Nông dân huyện Lý Sơn (Quảng Ngãi) đang bước vào thu hoạch vụ tỏi Đông Xuân. Vụ tỏi năm nay, người trồng tỏi trên đảo đối diện một vụ mùa thất bát. Thời tiết bất lợi, sâu bệnh tấn công khiến hàng trăm hécta tỏi - được ví như "vàng trắng" của người dân Lý Sơn bị hư hỏng, mất mùa nặng, đến 90%.
Mất mùa tỏi, nông dân chồng chất nỗi lo về thu thập và nguồn tỏi giống cho vụ sau. Những ngày này, bà Bùi Thị Trí (thôn Đông, xã An Vĩnh, huyện Lý Sơn) đang thu hoạch tỏi. Bà Trí cho biết, bà trồng tỏi đã hơn 30 năm qua, nhưng chưa năm nào tỏi lại mất mùa nặng như năm nay. Mưa và gió lạnh kéo dài đúng giai đoạn tạo củ, khiến tỏi khá nhỏ, thương lái chê không thu mua.
“Vụ này gia đình tôi trồng 5 sào tỏi, nhưng đến nay đã có 3 sào gần như mất trắng. Tôi cố vớt vát thu hoạch, được đồng nào hay đồng đó. Mọi năm bình quân thu 500 - 600 kg tỏi/sào thì nay chỉ được 50 kg”, bà Trí buồn bã thông tin.
Tương tự, bà Nguyễn Thị Thúy (thôn Tây, xã An Hải) cho biết, từ tháng 10 tới trước Tết Nguyên Đán mưa gió khiến tỏi bị ảnh hưởng nặng. Thời tiết không ủng hộ, thêm vào đó, việc canh tác truyền thống của người dân cũng gặp nhiều khó khăn khi xuất hiện sâu bệnh tấn công. “Chưa có năm nào khó khăn như năm nay, hơn một nửa diện tích trồng tỏi của người dân Lý Sơn đã chết. Năm ngoái được mùa thì mất giá, năm nay vừa mất mùa vừa mất giá”, bà Thúy than thở.
Ông Nguyễn Hòa (trú xã An Hải) trồng 4 sào tỏi, chi phí đầu tư hơn 60 triệu đồng, nhưng dự tính thu không đủ bù chi. Ông Hòa cho biết, vụ này chỉ được khoảng 400 kg gia đình ông lỗ nặng. “Bán tỏi không đủ bù đắp cho chi phí tưới tiêu, thuốc bảo vệ thực vật, cát trắng, đất đỏ Bazan và tiền giống. Trồng tỏi 2 ngày phải tưới nước 1 lần, chi phí tốn kém cùng nhiều công sức bỏ ra. Tỏi thất thu và xuống giá khiến nhiều gia đình thua lỗ nặng”, ông Hòa chia sẻ.
Là cây trồng chủ lực với diện tích canh tác 320 ha, tỏi ở Lý Sơn được ví như "vàng trắng". Nhưng những năm gần đây, tỏi liên tục mất mùa, khiến nông dân gặp muôn vàn khó khăn. Đây là vụ tỏi thứ hai nông dân Lý Sơn mất mùa trầm trọng. Trước đó, vụ tỏi Đông Xuân 2021 - 2022, toàn huyện chỉ thu được 1.225 tấn, tương đương khoảng 30% so với các năm trước. Còn vụ tỏi Đông Xuân 2022 - 2023 này, theo nhiều nông dân, năng suất, sản lượng giảm đến 90%.
Ông Đặng Tấn Thành - Phó Chủ tịch UBND huyện Lý Sơn cho biết, chính quyền huyện Lý Sơn đã báo cáo Chi cục Bảo vệ thực vật để có giải pháp hỗ trợ cho nông dân ở những mùa vụ sắp tới.