Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Nghệ thuật sân khấu Dù kê: Chỉ có tâm huyết không thể bảo tồn

PV - 14:58, 27/04/2018

Nằm trong chuỗi hoạt động chào mừng Ngày Văn hóa các dân tộc Việt Nam (19/4) vừa qua, Đoàn Nghệ thuật Khmer Sóc Trăng đã giới thiệu đến công chúng nghệ thuật sân khấu Dù kê tại “Ngôi nhà chung” Làng Văn hóa, Du lịch các dân tộc Việt Nam.

Đây là loại hình nghệ thuật sân khấu độc đáo, một món ăn tinh thần không thể thiếu trong đời sống văn hóa của đồng bào Khmer-Nam bộ.

Trong đợt giới thiệu những nét văn hóa độc đáo của dân tộc Khmer tại “Ngôi nhà chung” lần này, Đoàn Nghệ thuật Khmer, tỉnh Sóc Trăng đã biểu diễn vở Dù kê nổi tiếng “Preah Riêm và nàng Xê Đa”. Tác phẩm dựa theo cốt truyện Riêm kê-truyện anh hùng ca của văn học Khmer ca ngợi giá trị nhân văn cao cả, được thể hiện qua các nhân vật chính như: Preah Riêm và Xê Đa. Câu chuyện phát triển xung quanh mâu thuẫn giữa cái thiện và cái ác, được thể hiện trong mối quan hệ đối kháng giữa người và chằn.

Nhìn vào trang phục và cách hóa trang, người xem có thể phân biệt được nhân vật thiện và ác. Nhìn vào trang phục và cách hóa trang, người xem có thể phân biệt được nhân vật thiện và ác.

 

Theo ông Thạch Chăm Rơn, Trưởng đoàn Nghệ thuật Khmer tỉnh Sóc Trăng, sân khấu Dù kê có cả một kho tàng đề tài, nội dung kịch bản rất phong phú, mang tính giáo dục sâu sắc. Các vở Dù kê thường thể hiện lại truyền thuyết, huyền thoại của dân tộc Khmer như: “Linh-thôn”, “Sac-kinh-ni”... được rút ra từ các trường ca của Ấn Độ: “Ramayana” và “Mahabharada”; những điển tích, truyền thuyết của các dân tộc anh em như: “Thạch Sanh chém chằn”, “Tấm Cám”... của người Kinh, “Trụ vương mê Đắc Kỷ”, “Tam Tạng thỉnh kinh”, “Phàn Lê Huê-Tiết Đinh San”... của người Hoa. Thông qua cách thể hiện, diễn xuất của các nghệ sĩ, những nhân vật điển hình được tái hiện nhằm phản ánh bức tranh xã hội hiện thực, cuốn hút người xem, có lúc cảm giác như đang hòa mình cùng nhân vật trên sân khấu.

Nội dung các vở diễn Dù kê còn thể hiện tính nhân văn sâu sắc, đó là sự đoàn kết, chung sức, đồng lòng, biết nương tựa vào nhau đuổi tà, diệt ác để có cuộc sống hạnh phúc.

Trong các vở diễn Dù kê, các diễn viên dùng trang phục để hóa trang thành các nhân vật có tính ước lệ cao. Với các diễn viên nữ chỉ cần một tấm vải choàng rộng chừng 6m là có thể tạo ra nhiều kiểu trang phục khác nhau, cổ tay và cổ chân đều đeo vòng. Còn diễn viên nam khi nhập vai hoàng tử thì đầu đội vương miện có gắn 2 lông cò, người Khmer gọi là lông ma. Còn diễn viên vào vai phù thủy thì đội vương miện thấp hơn, nhưng dưới vương miện có đội một khăn tròn và được vẽ hình cánh bướm có răng nanh. Những công nương thì mặc áo tròn màu đen và đeo nhiều hạt cườm. Chính vì vậy, chỉ cần nhìn cách hóa trang là khán giả nhận ngay nhân vật thuộc thiện hay ác.

Nói về loại hình nghệ thuật sân khấu sân khấu Dù kê, Nghệ sĩ Ưu tú Thạch Sung, Phó Trưởng đoàn Nghệ thuật Khmer Ánh Bình Minh (tỉnh Trà Vinh) cho biết: “Học biểu diễn Dù kê không dễ, vì người thể hiện phải có năng khiếu về ca múa, cảm thụ văn học và diễn xuất. Người theo nghề phải có niềm đam mê mãnh liệt với sân khấu truyền thống của dân tộc mình. Đội ngũ sáng tác cho sân khấu Dù kê hiện nay cũng không còn nhiều. Đây là loại hình tổng hợp nên người viết kịch phải có trình độ cao, am hiểu nghệ thuật biểu diễn Dù kê. Thế nhưng hiện nay, công tác đào tạo nhân lực cho nghệ thuật Khmer chủ yếu dựa vào việc truyền nghề tại các đoàn nên không theo sát được tốc độ phát triển của nhịp sống đương đại”.

Hiện nay, cũng như các loại hình nghệ thuật sân khấu truyền thống khác, nghệ thuật Dù kê cũng gặp nhiều khó khăn vì ít người bỏ tiền ra mua vé đi xem như vài chục năm trước. Do đó, các diễn viên trong đoàn nghệ thuật khó sống được bằng nghề. Anh Thạch Chăm Rơn, Trưởng đoàn Nghệ thuật Khmer tỉnh Sóc Trăng cho biết: Hằng năm, vào các dịp lễ, tết của đồng bào Khmer, Đoàn Dù kê tỉnh Sóc Trăng vẫn đi diễn tại nhiều ngôi chùa và được bà con đón nhận nhiệt tình. Tuy nhiên, để có được nguồn thu thường xuyên, ổn định cho các diễn viên sống được bằng nghề biểu diễn nghệ thuật Dù kê, đó là điều vô cùng khó khăn trong cơ chế mở hiện nay.

Trải qua gần 1 thế kỷ hình thành và phát triển, nghệ thuật sân khấu Dù kê của người Khmer-Nam bộ đã trở thành món ăn tinh thần trong đời sống nghệ thuật truyền thống của dân tộc Việt Nam. Để bảo tồn, phát huy giá trị nghệ thuật sân khấu Dù kê nói riêng, các đoàn nghệ thuật Dù kê vẫn rất cần sự quan tâm, đầu tư hỗ trợ kinh phí của các cấp, các ngành từ công tác bảo tồn đến phát huy để tôn vinh giá trị của nghệ thuật Dù kê nói riêng và nghệ thuật Khmer Nam bộ nói chung.

HỒNG MINH

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Khánh Hòa: Chuẩn bị tổ chức Ngày văn hóa các dân tộc Việt Nam trên địa bàn tỉnh năm 2023

Khánh Hòa: Chuẩn bị tổ chức Ngày văn hóa các dân tộc Việt Nam trên địa bàn tỉnh năm 2023

UBND tỉnh Khánh Hòa vừa ban hành Kế hoạch tổ chức Ngày văn hóa các dân tộc Việt Nam trên địa bàn tỉnh năm 2023. Theo đó, hoạt động này sẽ diễn ra từ ngày 12 - 14/4, tại Tp. Cam Ranh, với sự tham gia của 8 huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ hội đàm trực tuyến với Ủy viên trưởng Nhân đại toàn quốc Trung Quốc Triệu Lạc Tế

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ hội đàm trực tuyến với Ủy viên trưởng Nhân đại toàn quốc Trung Quốc Triệu Lạc Tế

Thời sự - PV - 21:05, 27/03/2023
Chiều 27/3, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã hội đàm trực tuyến với Ủy viên trưởng Ủy ban Thường vụ Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc (Nhân đại toàn quốc) Trung Quốc Triệu Lạc Tế.
Tin trong ngày - 27/3/2023

Tin trong ngày - 27/3/2023

Media - BDT - 20:32, 27/03/2023
Kính mời quý vị và các bạn theo dõi bản Tin trong ngày của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin hôm nay có những thông tin chính sau: Phiên họp Chính phủ chuyên đề về xây dựng pháp luật; Đề xuất chỉ còn 6 chức danh quy định công chức cấp xã; tăng cường răn đe và xử lý nghiêm những trường hợp sử dụng và lưu giữ vật liệu nổ trái phép; cùng các tin tức thời sự khác.
Những lợi ích của việc tập thể dục mỗi ngày

Những lợi ích của việc tập thể dục mỗi ngày

Xã hội - Ngân Nhi - 19:46, 27/03/2023
Tập thể dục mỗi ngày mang lại nhiều lợi ích về thể chất và tinh thần bởi đó là biện pháp hiệu quả giúp chúng ta rèn luyện thân thể, nâng cao sức khỏe, giảm căng thẳng mệt mỏi, giúp lấy lại tinh thần và năng lượng tích cực. Tập thể dục cũng giúp đốt cháy mỡ thừa, kiểm soát cân nặng, cho cơ thể ngày càng đẹp hơn và tự tin hơn.
Quy định người sử dụng lao động được tạm dừng đóng Quỹ hưu trí và tử tuất

Quy định người sử dụng lao động được tạm dừng đóng Quỹ hưu trí và tử tuất

Xã hội - Gia Hưng - 19:03, 27/03/2023
Theo dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) sửa đổi, người sử dụng lao động có trách nhiệm lập hồ sơ để người lao động được cấp sổ BHXH, đóng, hưởng BHXH bắt buộc.
Bình Định: Kiến nghị hỗ trợ giá sách giáo khoa cho học sinh nghèo, cận nghèo, vùng DTTS

Bình Định: Kiến nghị hỗ trợ giá sách giáo khoa cho học sinh nghèo, cận nghèo, vùng DTTS

Giáo dục dân tộc - Thành Nhân - 18:52, 27/03/2023
Tại buổi làm việc với Đoàn giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về “Việc thực hiện Nghị quyết 88/2014/QH13 và Nghị quyết 51/2017/QH14 của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông”, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bình Định đã có kiến nghị với Đoàn cần có chính sách hỗ trợ giá sách giáo khoa cho học sinh nghèo, cận nghèo, vùng DTTS.
Ngày hội hoa Sơn Tra mở ra cơ hội phát triển vùng

Ngày hội hoa Sơn Tra mở ra cơ hội phát triển vùng

Ngày hội hoa Sơn Tra được UBND huyện Mường La, tỉnh Sơn La và UBND huyện Mù Cang Chải, tỉnh Yên Bái phối hợp, tổ chức tại xã Ngọc Chiến, huyện Mường La vừa qua nhằm quảng bá văn hóa, du lịch của địa phương, thu hút hàng nghìn lượt du khách trong nước và quốc tế tới trải nghiệm. Ngày hội khép lại đồng thời đã mở ra nhiều cơ hội phát triển mới cho người dân trong vùng.
Nghệ An gặp mặt, tuyên dương Người có uy tín tiêu biểu trong đồng bào DTTS năm 2022

Nghệ An gặp mặt, tuyên dương Người có uy tín tiêu biểu trong đồng bào DTTS năm 2022

Người có uy tín - T.Hải - 18:35, 27/03/2023
Chiều 27/3, UBND tỉnh Nghệ An tổ chức Hội nghị gặp mặt, tuyên dương Người có uy tín tiêu biểu trong đồng bào DTTS năm 2022. Tham dự có Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Bùi Đình Long; Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Vi Văn Sơn; đại diện các sở, ban, ngành cấp tỉnh và 250 đại biểu là Người có uy tín tiêu biểu trong đồng bào DTTS của tỉnh.
Cục Hàng không Việt Nam: Kỷ luật người đứng đầu đơn vị nếu để xảy ra buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả

Cục Hàng không Việt Nam: Kỷ luật người đứng đầu đơn vị nếu để xảy ra buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả

Pháp luật - PV - 18:15, 27/03/2023
Cục Hàng không Việt Nam vừa ban hành Chỉ thị 1480/CT-CHK về việc phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại đối với nhân viên hàng không.
Phẫu thuật khớp háng miễn phí cho bệnh nhân nghèo

Phẫu thuật khớp háng miễn phí cho bệnh nhân nghèo

Sức khỏe - PV - 17:48, 27/03/2023
Từ ngày 25 - 31/3, Viện Chấn thương chỉnh hình - Bệnh viện Quân y 175 phối hợp tổ chức Operation Walk Chicago (OWC - Hoa Kỳ) tiến hành đợt phẫu thuật miễn phí thay khớp háng cho các bệnh nhân có hoàn cảnh khó khăn.
Ninh Thuận: Chuẩn bị tổ chức Lễ hội Nho và Vang

Ninh Thuận: Chuẩn bị tổ chức Lễ hội Nho và Vang

Sản phẩm - Thị trường - T.Nhân - 17:45, 27/03/2023
UBND tỉnh Ninh Thuận vừa ký ban hành kế hoạch tổ chức Lễ hội Nho và Vang Ninh Thuận năm 2023 và đón nhận Bằng công nhận của UNESCO ghi danh “Nghệ thuật làm gốm của người Chăm vào danh sách Di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp”.
Đa dạng phương thức tuyển sinh, trò vùng khó lo hẹp cửa vào đại học

Đa dạng phương thức tuyển sinh, trò vùng khó lo hẹp cửa vào đại học

Giáo dục - PV - 17:35, 27/03/2023
Trong khi nhiều trường đại học, nhất là các trường tốp đầu, đang có xu hướng giảm mạnh chỉ tiêu xét tuyển theo điểm thi tốt nghiệp thì đây lại là phương thức xét tuyển chính của học trò vùng khó.