Khi trường học rộn tiếng cồng chiêng

Đối với Trường THCS Đạ Ròn (xã Đạ Ròn, huyện Đơn Dương), việc bảo tồn và phát huy nền văn hóa của các DTTS Tây Nguyên là một trong những những nhiệm vụ được Ban Giám hiệu nhà trường hết sức chú trọng. Là một ngôi trường còn gặp nhiều khó khăn với 470 học sinh, trong đó 70% học sinh là con em các dân tộc Cơ Ho, Chu Ru, Raglay… theo học, trong những năm qua, Trường THCS Đạ Ròn luôn quan tâm đến việc gìn giữ và phát huy các nét đẹp văn hóa của đồng bào DTTS trong vùng. Nhà trường thường tổ chức các buổi sinh hoạt cồng chiêng, giúp các em học sinh hiểu biết thêm về văn hóa của dân tộc mình để có ý thức gìn giữ và phát huy. 

Em K’Chiên, dân tộc Cơ Ho, Trường THCS Đạ Ròn cho biết: “Ngoài việc học, em rất thích học đánh cồng chiêng. Sau một thời gian luyện tập, em đã đánh được một số bài chiêng cơ bản. Dịp hè này là điều kiện tốt giúp em học hỏi thêm về cách đánh cồng chiêng từ các nghệ nhân trong buôn làng. Vì đây là nét đẹp văn hóa của dân tộc em, cần phải gìn giữ lấy nó”.

Trong khoảng 2 năm trở lại đây, những buổi sinh hoạt văn hóa công chiêng luôn được Trường THCS Đạ Ròn quan tâm và chú trọng. Những bài chiêng, những điệu múa truyền thống của các DTTS Tây Nguyên được tái hiện một các sinh động trong sân trường. Đó là điều kiện tốt giúp các em nâng cao ý thức trách nhiệm về văn hóa cội nguồn. 

Cô giáo Nguyễn Thị Xuân Loan, Hiệu trưởng Trường THCS Đạ Ròn thông tin thêm: “Mặc dù là ngôi trường trong vùng DTTS còn rất nhiều khó khăn, nhưng chúng tôi vẫn quyết tâm thực hiện tốt nhiệm vụ dạy học. Hiện nay, Trường đã vinh dự đạt chuẩn quốc gia. Song song với đó, chúng tôi định hướng, giáo dục các em học sinh nâng cao ý thức gìn giữ và phát huy nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc mình. Trong trường có nhiều em biết đánh cồng chiêng và thể hiện các vũ điệu xoang, tamya arya, dăm dar. Những buổi sinh hoạt cồng chiêng không chỉ các em DTTS mà tất cả các em học sinh trong trường đều tham gia”.

Đối với Trường PTDTNT THCS huyện Đam Rông, cứ mỗi tuần 1 buổi, không gian sân thể dục của nhà trường lại rộn ràng với những tiếng cồng, nhịp chiêng của các bạn học sinh trong đội cồng chiêng của trường. Trong không gian sôi động, đông đủ các thành viên trong đội cồng chiêng tổ chức thành nhiều nhóm nhỏ để luyện tập. Bằng sự chăm chỉ và tình yêu với văn hóa dân tộc, đôi tay của những “nghệ nhân nhí” mỗi lúc một thuần thục hơn để tạo ra những âm thanh truyền thống, mang đậm giá trị văn hóa của cộng đồng.

Em Pang Pé Diễm Mi, học sinh Trường PTDTNT THCS huyện Đam Rông, chia sẻ: “Trước đây, em chỉ được xem người lớn trong buôn làng đánh cồng chiêng. Khi vào học tại trường, em và các bạn được tham gia đội cồng chiêng, được các nghệ nhân lớn tuổi truyền dạy cách đánh chiêng và múa truyền thống. Em rất vui khi được học và biểu diễn những nét văn hóa của dân tộc mình. Em thấy văn hóa dân tộc mình rất đẹp và em tự hào về điều đó”.

Năm 2018, nhận thấy sự mai một của các giá trị văn hóa truyền thống trong cộng đồng, cùng với đó là những thuận lợi của môi trường giáo dục chuyên biệt với 100% là học sinh đồng bào DTTS, Trường PTDTNT THCS huyện Đam Rông đã thành lập đội cồng chiêng với hàng chục em học sinh được tuyển chọn tại 4 khối lớp, trong đó đội hình chính là 12 em đánh cồng chiêng, 12 em múa xoang. Để tạo điều kiện cho đội cồng chiêng hoạt động hiệu quả, hàng năm nhà trường mời các nghệ nhân lớn tuổi tại địa phương đến truyền dạy. Đồng thời duy trì lịch tập luyện mỗi tuần 1 buổi để các em được ôn luyện.

Bên cạnh đó, nhằm tạo tính kế thừa trong các thế hệ học sinh, các anh chị khối 8, khối 9 với nhiều kinh nghiệm và kiến thức còn đảm nhận thêm nhiệm vụ truyền dạy lại cho các em khối 6 và 7. Với sự tâm huyết của thầy và trò, đội cồng chiêng của Trường PT DTNT THCS huyện Đam Rông đang ngày càng phát triển, tạo môi trường bảo tồn văn hóa ngay từ trong trường học.

Sau nhiều năm hoạt động hiệu quả, hiện nay, đội cồng chiêng của trường PT DTNT THCS huyện Đam Rông đang trở thành nòng cốt trong các hoạt động văn hóa của nhà trường. Đặc biệt, đội cồng chiêng của trường còn vinh dự được tham gia các sự kiện văn hóa lớn tại địa phương. Điều này không chỉ giúp các bạn trẻ có cơ hội được học tập, giao lưu kinh nghiệm mà còn tạo nên sự phong phú, hấp dẫn và thổi làn gió mới vào các hoạt động bảo tồn và phát huy huy các giá trị văn hóa trong cộng đồng các DTTS.

Thầy giáo Nguyễn Thanh Lâm, Phụ trách đội cồng chiêng Trường PT DTNT THCS huyện Đam Rông lý giải: “Trường chúng tôi học sinh chủ yếu là con em các dân tộc như Cơ Ho, Mnông, Tày, Nùng… Chính vì thế, đội cồng chiêng của trường rất phong phú, đa dạng sắc màu dân tộc. Để đội cồng chiêng hoạt động hiệu quả, nhà trường đã tuyển chọn các em có năng khiếu và đam mê với văn hóa truyền thống. Bên cạnh đó, chúng tôi mời các nghệ nhân lớn tuổi về dạy để các em đánh đúng nhất, bài bản nhất. Những năm qua, đội cồng chiêng của trường cũng tham gia rất tích cực các hoạt động văn hóa của địa phương. Các tiết mục của trường mang sự tươi mới, tạo nên điểm mới cho các sự kiện văn hóa, từ đó góp phần cùng địa phương bảo tồn văn hóa”.

Mỗi ngày, tiếng trống trường vang lên như thúc dục các em phải cố gắng hơn nữa trong việc trau dồi kiến thức tạo hành trang về tương lại của mình, còn các vũ điệu dân gian và tiếng cồng chiêng vang vọng sân trường lại như đánh thức tình yêu mạnh liệt với văn hóa dân tộc mình, phải có trách nhiệm với cội nguồn, giúp các em có ý thức hơn trong việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của các DTTS trên vùng đất Tây Nguyên hùng vĩ này.