Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Lễ hội Năm làng Mọc: Nét đẹp làng quê giữa chốn đô thành

PV - 16:04, 20/06/2021

Kẻ Mọc là vùng đất cổ của Thăng Long - Hà Nội, gồm 7 ngôi làng nằm ven sông Tô Lịch. Cùng với sự phát triển kinh tế - xã hội, các làng xưa giờ đã lên phường, nhưng Lễ hội Năm làng Mọc vẫn được tổ chức 5 năm một lần theo phong tục truyền thống, thể hiện sự cố kết cộng đồng giữa 5 làng kết chạ và nỗ lực bảo tồn, gìn giữ giá trị văn hóa của làng xã xưa trong bối cảnh đô thị hóa mạnh mẽ hôm nay. Lễ hội Năm làng Mọc đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia vào ngày 27/5//2021.

Kiệu thánh làng Cự Chính trong Lễ hội Năm làng Mọc gần đây nhất (năm 2015)
Kiệu thánh làng Cự Chính trong Lễ hội Năm làng Mọc gần đây nhất (năm 2015)

Nét đẹp xưa

Vùng Kẻ Mọc xưa gồm 7 làng Thượng Đình, Hạ Đình, Giáp Nhất, Chính Kinh, Cự Lộc, Quan Nhân và Phùng Khoang, trong đó 5 làng Mọc gồm Giáp Nhất, Chính Kinh, Cự Lộc, Quan Nhân và Phùng Khoang đã kết chạ (kết nghĩa anh, em) với nhau. Sau này, hai làng Cự Lộc và Chính Kinh được sáp nhập thành làng Cự Chính. Ngày nay, các làng Giáp Nhất, Cự Chính, Quan Nhân thuộc phường Nhân Chính (quận Thanh Xuân), còn làng Phùng Khoang thuộc phường Trung Văn (quận Nam Từ Liêm).

Theo các cụ cao niên, Lễ hội Năm làng Mọc có từ lâu đời, diễn ra từ mùng 10 đến 12 tháng Hai (âm lịch) vào những năm “phong đăng hòa cốc” (mùa màng tươi tốt), nhằm tri ân công lao của các vị thành hoàng làng. Sau nhiều năm chiến tranh, lễ hội bị gián đoạn (từ năm 1945). Đến năm 1992, các làng đã khôi phục lễ hội và luân phiên đăng cai tổ chức.

Mặc dù lễ hội được tổ chức vào tháng Hai nhưng từ tháng Chạp, dân làng đăng cai tổ chức lễ hội đã rục rịch chuẩn bị nhân lực, vật lực và các lễ vật dâng cúng. Bên cạnh những lễ vật cơ bản như xôi, oản, hoa quả..., mỗi làng sẽ có một lễ vật đặc trưng như làng Giáp Nhất phải có thịt lợn sống, làng Cự Chính phải có bánh chưng, làng Quan Nhân phải có bánh bìa, chè kho...

Rước kiệu trong lễ hội 5 làng Mọc
Rước kiệu trong lễ hội 5 làng Mọc (Ảnh Tư liệu)

Sáng sớm ngày 11 tháng Hai, các bậc cao niên sẽ tiến hành những nghi thức quan trọng gồm: Lễ mở cửa đình, lễ rước nước, lễ mộc dục (tắm thánh), lễ phong y (mặc áo, đội mũ) để hôm sau chính thức bước vào lễ hội. Ngày 12 tháng Hai được mở đầu bằng đám rước có quy mô lớn. Các làng sẽ rước thánh tại đình làng mình, sau đó đi qua làng nào thì làng đó sẽ ra đón rồi cùng tới đình làng đăng cai để dự lễ tế hội đồng. Lễ rước kiệu thánh của các làng là điểm nhấn đặc sắc của Lễ hội Năm làng Mọc bởi không khí hân hoan, vui tươi, trong đó đỉnh cao là màn kiệu “bay”. Người dân tin rằng, kiệu “bay” là biểu hiện niềm vui hội ngộ giữa các thánh.

Sau khi tới đình làng chủ hội, các làng sẽ tham dự nghi thức tế lễ trang nghiêm với niềm mong cầu mưa gió thuận hòa, quốc thái dân an... Sau lễ tế, 5 làng sẽ lễ tạ và rước kiệu trở về làng mình. Tiếp đó là phần hội với các trò chơi dân gian vui nhộn, thu hút sự tham gia của đông đảo nhân dân.

Rước kiệu trong lễ hội 5 làng Mọc
Rước kiệu trong lễ hội 5 làng Mọc (Ảnh TL)

Bảo tồn di sản trong đời sống hôm nay

Sau nhiều năm gián đoạn, gần 3 thập niên qua, Lễ hội Năm làng Mọc đã liên tục được tổ chức theo đúng kỳ hạn, song song với việc duy trì, khôi phục các nghi lễ, tục hèm truyền thống phù hợp trong đời sống hôm nay. Tiến sĩ Lưu Minh Trị, Chủ tịch Hội Di sản văn hóa Thăng Long - Hà Nội nhìn nhận: “Lễ hội Năm làng Mọc là bức tranh tổng hợp của các giá trị văn hóa phi vật thể được lưu giữ với đầy đủ các loại hình: Từ ngữ văn truyền khẩu (truyền thuyết về các vị thành hoàng làng), nghệ thuật trình diễn (múa rồng, sư tử) cho đến tập quán xã hội, tín ngưỡng (thờ cúng, tục kết chạ...) và các tri thức dân gian về ẩm thực (lễ vật dâng thánh)...”.

Để có được kết quả trên, không thể không nhắc tới sự đồng hành cùng cộng đồng của chính quyền địa phương. Theo bà Phạm Thị Lan Anh, Trưởng phòng Quản lý di sản, Sở văn hóa và Thể thao Hà Nội, các quận Thanh Xuân, Nam Từ Liêm đã cùng với các tiểu ban quản lý di tích thành lập các ban tổ chức lễ hội, với sự tham gia của các thành viên là những người nắm vững kỹ năng và tri thức thực hành di sản. Tuy nhiên, các ban này chỉ dừng ở việc tư vấn, điều tiết hoạt động, đảm bảo lễ hội được tiến hành đúng theo quy định, còn việc thực hành các nghi thức vẫn do cộng đồng thực hiện.

Lễ hội Năm làng Mọc: Nét đẹp làng quê giữa chốn đô thành 3

Ông Nguyễn Hữu Độ, Trưởng Tiểu ban quản lý di tích đình Cự Chính (phường Nhân Chính, quận Thanh Xuân) chia sẻ: “Lễ hội Năm làng Mọc đóng vai trò quan trọng trong đời sống văn hóa tinh thần của chúng tôi. Đây là dịp để các làng chạ anh, chạ em ôn lại truyền thống tốt đẹp và thể hiện tinh thần đoàn kết, giao hảo. Chúng tôi sẽ tiếp tục bảo vệ và trao truyền di sản này cho các thế hệ sau để những phong tục truyền thống tốt đẹp của cha ông còn mãi...”.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.