Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Làm sao để đưa âm nhạc hàn lâm đến gần hơn với công chúng

PV - 13:05, 21/09/2022

Việc duy trì sức hút, để khán giả ngày càng dễ tiếp cận, hiểu và yêu thích nghệ thuật hàn lâm vẫn luôn là đề tài khiến những người làm nghệ thuật trăn trở.

Dàn nhạc giao hưởng nhạc-vũ kịch Thành phố Hồ Chí Minh tại liên hoan "Giai điệu mùa Thu" 2022. (Nguồn: nld.com.vn)
Dàn nhạc giao hưởng nhạc-vũ kịch Thành phố Hồ Chí Minh tại liên hoan "Giai điệu mùa Thu" 2022. (Nguồn: nld.com.vn)

Liên hoan Nghệ thuật giao hưởng, nhạc-vũ kịch “Giai điệu mùa Thu” lần thứ 13 vừa khép lại thành công với những buổi biểu diễn “cháy vé” cùng sự quan tâm của đông đảo khán giả, mang đến nhiều tín hiệu tích cực cho sự phát triển của âm nhạc hàn lâm tại Thành phố Hồ Chí Minh.

Tuy nhiên, việc duy trì sức hút, để khán giả ngày càng dễ tiếp cận, hiểu và yêu thích nghệ thuật hàn lâm vẫn luôn là đề tài gây nhiều trăn trở.

Tạo môi trường thưởng thức âm nhạc hàn lâm

Trước đây, vào mỗi dịp Liên hoan “Giai điệu mùa Thu” được tổ chức, người dân, du khách và giới nghệ sỹ yêu mến nghệ thuật hàn lâm lại có cơ hội đắm mình trong âm nhạc cùng những vở thanh xướng kịch đặc sắc.

Đến nay, Liên hoan đã được Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh chọn là một trong 19 sự kiện văn hóa nghệ thuật tiêu biểu của thành phố.

Trái ngược với việc được chào đón nồng nhiệt, một số khán giả cho rằng, dòng nhạc hàn lâm mang tính bác học và khó hiểu. Điều này đã phần nào đưa công chúng, nhất là người trẻ dần rời xa dòng nhạc này.

Xét trên mặt bằng âm nhạc Việt Nam nói chung, âm nhạc hàn lâm đang ở thế "lép vế" hơn hẳn so với âm nhạc đại chúng.

Điều đó thể hiện rõ khi những liveshow âm nhạc giải trí thường cháy vé, trong khi những buổi hòa nhạc thính phòng hầu như không được công chúng biết đến và chỉ có cơ hội diễn ra trong những dịp kỷ niệm đặc biệt.

Nhằm góp phần xóa bỏ định kiến của công chúng với âm nhạc hàn lâm, không ít chương trình, dự án âm nhạc hàn lâm đã được tổ chức tại không gian các nhà hát, không gian mở với nhiều hình thức hấp dẫn nhằm kết nối âm nhạc với khán giả như Chương trình hòa nhạc đặc biệt “Hòa nhạc mùa Xuân,” vở “Múa đương đại café Sài Gòn” của đoàn nghệ sỹ tới từ Nhà hát Giao hưởng Nhạc Vũ kịch Thành phố Hồ Chí Minh (HBSO); Đêm nhạc mang tên “The Recital: Thế Huy, Tenor” của ca sỹ opera Thế Huy.

Dù không có được một sân khấu hoành tráng, hệ thống âm thanh, cách âm đúng chuẩn của những nhà hát lớn nhưng ca sỹ Thế Huy - với câu chuyện và năng lực cá nhân - vẫn chinh phục được khán giả.

Theo ca sỹ Thế Huy, không chỉ anh mà nhiều người trẻ khác đam mê âm nhạc hàn lâm vẫn đang tìm cách để đưa âm nhạc mặc định là “kén tai” này đến gần hơn với khán giả đại chúng. Từ những đêm diễn nhỏ, những hạt mầm yêu thích nhạc cổ điển sẽ được gieo xuống.

Đêm nhạc Thế Huy tổ chức tương tự hình thức của Salon âm nhạc thính phòng mà nhạc sỹ Dương Thụ - một người nổi danh với loạt tình khúc nhẹ nhàng, êm ái từ thập niên 1990 - đã làm nhiều năm qua.

Với nhạc sỹ Dương Thụ, âm nhạc không nên vạch ra những giới hạn trong cách tiếp cận, mà nên tìm hình thức phù hợp nhất, hiệu quả nhất để đến với khán giả. Từ việc bắt đầu nghe mới đi đến các bước tiếp theo của hiểu, biết, thích và yêu.

Nhạc sỹ cho rằng điều quan trọng nhất là tạo được môi trường để dòng nhạc này có cơ hội phát triển. Ngoài việc khuyến khích thành lập các dàn nhạc giao hưởng trẻ dưới sự dẫn dắt của những nghệ sỹ có chuyên môn, thành phố cần tạo nhiều sân chơi bổ ích dành riêng cho âm nhạc hàn lâm để vừa tạo phong trào giúp định hình tình yêu âm nhạc hàn lâm nơi giới trẻ, vừa định hướng thẩm mỹ thưởng thức nghệ thuật.

Bên cạnh đó, các nghệ sỹ nên kết hợp giữa dân ca Việt Nam và nhạc thính phòng. Ngoài làn điệu dân ca, những thể loại âm nhạc khác như một số ca khúc nổi tiếng cũng có thể phối theo dàn nhạc giao hưởng.

Việc thính phòng hóa các giai điệu quen thuộc của nhạc Việt giúp tạo ra hướng mới cho tác phẩm, vừa dễ tiếp cận khán giả, vừa giới thiệu được văn hóa.

Một tiết mục tại liên hoan “Giai điệu mùa Thu.” (Nguồn: plo.vn)
Một tiết mục tại liên hoan “Giai điệu mùa Thu.” (Nguồn: plo.vn)

Xây dựng điểm hẹn âm nhạc hàn lâm đặc sắc

Để xây dựng cộng đồng khán giả yêu âm nhạc hàn lâm, nhạc sỹ Trần Mạnh Hùng, một trong những nhạc sỹ chuyên sáng tác cho dàn nhạc giao hưởng thính phòng hàng đầu Việt Nam, cho rằng cần tạo môi trường thưởng thức âm nhạc thường xuyên cho công chúng; đặc biệt là giới trẻ, cho các em trải nghiệm dần từ bé, xen kẽ học kiến thức với thưởng thức âm nhạc. Khi các em được dạy để biết thưởng thức, chỉ cần 10 năm, đất nước sẽ có được những thế hệ công chúng hiểu và trân trọng âm nhạc hàn lâm.

Theo nhạc sỹ Trần Mạnh Hùng, cần xây dựng các chương trình phục vụ cho người dân Việt Nam phù hợp tâm lý, mang đậm bản sắc hoặc Việt Nam hóa các chương trình hòa nhạc để thu hút du khách; qua đó lan tỏa các thông điệp về âm nhạc.

Từng là giảng viên môn chỉ huy và các môn kiến thức âm nhạc tại Nhạc viện Thành phố Hồ Chí Minh và các đơn vị đào tạo nghệ thuật chuyên nghiệp của Việt Nam từ năm 1990 đến nay, Nghệ sỹ Ưu tú Hoàng Điệp cho biết với âm nhạc, chưa cần hiểu thấu đáo, người nghe vẫn có thể cảm nhận được. Việc cảm nhận đóng vai trò quan trọng hơn việc thấu hiểu nội dung.

Do đó, bên cạnh việc đẩy mạnh truyền thông, thay đổi cách tiếp cận, theo Nghệ sỹ Ưu tú Hoàng Điệp, Thành phố Hồ Chí Minh cần có thêm nhiều chương trình theo mô hình “pop classic” của Anh, dễ nghe, phù hợp thị hiếu.

Nhận định âm nhạc hàn lâm là ngôn ngữ quốc tế để tiếp cận và giao lưu văn hóa giữa các quốc gia, bà Nguyễn Thị Thanh Thúy, Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Thành phố Hồ Chí Minh cho biết ngay từ năm đầu tiên được tổ chức, Sở Văn hóa và Thể thao Thành phố đã xác định mục tiêu phải xây dựng “Giai điệu mùa Thu” trở thành thương hiệu của địa phương. Từ đây, âm nhạc hàn lâm sẽ được lan tỏa nhiều hơn tới người dân ở một đô thị văn minh, giàu bản sắc. Từ đó, thành phố sẽ được biết đến như một điểm hẹn của âm nhạc hàn lâm đặc sắc tại Việt Nam.

Theo bà Nguyễn Thị Thanh Thúy, thời gian tới, Nhà hát Giao hưởng Nhạc Vũ kịch Thành phố Hồ Chí Minh cần làm việc với các đơn vị giáo dục, đơn cử như Nhạc viện Thành phố để nâng cao năng lực hiện có. Qua đó, cung cấp nguồn nhân lực trẻ cho nghệ thuật Thành phố.

Các cơ sở giáo dục cần có những giải pháp để đào tạo được thế hệ khán giả có hiểu biết cơ bản, yêu nghệ thuật hàn lâm.

Ngoài ra, sự đầu tư về chất lượng từng đêm diễn, quy mô và kịch bản chương trình nghệ thuật cần được các đơn vị quan tâm.

Ngay thời điểm khán giả yêu thích nhạc hàn lâm ngày càng tăng, địa phương cần có các giải pháp căn cơ, quyết liệt để đến gần hơn mục tiêu đưa nhạc giao hưởng trở thành thương hiệu của Thành phố Hồ Chí Minh.

Nhạc trưởng Lê Ha My, Giám đốc Nhà hát Giao hưởng Nhạc Vũ kịch Thành phố Hồ Chí Minh, chia sẻ các nghệ sỹ rất hạnh phúc nếu mang được loại hình âm nhạc này đến trường học với nhiều quy mô khác nhau... Để làm được điều này, Nhà hát cần sắp xếp lịch trình, xây dựng lộ trình và kế hoạch phù hợp cùng với sự đồng hành của các ban, ngành, lãnh đạo.

Thực tế cho thấy hiện nhiều chương trình âm nhạc hàn lâm đã tiếp cận cộng đồng ở các buổi biểu diễn công cộng, thu hút sự theo dõi, hưởng ứng của đông đảo khán giả. Điều này đang mang đến nhiều hy vọng cho âm nhạc hàn lâm của Thành phố Hồ Chí Minh.

Việc tìm vị trí xứng đáng cho dòng nhạc này cũng chính là cách để âm nhạc Việt Nam có thể vươn cao, vươn xa; từ đó, khẳng định vị thế trong dòng chảy âm nhạc thế giới./.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin nổi bật trang chủ
Kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh: Lãnh đạo Đảng, Nhà nước vào Lăng viếng Bác

Kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh: Lãnh đạo Đảng, Nhà nước vào Lăng viếng Bác

Nhân dịp kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890-19/5/2025), sáng 19/5, Đoàn đại biểu Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Chủ tịch nước, Quốc hội, Chính phủ, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã đặt vòng hoa, vào Lăng viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh và dâng hương, tưởng niệm các Anh hùng liệt sĩ tại Đài Tưởng niệm các Anh hùng liệt sĩ (đường Bắc Sơn, Hà Nội).
Du lịch tâm linh về Ninh Thuận

Du lịch tâm linh về Ninh Thuận

Dân tộc - Tôn giáo - Thái Sơn Ngọc - 3 giờ trước
Ninh Thuận sở hữu tiềm năng du lịch đa dạng, đang được đầu tư khai thác hiệu quả, thu hút đông đảo du khách. Hệ thống chùa, thiền viện mang kiến trúc cổ xen hiện đại, hòa quyện thiên nhiên, mở ra triển vọng phát triển du lịch tâm linh. Nhân Đại lễ Vesak Liên Hợp Quốc 2025, Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo tỉnh tổ chức nhiều hoạt động thiết thực, quảng bá hình ảnh du lịch tâm linh Ninh Thuận.
“Báu vật sống” của làng Chăm Phú Nhuận

“Báu vật sống” của làng Chăm Phú Nhuận

Sắc màu 54 - Thái Sơn Ngọc - 5 giờ trước
Nghệ nhân Châu Thị Đông được cộng đồng dân cư làng Chăm Phú Nhuận (xã Phước Thuận, huyện Ninh Phước, tỉnh Ninh Thuận) trân trọng gọi là “báu vật sống”. Bà vượt qua định kiến giới, nỗ lực tự học chữ Chăm, học ngâm diễn Ariya và trình diễn dân ca Chăm, trở thành người truyền cảm hứng trong hành trình gìn giữ di sản văn hóa phi vật thể của dân tộc mình.
Tái hiện Lễ hội Cúng thần núi, cúng thần rừng của đồng bào dân tộc Cơ Tu tại “Ngôi nhà chung”

Tái hiện Lễ hội Cúng thần núi, cúng thần rừng của đồng bào dân tộc Cơ Tu tại “Ngôi nhà chung”

Sắc màu 54 - Minh Anh - 13 giờ trước
Về tham gia hoạt động tháng 5 “Bác Hồ với cộng đồng các dân tộc Việt Nam”, sáng 18/5, tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội), đồng bào dân tộc Cơ Tu huyện A Lưới, TP. Huế đã tổ chức tái hiện Lễ hội Tác Giảng Ka Coong, Tấc Giàng Xứ (cúng thần núi, cúng thần rừng).
Hội thảo khoa học quốc tế: Triển khai mô hình kết hợp y học hiện đại và y học cổ truyền trong đào tạo và thực hành y tế

Hội thảo khoa học quốc tế: Triển khai mô hình kết hợp y học hiện đại và y học cổ truyền trong đào tạo và thực hành y tế

Sức khỏe - Minh Nhật - 23:30, 18/05/2025
Việc tiến hành nghiên cứu khoa học, học hỏi kinh nghiệm quốc tế và triển khai các mô hình kết hợp trong thực tiễn, xây dựng bộ tiêu chí chuẩn hóa năng lực bác sĩ y học cổ truyền là các bước quan trọng để hiện thực hóa mục tiêu kết hợp y học hiện đại và y học cổ truyền trong đào tạo và thực hành y tế tại Việt Nam.
Sắc hoa thổ cẩm trên

Sắc hoa thổ cẩm trên "vùng đất khô" Cán Tỷ

Sắc màu 54 - Vũ Mừng - 18:46, 18/05/2025
Những năm qua, HTX Dệt lanh Cán Tỷ, xã Cán Tỷ, huyện Quản Bạ, tỉnh Hà Giang đã xây dựng và khẳng định thương hiệu trên thị trường bởi những sản phẩm độc đáo, mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc Mông.
Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin sáng ngày 17/5, có những thông tin đáng chú ý sau: Đặc sắc Lễ hội Điện Trường Bà. Chùa Tây Thiên Tam Đảo. Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Khởi công tuyến đường bộ cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu

Khởi công tuyến đường bộ cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu

Tin tức - Minh Nhật - 18:43, 18/05/2025
Ngày 18/5, tại phường Vân Sơn, thị xã Mộc Châu, UBND tỉnh Sơn La đã tổ chức Lễ khởi công Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường bộ cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu đoạn tuyến thuộc địa bàn tỉnh Sơn La.
Đặc sắc Lễ hội Hoa sim biên giới 2025

Đặc sắc Lễ hội Hoa sim biên giới 2025

Sắc màu 54 - Mỹ Dung - 18:39, 18/05/2025
Trong 2 ngày (17 - 18/5), tại xã Hải Sơn, Tp. Móng Cái (Quảng Ninh) đã diễn ra Lễ hội “Hoa sim biên giới năm 2025”, với chủ đề “Sắc tím biên cương - Kết nối di sản”. Đây là năm thứ 4 sự kiện được tổ chức, thu hút đông đảo người dân, du khách trong và ngoài tỉnh tham gia, trải nghiệm.
Thú vị trải nghiệm “Giữ màu di sản”

Thú vị trải nghiệm “Giữ màu di sản”

Tin tức - Minh Anh - 18:37, 18/05/2025
Hưởng ứng Ngày Quốc tế Bảo tàng 18/5, Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam tổ chức hoạt động trải nghiệm “Giữ màu di sản”, nơi người tham gia có cơ hội tìm hiểu một kỹ thuật tạo hoa văn trên vải của phụ nữ dân tộc Mông ở Mù Cang Chải, Yên Bái, mang đến cơ hội khám phá và kết nối sâu sắc với di sản văn hóa địa phương.
Sau chùa Tam Chúc, dự kiến Xá lợi Đức Phật sẽ được tôn trí tại chùa Phúc Sơn (Bắc Giang) trong 2 ngày

Sau chùa Tam Chúc, dự kiến Xá lợi Đức Phật sẽ được tôn trí tại chùa Phúc Sơn (Bắc Giang) trong 2 ngày

Tôn giáo - Tín ngưỡng - Tào Đạt - 18:33, 18/05/2025
Theo thông tin từ Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam, sau chùa Tam Chúc (Hà Nam), dự kiến Xá lợi Đức Phật Thích Ca Mâu Ni - Bảo vật quốc gia của Ấn Độ, sẽ được tôn trí tại chùa Phúc Sơn (huyện Tân Yên, Bắc Giang) trong 2 ngày (20, 21/5).
Nhiều hoạt động ý nghĩa tại Ngày hội “Thanh niên công nhân - Lan tỏa năng lượng tích cực”

Nhiều hoạt động ý nghĩa tại Ngày hội “Thanh niên công nhân - Lan tỏa năng lượng tích cực”

Xã hội - Văn Hoa - 18:29, 18/05/2025
Sáng 18/5, tại Công viên Biên Hùng Tp. Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai, Trung ương Hội Liên hiệp Thanh niên (LHTN) Việt Nam, Tỉnh đoàn Đồng Nai phối hợp cùng Công ty TNHH TCP Việt Nam (Nhãn hàng Red Bull) và các đơn vị tổ chức Ngày hội “Thanh niên công nhân - Lan tỏa năng lượng tích cực” năm 2025.