Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Phóng sự

Nghề chăn bò trên đất Tây Nguyên

Tiêu Dao - Đinh Dũng - 10:45, 27/05/2020

Ở Tây Nguyên có một vùng đất của những người mưu sinh bằng nghề chăn bò, giống như những “cao bồi” ở miền viễn tây hoang dã của nước Mỹ ngày trước. Những con người ấy chân chất và khoáng đạt như nắng, như gió của miền thảo nguyên này.

Nhiều người tranh thủ lùa bò xuống hồ để tắm mát và uống nước
Nhiều người tranh thủ lùa bò xuống hồ để tắm mát và uống nước

Trên những sườn đồi du mục

Thời điểm này đang là cuối mùa khô ở Tây Nguyên. Những cơn gió không còn mang cái nóng khô rát, thay vào đó đã có chút hơi ẩm thổi thoang thoảng trên lưng đèo Chư Sê thuộc xã H’Bông, huyện Chư Sê (Gia Lai). Từng đàn bò lớn chậm rãi gặm cỏ trên sườn đồi, làm tung lên những đá bụi nhỏ trong nắng chiều giữa bầu trời trong vắt.

Rơ Châm Lích tựa lưng vào một bọng cây lớn, tha thẩn nhìn đàn bò ung dung gặm cỏ. Thi thoảng vút lên không trung là tiếng hát khỏe mãnh liệt và khoáng đạt của Lích. Chàng chăn bò này đã ở tuổi gần 40, đã có vợ con và thâm niên hơn 10 năm chăn bò. Đàn bò hơn 50 con mà Lích và vợ đang chăn là của một trang trại trong vùng. Tất nhiên là Lích đi chăn thuê. Chứ nếu có chừng ấy bò, Lích đã chẳng phải nhọc công dãi dầu như vậy.

Không chỉ vợ chồng Lích, mà nghề chính của mấy chục hộ dân người Jrai ở H’Bông này cũng là chăn bò. Xã có 12 thôn thì có tới 11 thôn là người Jrai và Ba Na sinh sống. Trong các buôn làng, người Jrai và Ba Na làm nghề chăn bò thuê để kiếm sống (những trang trại chăn nuôi bò lớn được thành lập ở đây bắt đầu từ năm 2004).

Nghề chăn bò nơi này được trả công rất đa dạng. Như vợ chồng Lích, hay vợ chồng Ksor Khăm, vợ chồng Siu Nét và nhiều người nữa thì nhận công bằng bê con. Còn những người khác thì nhận công bằng tiền hằng tháng. Người chăn bò nếu nhận tiền công tháng sẽ rơi vào khoảng 4 - 7 triệu đồng tùy số lượng bò chăn được. Mỗi hộ nhận 10 - 20 con, nhà đông người, có thể nhận 60 - 70 con bò. Chỉ cần 1 lao động chính và 1 - 2 lao động phụ ở các gia đình chăn dắt là có thể bảo đảm được công việc. 

Như Lích nhận chăn 10 con bò, nếu sau 1 năm, bò mẹ đẻ được 10 con thì Lích sẽ được 1 con và có thể nuôi chung đàn với bò của chủ. Ở vùng này, nhiều người cũng nhận công chăn bò như Lích. Cứ thế, sau 10 năm chăn bò, đàn bò của Lích giờ cũng được gần chục con. Đó là cả một gia tài với những người chăn bò như Lích.

Cạnh nhà Lích có nhà anh Tùng, từ Quảng Ngãi lên đây lập nghiệp cũng bằng nghề chăn bò. “Không đủ tiền mua đất sản xuất nên cả nhà tôi đều làm nghề nuôi bò thuê. Tiếng là vất vả nhưng vẫn sướng hơn ở quê. Nhận nuôi hơn 70 con bò thịt của chủ trang trại, nhận tiền công mỗi tháng vài triệu thôi, gọi là đủ sống. Đến tuổi bán, nếu bò béo, được giá chủ trang trại thưởng thêm cho công nuôi, chăm sóc”, anh Tùng chia sẻ.

Dàn đồng ca của thảo nguyên

Mấy năm trước, khi chưa chia tách, huyện Chư Sê (nay là Chư Sê và Chư Pưh) thì vùng đất này là thủ phủ của các chủ trang trại, có lúc lên đến hơn 800 trang trại, chiếm 40% tổng số lượng trang trại toàn tỉnh Gia Lai. Trong số đó, có những trang trại nuôi bò lên tới hàng trăm con. Có những trang trại lớn như trại bò của ông Nguyễn Đình Phúc, lúc cao điểm lên đến 4.000 con, là trang trại bò tư nhân lớn nhất toàn quốc thời điểm cách đây hơn 10 năm.

Chiều chiều, những chú bò phủ rợp những sườn đồi. Chúng tấu lên những khúc nhạc bằng tiếng kêu giống loài đặc trưng, hòa cùng tiếng mõ lốc cốc, tiếng hát của những “cao bồi” nhiều lứa tuổi, nổi lên trong tiếng gió vi vu dìu dặt. Tất cả như một dàn đồng ca du mục miền thảo nguyên đầy da diết.

Chăn bò tưởng chừng thảnh thơi và dễ, nhưng thực sự là không hẳn vậy. Như Lích, trong một buổi chiều lơ đãng vì cơn mưa, một con bò lớn bị lạc. Đến tối muộn mà Lích chẳng thấy bò đâu nên lo lắm. Nếu mất bò, Lích sẽ phải đền. Có khi mất cả công việc vì chủ bò sẽ không cho nuôi nữa. Cũng may, đến nửa đêm thì Lích cũng tìm được con bò đang nằm trú trong một lùm cây cách nhà hơn 3km. Sau trận hú hồn ấy, Lích và vợ chăm bò kỹ lắm. 

Lích bộc bạch, khi nhận chăn bò, chủ và người chăn phải làm hợp đồng cam kết rõ ràng về quyền lợi và trách nhiệm. Nếu bò bị chết có nguyên nhân rõ ràng thì chủ bò sẽ chịu, ngược lại thì người chăn phải đền bò hoặc tiền. 

Cứ thế, nhiều năm trôi qua trong xóm “cao bồi” ấy và lân cận quanh đó là những ngôi làng Jrai và Ba Na cùng chan hòa làm nghề chăn bò trên những sườn đồi đầy cỏ. Chiều chiều, những chú bò phủ rợp những sườn đồi. Chúng tấu lên những khúc nhạc bằng tiếng kêu giống loài đặc trưng, hòa cùng tiếng mõ lốc cốc, tiếng hát của những “cao bồi” nhiều lứa tuổi, nổi lên trong tiếng gió vi vu dìu dặt. Tất cả như một dàn đồng ca du mục miền thảo nguyên đầy da diết. Tất cả tạo nên một vẻ đẹp với sức sống kỳ vĩ mà ít người thấy được.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.