Ngôi đền có hệ thống tượng thờ tạo tác từ đất sét hàng trăm năm

Vũ Mừng - 16:28, 06/05/2025

Đền Suối Thầu nằm giữa những thửa ruộng bậc thang uốn lượn thuộc vùng lõi của danh thắng Di tích Quốc gia ruộng bậc thang xã Bản Luốc, huyện Hoàng Su Phì, tỉnh Hà Giang. Ấn tượng về ngôi đền có niên đại hàng trăm năm này là, toàn bộ hệ thống tượng thờ đều được tạo tác bằng đất sét rất độc đáo gắn với tín ngưỡng dân gian của đồng bào dân tộc vùng cao.

Căn cứ theo thông tin được khắc trên cây xà nóc của đền Suối Thầu: "Đại Nam quốc, Minh Mệnh tam niên Tuế, thứ Nhâm Ngọ mạnh đông nguyệt, hoàng đạo nhật lập vị..." Dịch nghĩa: Nước Đại Nam, vào năm Nhâm Ngọ, niên hiệu Minh Mệnh thứ 3 (1822), ngày tốt lập nên... Ngôi đền đã được xây dựng vào năm 1822. Trước đây, đền Suối Thầu có tường thưng bằng gỗ, có các hàng chân cột, vì, xà làm bằng gỗ, mái lợp gianh. Do tác động của thời gian, ngôi đền đã bị hư hỏng và sửa chữa nhiều lần. Về sau này, nhân dân trong vùng trùng tu, tôn tạo lại đền trên nền đất cũ, chất liệu chủ yếu bằng đất, gỗ và gạch, gồm có 1 gian với tổng diện tích 33m2, dài 7,5m, rộng 4,4m.

Người dân nơi đây lưu truyền: Vào thời điểm trước khi xây dựng đền, có một nhóm hộ gia đình người Dao áo dài từ thôn Bản Luốc của xã Bản Luốc hiện nay đến thôn Suối Thầu lập nghiệp. Lúc này rừng núi còn hoang vu, cuộc sống người dân gặp nhiều khó khăn… Quan trấn thủ địa phương lúc đó là ông Đặng Minh Đông (còn gọi là Đặng Diễn) đã cho người tìm thầy cúng và thợ để xây dựng cũng như đắp 13 pho tượng thờ các thần linh với ước mong nhân dân sẽ có sức khoẻ, mưa thuận gió hoà, mùa màng tươi tốt. Cùng với việc dựng đền đắp tượng, ông Đặng Minh Đông còn hướng dẫn các gia đình người Dao khai hoang làm ruộng bậc thang trồng lúa nước và làm nương. Sau khi ông mất, người dân địa phương vô cùng tiếc thương, để ghi nhớ công ơn người dân đã đắp thêm pho tượng ông và lập bát hương đưa vào thờ tại đền. — Người dân nơi đây lưu truyền: Vào thời điểm trước khi xây dựng đền, có một nhóm hộ gia đình người Dao áo dài từ thôn Bản Luốc của xã Bản Luốc hiện nay đến thôn Suối Thầu lập nghiệp. Lúc này rừng núi còn hoang vu, cuộc sống người dân gặp nhiều khó khăn… Quan trấn thủ địa phương lúc đó là ông Đặng Minh Đông (còn gọi là Đặng Diễn) đã cho người tìm thầy cúng và thợ để xây dựng cũng như đắp 13 pho tượng thờ các thần linh với ước mong Nhân dân sẽ có sức khoẻ, mưa thuận gió hoà, mùa màng tươi tốt. Cùng với việc dựng đền đắp tượng, ông Đặng Minh Đông còn hướng dẫn các gia đình người Dao khai hoang làm ruộng bậc thang trồng lúa nước và làm nương. Sau khi ông mất, người dân địa phương vô cùng tiếc thương, để ghi nhớ công ơn người dân đã đắp thêm pho tượng ông và lập bát hương đưa vào thờ tại đền.

Hồ sơ di tích của ngồi đền nêu rõ: Tượng Ngọc Hoàng (Nhùi Vương – tiếng dân tộc Dao), đầu đội mũ bình thiên, mắt mở to, sống mũi thẳng, miệng tươi cười, mặt đỏ, mặc áo hoàng bào màu vàng, hai tay để trong lòng bụng đỡ gương thần soi thế gian. Tượng trong tư thế ngồi trên ngai vàng, cao 1m. — Hồ sơ di tích của ngôi đền nêu rõ: Tượng Ngọc Hoàng (Nhùi Vương – tiếng dân tộc Dao), đầu đội mũ bình thiên, mắt mở to, sống mũi thẳng, miệng tươi cười, mặt đỏ, mặc áo hoàng bào màu vàng, hai tay để trong lòng bụng đỡ gương thần soi thế gian. Tượng trong tư thế ngồi trên ngai vàng, cao 1m.

Bức tượng Diêm Vương, đầu đội mũ, lông mày rậm, mắt mở to, sống mũi thẳng, khuôn mặt hồng, áo màu đỏ, xanh và đen, tay phải để úp trên đầu gối, tay trái để ngửa trên đầu gối. Tượng trong tư thế ngồi, cao 95cm.

Tượng Ngọc Nữ (đứng bên phải cạnh Ngọc Hoàng), tóc búi tó hai bên, mắt mở to, miệng tươi cười, mặc áo màu xanh, 2 tay dâng tấu sớ trước ngực. Tượng trong tư thế đứng, cao 30cm. Tượng Kim Đồng (đứng bên trái cạnh Diêm Vương), mắt mở to, miệng tươi cười, sống mũi thẳng, mặc áo màu đỏ, xanh, hai tay dâng tấu sớ trước ngực. Tượng trong tư thế đứng, cao 30cm.

Tượng Quan Thế Âm, đầu đội bảo quan, mặt trái soan, mắt mở to, sống mũi thẳng, miệng hé mở, tay phải đặt trên đầu gối, tay trái cầm lọ cam lồ trước bụng, chân trái khoanh tròn, chân phải để chống. Tượng cao 70cm, toạ trên ban thờ (cao 30cm, dài 70cm, rộng 55cm), phía trước của ban thờ được gắn ngói mũi hài tạo thành cánh sen màu đỏ. Phần phía dưới bệ thờ có tượng Thiện Tài Đồng Tử, cắt tóc ngắn, mắt mở to, sống mũi thẳng, miệng tươi cười, hai tay chắp trước ngực. Tượng trong tư thế đứng, cao 35cm và tượng Thiện Tài Long Nữ, tóc để dài chấm vai, mắt mở to, sống mũi thẳng, miệng hé mở, hai tay chắp trước bụng, mặc áo màu xanh, quần đỏ. Tượng trong tư thế đứng, cao 40cm.

Tượng thần Sấm Sét (Lôi Thần), có khuôn mặt đen dữ tợn, đầu đội mũ, mắt mở trắng, mũi to, miệng như đang quát tháo, mặc quần áo xanh, cổ áo và đai lưng màu đỏ, tay phải cầm 1 cây huyền trượng giơ ngang vai, tay trái cầm 1 lệnh bài từa tựa thánh giá ngang bụng. Tượng trong tư thế cưỡi mây, cao 81cm. Hai tượng hầu cận Lôi Thần đứng 2 bên cao 65cm. Tượng bên trái đầu đội mũ, mắt mở to, miệng hé mở, mặc quần áo xanh, cổ áo và viền ống tay màu vàng đỏ, tay phải cầm cây truỳ, tay trái đặt ngang bụng; tượng bên phải đầu đội mũ, mắt mở to, mặt trái xoan, sống mãi thẳng, mặc áo đỏ, cổ áo viên xanh, quần màu đen đỏ, 2 tay chắp trước ngực.

Phía ngoài của ban thờ Lôi thần là tượng thần Thổ Địa và ông Đặng Minh Đông. Trong đó, tượng thần Thổ Địa toạ trên bệ, đầu đội mũ, mắt nhìn xuống, miệng tươi cười, mặc áo màu xanh, cổ áo và ống tay áo được viền màu vàng, xanh, đen, quần màu vàng, tay trái đặt úp trên gối, tay phải cầm đính bạc để ngửa trên gối.

Đối diện với ban thờ Thổ Địa, ông Đặng Minh Đông là ban thờ Quan Âm và Mẫu. Phía ngoài là tượng Quan Âm ngồi trên lưng hổ, đội bảo quan, mắt mở to, mặt trái xoan, tai vểnh về phía trước, sống mũi thẳng, tay trái để áp vào lòng bụng, tay phải đặt úp lên gối phải, mặc thiên y màu xanh, đỏ, vàng, diên mạo rất đoan nghiêm. Toạ bên cạnh tượng Quán Âm là tượng Mẫu trong tư thế ngồi, mắt hơi nhìn xuống, tai to hơi vểnh về phía trước, ngực để trần, áo và quần màu xanh, 2 tay bế đứa trẻ đang cho bú, có một đứa trẻ ôm chân phải.

Cộng đồng người Dao ở khu vực Bản Luốc, huyện Hoàng Su Phì luôn coi ông Đặng Minh Đông là vị thần - có vị trí quan trọng trong đời sống tâm linh của họ để bảo vệ mùa màng và cuộc sống yên lành của dân bản trong vùng, tương tự như Thành Hoàng làng ở vùng đồng bằng Bắc bộ. Hàng năm đến ngày 15 tháng 7 âm lịch, nhân dân các thôn thuộc xã Bản Luốc mang lễ vật đến cúng tại đền. Mỗi hộ gia đình đại diện chủ hộ đến lễ, khi đi mang theo 1 con gà hoặc 1 miếng thịt lợn, 1 chai rượu, 1 nắm cơm, vàng hương. Lễ cúng kết thúc, họ tổ chức ăn uống ngay tại đền. Đây cũng là hoạt động mang đậm ý nghĩa nhân văn của cộng đồng người dân tộc Dao xã Bản Luốc huyện Hoàng Su Phì.

Năm 2013 đền Suối Thầu xã Bản Luốc đã được tỉnh Hà Giang công nhận di tích lịch sử cấp tỉnh theo quyết định số 1198/QĐ - UBND ngày 20/6/2013 của UBND tỉnh Hà Giang.

Phòng Văn hóa thông tin huyện Hoàng Su Phì, tỉnh Hà Giang đánh giá: Đền thờ Suối Thầu có hơn mười tượng thờ các vị thần và thành hoàng, trong đó có nhiều tượng rất ấn tượng mang giá trị khảo cứu văn hóa lịch sử.

Hồ Thầu yên ả ...

Ý kiến độc giả

Gửi ý kiến độc giả

Họ và tên

Địa chỉ email

Nội dung

Mã bảo mật

Nhập lại Gửi bình luận

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.

Từ cửa Phật lan tỏa nếp sống đẹp trong cộng đồng

Đức tin gắn liền với trách nhiệm xã hội

Phật giáo ở Tây Nguyên đóng góp tích cực cho hoạt động an sinh xã hội

Quảng Ninh hướng tới trở thành điểm đến thân thiện với du khách Hồi giáo

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Kỷ niệm của người làm báo với vùng đồng bào DTTS

Những chuyến đi “tìm chữ” ở vùng cao

Tự hào là cộng tác viên Báo Dân tộc và Phát triển

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025

Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025

Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025

Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.

Cảnh báo gia tăng tội phạm về ma túy trong vùng đồng bào DTTS

Độc đáo chùa mảnh sành ở TP. Hồ Chí Minh

Chữa đau đầu bằng thuốc Nam: Phương pháp tự nhiên và hiệu quả

Làng chài Tân Phụng

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025

Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025

Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025

Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025

Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025

Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.

Xem thêm