Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Nghệ nhân ưu tú Danh Bê: Tâm huyết bảo tồn, truyền dạy nghệ thuật múa Khmer

Thế Hạnh - 07:31, 01/11/2022

Với lòng đam mê văn hóa dân tộc, những năm qua, ông Danh Bê (SN 1955) ở ấp Hòa Thiện, xã Định Hòa (huyện Gò Quao, Kiên Giang) đã dành nhiều tâm huyết cho công tác bảo tồn, phát huy văn hóa truyền thống dân tộc Khmer. Ông đã tập hợp con cháu trong dòng tộc, phum sóc để hình thành đội văn nghệ Khmer, thường xuyên đi biểu diễn tại địa phương và cấp toàn quốc.

NNƯT Danh Bê đang hướng dẫn động tác múa cho các con cháu của mình.
NNƯT Danh Bê đang hướng dẫn động tác múa cho các con cháu của mình.

Ông chủ “gánh hát” gia đình

Nghệ nhân Ưu tú Danh Bê sinh ra trong một gia đình có truyền thống yêu nghệ thuật dân tộc Khmer. Từ ông nội đến cha đều sử dụng thành thạo các loại nhạc cụ và trình diễn điêu luyện các điệu múa, bài hát Khmer. Từ nhỏ, Danh Bê đã yêu nghệ thuật Khmer và tích cực tham gia vào các phong trào tại phum, sóc, chùa trong xã. Năm 11 tuổi, ông đã bắt đầu chơi nhạc rồi đi theo các chú, các anh trong xã biểu diễn.

Trước đây, ông tham gia vào đoàn dù kê của xã, sau đó tham gia vào Đoàn Nghệ thuật Khmer tỉnh Kiên Giang. Sau khi giải nghệ trở về địa phương vận động, tập hợp một số anh em, con cháu có năng khiếu và yêu thích hát nhạc Khmer trong ấp Hòa Thiện để thành lập đội văn nghệ của ấp. Ông trực tiếp sáng tác kịch bản, dạy các điệu múa hát cho từng người.

Có "đội quân” hùng mạnh, ông Danh Bê thành lập gánh hát gia đình với gần 20 thành viên tham gia. Đây là gánh hát có một không hai trong tỉnh Kiên Giang. Tại các hội diễn văn nghệ quần chúng tỉnh Kiên Giang, năm nào cũng có gánh hát của gia đình ông tham gia. Bài hát “Kiên Giang ngày mới” do ông dàn dựng, thể hiện tinh thần đoàn kết giữa 3 dân tộc Kinh, Hoa, Khmer. Bài hát này do các con cháu của ông biểu diễn tại Hội diễn năm 2018 đã mang lại ấn tượng tốt đẹp với khán giả.

NNƯT Danh Bê say mê, tâm huyết với điệu múa Khmer
NNƯT Danh Bê say mê, tâm huyết với điệu múa Khmer

Vào các kỳ hội thi, hội diễn, mỗi buổi tối, sân nhà ông lại rộn ràng tiếng nhạc, lời ca. Ông truyền dạy cho con cháu nghệ thuật hát dù kê: diễn chằn ra sao, làm thế nào để lột tả được vai công chúa… Ông hướng dẫn rất kỹ cho các cô gái động tác của những điệu múa truyền thống như Sarikakeo, Sa-vông…. Hằng đêm, bà con trong ấp kéo đến nhà ông xem các thành viên trong gánh hát tập dượt. Tiếng đờn, lời ca của gánh hát gia đình ông, cộng thêm tiếng vỗ tay không ngớt của bà con làm rộn ràng cả một vùng quê.

Năm 2011, gánh hát Đội văn nghệ Khmer của ông Danh Bê được xã Định Hòa chọn tham dự tại Liên hoan Văn nghệ quần chúng toàn quốc 11 xã điểm mô hình nông thôn mới, tổ chức tại Quảng Nam. Gánh hát gia đình của ông đã giành được 1 Huy chương Vàng, 1 Huy chương Bạc và xếp thứ 4 trong 11 xã tham dự. Cứ thế, bộ sưu tập thành tích của đội ngày càng dày thêm. Năm 2015, ông Danh Bê được Ban Chỉ đạo Tây Nam bộ tặng Bằng khen về giữ gìn và phát huy giá trị nghệ thuật truyền thống.

Ngoài các kiến thức về nghệ thuật dân gian Khmer được cha ông truyền dạy, NNƯT Danh Bê còn nghiên cứu, học hỏi tự làm được các loại nhạc cụ, các loại mặt nạ trong sân khấu rô băm, sáng tác kịch bản các bài múa dân gian truyền thống như: Múa áp sa ra, múa rô băm, múa sa dăm, múa gáo… Hiện tại, ông đang lưu giữ một số loại nhạc cụ dân gian truyền thống như: Đờn cò, đờn gáo, đờn tranh, ống sáo, song lan, giàn trống, đầu khỉ, đầu chằng, đầu ngựa…

Lưu truyền nghệ thuật Khmer

Tiết mục “Kiên Giang ngày mới” do toàn con cháu gia đình NNƯT Danh Bê tham gia biểu diễn.
Tiết mục “Kiên Giang ngày mới” do con cháu gia đình NNƯT Danh Bê tham gia biểu diễn.

Điều khiến NNƯT Danh Bê luôn trăn trở là làm sao để truyền dạy hết những điệu múa rô băm, vở kịch dù kê cổ cho thế hệ con cháu để lưu giữ cho mai sau. Ông chọn những vở kịch dù kê có giá trị nghệ thuật như: "Thạch Sanh chém chằn”, "Tấm Cám”, "Tam Tạng thỉnh kinh”… để phân vai cho các con diễn cùng. Đội văn nghệ Khmer của ông là nòng cốt cho phong trào của xã, nhất là những dịp Tết Chôl Chnăm Thmây, Lễ hội Ooc om boc của đồng bào Khmer hay Ngày hội Văn hoá Thể thao Du lịch dân tộc Khmer của tỉnh.

Trong số các diễn viên được coi là hạt nhân trẻ của gánh hát có “con gái rượu” của ông là Thị Hai hát hay, múa dẻo. Thị Hai tâm sự: “Mỗi dịp được cha dạy hát, em đều chăm chú theo dõi, sau đó bắt chước theo cho đúng động tác. Em rất mê nghệ thuật Khmer. Cha em không chỉ truyền dạy cho người thân trong gia đình mà ai muốn học múa, học hát, cha em đều nhiệt tình truyền dạy”.

Hiện nay, NNƯT Danh Bê vẫn tích cực tham gia dàn dựng các tiết mục hát múa Khmer cho các con cháu, tích cực tham gia các phong trào văn hóa, văn nghệ của xã, của huyện. Đã có khoảng trên 200 người được ông truyền dạy múa, hát, trong đó phần đông là con cháu trong gia đình, họ hàng. Mong muốn của ông Danh Bê là thành lập được nhiều đội văn nghệ Khmer, được hỗ trợ về nhạc cụ, âm thanh để đội văn nghệ Khmer phục vụ tốt hơn và nhiều hơn nữa cho bà con.

Ông Nguyễn Chí Công, Giám đốc Trung tâm Văn hoá, Thể thao và Truyền thanh huyện Gò Quao nhận xét: Đội văn nghệ Khmer của NNƯT Danh Bê đã có nhiều đóng góp trong việc giữ gìn nghệ thuật của đồng bào dân tộc Khmer tại Kiên Giang. Hiện tại, NNƯT Danh Bê đang tập luyện cho con cháu để tham gia chương trình văn nghệ tại Ngày hội Văn hóa, Thể thao và Du lịch đồng bào Khmer Nam Bộ lần thứ VIII tại tỉnh Sóc Trăng, năm 2022.

Nghệ nhân Danh Bê (đứng thứ nhất từ phải qua) đón nhận danh hiệu Nghệ nhân ưu tú.
Nghệ nhân Danh Bê (đứng thứ nhất từ phải qua) đón nhận danh hiệu Nghệ nhân ưu tú.

Với những đóng góp tâm huyết dành cho công tác bảo tồn và truyền dạy nghệ thuật múa Khmer, ông Danh Bê đã được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu Nghệ nhân ưu tú” năm 2018.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.