Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Nghệ nhân Clâu B’h Lao và bức chân dung tự khắc

Tấn Vịnh - 15:33, 23/06/2023

Tại huyện Tây Giang (Quảng Nam), nghệ nhân Clâu Bh’Lao nổi tiếng với nhiều tác phẩm điêu khắc gỗ đặc sắc. Trong năm 2022 vừa qua, ông được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu Nghệ nhân Ưu tú. Để đánh dấu mốc quan trọng trong cuộc đời mình, nghệ nhân Clâu Bh’Lao đã sáng tác một “bức chân dung tự khắc” để hồi tưởng và ghi dấu những bước đường công tác của người con núi rừng.

Nghệ nhân Clâu Bh’Lao vinh dự đón nhận danh hiệu Nghệ nhân ưu tú do Chủ tịch nước phong tặng.
Nghệ nhân Clâu Bh’Lao vinh dự đón nhận danh hiệu Nghệ nhân ưu tú do Chủ tịch nước phong tặng.

Nếu các họa sĩ có “chân dung tự họa” thì nghệ nhân điêu khắc gỗ Clâu Bh’Lao lại sáng tác một bức “chân dung tự chạm khắc”, lấy cảm xúc, ý tưởng từ chính bản thân của mình. Bức tượng gỗ mô tả một người đàn ông ở tuổi trung niên, đầu đội mũ phớt, lưng đeo gùi 3 ngăn (tà lét), tay phải cầm cuốc nhỏ, tay trái cầm rựa, trên vai phải đeo túi thuốc với chữ thập đỏ y tế. Tác phẩm trưng bày ở gian triển lãm của xã Tr’Hy. Cô gái trẻ ở Xã đoàn đọc lời thuyết minh về các bức tượng gỗ trước Ban Giám khảo với nhiều cung bậc cảm xúc và tự hào về người nghệ nhân đã có nhiều công lao đối với quê hương Tây Giang.

Còn nhớ 35 năm trước, có một người đàn ông Cơ Tu ở thôn Voòng (xã Tr’Hy, huyện Tây Giang) làm nên một kỳ tích: phóng tuyến mở đường để rút ngắn thời gian đi bộ từ Khu 7 đến xã Lăng, huyện Hiên (nay là huyện Tây Giang) từ 4 ngày xuống còn 1 ngày. Người Cơ Tu làm nên kỳ tích ấy là ông Clâu Bh’Lao, khi ấy đang làm cán bộ y tế kiêm thông tin liên lạc cho các xã Khu 7 là Tr’Hy, A Xan, Ch’Ơm và Ga Ry.

Con đường dân sinh trước kia, đồng bào phải đi qua dốc Pa Dĩ dài thăm thẳm và dốc đứng cheo leo, mất nhiều thời gian và vất vả. Thấy được nỗi cực nhọc của bà con, ông Clâu Bh’Lao nảy ra ý tưởng mở một tuyến mới. Ông đã nhiều lần leo lên cây cao dùng vải đỏ, vải trắng buộc vào ngọn cây để “làm dấu” và dùng đôi mắt của mình để “phóng tuyến”, cân bình độ giữa hai mõm núi rồi leo xuống dưới đất bẻ lá, chặt cành cây vạch lối đi.

Bức chân dung tự khắc của nghệ nhân Clâu Bh’Lao
Bức chân dung tự khắc của nghệ nhân Clâu Bh’Lao

Sau khi hoàn thành việc phóng tuyến, ông về báo cáo kết quả với chính quyền địa phương nơi cư trú. Xã Tr’Hy đã cử 10 thanh niên theo chân ông đi phát tuyến, cắm mốc để chuẩn bị việc mở đường. Hàng nghìn lượt người từ già đến trẻ ròng rã đào núi, lấp suối suốt 4 tháng trời, con đường từ Khu 7 nối với xã Lăng được hình thành. Con đường mới rút ngắn quãng đường, lại ít dốc, không còn phải chui luồn vào rừng rậm. Việc vận chuyển hàng hóa thiết yếu của bà con từ huyện về Khu 7 thuận tiện hơn. Người Cơ Tu trong vùng quen gọi con đường này là “Đường Clâu Bh”Lao” và người dân trong vùng tôn vinh ông là “huyền thoại mở đường”.

Cũng thời đó, với vai trò là Trưởng ban Y tế xã, ông cũng tận tình chăm sóc sức khỏe cho người dân ở vùng sâu, vùng xa. Với túi thuốc trên vai, ông đã đến nhiều gia đình cấp thuốc, chữa bệnh cho bà con. Có một lần, ông đã trực tiếp đỡ đẻ cho một sản phụ đang vượt cạn trong tình thế nguy khó.

Nhóm tượng người địu con giã gạo trên Đỉnh Quế (huyện Tây Giang) do Nghệ nhân ưu tú Clâu Bh'Lao sáng tác.
Nhóm tượng người địu con giã gạo trên Đỉnh Quế (huyện Tây Giang) do Nghệ nhân ưu tú Clâu Bh'Lao sáng tác

Ngoài việc đảm trách giao liên, y tế thôn bản, nghệ nhân Clâu Bh’Lao lại là một người đa năng. Năng khiếu nghệ thuật nổi trội nhất của nghệ nhân Clâu Bh’Lao là tạc tượng gỗ. Ông là một nghệ nhân sáng tác các tác phẩm điêu khắc gỗ nhiều nhất của tỉnh Quảng Nam đến thời điểm hiện nay. Những bức tượng tròn nhiều chủ đề khác nhau được ông sáng tạo để trang trí cho nhà làng truyền thống ở thôn Voòng, nơi ông sinh sống. Đây là những tác phẩm điêu khắc có hồn như người già, cô gái và chàng trai múa điệu Tân tung da dá. Tác phẩm điêu khắc ấn tượng “Giã gạo” do ông sáng tạo được đặt tại khu du lịch đỉnh Quế, huyện Tây Giang.

Ông cũng có nhiều tác phẩm điêu khắc tham gia dự thi Trại điêu khắc gỗ dân gian do huyện Tây Giang tổ chức nhân các sự kiện lễ hội truyền thống. Bộ sưu tập điêu khắc gỗ của nghệ nhân Clâu Bhlao được lưu giữ, trưng bày tại Bảo tàng Quảng Nam, Bảo tàng văn hóa Cơ Tu huyện Tây Giang.

Nhóm tượng điêu khắc gỗ của nghệ nhân Clâu Bh'Lao tham gia cuộc thi sáng tác điêu khăc gỗ dành cho nghệ nhân dân gian huyện Tây Giang, tỉnh Quảng Nam
Nhóm tượng điêu khắc gỗ của nghệ nhân Clâu Bh'Lao tham gia Cuộc thi sáng tác điêu khắc gỗ dành cho nghệ nhân dân gian huyện Tây Giang, tỉnh Quảng Nam

Ngoài khả năng điêu khắc gỗ, nghệ nhân Clâu Bhlao còn là người am hiểu về văn hóa truyền thống của đồng bào Cơ Tu như lễ hội, tập quán, hát lý, nói lý... Lễ hội Khai năm tạ ơn rừng, Lễ hội Mừng lúa mới do làng và huyện tổ chức, ông và các già làng, Người có uy tín trong vùng được cử đứng ra thực hành các nghi lễ.

Nghệ nhân Clâu Bhlao cũng là người chế tác nhiều bộ trang phục bằng vỏ cây. Bộ trang phục này được các nghệ nhân mặc trong các lễ hội, thực hành các lễ nghi và trình diễn các điệu múa, biểu diễn nhạc cụ. Về nhạc cụ, ông là người chế tác được cây đàn âng jưl, đàn 2 dây có thùng cộng hưởng mà các chàng trai hay chơi độc tấu hoặc đệm cho các cô gái hát những khúc dân ca trữ tình.

Từ thời còn xuân trẻ đến lúc trở thành già làng, Clâu Bh’Lao đều có những hoạt động đóng góp đầy ý nghĩa cho cộng đồng, đặc biệt là những việc làm thiết thực phục vụ cho cuộc sống của bà con vùng cao như mở đường, dân y... Bên cạnh đó, với tâm hồn phóng khoáng, yêu đời, yêu cuộc sống của một nghệ sĩ, Nghệ nhân Ưu tú Clâu Bh’Lao đã dâng hiến những tác phẩm điêu khắc thấm đẫm chất nghệ thuật, cái hồn cốt của đồng bào Cơ Tu ở đại ngàn Trường Sơn.

Tác phẩm điêu khắc gỗ Mẹ địu con của nghệ nhân Clâu Bh’Lao
Tác phẩm điêu khắc gỗ Mẹ địu con của nghệ nhân Clâu Bh’Lao
Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin nổi bật trang chủ
Gia Lai: Tiếp tục xảy ra vụ phá rừng tự nhiên quy mô lớn gần 5ha

Gia Lai: Tiếp tục xảy ra vụ phá rừng tự nhiên quy mô lớn gần 5ha

Tỉnh Gia Lai vừa phát hiện vụ phá rừng tự nhiên quy mô lớn trên địa bàn huyện Kông Chro với tổng diện tích lên đến gần 5ha. Hiện Hạt Kiểm lâm huyện Kông Chro đang phối hợp với các ngành chức năng tiến hành mở rộng hiện trường, điều tra, xác minh làm rõ đối tượng để xử lý nghiêm theo quy định. Đồng thời, kiến nghị cấp trên làm rõ trách nhiệm của chủ rừng khi để xảy ra phá rừng.
Mang Tết Trung thu đến với trẻ em vùng cao biên giới Mèo Vạc

Mang Tết Trung thu đến với trẻ em vùng cao biên giới Mèo Vạc

Xã hội - Văn Hoa - Minh Đức - 22:51, 24/09/2023
Nhằm để các em thiếu nhi nơi vùng cao biên giới Mèo Vạc được tận hưởng một mùa Trung thu rộn ràng, ấm áp và đong đầy yêu thương, vừa qua, Đoàn thiện nguyện Thanh Maika và những người bạn (Thành phố Hà Nội) phối hợp UBND xã Pải Lủng tổ chức chương trình “Trung thu cao nguyên đá” cho hơn 1.000 em học sinh liên trường của xã.
Bình Thuận: Phổ biến, cung cấp thông tin cho Người có uy tín và cán bộ làm công tác dân tộc ở cơ sở

Bình Thuận: Phổ biến, cung cấp thông tin cho Người có uy tín và cán bộ làm công tác dân tộc ở cơ sở

Công tác Dân tộc - L.Phương - 22:46, 24/09/2023
Ngày 24/9, Ban Dân tộc tỉnh Bình Thuận đã tổ chức Hội nghị tập huấn phổ biến, cung cấp thông tin cho 87 Người có uy tín trong vùng đồng bào DTTS và cán bộ, công chức thuộc các Phòng Dân tộc trên địa bàn tỉnh.
An Giang: Khai Giảng lớp đào tạo kỹ năng tiếng Khmer cho cán bộ Bộ đội Biên phòng

An Giang: Khai Giảng lớp đào tạo kỹ năng tiếng Khmer cho cán bộ Bộ đội Biên phòng

Công tác Dân tộc - Như Tâm - Lê Vũ - 22:42, 24/09/2023
Ngày 24/9, tại Tiểu đoàn Huấn luyện - Cơ động, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh An Giang phối hợp với Sở Nội vụ và Trường Dân tộc nội trú - Trung học phổ thông tỉnh An Giang tổ chức Lễ khai giảng lớp 4 kỹ năng tiếng Khmer cho cán bộ trong đơn vị.
Đồng bào Dao cải thiện thu nhập từ các bài thuốc cổ truyền

Đồng bào Dao cải thiện thu nhập từ các bài thuốc cổ truyền

Media - Trọng Bảo - 22:33, 24/09/2023
Đồng bào Dao đỏ ở Lào Cai sở hữu một kho tàng tri thức về cây thuốc rất có giá trị trong tự nhiên. Trải qua bao thế hệ, kinh nghiệm về những cây thuốc dân gian vẫn được lưu truyền, gìn giữ. Các bài thuốc cổ truyền không chỉ chăm sóc sức khỏe cho cộng đồng trong thôn bản, mà hiện nay đã và đang được bà con khai thác, chế biến thành các sản phẩm đa dạng cũng ứng cho thị trường mang lại thu nhập, cải thiện đời sống.
Khám phá bảo tàng duy nhất về lực lượng Biệt động Sài Gòn - Gia Định

Khám phá bảo tàng duy nhất về lực lượng Biệt động Sài Gòn - Gia Định

Media - Lê Vũ – Trần Linh - 22:32, 24/09/2023
Vừa được chính thức đi vào hoạt động từ cuối tháng 8/2023, tuy nhiên, Bảo tàng Biệt động Sài Gòn - Gia Định đã thành địa chỉ tham quan thu hút đông đảo du khách, đặc biệt là các bạn trẻ trong thời gian gần đây. Cùng Báo Dân tộc và Phát triển khám phá bảo tàng duy nhất ở Việt Nam về lực lượng Biệt động Sài Gòn - Gia Định.
Tin trong ngày - 22/9/2023

Tin trong ngày - 22/9/2023

Bản tin hôm nay, ngày 22/9, có những thông tin đáng chú ý sau: Giới thiệu sản phẩm OCOP gắn với văn hóa các tỉnh miền núi phía Bắc. Lễ hội trà Shan tuyết lớn nhất miền Bắc. Hủy hoại cây rừng bằng thuốc độc ở huyện Bác Ái (Ninh Thuận). Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Bộ đội Biên phòng giúp đồng bào DTTS thay đổi nếp nghĩ, cách làm

Bộ đội Biên phòng giúp đồng bào DTTS thay đổi nếp nghĩ, cách làm

Media - Ngọc Chí - 22:32, 24/09/2023
Với phương châm “ba bám, bốn cùng”, lực lượng Bội đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh Kon Tum đã và đang triển khai nhiều mô hình hay, cách làm hiệu quả, từng bước giúp cho đồng bào DTTS ở khu vực biên giới vươn lên thoát nghèo, có cuộc sống ấm no và hạnh phúc.
Ngày hội văn hóa, thể thao thanh niên Việt Nam - Lào tại Bình Định

Ngày hội văn hóa, thể thao thanh niên Việt Nam - Lào tại Bình Định

Tin tức - T.Nhân - 22:30, 24/09/2023
Ngày 24/9, tại huyện miền núi Vân Canh (Bình Định), Tỉnh đoàn Bình Định tổ chức Ngày hội văn hóa, thể thao thanh niên Việt Nam - Lào với sự tham gia hưởng ứng của hơn 250 đoàn viên, thanh niên, sinh viên Việt Nam và Lào.
Thanh Hóa: Ấm áp chương trình “Tết Trung thu - Tết của tình yêu thương”

Thanh Hóa: Ấm áp chương trình “Tết Trung thu - Tết của tình yêu thương”

Nhịp cầu nhân ái - Quỳnh Trâm - 22:30, 24/09/2023
Trung ương Hội Bảo trợ Người khuyết tật và trẻ mồ côi Việt Nam và Hội Bảo trợ Người khuyết tật, trẻ mồ côi và bảo vệ quyền trẻ em tỉnh Thanh Hóa vừa phối hợp với huyện miền núi Ngọc Lặc tổ chức Chương trình tặng quà “Tết Trung thu - Tết của tình yêu thương” dành cho học sinh khuyết tật, học sinh mồ côi, học sinh nghèo có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa, nhân dịp Tết Trung thu và bước vào năm học mới.
Thể thao Việt Nam giành huy chương đầu tiên tại Asiad 19

Thể thao Việt Nam giành huy chương đầu tiên tại Asiad 19

Thể thao - PV - 22:27, 24/09/2023
Sáng 24/9, 4 cô gái Đinh Thị Hảo, Hà Thị Vui, Phạm Thị Huệ, Dư Thị Bông đã mang về tấm huy chương đầu tiên của Asiad 19 cho Đoàn thể thao Việt Nam ở môn Chèo thuyền Rowing.
Các lao động Việt Nam không nguy hiểm đến tính mạng trong vụ cháy tại Đài Loan (Trung Quốc)

Các lao động Việt Nam không nguy hiểm đến tính mạng trong vụ cháy tại Đài Loan (Trung Quốc)

Tin tức - L.Minh - 22:24, 24/09/2023
Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội vừa có công văn Số: 3952/LĐTBXH-VP, về việc bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp cho người lao động Việt Nam trong vụ hỏa hoạn tại Đài Loan (Trung Quốc).