Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Khâu Vai lãng mạn chợ tình

PV - 16:55, 21/07/2021

Có một phiên chợ mà việc bán mua chẳng quan trọng, nhưng ấm đượm vẻ đẹp trên cao nguyên Hà Giang. Đó là chợ tình Khâu Vai, hay còn gọi là chợ Phong Lưu, mỗi năm tổ chức một lần vào ngày 27/3 âm lịch. Phiên chợ độc đáo đã góp phần giúp đời sống người dân xứ đá trở nên sinh động, gìn giữ được nét văn hóa đặc sắc nơi đây.

Phiên chợ tình tổ chức đúng ngày 27/3 âm lịch. Ảnh: Tiến Bình
Phiên chợ tình tổ chức đúng ngày 27/3 âm lịch. Ảnh: Tiến Bình

Ở những vùng núi cao sẽ chẳng bao giờ thiếu những huyền thoại. Huyền thoại về chàng Ba - con trai người Nùng và nàng Út - con gái người Giáy chỉ dám hẹn hò ở miền đá giăng thành, đắp lũy thuộc xã Khâu Vai, huyện Mèo Vạc (Hà Giang). Hai người bị ngăn cấm do những quan niệm khắt khe của dòng tộc. Khi tình yêu của họ bị phát hiện, bị phản đối quyết liệt, chàng Ba dắt nàng Út lên sườn núi Khâu Vai quyết tâm bảo vệ tình yêu. Ðiều đó đã khiến hai gia đình mâu thuẫn gay gắt. Ðôi trai-gái không cam tâm nhìn cảnh tang thương xảy ra với những người thân yêu, nên họ đã gạt nước mắt chia tay, hẹn nhau hằng năm đúng ngày chia tay sẽ tìm gặp tại núi Khâu Vai, đó là ngày 27/3 âm lịch. Sau khi chàng Ba và nàng Út mất, người dân trong vùng đã xây miếu Ông, miếu Bà và từ năm 1919, tổ chức phiên chợ tình đúng ngày 27/3 âm lịch.

Toàn cảnh khu chợ tỉnh Khâu Vai
Toàn cảnh khu chợ tỉnh Khâu Vai

Từ trước năm 1991, người đến chợ không nhiều. Chủ yếu là những người gặp trắc trở về tình duyên mà không đến được với nhau bởi ràng buộc của lễ giáo, sau một năm xa cách đến đây ôn lại chuyện tình duyên, tâm sự về đời sống... Mỗi người đều đã có một mái ấm gia đình, có con, có người thành ông, thành bà. Bao câu chuyện về niềm vui, nỗi buồn trong cuộc sống thủ thỉ cùng nhau được đá núi chứng kiến. Họ cũng có thể hát cho nhau nghe những bài hát về mùa xuân no ấm, về tình người.

Từ năm 1992 trở đi, người dân quanh vùng đến Khâu Vai nhiều hơn, thậm chí có cả những người thuộc các tỉnh Cao Bằng, Bắc Kạn, Tuyên Quang… tụ họp. Sau năm 2000, khi Hà Giang đã xuất hiện trên bản đồ du lịch, khi các cung đường "bò" trên vách đá thuận tiện hơn, những phiên chợ độc đáo, kể cả chợ Phong Lưu, đều nằm trên hành trình khám phá của du khách. Bây giờ thì Khâu Vai nói riêng, Hà Giang nói chung trở thành điểm đến của du khách thập phương. Chợ tình Khâu Vai không giống những chợ tình khác như Sa Pa, Mộc Châu bởi những nét độc đáo riêng biệt và luôn được chính người dân bản địa chờ đợi.

Chợ tình là cơ hội cho các đôi trai gái giãi bày tình cảm. Ảnh: M LY
Chợ tình là cơ hội cho các đôi trai gái giãi bày tình cảm. Ảnh: M LY

Tôi sinh ra ở Hà Giang và đi đó đây nhiều. Ở đâu chẳng có bến đợi, bến chờ. Ngay trên các xã vùng cao, nơi lũng sâu, suối đẹp, vẫn có bến đợi, bến hẹn hò của các cặp đôi. Nhưng đây là phiên chợ mà không hẳn là chợ, đi chợ mà giống như trải nghiệm ngày hội vui. Cả một năm mới gặp nhau một lần, họ được chơi, được hát, ăn uống, được nghe khèn, nhảy múa bung tỏa giữa cao nguyên, rồi khi chợ tan trở về gia đình, họ lại làm tròn chức phận làm chồng, làm vợ, làm mẹ trong gia đình. Có người thành ông, bà, làm chỗ dựa cho con cháu.

Tôi biết, có những đôi vợ chồng chở nhau đi chợ, rồi tách nhau ra. Chồng đi tìm bạn cũ, vợ đi tìm người bạn xưa để gặp gỡ hỏi han cuộc sống của nhau mà chẳng sợ ghen tuông. Họ dắt nhau ra mỏm đá, góc núi, bờ nương. Tôi cũng gặp những ông, bà đã lớn tuổi, nhưng đôi mắt vẫn còn hằn in những tâm tư nhớ cố nhân, hằn in cả nỗi trở trăn của dòng Nho Quế hùng vĩ. Hỏi ông, hỏi bà đi đâu? Ông bảo đi tìm người xưa. Người xưa của họ có thể đến, có thể đến mà không ra mặt, nhưng có thể đã về thiên cổ. Nhưng sợi dây tình cảm vô hình cứ níu kéo họ về phiên chợ này để lòng dâng lên cảm xúc khôn nguôi. "Những phút giây ngoài chồng, ngoài vợ" ấy âu cũng thật nhân văn...

Chợ tình Khâu Vai là dịp để những cặp đôi từng yêu nhau nhưng không thành duyên vợ chồng có dịp gặp lại để tâm tình
Chợ tình Khâu Vai là dịp để những cặp đôi từng yêu nhau nhưng không thành duyên vợ chồng có dịp gặp lại để tâm tình

Trong ngày diễn ra phiên chợ, khu vực trung tâm chợ, từng tốp nam nữ từ năm đến bảy người tụ tập vào hát, say sưa, mê đắm. Người Giáy, người Nùng hát Cọi, người Tày hát sli, lượn để giao duyên. Ðề tài chủ yếu nói về nhớ nhung yêu đương. Anh Giàng Líu Sủng tâm sự: "Tôi đi chợ tình mười mấy năm rồi, lần nào cũng ngồi ở một mỏm đá đó, không chuyển đi nơi khác được. Tôi cảm thấy tiếc vì không cưới nhau được. Giờ vẫn còn yêu… nhưng đành…".

Nhiều người đến và làm thơ về Hà Giang. Tôi chợt nhớ đến những câu thơ của thi sĩ Trần Hòa Bình khi đến mảnh đất này: "Quỳ trước núi mà tin thôi em ạ/ Ai trong đời chẳng có một Khâu Vai/ Nhọn sắc đá tai mèo/ Cứa vào thương nhớ". Trần Hòa Bình đa tình và mảnh đất này cũng đa tình. Vâng, những chàng trai, cô gái Nùng, Giáy, Mông… xứ này lạ lắm. Ai cũng có những khao khát về tình yêu của riêng mình và khi yêu là hiến dâng, là chia sẻ và bâng khuâng nhớ. Chợ có yếu tố mở, bởi không chỉ dành cho những tình nhân xưa, mà là "bến đò" của mọi lứa tuổi, mọi thành phần trong xã hội. Chẳng ai có thể biết bao nhiêu đôi lứa đã thành vợ, thành chồng từ lần gặp gỡ ở chợ tình.

"Tập quán xã hội và tín ngưỡng Chợ Phong Lưu Khâu Vai" vừa được Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch đưa vào Danh mục Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia.
"Tập quán xã hội và tín ngưỡng Chợ Phong Lưu Khâu Vai" vừa được Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch đưa vào Danh mục Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia.

Ngày nay, huyện Mèo Vạc và tỉnh Hà Giang đã đưa chợ tình Khâu Vai lên thành Tuần Văn hóa du lịch lễ hội chợ tình Khâu Vai với nhiều hoạt động văn hóa truyền thống độc đáo. Người dân nơi đây tin rằng, chợ tình Khâu Vai hằng năm đã trở thành một "bảo tàng sống" sinh động, tái hiện lại các hoạt động mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc trên cao nguyên đá. Ðó cũng chính là một trong những giải pháp để gìn giữ, lan tỏa văn hóa tới cộng đồng, tạo sức lan tỏa trong cộng đồng về những giá trị tốt đẹp, góp phần xây dựng và phát triển chuẩn mực đạo đức xã hội, gia đình, tình yêu đôi lứa.

Mới đây, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, ban hành Quyết định số 1952/QĐ-BVHTTDL về việc đưa “Tập quán xã hội và tín ngưỡng chợ Phong Lưu Khâu Vai” vào Danh mục Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.