’noong vui múa trong ngày hội mừng lúa mới. (Ảnh: Alăng Ngước)

Chị Hồ Thị Hồng Hảo, Trưởng Phòng Dân tộc huyện Phước Sơn, cũng là người con Bh’noong thôn Công Ta Năng trải lòng: Trong lớp người già hiện nay ở xã Phước Mỹ, năm nay đã bước sang tuổi 75, già làng Hồ Văn Ly được bà con trên địa bàn ví như “cây đại thụ” không chỉ nổi tiếng giữa núi rừng vùng Đông Trường Sơn về am hiểu văn hóa truyền thống, mà già Ly còn lưu giữ nhiều những loại hình văn hóa truyền thống độc đáo và đặc sắc của người Bh’noong. Hơn 50 năm qua, già Ly đã dành bao tâm huyết cho công tác bảo vệ và phát huy giá trị văn hóa cộng đồng, giữ lại vốn quý để lớp trẻ chúng tôi học tập, noi theo.

Anh Hồ Văn Nhanh, Trưởng thôn Công Ta Năng chia sẻ, với một niềm yêu mến và cảm phục, già làng Hồ Văn Ly đã được cộng đồng người Bh’noong ở Công Ta Năng suy tôn là già làng gương mẫu (2010), Bí thư Chi bộ thôn Công Ta Năng (từ năm 2015), Người có uy tín trong cộng đồng (từ năm 2011).

Những cặp bánh sừng trâu, bánh ốc được gói bằng gạo rẫy để đón khách trong ngày hội. (Ảnh: Alăng Ngước)
Những cặp bánh sừng trâu, bánh ốc được gói bằng gạo rẫy để đón khách trong ngày hội. (Ảnh: Alăng Ngước)

Với uy tín của mình, những năm qua già làng Hồ Văn Ly còn là "cầu nối" tạo khối Đại đoàn kết toàn dân, góp phần xây dựng đời sống văn hóa, ổn định an ninh trật tự ở cơ sở. Địa phương vẫn duy trì kiến trúc truyền thống với những ngôi nhà sàn thấp quây quần bên nhà rông. Già Ly còn là người vận động, hướng dẫn dân làng giữ gìn các nét đẹp văn hóa của làng, bởi sự tâm huyết với văn hoá của dân tộc mình.

Trước khi rời vùng cao và chia tay già làng Hồ Văn Ly về lại dưới xuôi, già Ly đã tặng cho chúng tôi một ống lồ ô, có dáng tựa như chiếc cung. Đây là vật dụng để người Bh'noong dùng đuổi chim, chuột, sóc bảo vệ mùa màng trên rẫy, như một minh chứng về sự hiện diện của người Bh'noong làng Công Ta Năng hàng trăm năm trên đại ngàn Trường Sơn. Già Ly như "cây đại thụ" của núi rừng đang nâng niu, ươm mần cho thế hệ trẻ tiếp nối những giá trị tốt đẹp của dân tộc mình.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Lực lượng quan trọng trong khối đại đoàn kết toàn dân tộc ở Thái Nguyên

Lực lượng quan trọng trong khối đại đoàn kết toàn dân tộc ở Thái Nguyên

Từ nhiều năm qua, đội ngũ Người có uy tín trong đồng bào DTTS tỉnh Thái Nguyên đã và đang nỗ lực góp công góp sức trong các phong trào ở địa phương. Họ trở thành những “hạt nhân” trong công tác tuyên truyền, vận động Nhân dân thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước ở cơ sở, chung tay xây dựng và củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc.
Tin nổi bật trang chủ
Thủ tướng: Phân cấp, phân quyền mạnh hơn cho cấp nào sát thực tế, gần dân, sát dân, làm tốt hơn, hiệu quả hơn

Thủ tướng: Phân cấp, phân quyền mạnh hơn cho cấp nào sát thực tế, gần dân, sát dân, làm tốt hơn, hiệu quả hơn

Chiều 17/5, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì cuộc họp triển khai kế hoạch rà soát các nhiệm vụ phân cấp, phân quyền thuộc phạm vi lĩnh vực của các bộ, cơ quan ngang bộ khi thực hiện mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.
Sóc Trăng: Nhiều hoạt động ý nghĩa của Bộ đội Biên phòng nhân Kỷ niệm 135 năm ngày sinh nhật Bác

Sóc Trăng: Nhiều hoạt động ý nghĩa của Bộ đội Biên phòng nhân Kỷ niệm 135 năm ngày sinh nhật Bác

Nhịp cầu nhân ái - Văn Long - Tào Đạt - 21:00, 17/05/2025
Nhân dịp Kỷ niệm 135 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 - 19/5/2025), Đồn Biên phòng Lai Hòa, Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh Sóc Trăng, đã tổ chức nhiều hoạt động thiết thực, ý nghĩa, chăm lo cho người nghèo trên địa bàn khu vực biên giới biển do đơn vị quản lý.
Tìm thấy thi thể 02 nạn nhân cuối cùng vụ sạt lở đất trên địa bàn huyện Phong Thổ

Tìm thấy thi thể 02 nạn nhân cuối cùng vụ sạt lở đất trên địa bàn huyện Phong Thổ

Tin tức - Trọng Bảo - 17:23, 17/05/2025
Chiều ngày 17/5, các lực lượng chức năng đã tìm thấy 02 thi thể cuối cùng trong vụ sạt lở khi đang thi công tại công trường thủy điện Tả Páo Hồ 1A, xã Sì Lở Lầu, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu.
Bình Định: Tổ chức Giải xe đạp các câu lạc bộ tỉnh mở rộng

Bình Định: Tổ chức Giải xe đạp các câu lạc bộ tỉnh mở rộng

Thể thao - T.Nhân - H.Trường - 16:40, 17/05/2025
Hướng tới Kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 - 19/5/2025) và tiếp tục thực hiện Cuộc vận động “Toàn dân rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại”, ngày 17/5, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Bình Định tổ chức Giải xe đạp các câu lạc bộ tỉnh Bình Định mở rộng năm 2025, với sự tham gia của 150 vận động viên.
Tạo điều kiện thuận lợi khi thực hiện thủ tục nhập, trở lại quốc tịch Việt Nam

Tạo điều kiện thuận lợi khi thực hiện thủ tục nhập, trở lại quốc tịch Việt Nam

Thời sự - Hoàng Quý - 16:16, 17/05/2025
Ngày 17/5, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan, Quốc hội họp phiên toàn thể tại hội trường để nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quốc tịch Việt Nam.
Bình Định: Phấn đấu giảm 3 - 4% tỷ lệ hộ nghèo đồng bào DTTS trong năm 2025

Bình Định: Phấn đấu giảm 3 - 4% tỷ lệ hộ nghèo đồng bào DTTS trong năm 2025

Công tác Dân tộc - T.Nhân - H.Trường - 16:04, 17/05/2025
Theo kế hoạch thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi, tỉnh Bình Định đặt ra mục tiêu phấn đấu giảm từ 3 - 4% tỷ lệ hộ nghèo đồng bào DTTS trong năm 2025.
Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin sáng ngày 17/5, có những thông tin đáng chú ý sau: Đặc sắc Lễ hội Điện Trường Bà. Chùa Tây Thiên Tam Đảo. Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Phú Yên: Tập huấn, nâng cao năng lực giám sát Chương trình MTQG 1719

Phú Yên: Tập huấn, nâng cao năng lực giám sát Chương trình MTQG 1719

Công tác Dân tộc - T.Nhân-H.Trường - 15:33, 17/05/2025
Nhằm nâng cao năng lực giám sát cho đội ngũ cán bộ, Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Phú Yên vừa tổ chức Hội nghị tập huấn nâng cao năng lực tham gia giám sát, đánh giá thực hiện các dự án, tiểu dự án, nội dung thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2025 (Chương trình MTQG 1719).
Dấu ấn 100 năm báo chí cách mạng hội tụ tại Quảng Ninh

Dấu ấn 100 năm báo chí cách mạng hội tụ tại Quảng Ninh

Trang địa phương - Mỹ Dung - 15:31, 17/05/2025
Sáng 17/5, tại Bảo tàng tỉnh Quảng Ninh, Hội Nhà báo tỉnh, Trung tâm Truyền thông tỉnh, Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch, Bảo tàng Báo chí Việt Nam đã tổ chức khai mạc Triển lãm “100 năm Báo chí Cách mạng Việt Nam” nhằm tái hiện chặng đường vẻ vang của báo chí cách mạng, tôn vinh những đóng góp của người làm báo trong sự nghiệp phát triển quê hương, đất nước.
Kon Tum: Chủ trương tháo dỡ nhà rông để xây dựng phòng học của huyện Đăk Hà là đi ngược lại sự chỉ đạo của tỉnh

Kon Tum: Chủ trương tháo dỡ nhà rông để xây dựng phòng học của huyện Đăk Hà là đi ngược lại sự chỉ đạo của tỉnh

Pháp luật - Ngọc Chí - 13:34, 17/05/2025
Sáng ngày 17/5, trao đổi với phóng viên Báo Dân tộc và Phát triển, ông Phan Văn Hoàng – Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Kon Tum cho biết, việc huyện Đăk Hà yêu cầu dân làng dỡ bỏ nhà rông để xây dựng phòng học, trong khi người dân không đồng tình như báo nêu là đi ngược lại sự chỉ đạo của tỉnh.
JICA tổ chức hội thảo hỗ trợ kỹ thuật trồng tỏi cho đồng bào DTTS tại Nghệ An

JICA tổ chức hội thảo hỗ trợ kỹ thuật trồng tỏi cho đồng bào DTTS tại Nghệ An

Kinh tế - An Yên - 13:30, 17/05/2025
Sở Nông nghiệp và Môi trường Nghệ An vừa phối hợp với Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) tổ chức hội thảo phổ biến kỹ thuật trồng tỏi Sanuki cho đồng bào DTTS vùng núi cao Nghệ An. Hội thảo còn hướng đến mục tiêu quan trọng hơn là xây dựng chuỗi giá trị từ sản xuất đến bán hàng, góp phần thay đổi từ tư duy sản xuất ứng dụng KHCN đến quá trình tiêu thụ sản phẩm.
Đã tìm thấy thi thể 3 nạn nhân vụ sạt lở tại công trình thi công thủy điện trên địa bàn huyện Phong Thổ

Đã tìm thấy thi thể 3 nạn nhân vụ sạt lở tại công trình thi công thủy điện trên địa bàn huyện Phong Thổ

Tin tức - Trọng Bảo - 13:27, 17/05/2025
Thông tin từ lực lượng cứu nạn, cứu hộ cho biết, đến cuối giờ trưa nay (17/5) lực lượng chức năng đã tìm thấy thi thể 03 nạn nhân trong vụ sạt lở tại công trình thi công thủy điện Tả Páo Hồ 1A, xã Sì Lở Lầu, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu.