Mạch sống từ đất rừng

Từ lợi thế rừng, khơi thông hướng đi mới

Với tổng diện tích đất lâm nghiệp hơn 56 nghìn ha thuộc nhóm cao nhất toàn tỉnh, Ba Chẽ xác định, nông lâm nghiệp là trụ cột phát triển kinh tế địa phương. Trong 5 năm qua, huyện duy trì ổn định diện tích trồng rừng mới khoảng 3.500 ha/năm. Đặc biệt, hưởng ứng chủ trương của tỉnh về phát triển rừng gỗ lớn, địa phương đã trồng được hơn 1.240 ha lim, lát, dổi... từng bước hình thành vùng nguyên liệu chất lượng phục vụ chế biến, xuất khẩu.

Tỷ lệ che phủ rừng toàn huyện trước bão số 3 năm 2024 đạt 72,2%, thuộc nhóm cao nhất toàn quốc. Dù ảnh hưởng thiên tai khiến chỉ tiêu này giảm còn 50,38%, song với định hướng đúng và các chính sách hỗ trợ hiệu quả, Ba Chẽ vẫn kiên trì giữ rừng, nâng chất, tăng sinh kế cho người dân từ rừng.

Ông Đặng Văn Đạt, Giám đốc Hợp tác xã (HTX) Lâm nghiệp bền vững Ba Chẽ cho biết, nhiều năm qua, HTX đã cơ bản cung cấp đủ nguồn cây giống lâm nghiệp phục vụ công tác trồng rừng của huyện với các loại cây bản địa như giổi, lát, keo,… Vụ năm nay HTX ươm khoảng 4 triệu cây giống, trong đó có 130.000 cây gỗ lớn; có khả năng cung ứng giống cho khoảng 120ha rừng.

“Thời điểm này, đội công nhân của HTX đang tập trung chăm sóc, kiểm tra tình hình sinh trưởng và phát triển của cây giống, chuẩn bị các điều kiện để ứng phó với diễn biến bất thường của thời tiết; đặc biệt là ảnh hưởng của các đợt rét đậm, sương muối. Qua đó, đảm bảo nguồn giống chất lượng, sạch bệnh, giảm tối đa chi phí đầu tư cây giống khi đưa vào trồng”, ông Đạt nói.

Cùng với phát triển rừng gỗ lớn, huyện chú trọng quy hoạch vùng trồng dược liệu tập trung với tổng diện tích đạt trên 300 ha, gồm các loài cây đặc hữu có giá trị cao như ba kích, trà hoa vàng, cát sâm,… Đồng thời, trên 30 cơ sở sản xuất, kinh doanh giống cây trồng đã được hình thành, trong đó có 5 vườn ươm theo mô hình doanh nghiệp hợp tác xã và 25 vườn ươm hộ gia đình, đảm bảo cung cấp giống tại chỗ, phù hợp thổ nhưỡng, giúp giảm chi phí và nâng cao hiệu quả kinh tế.

Chính sách đi trước, mở đường cho phát triển

Thực hiện hiệu quả Nghị quyết 19-NQ/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Quảng Ninh về phát triển nông nghiệp bền vững giai đoạn đến năm 2025, tầm nhìn đến 2030, huyện Ba Chẽ đã triển khai nhiều chính sách hỗ trợ đồng bộ.

Trong đó, theo Nghị quyết 337 của HĐND tỉnh, địa phương đã hỗ trợ trồng rừng gỗ lớn, cây bản địa cho 746 hộ dân, với tổng kinh phí trên 14 tỷ đồng (trong đó, hơn 13 tỷ đồng hỗ trợ cây giống và 400 triệu đồng cho quản lý, chăm sóc). 

Cùng với đó, huyện cũng triển khai 13 dự án liên kết sản xuất, tiêu thụ dược liệu theo Nghị quyết 19, với tổng diện tích 53 ha và kinh phí hỗ trợ trên 3 tỷ đồng.

Đáng chú ý, Ba Chẽ là một trong những địa phương đi đầu trong cấp chứng chỉ quản lý rừng bền vững. Đến nay, huyện đã có hơn 2.500 hộ dân tham gia mô hình, với tổng diện tích được cấp chứng chỉ đạt hơn 20.400 ha, tạo điều kiện thuận lợi để kết nối chuỗi giá trị, tiếp cận thị trường quốc tế và tăng giá trị rừng trồng.

Tuy nhiên, con đường xây dựng Ba Chẽ trở thành trung tâm kinh tế nông nghiệp và dược liệu của tỉnh vẫn còn không ít thách thức: nhu cầu chuyển đổi mục đích sử dụng đất lâm nghiệp phục vụ phát triển hạ tầng nhất là giao thông đang gia tăng, tạo áp lực không nhỏ lên diện tích rừng hiện hữu; năng suất rừng trồng còn thấp, sản lượng khai thác chưa đáp ứng nhu cầu chế biến, nhất là đối với gỗ lớn phục vụ xuất khẩu; tình trạng sâu bệnh hại đang diễn biến phức tạp, ảnh hưởng đến tâm lý mở rộng sản xuất của người dân...

Trước những khó khăn, huyện Ba Chẽ đã đề ra nhiều giải pháp đồng bộ hướng đến phát triển rừng bền vững. Trao đổi về nội dung này, ông Khiếu Anh Tú, Phó Chủ tịch UBND huyện Ba Chẽ cho biết: Huyện sẽ tiếp tục tập trung triển khai hiệu quả Nghị quyết 19 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về phát triển nông nghiệp bền vững trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030. Đồng thời, thực hiện các chính sách hỗ trợ theo chủ trương của tỉnh đã ban hành. 

Huyện cũng sẽ từng bước cơ cấu lại rừng sản xuất, chuyển đổi các loại cây trồng giá trị kinh tế thấp sang cây trồng có giá trị cao hơn; quản lý, khai thác và sử dụng bền vững nguồn dược liệu gắn với phát triển rừng.