Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Nghệ nhân ưu tú Danh Bê: Tâm huyết bảo tồn, truyền dạy nghệ thuật múa Khmer

Thế Hạnh - 07:31, 01/11/2022

Với lòng đam mê văn hóa dân tộc, những năm qua, ông Danh Bê (SN 1955) ở ấp Hòa Thiện, xã Định Hòa (huyện Gò Quao, Kiên Giang) đã dành nhiều tâm huyết cho công tác bảo tồn, phát huy văn hóa truyền thống dân tộc Khmer. Ông đã tập hợp con cháu trong dòng tộc, phum sóc để hình thành đội văn nghệ Khmer, thường xuyên đi biểu diễn tại địa phương và cấp toàn quốc.

NNƯT Danh Bê đang hướng dẫn động tác múa cho các con cháu của mình.
NNƯT Danh Bê đang hướng dẫn động tác múa cho các con cháu của mình.

Ông chủ “gánh hát” gia đình

Nghệ nhân Ưu tú Danh Bê sinh ra trong một gia đình có truyền thống yêu nghệ thuật dân tộc Khmer. Từ ông nội đến cha đều sử dụng thành thạo các loại nhạc cụ và trình diễn điêu luyện các điệu múa, bài hát Khmer. Từ nhỏ, Danh Bê đã yêu nghệ thuật Khmer và tích cực tham gia vào các phong trào tại phum, sóc, chùa trong xã. Năm 11 tuổi, ông đã bắt đầu chơi nhạc rồi đi theo các chú, các anh trong xã biểu diễn.

Trước đây, ông tham gia vào đoàn dù kê của xã, sau đó tham gia vào Đoàn Nghệ thuật Khmer tỉnh Kiên Giang. Sau khi giải nghệ trở về địa phương vận động, tập hợp một số anh em, con cháu có năng khiếu và yêu thích hát nhạc Khmer trong ấp Hòa Thiện để thành lập đội văn nghệ của ấp. Ông trực tiếp sáng tác kịch bản, dạy các điệu múa hát cho từng người.

Có "đội quân” hùng mạnh, ông Danh Bê thành lập gánh hát gia đình với gần 20 thành viên tham gia. Đây là gánh hát có một không hai trong tỉnh Kiên Giang. Tại các hội diễn văn nghệ quần chúng tỉnh Kiên Giang, năm nào cũng có gánh hát của gia đình ông tham gia. Bài hát “Kiên Giang ngày mới” do ông dàn dựng, thể hiện tinh thần đoàn kết giữa 3 dân tộc Kinh, Hoa, Khmer. Bài hát này do các con cháu của ông biểu diễn tại Hội diễn năm 2018 đã mang lại ấn tượng tốt đẹp với khán giả.

NNƯT Danh Bê say mê, tâm huyết với điệu múa Khmer
NNƯT Danh Bê say mê, tâm huyết với điệu múa Khmer

Vào các kỳ hội thi, hội diễn, mỗi buổi tối, sân nhà ông lại rộn ràng tiếng nhạc, lời ca. Ông truyền dạy cho con cháu nghệ thuật hát dù kê: diễn chằn ra sao, làm thế nào để lột tả được vai công chúa… Ông hướng dẫn rất kỹ cho các cô gái động tác của những điệu múa truyền thống như Sarikakeo, Sa-vông…. Hằng đêm, bà con trong ấp kéo đến nhà ông xem các thành viên trong gánh hát tập dượt. Tiếng đờn, lời ca của gánh hát gia đình ông, cộng thêm tiếng vỗ tay không ngớt của bà con làm rộn ràng cả một vùng quê.

Năm 2011, gánh hát Đội văn nghệ Khmer của ông Danh Bê được xã Định Hòa chọn tham dự tại Liên hoan Văn nghệ quần chúng toàn quốc 11 xã điểm mô hình nông thôn mới, tổ chức tại Quảng Nam. Gánh hát gia đình của ông đã giành được 1 Huy chương Vàng, 1 Huy chương Bạc và xếp thứ 4 trong 11 xã tham dự. Cứ thế, bộ sưu tập thành tích của đội ngày càng dày thêm. Năm 2015, ông Danh Bê được Ban Chỉ đạo Tây Nam bộ tặng Bằng khen về giữ gìn và phát huy giá trị nghệ thuật truyền thống.

Ngoài các kiến thức về nghệ thuật dân gian Khmer được cha ông truyền dạy, NNƯT Danh Bê còn nghiên cứu, học hỏi tự làm được các loại nhạc cụ, các loại mặt nạ trong sân khấu rô băm, sáng tác kịch bản các bài múa dân gian truyền thống như: Múa áp sa ra, múa rô băm, múa sa dăm, múa gáo… Hiện tại, ông đang lưu giữ một số loại nhạc cụ dân gian truyền thống như: Đờn cò, đờn gáo, đờn tranh, ống sáo, song lan, giàn trống, đầu khỉ, đầu chằng, đầu ngựa…

Lưu truyền nghệ thuật Khmer

Tiết mục “Kiên Giang ngày mới” do toàn con cháu gia đình NNƯT Danh Bê tham gia biểu diễn.
Tiết mục “Kiên Giang ngày mới” do con cháu gia đình NNƯT Danh Bê tham gia biểu diễn.

Điều khiến NNƯT Danh Bê luôn trăn trở là làm sao để truyền dạy hết những điệu múa rô băm, vở kịch dù kê cổ cho thế hệ con cháu để lưu giữ cho mai sau. Ông chọn những vở kịch dù kê có giá trị nghệ thuật như: "Thạch Sanh chém chằn”, "Tấm Cám”, "Tam Tạng thỉnh kinh”… để phân vai cho các con diễn cùng. Đội văn nghệ Khmer của ông là nòng cốt cho phong trào của xã, nhất là những dịp Tết Chôl Chnăm Thmây, Lễ hội Ooc om boc của đồng bào Khmer hay Ngày hội Văn hoá Thể thao Du lịch dân tộc Khmer của tỉnh.

Trong số các diễn viên được coi là hạt nhân trẻ của gánh hát có “con gái rượu” của ông là Thị Hai hát hay, múa dẻo. Thị Hai tâm sự: “Mỗi dịp được cha dạy hát, em đều chăm chú theo dõi, sau đó bắt chước theo cho đúng động tác. Em rất mê nghệ thuật Khmer. Cha em không chỉ truyền dạy cho người thân trong gia đình mà ai muốn học múa, học hát, cha em đều nhiệt tình truyền dạy”.

Hiện nay, NNƯT Danh Bê vẫn tích cực tham gia dàn dựng các tiết mục hát múa Khmer cho các con cháu, tích cực tham gia các phong trào văn hóa, văn nghệ của xã, của huyện. Đã có khoảng trên 200 người được ông truyền dạy múa, hát, trong đó phần đông là con cháu trong gia đình, họ hàng. Mong muốn của ông Danh Bê là thành lập được nhiều đội văn nghệ Khmer, được hỗ trợ về nhạc cụ, âm thanh để đội văn nghệ Khmer phục vụ tốt hơn và nhiều hơn nữa cho bà con.

Ông Nguyễn Chí Công, Giám đốc Trung tâm Văn hoá, Thể thao và Truyền thanh huyện Gò Quao nhận xét: Đội văn nghệ Khmer của NNƯT Danh Bê đã có nhiều đóng góp trong việc giữ gìn nghệ thuật của đồng bào dân tộc Khmer tại Kiên Giang. Hiện tại, NNƯT Danh Bê đang tập luyện cho con cháu để tham gia chương trình văn nghệ tại Ngày hội Văn hóa, Thể thao và Du lịch đồng bào Khmer Nam Bộ lần thứ VIII tại tỉnh Sóc Trăng, năm 2022.

Nghệ nhân Danh Bê (đứng thứ nhất từ phải qua) đón nhận danh hiệu Nghệ nhân ưu tú.
Nghệ nhân Danh Bê (đứng thứ nhất từ phải qua) đón nhận danh hiệu Nghệ nhân ưu tú.

Với những đóng góp tâm huyết dành cho công tác bảo tồn và truyền dạy nghệ thuật múa Khmer, ông Danh Bê đã được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu Nghệ nhân ưu tú” năm 2018.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Dấu ấn trong bảo tồn giá trị văn hóa của đồng bào DTTS tại Cần Thơ

Dấu ấn trong bảo tồn giá trị văn hóa của đồng bào DTTS tại Cần Thơ

Những năm qua, việc triển khai Dự án 6, Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: từ 2021 - 2025 (Chương trình MTQG 1719), công tác bảo tồn, phát huy hiệu quả các nét đẹp văn hóa của đồng bào DTTS ở Cần Thơ đã tạo ra động lực quan trọng, ngày càng lan tỏa và đi vào thực chất.
Tin nổi bật trang chủ
Ngày 19/8, đồng loạt khởi công 250 công trình: Tạo bứt phá tăng trưởng từ kết cấu hạ tầng

Ngày 19/8, đồng loạt khởi công 250 công trình: Tạo bứt phá tăng trưởng từ kết cấu hạ tầng

Thời sự - Minh Thu - 14 phút trước
Ngày 19/8, đúng dịp kỷ niệm 80 năm Ngày Cách mạng tháng Tám thàng công (19/8/1945 - 19/8/2025), hướng tới kỷ niệm 80 năm Ngày Quốc khánh (2/9/1945 - 2/9/2025) cả nước sẽ chứng kiến một sự kiện lịch sử trong phát triển hạ tầng của đất nước, khi 250 công trình được đồng loạt khởi công tại 34 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Miễn phí vé tham quan Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam dịp Quốc khánh 2/9

Miễn phí vé tham quan Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam dịp Quốc khánh 2/9

Tin tức - Thúy Hồng - 1 giờ trước
Chào mừng 80 năm Cách mạng Tháng Tám (19/8/1945 - 19/8/2025) và Quốc khánh Nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 - 2/9/2025), từ ngày 30/8 đến 2/9, Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Hà Nội) sẽ tổ chức chuỗi hoạt động đặc sắc mang chủ đề "Vui Tết Độc lập".
“Lá chắn mềm” trong cuộc chiến phòng, chống ma túy ở Quảng Ninh

“Lá chắn mềm” trong cuộc chiến phòng, chống ma túy ở Quảng Ninh

Pháp luật - Mỹ Dung - 1 giờ trước
Trong nỗ lực xây dựng các địa bàn “không ma túy”, tỉnh Quảng Ninh đang triển khai nhiều giải pháp hiệu quả, trong đó nổi bật là việc phát huy vai trò đặc biệt của đội ngũ Người có uy tín. Họ không chỉ là cầu nối giữa chính quyền và Nhân dân mà còn trở thành “tai mắt” đắc lực, góp phần giữ bình yên cho từng bản làng, khu phố.
‘Xẻ thịt” sông Tranh để lấy cát

‘Xẻ thịt” sông Tranh để lấy cát

Bạn đọc - T.Nhân - H.Trường - 1 giờ trước
Thời gian gần đây, tình trạng khai thác cát trái phép diễn ra trên sông Tranh (đoạn qua địa bàn giáp ranh giữa xã Nam Trà My và Trà Tân, TP. Đà Nẵng) diễn ra rầm rộ với quy mô lớn. Tuy nhiên, cho đến nay vẫn chưa có cá nhân, tổ chức nào bị phát hiện và xử lý.
Hướng dẫn các tuyến xe buýt để đến khu vực diễn ra lễ diễu binh, diễu hành ngày 2/9

Hướng dẫn các tuyến xe buýt để đến khu vực diễn ra lễ diễu binh, diễu hành ngày 2/9

Xã hội - Minh Nhật - 1 giờ trước
Người dân được khuyến khích sử dụng xe buýt khi tham gia sự kiện tại Quảng trường Ba Đình để giảm áp lực giao thông.
Người dân nô nức check-in tại Lăng Bác trước thềm Đại lễ

Người dân nô nức check-in tại Lăng Bác trước thềm Đại lễ

Những ngày gần đây, khu vực Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh và Quảng trường Ba Đình đã trở nên sôi động, khi người dân và du khách nô nức đổ về chụp ảnh, lưu giữ những khoảnh khắc ý nghĩa chào đón Đại lễ Kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9.
Dự án “Vươn mình - She Thrives”: Hỗ trợ cải thiện sinh kế cho hơn 16.000 phụ nữ và đồng bào DTTS

Dự án “Vươn mình - She Thrives”: Hỗ trợ cải thiện sinh kế cho hơn 16.000 phụ nữ và đồng bào DTTS

Xã hội - Lê Hường - 2 giờ trước
Sau 3 năm triển khai (2022 - 2025), Dự án “Vươn mình - She Thrives” đã hỗ trợ hơn 16.000 người phụ nữ và đồng bào DTTS trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk thực hành sản xuất nông nghiệp bền vững và cải thiện sinh kế.
Lốc xoáy trên biển làm 2 người tử vong ở Quảng Ninh

Lốc xoáy trên biển làm 2 người tử vong ở Quảng Ninh

Trang địa phương - Mỹ Dung - 3 giờ trước
Vào khoảng 18 giờ 30 phút ngày 17/8, một cơn lốc xoáy bất ngờ quét qua khu vực Ba Hòn, xã Đầm Hà (Quảng Ninh) khiến một bè chở 17 người đi làm bãi nuôi ngao, hầu bị lật. Vụ việc xảy ra quá nhanh, nhiều người không kịp trở tay.
Arsenal giành chiến thắng tối thiểu trước Manchester United trong ngày ra quân Ngoại hạng Anh

Arsenal giành chiến thắng tối thiểu trước Manchester United trong ngày ra quân Ngoại hạng Anh

Thể thao - Hoàng Minh - 3 giờ trước
Tối 17/8, sân Old Trafford chứng kiến màn khởi đầu mùa giải Ngoại hạng Anh 2025/26 đầy kịch tính, khi Manchester United tiếp đón Arsenal. Dù nắm thế chủ động và tạo ra hàng loạt cơ hội, “Quỷ đỏ” vẫn phải chấp nhận thất bại 0-1 trước đối thủ đến từ London, với bàn thắng duy nhất được ghi bởi hậu vệ Riccardo Calafiori.
Hai nữ du khách đuối nước tử vong khi chèo thuyền sup tắm biển tại xã đảo Tiên Hải

Hai nữ du khách đuối nước tử vong khi chèo thuyền sup tắm biển tại xã đảo Tiên Hải

Trang địa phương - Tào Đạt - 20:13, 17/08/2025
Ngày 17/8, Ban Chỉ huy phòng chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn và phòng thủ dân sự tỉnh An Giang cho biết, 2 du khách đi tham quan, chèo sup tại bãi tắm thuộc xã Tiên Hải bị sóng đánh lật phương tiện và tử vong.
Niềm vui đầu năm học ở Ha Cá

Niềm vui đầu năm học ở Ha Cá

Nhịp cầu nhân ái - Vũ Mừng - 17:13, 17/08/2025
Ngày 16/8, Đảng uỷ, UBND xã Khâu Vai, tỉnh Tuyên Quang đã phối hợp với Nhóm Cộng đồng từ thiện Sân Đình tổ chức Lễ cắt băng khánh thành công trình nhà lớp học Điểm trường Mầm non và Tiểu học thôn Ha Cá, xã Khâu Vai.