Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Giáo dục dân tộc

Tuyên Quang: Đưa di sản văn hóa vào trường học-nhìn từ các trường dân tộc nội trú

Việt Hà - 08:10, 20/12/2022

Giáo dục di sản văn hóa, là một trong những hoạt động giáo dục quan trọng của các trường chuyên biệt vùng DTTS và miền núi nhằm bồi đắp cho học sinh kiến thức cơ bản về truyền thống văn hóa các DTTS, giúp học sinh “có hiểu mới yêu” di sản văn hóa của cha ông mình. Hiện nay, việc đưa di sản văn hóa vào trường học đang được các địa phương vùng DTTS, miền núi nói chung, tỉnh Tuyên Quang nói riêng quan tâm chỉ đạo thực hiện thường xuyên trong năm học.

Đưa các hoạt động giáo dục di sản văn hóa vào học đường giúp các em học sinh DTTS tại Trường Phổ thông Dân tộc nội trú THPT tỉnh Tuyên Quang biết trân trọng văn hóa dân tộc
Đưa các hoạt động giáo dục di sản văn hóa vào học đường giúp các em học sinh DTTS tại Trường Phổ thông Dân tộc nội trú THPT tỉnh Tuyên Quang biết trân trọng văn hóa dân tộc

Cô Bùi Thị Thu Hồng là giáo viên dạy môn Âm nhạc, Trưởng ban Văn thể của Trường Phổ thông Dân tộc nội trú THPT tỉnh Tuyên Quang từ 25 năm nay. Gắn bó với ngôi trường, hằng ngày thường xuyên tiếp xúc, giảng dạy các em học sinh người DTTS nên cô Hồng hiểu rất rõ về tâm lý, suy nghĩ, tính cách các học trò của mình. Các em thường nhút nhát, rụt rè, ít bộc lộ ra ngoài... Chính vì thế, việc tổ chức các buổi tham gia sinh hoạt ngoại khóa, đưa các em hòa mình vào hoạt động văn hóa, văn nghệ sẽ giúp các em hòa đồng, tự tin hơn.

Tại Trường Phổ thông Dân tộc nội trú THPT tỉnh Tuyên Quang, 100 % học sinh là con em đồng bào các DTTS, trong đó học sinh dân tộc Tày chiếm tỷ lệ khá đông. Nhiều em có năng khiếu đặc biệt về âm nhạc. Các em hát rất hay các làn điệu Then của dân tộc Tày- Nùng. Phát hiện ra tiềm năng này, từ năm 2010, cô Bùi Thị Thu Hồng đã tham mưu với Ban Giám hiệu Nhà trường thành lập Câu lạc bộ (CLB) hát Then. Ý tưởng của cô Hồng phù hợp với chủ trương của Đảng, của Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng như Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch nên được lãnh đạo nhà trường ủng hộ ngay. 

Cô giáo Bùi Thị Thu Hồng, Trưởng Ban văn hóa thể thao Trường PTDTNT THPT tỉnh Tuyên Quang bên cây đàn tính.
Cô giáo Bùi Thị Thu Hồng, Trưởng Ban văn hóa thể thao Trường PTDTNT THPT tỉnh Tuyên Quang bên cây đàn tính.

Khi mới thành lập, CLB chỉ có 10 thành viên là học sinh dân tộc Tày của trường. Ngoài trực tiếp giảng dạy, cô Hồng còn mời các nghệ nhân am hiểu về hát Then, đàn Tính đến dạy cho các em trong CLB. Với ý nghĩa tích cực và nét văn hóa đặc sắc trong hát Then, CLB ngày càng thu hút nhiều học sinh từ 15-18 tuổi tham gia. Đặc biệt, ngoài các học sinh dân tộc Tày, CLB còn có các em học sinh người Dao, Cao Lan tham gia.

Em Nông Hải Vỹ, dân tộc Tày, học sinh lớp 12B, cho biết: "Em rất vui và tự hào vì mình đã đóng góp công sức giữ gìn và phát huy giá trị làn điệu Then của dân tộc. Khi tham gia CLB, được cô giáo và các nghệ nhân truyền dạy, em đã biết hát Then, đánh đàn Tính và biết thêm về những giá trị văn hóa đặc sắc trong làn điệu Then của dân tộc. Hiện nay, em đã có thể giúp cô giáo hướng dẫn cách hát Then, cách đánh đàn Tính cho các thành viên mới tham gia CLB. Em hy vọng, thời gian tới sẽ có thêm nhiều bạn trẻ tham gia vào việc giữ gìn, phát huy giá trị văn hóa đặc sắc của dân tộc mình…"

Cô Bùi Thị Thu Hồng cho biết, hiện nay, CLB hát Then-đàn Tính Trường PTDTNT THPT tỉnh Tuyên Quang có 50 thành viên. CLB sinh hoạt đều đặn vào các ngày thứ 7 và Chủ Nhật. CLB không chỉ giúp học sinh có nơi giao lưu, sinh hoạt văn hóa mà còn góp phần giữ gìn làn điệu Then, lan tỏa ý thức bảo tồn giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc cho thế hệ trẻ. 

Các thành viên trong CLB đã tham gia biểu diễn nhiều chương trình, sự kiện cấp tỉnh và dành được nhiều lời khen ngợi. Đặc biệt, trong các lần tham gia Festival các trường nội trú toàn quốc, thì có 6 lần các tiết mục văn nghệ, trong đó có hát Then của nhà trường đạt Huy chương Vàng, 1 lần đạt Huy chương Bạc tại Hội thi “Giai điệu tuổi hồng học sinh THPT” do Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức.

Cô giáo Bùi Thị Thu Hồng, Trường Phổ thông dân tộc nội trú THPT tỉnh dạy hát Then cho học sinh.
Cô giáo Bùi Thị Thu Hồng, Trường Phổ thông dân tộc nội trú THPT tỉnh dạy hát Then cho học sinh.

Ngoài việc thành lập CLB hát Then-đàn Tính, Trường PTDTNT THPT tỉnh Tuyên Quang còn tăng cường giáo dục di sản văn hóa-lịch sử, cách mạng cho học sinh. Dịp sinh nhật Bác 19/5 năm nay, Trường đã tổ chức Cuộc thi “Tìm hiểu di tích lịch sử cách mạng trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang” năm 2022 thu hút đông đảo học sinh tham gia. 

Cuộc thi nhằm khuyến khích việc tìm hiểu, trải nghiệm và viết các bài thuyết minh giới thiệu về giá trị các di tích lịch sử cách mạng trên địa bàn tỉnh để quảng bá, giới thiệu cho khách tham quan du lịch. Bên cạnh đó, còn góp phần giáo dục truyền thống cách mạng, nâng cao ý thức, trách nhiệm của học sinh và Nhân dân trong việc giữ gìn, bảo tồn và phát huy các di tích lịch sử của tỉnh.

Ngoài ra, trong mỗi năm học, Trường PT Dân tộc nội trú - THPT tỉnh Tuyên Quang còn tổ chức cho học sinh đi học thực tế lịch sử địa phương tại một số di tích, danh thắng trên địa bàn trong và ngoài tỉnh như: Tham quan Làng Văn hóa Du lịch các dân tộc Việt Nam, Khu Di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch; Đền thờ Bác Hồ; Bảo tàng tỉnh Tuyên Quang; Khu di tích lịch sử Bình Ca; Chi bộ Mỏ Than tỉnh Tuyên Quang...

Các em học sinh Trường PT Dân tộc nội trú - THPT tỉnh Tuyên Quang thăm di tích Chi bộ Mỏ Than
Các em học sinh Trường PT Dân tộc nội trú - THPT tỉnh Tuyên Quang thăm di tích Chi bộ Mỏ Than

Những buổi học thực tế hình thành trong học sinh tinh thần trách nhiệm, ý thức giữ gìn, bảo vệ và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống. Đặc biệt, giáo dục truyền thống yêu nước, tự hào với những giá trị lịch sử của quê hương, khắc ghi công ơn của những thế hệ cha ông đi trước. Qua đây, các em có thêm những kiến thức thực tế về lịch sử địa phương từ đó thêm yêu mến, tự hào với địa danh "Thủ đô kháng chiến".

Còn tại Trường PTDTNT Na Hang, chủ trương đưa di sản văn hóa vào trường học cũng được Nhà trường triển khai rất tốt. Vào khoảng tháng 4 - 5 hàng năm, nhà trường thường tổ chức Ngày hội văn hóa các dân tộc Việt Nam. Trong ngày hội diễn ra nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ tưng bừng, sống động do chính các em học sinh và giáo viên tham gia, thể hiện.

Trong các bộ trang phục dân tộc rực rỡ nhiều sắc màu, các em học sinh và cả giáo viên biểu diễn những làn điệu dân ca, dân vũ sâu lắng, ngọt ngào uyển chuyển. Những tiết mục biểu diễn nhạc cụ dân tộc, hát dân ca, các điệu múa truyền thống của các dân tộc trên địa bàn, như hát Then của dân tộc Tày, hát páo dung của dân tộc Dao, hát dân ca và các điệu múa khèn của dân tộc Mông.

Hát then dần trở thành nét văn hóa đặc trưng, đặc sắc tại các trường dân tộc nội trú của tỉnh Tuyên Quang.
Hát then dần trở thành nét văn hóa đặc trưng, đặc sắc tại các trường dân tộc nội trú của tỉnh Tuyên Quang.

Bên cạnh đó, các đội thi hăng hái tham gia cuộc thi tìm hiểu và giới thiệu về những nét văn hóa đặc sắc của các DTTS. Các nhóm học sinh lựa chọn những nét đặc sắc của dân tộc mình như, trang phục dân tộc truyền thống, văn hóa ẩm thực, kiến trúc nhà ở, phong tục tập quán, nghi lễ, sản vật quê hương của các dân tộc Mông, Dao, Tày, Nùng, Sán Dìu…để giới thiệu. Ngoài ra, những trò chơi dân gian như, ném còn, kéo co, đẩy gậy, đánh yến… cũng được học sinh hưởng ứng nhiệt tình, tham gia sôi nổi.

Bà Nguyễn Thị Thúy Hoa, Phó Trưởng phòng Quản lý di sản, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Tuyên Quang cho biết: Toàn tỉnh Tuyên Quang hiện có khoảng 70 câu lạc bộ hát Then - đàn Tính. Đa số các câu lạc bộ đã đi vào hoạt động nền nếp, hiệu quả, sinh hoạt 1 hoặc 3 tháng một lần. Số lượng người trẻ tuổi, học sinh biết hát Then và thực hành các làn điệu hát Then đã tăng lên gần 2.000 người. 

Để bảo tồn, phát huy giá trị di sản Then, Sở đã khuyến khích các địa phương có đông đồng bào dân tộc Tày sinh sống, thành lập các CLB hát Then - đàn Tính, truyền dạy cho thế hệ trẻ, đặc biệt là thanh, thiếu niên dân tộc Tày nghệ thuật âm nhạc, đàn hát, múa, diễn xướng Then; đưa hát Then, đàn Tính vào dạy trong các trường tiểu học, trung học cơ sở, dân tộc nội trú; khuyến khích các nghệ nhân lưu giữ, ghi chép lại đầy đủ những khúc hát Then, đặc biệt là các bài Then cổ. 

Đồng thời, tỉnh xây dựng Đề án Làng văn hóa du lịch gắn với bảo tồn các làn điệu hát Then tại một số địa phương; tập trung truyền dạy và thực hành hát Then - đàn Tính thông qua việc đào tạo lớp nghệ nhân kế cận, đặc biệt là nghệ nhân trẻ…

Hoạt động thi trò chơi dân gian đi cà kheo trong trường dân tộc nội trú tỉnh Tuyên Quang
Hoạt động thi trò chơi dân gian đi cà kheo trong trường dân tộc nội trú tỉnh Tuyên Quang

Còn theo Nghệ nhân ưu tú Ma Văn Đức, nguyên Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh tuyên Quang, hiện nay, việc tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho cán bộ, giáo viên và học sinh về bảo tồn, gìn giữ và phát triển các di sản văn hóa nói chung, hát Then nói riêng trong các nhà trường là rất cần thiết. 

Do đó, để phát huy hiệu quả và tạo sức lan tỏa di sản văn hóa trong học đường, các nhà trường cần được quan tâm, đầu tư hơn nữa để xây dựng đội ngũ truyền dạy di sản văn hóa, đầu tư kinh phí, trang thiết bị... Các địa phương trong tỉnh cần quan tâm nắm chắc số lượng nghệ nhân ở từng loại hình di sản, lựa chọn những nghệ nhân thực sự am hiểu về loại hình đó để truyền dạy trong dòng họ, cộng đồng, trường học…

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Ninh Thuận: 112.750 triệu đồng phát triển giáo dục đào tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực vùng DTTS

Ninh Thuận: 112.750 triệu đồng phát triển giáo dục đào tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực vùng DTTS

Bà Pi Năng Thị Hốn, Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Ninh Thuận cho biết, Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi (Chương trình MTQG 1719) giai đoạn 2021 – 2030 (giai đoạn 1: 2021- 2025) đã hỗ trợ cho tỉnh Ninh Thuận 112.750 triệu đồng thực hiện Dự án 5 về Phát triển giáo dục đào tạo nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Nguồn vốn phát huy hiệu quả đầu tư nâng cao toàn diện chất lượng giáo dục vùng đồng bào DTTS và miền núi tỉnh Ninh Thuận.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.