Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Nghệ nhân Clâu B’h Lao và bức chân dung tự khắc

Tấn Vịnh - 15:33, 23/06/2023

Tại huyện Tây Giang (Quảng Nam), nghệ nhân Clâu Bh’Lao nổi tiếng với nhiều tác phẩm điêu khắc gỗ đặc sắc. Trong năm 2022 vừa qua, ông được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu Nghệ nhân Ưu tú. Để đánh dấu mốc quan trọng trong cuộc đời mình, nghệ nhân Clâu Bh’Lao đã sáng tác một “bức chân dung tự khắc” để hồi tưởng và ghi dấu những bước đường công tác của người con núi rừng.

Nghệ nhân Clâu Bh’Lao vinh dự đón nhận danh hiệu Nghệ nhân ưu tú do Chủ tịch nước phong tặng.
Nghệ nhân Clâu Bh’Lao vinh dự đón nhận danh hiệu Nghệ nhân ưu tú do Chủ tịch nước phong tặng.

Nếu các họa sĩ có “chân dung tự họa” thì nghệ nhân điêu khắc gỗ Clâu Bh’Lao lại sáng tác một bức “chân dung tự chạm khắc”, lấy cảm xúc, ý tưởng từ chính bản thân của mình. Bức tượng gỗ mô tả một người đàn ông ở tuổi trung niên, đầu đội mũ phớt, lưng đeo gùi 3 ngăn (tà lét), tay phải cầm cuốc nhỏ, tay trái cầm rựa, trên vai phải đeo túi thuốc với chữ thập đỏ y tế. Tác phẩm trưng bày ở gian triển lãm của xã Tr’Hy. Cô gái trẻ ở Xã đoàn đọc lời thuyết minh về các bức tượng gỗ trước Ban Giám khảo với nhiều cung bậc cảm xúc và tự hào về người nghệ nhân đã có nhiều công lao đối với quê hương Tây Giang.

Còn nhớ 35 năm trước, có một người đàn ông Cơ Tu ở thôn Voòng (xã Tr’Hy, huyện Tây Giang) làm nên một kỳ tích: phóng tuyến mở đường để rút ngắn thời gian đi bộ từ Khu 7 đến xã Lăng, huyện Hiên (nay là huyện Tây Giang) từ 4 ngày xuống còn 1 ngày. Người Cơ Tu làm nên kỳ tích ấy là ông Clâu Bh’Lao, khi ấy đang làm cán bộ y tế kiêm thông tin liên lạc cho các xã Khu 7 là Tr’Hy, A Xan, Ch’Ơm và Ga Ry.

Con đường dân sinh trước kia, đồng bào phải đi qua dốc Pa Dĩ dài thăm thẳm và dốc đứng cheo leo, mất nhiều thời gian và vất vả. Thấy được nỗi cực nhọc của bà con, ông Clâu Bh’Lao nảy ra ý tưởng mở một tuyến mới. Ông đã nhiều lần leo lên cây cao dùng vải đỏ, vải trắng buộc vào ngọn cây để “làm dấu” và dùng đôi mắt của mình để “phóng tuyến”, cân bình độ giữa hai mõm núi rồi leo xuống dưới đất bẻ lá, chặt cành cây vạch lối đi.

Bức chân dung tự khắc của nghệ nhân Clâu Bh’Lao
Bức chân dung tự khắc của nghệ nhân Clâu Bh’Lao

Sau khi hoàn thành việc phóng tuyến, ông về báo cáo kết quả với chính quyền địa phương nơi cư trú. Xã Tr’Hy đã cử 10 thanh niên theo chân ông đi phát tuyến, cắm mốc để chuẩn bị việc mở đường. Hàng nghìn lượt người từ già đến trẻ ròng rã đào núi, lấp suối suốt 4 tháng trời, con đường từ Khu 7 nối với xã Lăng được hình thành. Con đường mới rút ngắn quãng đường, lại ít dốc, không còn phải chui luồn vào rừng rậm. Việc vận chuyển hàng hóa thiết yếu của bà con từ huyện về Khu 7 thuận tiện hơn. Người Cơ Tu trong vùng quen gọi con đường này là “Đường Clâu Bh”Lao” và người dân trong vùng tôn vinh ông là “huyền thoại mở đường”.

Cũng thời đó, với vai trò là Trưởng ban Y tế xã, ông cũng tận tình chăm sóc sức khỏe cho người dân ở vùng sâu, vùng xa. Với túi thuốc trên vai, ông đã đến nhiều gia đình cấp thuốc, chữa bệnh cho bà con. Có một lần, ông đã trực tiếp đỡ đẻ cho một sản phụ đang vượt cạn trong tình thế nguy khó.

Nhóm tượng người địu con giã gạo trên Đỉnh Quế (huyện Tây Giang) do Nghệ nhân ưu tú Clâu Bh'Lao sáng tác.
Nhóm tượng người địu con giã gạo trên Đỉnh Quế (huyện Tây Giang) do Nghệ nhân ưu tú Clâu Bh'Lao sáng tác

Ngoài việc đảm trách giao liên, y tế thôn bản, nghệ nhân Clâu Bh’Lao lại là một người đa năng. Năng khiếu nghệ thuật nổi trội nhất của nghệ nhân Clâu Bh’Lao là tạc tượng gỗ. Ông là một nghệ nhân sáng tác các tác phẩm điêu khắc gỗ nhiều nhất của tỉnh Quảng Nam đến thời điểm hiện nay. Những bức tượng tròn nhiều chủ đề khác nhau được ông sáng tạo để trang trí cho nhà làng truyền thống ở thôn Voòng, nơi ông sinh sống. Đây là những tác phẩm điêu khắc có hồn như người già, cô gái và chàng trai múa điệu Tân tung da dá. Tác phẩm điêu khắc ấn tượng “Giã gạo” do ông sáng tạo được đặt tại khu du lịch đỉnh Quế, huyện Tây Giang.

Ông cũng có nhiều tác phẩm điêu khắc tham gia dự thi Trại điêu khắc gỗ dân gian do huyện Tây Giang tổ chức nhân các sự kiện lễ hội truyền thống. Bộ sưu tập điêu khắc gỗ của nghệ nhân Clâu Bhlao được lưu giữ, trưng bày tại Bảo tàng Quảng Nam, Bảo tàng văn hóa Cơ Tu huyện Tây Giang.

Nhóm tượng điêu khắc gỗ của nghệ nhân Clâu Bh'Lao tham gia cuộc thi sáng tác điêu khăc gỗ dành cho nghệ nhân dân gian huyện Tây Giang, tỉnh Quảng Nam
Nhóm tượng điêu khắc gỗ của nghệ nhân Clâu Bh'Lao tham gia Cuộc thi sáng tác điêu khắc gỗ dành cho nghệ nhân dân gian huyện Tây Giang, tỉnh Quảng Nam

Ngoài khả năng điêu khắc gỗ, nghệ nhân Clâu Bhlao còn là người am hiểu về văn hóa truyền thống của đồng bào Cơ Tu như lễ hội, tập quán, hát lý, nói lý... Lễ hội Khai năm tạ ơn rừng, Lễ hội Mừng lúa mới do làng và huyện tổ chức, ông và các già làng, Người có uy tín trong vùng được cử đứng ra thực hành các nghi lễ.

Nghệ nhân Clâu Bhlao cũng là người chế tác nhiều bộ trang phục bằng vỏ cây. Bộ trang phục này được các nghệ nhân mặc trong các lễ hội, thực hành các lễ nghi và trình diễn các điệu múa, biểu diễn nhạc cụ. Về nhạc cụ, ông là người chế tác được cây đàn âng jưl, đàn 2 dây có thùng cộng hưởng mà các chàng trai hay chơi độc tấu hoặc đệm cho các cô gái hát những khúc dân ca trữ tình.

Từ thời còn xuân trẻ đến lúc trở thành già làng, Clâu Bh’Lao đều có những hoạt động đóng góp đầy ý nghĩa cho cộng đồng, đặc biệt là những việc làm thiết thực phục vụ cho cuộc sống của bà con vùng cao như mở đường, dân y... Bên cạnh đó, với tâm hồn phóng khoáng, yêu đời, yêu cuộc sống của một nghệ sĩ, Nghệ nhân Ưu tú Clâu Bh’Lao đã dâng hiến những tác phẩm điêu khắc thấm đẫm chất nghệ thuật, cái hồn cốt của đồng bào Cơ Tu ở đại ngàn Trường Sơn.

Tác phẩm điêu khắc gỗ Mẹ địu con của nghệ nhân Clâu Bh’Lao
Tác phẩm điêu khắc gỗ Mẹ địu con của nghệ nhân Clâu Bh’Lao
Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Rực rỡ Đêm hội Raglay Ninh Thuận

Rực rỡ Đêm hội Raglay Ninh Thuận

Tối 16/5, tại xã Phước Đại, UBND huyện Bác Ái đã diễn ra Chương trình nghệ thuật với chủ đề “Đêm hội Raglay”. Đây là chuỗi hoạt động nằm trong chương trình Lễ hội Văn hóa Raglay huyện Bác Ái lần thứ III- năm 2025. Chương trình có sự tham gia biểu diễn của trên 200 nghệ nhân, diễn viên đến từ các xã trên địa bàn huyện và diễn viên Trung tâm Văn hóa- Nghệ thuật tỉnh. Đến dự có ông Phạm Văn Hậu, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy- Chủ tịch HĐND tỉnh; lãnh đạo các sở ngành và đông đảo người dân địa phương.
Tin nổi bật trang chủ
Thủ tướng: Phân cấp, phân quyền mạnh hơn cho cấp nào sát thực tế, gần dân, sát dân, làm tốt hơn, hiệu quả hơn

Thủ tướng: Phân cấp, phân quyền mạnh hơn cho cấp nào sát thực tế, gần dân, sát dân, làm tốt hơn, hiệu quả hơn

Chiều 17/5, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì cuộc họp triển khai kế hoạch rà soát các nhiệm vụ phân cấp, phân quyền thuộc phạm vi lĩnh vực của các bộ, cơ quan ngang bộ khi thực hiện mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.
Sóc Trăng: Nhiều hoạt động ý nghĩa của Bộ đội Biên phòng nhân Kỷ niệm 135 năm ngày sinh nhật Bác

Sóc Trăng: Nhiều hoạt động ý nghĩa của Bộ đội Biên phòng nhân Kỷ niệm 135 năm ngày sinh nhật Bác

Nhịp cầu nhân ái - Văn Long - Tào Đạt - 21:00, 17/05/2025
Nhân dịp Kỷ niệm 135 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 - 19/5/2025), Đồn Biên phòng Lai Hòa, Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh Sóc Trăng, đã tổ chức nhiều hoạt động thiết thực, ý nghĩa, chăm lo cho người nghèo trên địa bàn khu vực biên giới biển do đơn vị quản lý.
Tìm thấy thi thể 02 nạn nhân cuối cùng vụ sạt lở đất trên địa bàn huyện Phong Thổ

Tìm thấy thi thể 02 nạn nhân cuối cùng vụ sạt lở đất trên địa bàn huyện Phong Thổ

Tin tức - Trọng Bảo - 17:23, 17/05/2025
Chiều ngày 17/5, các lực lượng chức năng đã tìm thấy 02 thi thể cuối cùng trong vụ sạt lở khi đang thi công tại công trường thủy điện Tả Páo Hồ 1A, xã Sì Lở Lầu, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu.
Bình Định: Tổ chức Giải xe đạp các câu lạc bộ tỉnh mở rộng

Bình Định: Tổ chức Giải xe đạp các câu lạc bộ tỉnh mở rộng

Thể thao - T.Nhân - H.Trường - 16:40, 17/05/2025
Hướng tới Kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 - 19/5/2025) và tiếp tục thực hiện Cuộc vận động “Toàn dân rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại”, ngày 17/5, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Bình Định tổ chức Giải xe đạp các câu lạc bộ tỉnh Bình Định mở rộng năm 2025, với sự tham gia của 150 vận động viên.
Tạo điều kiện thuận lợi khi thực hiện thủ tục nhập, trở lại quốc tịch Việt Nam

Tạo điều kiện thuận lợi khi thực hiện thủ tục nhập, trở lại quốc tịch Việt Nam

Thời sự - Hoàng Quý - 16:16, 17/05/2025
Ngày 17/5, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan, Quốc hội họp phiên toàn thể tại hội trường để nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quốc tịch Việt Nam.
Bình Định: Phấn đấu giảm 3 - 4% tỷ lệ hộ nghèo đồng bào DTTS trong năm 2025

Bình Định: Phấn đấu giảm 3 - 4% tỷ lệ hộ nghèo đồng bào DTTS trong năm 2025

Công tác Dân tộc - T.Nhân - H.Trường - 16:04, 17/05/2025
Theo kế hoạch thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi, tỉnh Bình Định đặt ra mục tiêu phấn đấu giảm từ 3 - 4% tỷ lệ hộ nghèo đồng bào DTTS trong năm 2025.
Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin sáng ngày 17/5, có những thông tin đáng chú ý sau: Đặc sắc Lễ hội Điện Trường Bà. Chùa Tây Thiên Tam Đảo. Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Phú Yên: Tập huấn, nâng cao năng lực giám sát Chương trình MTQG 1719

Phú Yên: Tập huấn, nâng cao năng lực giám sát Chương trình MTQG 1719

Công tác Dân tộc - T.Nhân-H.Trường - 15:33, 17/05/2025
Nhằm nâng cao năng lực giám sát cho đội ngũ cán bộ, Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Phú Yên vừa tổ chức Hội nghị tập huấn nâng cao năng lực tham gia giám sát, đánh giá thực hiện các dự án, tiểu dự án, nội dung thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2025 (Chương trình MTQG 1719).
Dấu ấn 100 năm báo chí cách mạng hội tụ tại Quảng Ninh

Dấu ấn 100 năm báo chí cách mạng hội tụ tại Quảng Ninh

Trang địa phương - Mỹ Dung - 15:31, 17/05/2025
Sáng 17/5, tại Bảo tàng tỉnh Quảng Ninh, Hội Nhà báo tỉnh, Trung tâm Truyền thông tỉnh, Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch, Bảo tàng Báo chí Việt Nam đã tổ chức khai mạc Triển lãm “100 năm Báo chí Cách mạng Việt Nam” nhằm tái hiện chặng đường vẻ vang của báo chí cách mạng, tôn vinh những đóng góp của người làm báo trong sự nghiệp phát triển quê hương, đất nước.
Kon Tum: Chủ trương tháo dỡ nhà rông để xây dựng phòng học của huyện Đăk Hà là đi ngược lại sự chỉ đạo của tỉnh

Kon Tum: Chủ trương tháo dỡ nhà rông để xây dựng phòng học của huyện Đăk Hà là đi ngược lại sự chỉ đạo của tỉnh

Pháp luật - Ngọc Chí - 13:34, 17/05/2025
Sáng ngày 17/5, trao đổi với phóng viên Báo Dân tộc và Phát triển, ông Phan Văn Hoàng – Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Kon Tum cho biết, việc huyện Đăk Hà yêu cầu dân làng dỡ bỏ nhà rông để xây dựng phòng học, trong khi người dân không đồng tình như báo nêu là đi ngược lại sự chỉ đạo của tỉnh.
JICA tổ chức hội thảo hỗ trợ kỹ thuật trồng tỏi cho đồng bào DTTS tại Nghệ An

JICA tổ chức hội thảo hỗ trợ kỹ thuật trồng tỏi cho đồng bào DTTS tại Nghệ An

Kinh tế - An Yên - 13:30, 17/05/2025
Sở Nông nghiệp và Môi trường Nghệ An vừa phối hợp với Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) tổ chức hội thảo phổ biến kỹ thuật trồng tỏi Sanuki cho đồng bào DTTS vùng núi cao Nghệ An. Hội thảo còn hướng đến mục tiêu quan trọng hơn là xây dựng chuỗi giá trị từ sản xuất đến bán hàng, góp phần thay đổi từ tư duy sản xuất ứng dụng KHCN đến quá trình tiêu thụ sản phẩm.
Đã tìm thấy thi thể 3 nạn nhân vụ sạt lở tại công trình thi công thủy điện trên địa bàn huyện Phong Thổ

Đã tìm thấy thi thể 3 nạn nhân vụ sạt lở tại công trình thi công thủy điện trên địa bàn huyện Phong Thổ

Tin tức - Trọng Bảo - 13:27, 17/05/2025
Thông tin từ lực lượng cứu nạn, cứu hộ cho biết, đến cuối giờ trưa nay (17/5) lực lượng chức năng đã tìm thấy thi thể 03 nạn nhân trong vụ sạt lở tại công trình thi công thủy điện Tả Páo Hồ 1A, xã Sì Lở Lầu, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu.