Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Năm Tỵ mạn đàm về Xà quyền

PV - 11:21, 01/02/2025

Trong tinh hoa võ học Việt Nam có 8 bài quyền nổi tiếng là Long quyền, Hổ quyền, Phụng quyền, Kê quyền, Xà quyền, Hạc quyền, Hầu quyền và Nhạn quyền. Xà quyền không chỉ là một trong 8 bài quyền nổi tiếng mà còn là một trong Tứ hình quyền của võ cổ truyền Bình Định. Trong đó, các tính năng đặc dị của bài Xà quyền được đánh giá là bài võ độc đáo với những chiêu thức tuyệt diệu, có sức chiến đấu cao.

Thế võ Xà vương khai môn trong bài Xà quyền.
Thế võ Xà vương khai môn trong bài Xà quyền

Bài quyền độc đáo trong võ cổ truyền Bình Định

Võ cổ truyền Bình Định, một phần không thể thiếu trong di sản võ thuật Việt Nam, là cái nôi của võ học chân truyền lâu đời nhất trong lịch sử đất nước. Trải qua hàng thế kỷ, môn võ này đã phát triển và truyền bá qua các thời kỳ khác nhau. Xà quyền là một trong 8 bài quyền nổi tiếng và cũng là một trong Tứ hình quyền gồm Hổ quyền, Xà quyền, Hạc quyền và Hầu quyền của võ cổ truyền Bình Định, do 6 võ tướng thời Tây Sơn đúc kết soạn thảo và chép vào quyển “Lục lăng bạo chúa”.

Xà quyền là một loại hình võ thuật cổ truyền được lấy cảm hứng từ loài rắn. Về tinh túy của bài Xà quyền được ghi chép là: “Thanh xã đảo mã, tả đạo trung phong. Cường long xuất hải/Tấn đã song khai. Ngọc trản ngân đài/Hắc ngưu khai giác. Hồi mã tướng quân/Chuyển thân nghịch cước”. Dịch nghĩa là: “Rắn xanh trả ngựa, theo gió quét hướng trái. Rồng giữ ra biển, tiến đánh hai lần. Chén ngọc đài hạc, trâu đen mở sừng. Ngựa về vị tướng, trở mình đá nghịch”.

Võ sư Nguyễn Thanh Vũ, Phó Chủ tịch Liên đoàn Võ thuật cổ truyền Bình Định cho biết: Rắn là loài vật không có tay chân nên Xà quyền không tận dụng đòn đấm mà sử dụng ức bàn tay và đầu ngón tay. Xà quyền chú trọng nội lực để tung đòn hạ thủ vào yếu huyệt của đối phương. Kỹ thuật Xà quyền hoàn hảo, công thủ toàn diện, đòn công cũng là đòn thủ và ngược lại.

Cũng theo võ sư Nguyễn Thanh Vũ, Xà quyền luyện về cơ và gân. Phần lớn người học võ ở Bình Định đều phải luyện tập thành thục bài quyền này. Bài Xà quyền giúp cho người học võ luyện tập sự dẻo dai, bền bỉ, tâm tĩnh lặng. Các động tác trong bài Xà quyền rất khó, người học phải mất thời gian luyện tập từ một năm đến ba năm mới thể hiện được hồn cốt, khí chất của bài quyền. Tất cả các võ sinh luyện tập thành công được bài Xà quyền mới được xem là vượt qua thử thách trên hành trình luyện võ, học võ.

Các võ sinh miệt mài tập luyện bài Xà quyền tại Sân vận động tỉnh Bình Định để chuẩn bị biểu diễn trong đêm giao thừa đón chào Xuân Ất Tỵ 2025.
Các võ sinh miệt mài tập luyện bài Xà quyền tại Sân vận động tỉnh Bình Định để chuẩn bị biểu diễn trong đêm giao thừa đón chào Xuân Ất Tỵ 2025

Một thế võ rắn làm nên tên tuổi “huyền thoại” võ thuật Bình Định

Ngoài bài Xà quyền thì trong giới võ thuật Bình Định còn lưu truyền một chiêu thức liên quan đến loài rắn, đó là chiêu thức “Độc xà thám nguyệt” làm nên tên tuổi “huyền thoại” võ thuật Bình Định - cố võ sư Phan Thọ. Cho đến nay, những võ sư gạo cội và những người yêu võ không chỉ ở Bình Định vẫn truyền miệng những giai thoại về 3 lần hạ gục các võ sĩ người Hàn của cố võ sư Phan Thọ.

Theo võ sư Phan Minh Hải, Chưởng môn đời thứ 3 của võ đường Phan Thọ, chiêu “Độc xà thám nguyệt”, nghĩa là con rắn thăm dò khuôn trăng. Chiêu thức cúi hụp người xuống để né đòn của đối phương, sau đó húc vào hạ bộ quật ngã đối phương tuyệt đối. Chiêu thức này, ông tôi đã dày công khổ luyện từ thời trai trẻ.

Tuyệt chiêu “Độc xà thám nguyệt” chia làm 3 bộ: Trung, Thượng, Hạ. Bộ Thượng đánh từ chấn thủy trở lên, bộ Trung - từ chấn thủy xuống đan điền, bộ Hạ - từ đan điền trở xuống. Nét độc đáo trong chiêu thức này là đòn quyết định nhanh, mạnh, dứt khoát, trong đó yếu tố lấy nhu thắng cương làm tiền đề.

Cố võ sư Phan Thọ lúc sinh thời
Cố võ sư Phan Thọ lúc sinh thời

Để làm được điều này, đôi mắt phải cực tinh và bình tĩnh quan sát ưu nhược điểm của đối phương. Từ công sang thủ, thủ sang công hoàn toàn linh hoạt theo cách đối phương ra đòn.

Môn phái nào cũng có những thế võ, bài võ bí truyền mang lại sự tồn tại cho võ đường và luôn chỉ được truyền dạy cho con em trong dòng họ, hoặc các đệ tử ruột. Tuy nhiên, với Võ đường Phan Thọ thì không như thế. “Các thế võ mà ông truyền dạy cho tôi không chỉ có con em trong gia tộc Phan Thọ mới được học. Ông dặn có thể truyền dạy cho bất kể người nào hội tụ tròn Đức - trọn Tài”, võ sư Phan Minh Hải chia sẻ thêm.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Du lịch tỉnh Quảng Ngãi – Bản hòa ca rừng và biển

Du lịch tỉnh Quảng Ngãi – Bản hòa ca rừng và biển

Sau hợp nhất, tỉnh Quảng Ngãi là nơi hội tụ của đa sắc màu văn hóa các dân tộc; giữa vùng núi cao nguyên, đồng bằng và biển đảo. Những tiềm năng, lợi thế đó đang được tỉnh định hướng để đưa ngành du lịch cất cánh trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
Tin nổi bật trang chủ
Dồn lực xóa nhà tạm, nhà dột nát: “Vượt nắng, thắng mưa” để về đích (Bài 2)

Dồn lực xóa nhà tạm, nhà dột nát: “Vượt nắng, thắng mưa” để về đích (Bài 2)

Dân tộc - Tôn giáo - Sỹ Hào - 16 phút trước
Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát đang trong giai đoạn nước rút. Mặc dù công việc bộn bề sau sáp nhập cấp tỉnh nhưng các địa phương đang “vượt nắng, thắng mưa” để về đích mục tiêu trao mái ấm cho đồng bào.
Du lịch tỉnh Quảng Ngãi – Bản hòa ca rừng và biển

Du lịch tỉnh Quảng Ngãi – Bản hòa ca rừng và biển

Sắc màu 54 - Ngọc Chí - 17 phút trước
Sau hợp nhất, tỉnh Quảng Ngãi là nơi hội tụ của đa sắc màu văn hóa các dân tộc; giữa vùng núi cao nguyên, đồng bằng và biển đảo. Những tiềm năng, lợi thế đó đang được tỉnh định hướng để đưa ngành du lịch cất cánh trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
Các xã miền núi tỉnh Bình Thuận cũ sau sáp nhập: “Cầu nối” cho biển và rừng liền nhau

Các xã miền núi tỉnh Bình Thuận cũ sau sáp nhập: “Cầu nối” cho biển và rừng liền nhau

Dân tộc - Tôn giáo - Tùng Nguyên - 1 giờ trước
Sau sáp nhập, nhiều địa bàn miền núi có đông đồng bào DTTS của tỉnh Bình Thuận (cũ) trở thành “cầu nối” giữa miền biển, đồng bằng với vùng cao nguyên của tỉnh Lâm Đồng mới. Đây là lợi thế để các địa phương khai thác phục vụ phát triển kinh tế-xã hội, nâng cao đời sống Nhân dân, đóng góp vào sự phát triển chung của tỉnh.
Phó Thủ tướng Chính phủ Mai Văn Chính thăm, tặng quà người dân bị ảnh hưởng bão số 3

Phó Thủ tướng Chính phủ Mai Văn Chính thăm, tặng quà người dân bị ảnh hưởng bão số 3

Thời sự - Quỳnh Trâm - 22:39, 24/07/2025
Chiều 24/7, Phó Thủ tướng Mai Văn Chính cùng Đoàn công tác đã đi kiểm tra, thăm hỏi các gia đình sống trong vùng có nguy cơ bị ảnh hưởng bởi thiên tai tại xã Cẩm Tú (Thanh Hóa).
Dân

Dân "kêu cứu" vì rác!

Môi trường sống - Mỹ Dung - 18:00, 24/07/2025
Gần một tuần qua, tình trạng ùn ứ rác thải sinh hoạt đang diễn ra nghiêm trọng tại nhiều địa phương: Phường Mông Dương, phường Cửa Ông, phường Cẩm Phả... (Quảng Ninh). Rác không được thu gom kịp thời, chất đống tại các điểm tập kết và ngay trong khu dân cư, bốc mùi hôi thối, gây mất mỹ quan và tiềm ẩn nguy cơ dịch bệnh.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Phát hiện ổ dịch cúm A/H5N1 gia cầm ở Đắk Lắk, cảnh giác triệu chứng cúm A/H5N1 ở người

Phát hiện ổ dịch cúm A/H5N1 gia cầm ở Đắk Lắk, cảnh giác triệu chứng cúm A/H5N1 ở người

Sức khỏe - Minh Nhật - 16:47, 24/07/2025
Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Đắk Lắk cho biết, địa phương vừa phát hiện một ổ dịch cúm gia cầm A/H5N1 tại xã Ea Knốp, Đắk Lắk.
Giải cứu thành công đàn bò mắc kẹt giữa bãi bồi sông Lam

Giải cứu thành công đàn bò mắc kẹt giữa bãi bồi sông Lam

Trang địa phương - Phạm Tiến - 16:39, 24/07/2025
Chiều nay, 24/7, ông Trần Thanh Nga - Chủ tịch UBND xã Đại Đồng, tỉnh Nghệ An, cho biết, chính quyền xã đã huy động lực lượng, bố trí thuyền ra bãi bồi để đưa đàn bò về an toàn cho bà con.
Gia đình hiến một phần đất, cả buôn có đường rộng rãi, khang trang

Gia đình hiến một phần đất, cả buôn có đường rộng rãi, khang trang

Xã hội - Lê Hường - 16:21, 24/07/2025
Thời gian gần đây, những câu chuyện hiến đất làm đường, hy sinh quyền lợi cá nhân vì lợi ích chung của đồng bào Mnông xã Liên Sơn Lắk, tỉnh Đắk Lắk đã và đang lan tỏa nghĩa cử, hành động đẹp, trách nhiệm vì cộng đồng.
Động đất mạnh 3 độ richter tại Điện Biên

Động đất mạnh 3 độ richter tại Điện Biên

Tin tức - Minh Nhật - 16:17, 24/07/2025
Tỉnh Điện Biên nằm trong khu vực Tây Bắc, nơi có 2 dải đứt gãy địa chấn lớn là Điện Biên - Lai Châu và Sông Mã - Sơn La, nên thường xuyên xảy ra động đất trên địa bàn tỉnh.
Thủ tướng: Phải bằng mọi cách tiếp cận những nơi bị chia cắt do bão lũ, thiên tai

Thủ tướng: Phải bằng mọi cách tiếp cận những nơi bị chia cắt do bão lũ, thiên tai

Thời sự - PV - 15:45, 24/07/2025
Khai mạc Phiên họp Ban Chỉ đạo phòng thủ dân sự quốc gia, chiều 24/7, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, phải bằng mọi cách tiếp cận những nơi đang bị chia cắt do thiên tai, nắm tình hình, tiếp tế cho Nhân dân, không để tình trạng "dân đang bị chia cắt mà lãnh đạo nói không lên được".