Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Lễ rước rể - Nét đẹp văn hóa trong hôn nhân của người Ê Đê

Hoàng Thùy - 04:53, 20/11/2023

Phụ nữ Ê Đê có vai trò, quyền lực đặc biệt trong gia đình, trong đó quyền cưới chồng là một trong những quyền quan trọng. Khi bước vào tuổi cập kê, cô gái người Ê Đê chủ động lựa chọn người chồng của mình và lo mọi chi phí cưới hỏi mới được làm lễ rước rể về nhà.

Đoàn rước rể di chuyển từ nhà trai về nhà gái
Đoàn rước rể di chuyển từ nhà trai về nhà gái

Cô gái Ê Đê đi rước chồng

Trong khuôn khổ Ngày hội Văn hóa các dân tộc tỉnh Đắk Lắk năm 2023, vừa qua, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Đắk Lắk phối hợp với Tp.Buôn Ma Thuột tổ chức trình diễn nghi thức rước rể của người Ê Đê.

Trong ngôi nhà sàn truyền thống nằm giữa khuôn viên xanh mát của Bảo tàng Đắk Lắk, các đại biểu, du khách và người dân buôn Tơng Jú, xã Ea Kao, TP.Buôn Ma Thuột háo hức chờ xem nghi thức rước rể của người Ê Đê. Đây là nét văn hóa truyền thống thể hiện rõ chế độ mẫu hệ trong hôn nhân của dân tộc Ê Đê trên cao nguyên Đắk Lắk.

Già Y Thăm Kbuôr (69 tuổi), ở  buôn Tơng Jú, xã Ea Kao, TP.Buôn Ma Thuột chia sẻ: Dân tộc Ê Đê theo chế độ mẫu hệ, người phụ nữ làm chủ gia đình. Trong hôn nhân người con gái phải đi hỏi cưới chồng, con cái sinh ra phải mang họ của người mẹ. Lễ cưới của người Ê Đê qua 4 bước: lễ hỏi chồng (Nao hul), lễ thỏa thuận (Knăm), lễ rước rể (Tuhan) và lễ lại mặt (Siê Knăm). Ngày nay, mặc dù thực hiện nếp sống văn minh, bà con tổ chức lễ cưới hiện đại hơn nhưng các nghi thức cưới hỏi vẫn được giữ gìn.

Đại diện hai bên gia đình nói chuyện và thực hiện các nghi thức rước rể
Đại diện hai bên gia đình nói chuyện và thực hiện các nghi thức rước rể

Khi muốn lấy người con trai ưng ý làm chồng, cô gái Ê Đê phải nhờ ông mai, là em trai của mẹ hoặc người lớn tuổi trong dòng họ nhà gái có uy tín, khỏe mạnh, am hiểu luật tục, ăn nói lưu loát. Sau đó chuẩn bị một ché rượu và một chiếc vòng đồng để ông mai mang đến nhà trai làm lễ hỏi chồng. Đại diện hai bên gia đình gặp mặt, nói chuyện, chàng tra nhận lời ngõ của nhà gái sẽ nhận chiếc vòng đồng làm vật đính hôn.

Tiếp đến, nhà gái sẽ dẫn cháu gái của mình đến nhà trai thỏa thuận về tục “gửi dâu” ở nhà trai. Thời gian này, nhà trai sẽ thử thách lòng chung thủy, nết na, sự chịu thương, chịu khó của người con gái trong khoảng thời gian từ 2-3 năm, tùy theo sự thỏa thuận, thống nhất của hai bên.

Tùy thuộc vào hoàn cảnh gia đình của nhà gái, tại lễ “gửi dâu” phía nhà trai có quyền yêu cầu các lễ vật, buộc nhà gái phải đáp ứng đủ những lễ vật theo yêu cầu để tỏ lòng biết ơn công sinh thành, nuôi dưỡng, chăm sóc của ba mẹ chàng trai đối với người chồng tương lai của cô gái.

Nét đẹp văn hóa của người Ê Đê

Trong quá trình rước rể, đoàn sẽ gặp những cản trở và phải có cách đối đáp khéo léo để vượt qua
Trong quá trình rước rể, đoàn sẽ gặp những cản trở và phải có cách đối đáp khéo léo để vượt qua

Sau thời gian "gửi dâu", nếu người con trai đổi ý, không muốn lấy cô gái thì phía nhà trai sẽ mời nhà gái đến nói lời từ chối. Ngược lại, nếu nhà trai chấp thuận cô gái thì sẽ đồng ý cho nhà gái tiến hành lễ rước rể. Trong ngày rước rể, nhà trai sẽ chuẩn bị một ché rượu và một con heo để tiễn con trai về nhà vợ.

Để rước chàng rể về, nhà gái phải mang các lễ vật mà gia đình nhà trai đã yêu cầu trong lễ “gửi dâu” gồm vòng đồng, một ché rượu cần, một gói xôi và một con gà trống. Chiếc vòng đồng được xem như là lời cam kết thủy chung của chàng trai đối với cô gái.

Trong ngày cưới, cô dâu, chú rể phải mặc trang phục truyền thống để thể hiện sự trang nghiêm trong ngày trọng đại. Khi đã hoàn tất các nghi thức tại nhà trai, đoàn rước rể sẽ về nhà gái.

Trên đường rước rể về, đoàn rước rể bị các nhóm thanh niên trêu chọc, chặn lại và chú rể phải đối đáp khéo leo, trao cho họ vòng đồng thể hiện sự hòa khí, vui vẻ. Theo quan niệm, trên đường rước rể về gặp nhiều thử thách, cản trở thì cuộc hôn nhân bền chặt, hạnh phúc, làm ăn giàu sang, sinh đẻ con cái thuận lợi.

Người thân, bạn bè trao quà cưới cho cô dâu, chú rể
Người thân, bạn bè trao quà cưới cho cô dâu, chú rể

Rước rể về đến nhà, già làng sẽ thay mặt hai họ giới thiệu ông cậu, bố, mẹ, các chị em nhà trai, nhà gái và họ hàng hai bên. Ông cậu thay mặt nhà gái nói chuyện nhắc lại các khoản thách cưới, món nào đã đưa đủ, món nào còn thiếu thì nhà gái sẽ trả đầy đủ.

Đôi bạn trẻ trao vòng đồng cho nhau và từ đây chính thức gọi nhau là vợ chồng, nhắc nhở vợ chồng phải sống thủy chung. Nếu ai trả lại vòng, thay lòng đổi dạ hay làm điều gì sai trái sẽ phải bồi thường lại đầy đủ sính lễ.

Sau khi các nghi thức lễ cưới thực hiện xong, dàn chiêng nổi lên, cô dâu, chú rể cầm cần rượu cho nhau, cùng nhau ăn chung một miếng cơm, một miếng gan heo, thể hiện sự chia ngọt sẻ bùi từ nay cho đến mai sau. Gia đình họ hàng, bạn bè trao các món quà cưới cho cô dâu và chú rể. Trong đó, cha mẹ chồng tặng quà cho con trai về nhà vợ một cái mền, 1 cái xà gạc, chén bát và tặng cho chị gái cô dâu 1 cái gùi, 1 bộ váy áo thổ cẩm.

Theo bà H’Yam Bkrông ở buôn Tơng Jú, xã Ea Kao, “Người Ê Đê quan niệm, nếu đôi vợ chồng trẻ cùng nhau thức đến 4-5 giờ hôm sau thì cuộc hôn nhân của họ sẽ kéo dài đến già. Còn nếu đi ngủ trước 12 giờ đêm thì cuộc sống hôn nhân sẽ ngắn hơn so với mong muốn”.

Ông Phạm Tiến Hưng, Phó Chủ tịch UBND TP. Buôn Ma Thuột chia sẻ: Thông qua, hoạt động trình diễn, Ban Tổ chức mong muốn thế hệ trẻ tìm hiểu về những phong tục, tập quán truyền thống tốt đẹp, trong đó có lễ cưới hỏi. Qua đó khơi dậy ý thức giữ gìn, bảo tồn những nét đẹp, giá trị nhân văn trong cuộc sống.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Khánh Hòa: Dành nhiều sự quan tâm chăm lo giáo dục miền núi

Khánh Hòa: Dành nhiều sự quan tâm chăm lo giáo dục miền núi

Những năm qua, tỉnh Khánh Hoà dành nhiều sự quan tâm cho giáo dục miền núi, đầu tư cơ sở hạ tầng, hỗ trợ học sinh có điều kiện ăn ở ổn định. Ngoài các chính sách theo quy định của Chính phủ, tỉnh Khánh Hòa thực hiện hỗ trợ chi phí từ khi học mẫu giáo đến tốt nghiệp đại học; hỗ trợ gạo, miễn, giảm học phí…; tặng quà, học bổng từ các tổ chức chính trị xã hội, cá nhân trong và ngoài tỉnh dành cho học sinh, sinh viên DTTS.
Tin nổi bật trang chủ
Góp phần kiến tạo cho sự phát triển ở vùng đất khó Ba Chẽ

Góp phần kiến tạo cho sự phát triển ở vùng đất khó Ba Chẽ

Trang địa phương - Mỹ Dung - 19:13, 14/02/2025
Từng là huyện miền núi nghèo nhất của tỉnh Quảng Ninh, Ba Chẽ nay đã “thay da đổi thịt”, phát triển mạnh mẽ. Bên cạnh những chính sách hỗ trợ, đầu tư của Nhà nước, của tỉnh còn là sự bứt phá từ nội lực của mỗi người dân nơi đây, đặc biệt là các thanh niên trẻ. Bằng chính sức lao động và tư duy đổi mới, họ đã nỗ lực vươn lên trong phát triển kinh tế, góp phần kiến tạo cho sự phát triển của quê hương mình.
Tổ quốc gọi tên mình!

Tổ quốc gọi tên mình!

Phóng sự - Thanh Hải - 19:12, 14/02/2025
Trong lớp lớp thanh niên tòng quân hôm nay, có bao nhiêu chàng trai, cô gái viết lá đơn tình nguyện? Trong lớp lớp thanh niên sắp bước vào môi trường quân ngũ, có bao nhiêu người tạm gác khát vọng bản thân? Tôi không đoán hết nhưng tôi chắc chắn biết, những người trẻ hôm nay, đã không còn đợi chờ Tổ quốc gọi tên mình, mà tình nguyện được đứng dưới lá quân kỳ, hát vang khúc quân hành và cống hiến sức trẻ cho Tổ quốc.
Thương nhớ thuyền độc mộc

Thương nhớ thuyền độc mộc

Du lịch - Xuân Hòa - 19:06, 14/02/2025
Mặt hồ Lắk, huyện Lắk, tỉnh Đắk Lắk sớm mai yên ả như một tấm gương khổng lồ soi bóng trời xanh, phản chiếu những vệt nắng sớm tinh khôi. Giữa không gian bao la ấy, một chiếc plung (thuyền độc mộc) nhẹ lướt qua làn nước trong veo, để lại sau lưng những vòng sóng loang rộng dần, như lời thì thầm của quá khứ vọng về.
Thống nhất phương án xử lý những tồn tại, vướng mắc tại Dự án thủy điện Bản Vẽ

Thống nhất phương án xử lý những tồn tại, vướng mắc tại Dự án thủy điện Bản Vẽ

Xã hội - An Yên - 19:03, 14/02/2025
Dự án thủy điện Bản Vẽ huyện Tương Dương (Nghệ An) đã đưa vào vận hành từ năm 2010 nhưng bao năm qua còn rất nhiều tồn tại, vướng mắc phát sinh vẫn chưa được giải quyết dứt điểm. Mới đây, tại cuộc họp giữa Chủ đầu tư Dự án thủy điện Bản Vẽ và các địa phương có liên quan là huyện Tương Dương và Thanh Chương, các bên đã thống nhất phương án, kinh phí để xử lý dứt điểm những tồn tại còn hiện hữu.
Hàng nghìn tân binh Nghệ An lên đường nhập ngũ

Hàng nghìn tân binh Nghệ An lên đường nhập ngũ

Thời sự - Việt Lê - 19:02, 14/02/2025
Buổi lễ giao nhận quân năm 2025 tại tỉnh Nghệ An diễn ra trong không khí ấm tình đồng bào, háo hức của sức trẻ lên đường nhập ngũ. Trong giờ phút chia tay người thân, gia đình, nhiều tân binh đã không dấu nỗi xúc động, bịn rịn...
Mùa Xuân... "cõng" nhà lên non!

Mùa Xuân... "cõng" nhà lên non!

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin sáng ngày 14/2/2025, có những thông tin đáng chú ý sau: Cầu nối quảng bá văn hóa dân tộc tới du khách. Mùa Xuân... "cõng" nhà lên non! Về Tây Ninh xem múa rồng nhang. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Lào Cai: Xã vùng cao có 100% tân binh viết đơn tình nguyện nhập ngũ

Lào Cai: Xã vùng cao có 100% tân binh viết đơn tình nguyện nhập ngũ

Thời sự - Trọng Bảo - 19:01, 14/02/2025
Theo kế hoạch, ngày 15/2, 950 công dân trên địa bàn tỉnh vùng cao Lào Cai sẽ lên đường nhập ngũ thực hiện nghĩa vụ quân sự. Theo đánh giá của Hội đồng Nghĩa vụ quân sự tỉnh, tân binh trúng tuyển nghĩa vụ quân sự năm 2025 đều được nâng cao cả về số lượng và chất lượng. Trong đó, có hàng trăm tân binh đã viết đơn tình nguyện lên đường nhập ngũ.
Đắk Lắk: Gấp rút thực hiện nhiều giải pháp đáp ứng yêu cầu kiểm tra chất vàng O trong sầu riêng

Đắk Lắk: Gấp rút thực hiện nhiều giải pháp đáp ứng yêu cầu kiểm tra chất vàng O trong sầu riêng

Kinh tế - Hoàng Thùy - 19:00, 14/02/2025
Đầu năm 2025, Tổng cục Hải quan Trung Quốc có quy định mới, từ ngày 10/1, các lô sầu riêng từ Thái Lan, Việt Nam nhập khẩu vào Trung Quốc phải có giấy chứng nhận kiểm định dư lượng Candimi và chất vàng O (hay còn gọi là Auramine O). Trước tình hình này, người dân, doanh nghiệp, đơn vị sản xuất và cơ quan chuyên môn tỉnh Đắk Lắk đã gấp rút tìm giải pháp để đáp ứng tiêu chuẩn khắt khe do phía thị trường nhập khẩu sầu riêng tiềm năng này đưa ra.
Quảng Ninh: Tâm lý chủ quan-nguy cơ gia tăng dịch bệnh đường hô hấp

Quảng Ninh: Tâm lý chủ quan-nguy cơ gia tăng dịch bệnh đường hô hấp

Trang địa phương - Mỹ Dung - 18:59, 14/02/2025
Từ đầu năm nay, tỉnh Quảng Ninh đã ghi nhận khoảng 1.000 ca mắc cúm và khá nhiều bệnh liên quan đến đường hô hấp như sởi, thủy đậu...Số ca mắc khá cao nhưng hiện nhiều người dân vẫn còn tâm lý chủ quan, cho rằng cúm chỉ là bệnh nhẹ, dễ khỏi và tự điều trị tại nhà.
85 trường đại học đã có phương án tuyển sinh năm 2025

85 trường đại học đã có phương án tuyển sinh năm 2025

Giáo dục - Minh Nhật - 18:59, 14/02/2025
Nhiều trường đại học đã công bố phương án tuyển sinh năm 2025 với nhiều thay đổi nhằm phù hợp với chương trình giáo dục phổ thông 2018.
Các địa phương khẩn trương xây dựng kế hoạch và tổ chức chiến dịch tiêm vaccine phòng, chống dịch sởi

Các địa phương khẩn trương xây dựng kế hoạch và tổ chức chiến dịch tiêm vaccine phòng, chống dịch sởi

Sức khỏe - Minh Nhật - 18:58, 14/02/2025
Bộ Y tế đề nghị Sở Y tế các tỉnh, thành phố trên cả nước khẩn trương xây dựng kế hoạch và tổ chức ngay chiến dịch tiêm vaccine phòng, chống dịch sởi năm 2025 trên địa bàn ngay sau khi vaccine được cung ứng, không để muộn quá một tháng kể từ khi nhận được vaccine theo kế hoạch và báo cáo kết quả theo quy định.