Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Năm Tỵ mạn đàm về Xà quyền

PV - 11:21, 01/02/2025

Trong tinh hoa võ học Việt Nam có 8 bài quyền nổi tiếng là Long quyền, Hổ quyền, Phụng quyền, Kê quyền, Xà quyền, Hạc quyền, Hầu quyền và Nhạn quyền. Xà quyền không chỉ là một trong 8 bài quyền nổi tiếng mà còn là một trong Tứ hình quyền của võ cổ truyền Bình Định. Trong đó, các tính năng đặc dị của bài Xà quyền được đánh giá là bài võ độc đáo với những chiêu thức tuyệt diệu, có sức chiến đấu cao.

Thế võ Xà vương khai môn trong bài Xà quyền.
Thế võ Xà vương khai môn trong bài Xà quyền

Bài quyền độc đáo trong võ cổ truyền Bình Định

Võ cổ truyền Bình Định, một phần không thể thiếu trong di sản võ thuật Việt Nam, là cái nôi của võ học chân truyền lâu đời nhất trong lịch sử đất nước. Trải qua hàng thế kỷ, môn võ này đã phát triển và truyền bá qua các thời kỳ khác nhau. Xà quyền là một trong 8 bài quyền nổi tiếng và cũng là một trong Tứ hình quyền gồm Hổ quyền, Xà quyền, Hạc quyền và Hầu quyền của võ cổ truyền Bình Định, do 6 võ tướng thời Tây Sơn đúc kết soạn thảo và chép vào quyển “Lục lăng bạo chúa”.

Xà quyền là một loại hình võ thuật cổ truyền được lấy cảm hứng từ loài rắn. Về tinh túy của bài Xà quyền được ghi chép là: “Thanh xã đảo mã, tả đạo trung phong. Cường long xuất hải/Tấn đã song khai. Ngọc trản ngân đài/Hắc ngưu khai giác. Hồi mã tướng quân/Chuyển thân nghịch cước”. Dịch nghĩa là: “Rắn xanh trả ngựa, theo gió quét hướng trái. Rồng giữ ra biển, tiến đánh hai lần. Chén ngọc đài hạc, trâu đen mở sừng. Ngựa về vị tướng, trở mình đá nghịch”.

Võ sư Nguyễn Thanh Vũ, Phó Chủ tịch Liên đoàn Võ thuật cổ truyền Bình Định cho biết: Rắn là loài vật không có tay chân nên Xà quyền không tận dụng đòn đấm mà sử dụng ức bàn tay và đầu ngón tay. Xà quyền chú trọng nội lực để tung đòn hạ thủ vào yếu huyệt của đối phương. Kỹ thuật Xà quyền hoàn hảo, công thủ toàn diện, đòn công cũng là đòn thủ và ngược lại.

Cũng theo võ sư Nguyễn Thanh Vũ, Xà quyền luyện về cơ và gân. Phần lớn người học võ ở Bình Định đều phải luyện tập thành thục bài quyền này. Bài Xà quyền giúp cho người học võ luyện tập sự dẻo dai, bền bỉ, tâm tĩnh lặng. Các động tác trong bài Xà quyền rất khó, người học phải mất thời gian luyện tập từ một năm đến ba năm mới thể hiện được hồn cốt, khí chất của bài quyền. Tất cả các võ sinh luyện tập thành công được bài Xà quyền mới được xem là vượt qua thử thách trên hành trình luyện võ, học võ.

Các võ sinh miệt mài tập luyện bài Xà quyền tại Sân vận động tỉnh Bình Định để chuẩn bị biểu diễn trong đêm giao thừa đón chào Xuân Ất Tỵ 2025.
Các võ sinh miệt mài tập luyện bài Xà quyền tại Sân vận động tỉnh Bình Định để chuẩn bị biểu diễn trong đêm giao thừa đón chào Xuân Ất Tỵ 2025

Một thế võ rắn làm nên tên tuổi “huyền thoại” võ thuật Bình Định

Ngoài bài Xà quyền thì trong giới võ thuật Bình Định còn lưu truyền một chiêu thức liên quan đến loài rắn, đó là chiêu thức “Độc xà thám nguyệt” làm nên tên tuổi “huyền thoại” võ thuật Bình Định - cố võ sư Phan Thọ. Cho đến nay, những võ sư gạo cội và những người yêu võ không chỉ ở Bình Định vẫn truyền miệng những giai thoại về 3 lần hạ gục các võ sĩ người Hàn của cố võ sư Phan Thọ.

Theo võ sư Phan Minh Hải, Chưởng môn đời thứ 3 của võ đường Phan Thọ, chiêu “Độc xà thám nguyệt”, nghĩa là con rắn thăm dò khuôn trăng. Chiêu thức cúi hụp người xuống để né đòn của đối phương, sau đó húc vào hạ bộ quật ngã đối phương tuyệt đối. Chiêu thức này, ông tôi đã dày công khổ luyện từ thời trai trẻ.

Tuyệt chiêu “Độc xà thám nguyệt” chia làm 3 bộ: Trung, Thượng, Hạ. Bộ Thượng đánh từ chấn thủy trở lên, bộ Trung - từ chấn thủy xuống đan điền, bộ Hạ - từ đan điền trở xuống. Nét độc đáo trong chiêu thức này là đòn quyết định nhanh, mạnh, dứt khoát, trong đó yếu tố lấy nhu thắng cương làm tiền đề.

Cố võ sư Phan Thọ lúc sinh thời
Cố võ sư Phan Thọ lúc sinh thời

Để làm được điều này, đôi mắt phải cực tinh và bình tĩnh quan sát ưu nhược điểm của đối phương. Từ công sang thủ, thủ sang công hoàn toàn linh hoạt theo cách đối phương ra đòn.

Môn phái nào cũng có những thế võ, bài võ bí truyền mang lại sự tồn tại cho võ đường và luôn chỉ được truyền dạy cho con em trong dòng họ, hoặc các đệ tử ruột. Tuy nhiên, với Võ đường Phan Thọ thì không như thế. “Các thế võ mà ông truyền dạy cho tôi không chỉ có con em trong gia tộc Phan Thọ mới được học. Ông dặn có thể truyền dạy cho bất kể người nào hội tụ tròn Đức - trọn Tài”, võ sư Phan Minh Hải chia sẻ thêm.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.