Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Giữ hạng sao cho sản phẩm OCOP: Nguy cơ “chết yểu" (Bài 1)

Thúy Hồng - 20:00, 22/03/2023

Chương trình Mỗi xã một sản phẩm - OCOP đã tác động tích cực đến phát triển kinh tế nông thôn, đặc biệt là ở vùng DTTS và miền núi. Tuy nhiên, theo thời gian, việc xây dựng sản phẩm OCOP cũng đã dần bộc lộ những yếu điểm, một số địa phương xây dựng theo kiểu phong trào, nhiều sản phẩm dù được công nhận nhưng vẫn chưa tới được đến tay người tiêu dùng, hoặc bị tụt hạng do chưa thật sự chất lượng...

Chương trình OCOP đã tác động tích cực, đậm nét đến phát triển kinh tế nông thôn vùng DTTS và miền núi
Chương trình OCOP đã tác động tích cực, đậm nét đến phát triển kinh tế nông thôn vùng DTTS và miền núi

Nhiều sản phẩm OCOP bị “tụt hạng”

Sau gần 5 năm triển khai, Chương trình OCOP đã tạo ra nhiều sản phẩm, khẳng định được lợi thế của các địa phương, được người tiêu dùng tin tưởng sử dụng. Tuy nhiên, song song với những hiệu quả tích cực, thì nhiều sản phẩm dù đạt OCOP 4 sao, 5 sao lại mau chóng bị người tiêu dùng lãng quên, “chết yểu”;  thậm chí có sản phẩm biến mất khỏi thị trường. Điều đó khiến doanh nghiệp chịu tổn thất lớn, đánh mất vị thế và niềm tin khách hàng bấy lâu dày công xây dựng. 

Một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, là nhiều chủ thể tham gia OCOP chưa chủ động trong các hoạt động xúc tiến thương mại, chưa đa dạng kênh bán hàng, tiếp thị sản phẩm, đặc biệt là áp dụng thương mại điện tử. Một số chủ thể chưa tâm huyết, chưa chủ động xây dựng nâng tầm thương hiệu, hoặc có dấu hiệu “hụt hơi”.

Ví dụ như sản phẩm bí xanh Tìa Dình ở huyện Điện Biên Đông, tỉnh Điện Biên được công nhận sản phẩm OCOP 3 sao. Tuy nhiên đến nay, sản phẩm này có nguy cơ mất chuẩn do người dân không mặn mà với việc trồng bí. Nguyên nhân do khâu mở rộng sản xuất gặp  khó khăn nên khách hàng khó có thể mua, ngay cả khi bí đang trong vụ thu hoạch. Bởi bí chỉ trồng được trên nương đất mới, nhưng diện tích nương phát mới ít, công lao động cho việc trồng bí mất nhiều ngày hơn, chi phí lớn hơn trồng sắn truyền thống. 

Nhiều sản phẩm OCOP đang bị “tụt hạng”
Nhiều sản phẩm OCOP đang bị “tụt hạng”

Theo ông Giàng A Thái, Chủ tịch UBND xã Tìa Dình, trước đây, bản Tìa Dình 1 và Tìa Dình 2, là vùng trọng điểm trồng bí xanh của xã Tìa Dình, với diện tích 20 ha. Tuy nhiên, năm 2022, diện tích trồng bí của cả 2 bản giảm còn 10 ha. Năm 2022, toàn xã Tìa Dình gieo trồng 32,3/150 ha bí xanh chỉ đạt 21,53% kế hoạch UBND huyện giao.

Tại Lào Cai, từ khi triển khai Chương trình OCOP đến nay, tỉnh đã phê duyệt 123 sản phẩm, trong đó có 24 sản phẩm đạt 4 sao và 99 sản phẩm đạt 3 sao. Theo quy định, sau 3 năm được công nhận, Hội đồng đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP tỉnh sẽ tổ chức đánh giá lại có một số sản phẩm phải thu hồi chứng nhận sản phẩm OCOP, một số sản phẩm OCOP sẽ bị tụt hạng sao… Cụ thể như, trong năm 2021 và 2022 có các sản phẩm gạo Séng cù Lương Sơn (Bảo Yên), dưa lưới, thịt chua Trường Phát (Bảo Thắng).

Nguyên nhân được xác định là, các sản phẩm không duy trì được các tiêu chí của Chương trình OCOP, trong đó giải thể Hợp tác xã (HTX), không còn chủ thể (đối với gạo Séng cù Lương Sơn); dừng sản xuất, kinh doanh sản phẩm và không có kế hoạch sản xuất lại (đối với dưa lưới, thịt chua Trường Phát)…

Ngoài ra, do dịch Covid-19 bùng phát trong 2 năm qua, cũng là nguyên nhân dẫn đứt gãy chuỗi vận chuyển, tiêu thụ khiến các sản phẩm sau khi được công nhận OCOP không có tăng trưởng, hiệu quả thấp…

Ngoài nguyên nhân khách quan, thì có một số chủ thể sau khi có sản phẩm đạt OCOP, đã tự hài lòng với kết quả đạt được, không có sự bứt phá, đổi mới để theo kịp xu hướng thị trường.

Theo ông Chu Hoàng Nguyện - Chi Cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn tỉnh Lào Cai, việc thu hồi chứng nhận OCOP đối với những sản phẩm không đáp ứng tiêu chí đặt ra là rất bình thường, nhằm tạo công bằng cho các chủ thể, cũng như đánh giá đúng giá trị của sản phẩm. Tuy nhiên, đó là việc làm bất đắc dĩ. Bởi mục tiêu của Chương trình OCOP đặt ra, là những sản phẩm sau khi được công nhận OCOP sẽ phát triển tốt hơn.

Một số chủ thể chưa tâm huyết, chưa chủ động xây dựng nâng tầm thương hiệu
Một số chủ thể chưa tâm huyết, chưa chủ động xây dựng nâng tầm thương hiệu

Làm theo phong trào

Trước sự “nở rộ” Chương trình OCOP, thì còn có nỗi lo về đầu ra sản phẩm. Không ít các sản phẩm OCOP dù đạt các chứng nhận, nhưng vẫn loay hoay trong khâu tiêu thụ. Vấn đề này được chỉ ra là do hệ thống các chính sách, cơ chế nguồn lực, hỗ trợ chủ thể phát triển sản phẩm chưa đồng bộ dẫn đến sự lúng túng, khó khăn cho các địa phương lẫn người dân.

Không thể phủ nhận những hiệu quả tích cực từ Chương trình OCOP, nhưng đã có không ít địa phương chạy theo phong trào, thành tích thông qua số lượng sản phẩm không ngừng tăng lên mà quên đi bản chất, giá trị thực của OCOP.

Minh chứng như tại Sơn La, một trong những địa phương có nhiều sản phẩm nông nghiệp đặc trưng và phát triển nông nghiệp, cũng là thế mạnh của địa phương này. Hiện nay, Sơn La đã có 110 sản phẩm OCOP đạt từ 3 - 5 sao. Đây là một điều đáng tự hào. Tuy nhiên, không phải sản phẩm nào cũng tìm được chỗ đứng trên thị trường, được tiêu thụ rộng rãi và khẳng định giá trị riêng.

Ông Mai Đức Thịnh - Giám đốc HTX Dịch vụ phát triển nông nghiệp 19/5 huyện Mộc Châu cho biết: Việc gắn thương hiệu OCOP cho một số sản phẩm vẫn chưa đúng bản chất, khiến các sản phẩm OCOP "vàng - thau" lẫn lộn. Nhiều doanh nghiệp tìm mọi cách đạt sao như một tấm “hộ chiếu” thông hành cho sản phẩm, dẫn đến nhiều sản phẩm đã được gắn sao, được quảng bá rầm rộ, chạy theo phong trào, nhưng sức tiêu thụ rất thấp, khiến cho sản phẩm khó đứng vững trên thị trường.

“Nói đơn giản, một cô gái phải đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn để đi thi hoa hậu thì mới nên tham dự cuộc thi. Một sản phẩm tham gia chương trình OCOP cũng vậy, phải bảo đảm các yếu tố chất lượng, uy tín, tính liên tục của sản phẩm thì hãy tham gia chương trình. Nếu chỉ chạy theo phong trào, sản phẩm không có chất lượng, không có tính liên tục thì sẽ khiến cho sản phẩm OCOP khó duy trì lâu dài”, ông Thịnh cho biết.

Không ít địa phương chạy theo phong trào, thành tích thông qua số lượng sản phẩm không ngừng tăng lên mà quên đi bản chất, giá trị thực của OCOP
Không ít địa phương chạy theo phong trào, thành tích thông qua số lượng sản phẩm không ngừng tăng lên mà quên đi bản chất, giá trị thực của OCOP

Bên cạnh chất lượng, thì khâu quảng bá và mẫu mã đóng vai trò thiết yếu trong việc mở rộng thị trường sản phẩm OCOP. Thế nhưng, đó lại là “điểm liệt” trong lộ trình xây dựng sản phẩm OCOP của các địa phương.

Ngay như đối với TP. Hà Nội¸ địa phương dẫn đầu cả nước về số lượng sản phẩm OCOP (1.649 sản phẩm) đạt từ 3 sao trở lên. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, nhiều chủ thể OCOP gặp không ít khó khăn trong việc tiêu thụ sản phẩm.

Ông Nguyễn Văn Chí - Phó Chánh Văn phòng Thường trực Văn phòng Điều phối xây dựng nông thôn mới Hà Nội cho biết: Thực tế hiện nay, quy mô sản xuất của các chủ thể còn nhỏ. Sản phẩm tạo ra mới chủ yếu ở dạng thô. Do đó, chúng tôi đang xây dựng đề án đầu tư cho chế biến sâu nhằm nâng cao chất lượng các sản phẩm.

Từ thực tế triển khai chương trình OCOP hiện nay, các địa phương và chủ thể OCOP cần nhìn nhận rằng, chứng nhận OCOP không phải một “kim bài” bảo chứng lâu dài cho bất kỳ sản phẩm nào. Suy cho cùng, khách hàng mua sản phẩm vẫn vì giá trị cốt lõi là chất lượng. 

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Quảng Trị: Trích gần 185 tỉ đồng tặng quà Nhân dân trong dịp lễ Quốc khánh

Quảng Trị: Trích gần 185 tỉ đồng tặng quà Nhân dân trong dịp lễ Quốc khánh

UBND tỉnh Quảng Trị vừa có Quyết định trích kinh phí gần 185 tỉ đồng tặng quà cho Nhân dân trong dịp đại lễ Quốc khánh 2/9. Số tiền trên sẽ được chuyển về các xã, phường và đặc khu để thực hiện việc tặng quà cho Nhân dân.
Tin nổi bật trang chủ
Quảng Ngãi: Cán bộ đến từng thôn, trao tận tay quà Quốc khánh 2/9 cho đồng bào DTTS

Quảng Ngãi: Cán bộ đến từng thôn, trao tận tay quà Quốc khánh 2/9 cho đồng bào DTTS

Xã hội - Ngọc Chí - 5 giờ trước
Tỉnh Quảng Ngãi có dân số hơn 2.161.700 người; trong đó, đồng bào DTTS hơn 540.000 người, chiếm 24,98% tổng dân số tỉnh. Với đặc thù đồng bào DTTS sinh sống ở vùng sâu, vùng xa còn nhiều khó khăn, chính quyền các xã ở khu vực phía Tây tỉnh Quảng Ngãi đã thành lập các tổ, cử cán bộ về từng thôn, làm việc xuyên đêm để đồng bào DTTS sớm nhận được quà Quốc khánh 2/9 của Đảng, Nhà nước.
Chủ tịch nước Lương Cường: Đoàn kết với Cuba xuất phát từ trái tim và trong suy nghĩ của mỗi người Việt Nam

Chủ tịch nước Lương Cường: Đoàn kết với Cuba xuất phát từ trái tim và trong suy nghĩ của mỗi người Việt Nam

Thời sự - PV - 6 giờ trước
Chiều 1/9, tại Nhà hát Hồ Gươm, Chủ tịch nước Lương Cường và Phu nhân cùng Bí thư Thứ nhất Trung ương Đảng Cộng sản Cuba, Chủ tịch nước Cuba Miguel Diaz Canel Bermudez và Phu nhân dự lễ mít tinh trọng thể kỷ niệm 65 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Cuba (2/12/1960-2/12/2025).
Vượt núi, xuyên đêm trao quà Tết Độc lập cho người dân

Vượt núi, xuyên đêm trao quà Tết Độc lập cho người dân

Xã hội - T.Hải - 6 giờ trước
Bất chấp đêm tối, quãng đường xa ngái… cán bộ các xã miền núi tỉnh Nghệ An đã vượt hàng chục cây số, mang quà Tết Độc lập đến từng hộ gia đình ở bản xa. Niềm vui mừng 80 năm Quốc khánh của đất nước như được nhân đôi, càng thấy rõ hơn trọng trách của một chính Đảng của dân, do dân, vì dân.
Thủ tướng Phạm Minh Chính hội kiến Chủ tịch Chính hiệp toàn quốc Trung Quốc

Thủ tướng Phạm Minh Chính hội kiến Chủ tịch Chính hiệp toàn quốc Trung Quốc

Thời sự - PV - 6 giờ trước
Ngày 1/9, tại Bắc Kinh, trong khuôn khổ chuyến công tác tham dự Hội nghị Thượng đỉnh Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) và làm việc tại Trung Quốc, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã hội kiến đồng chí Vương Hộ Ninh, Ủy viên Thường vụ Bộ Chính trị, Chủ tịch Chính hiệp toàn quốc Trung Quốc.
Tổng Bí thư Tô Lâm và Bí thư Thứ nhất Đảng Cộng sản Cuba, Chủ tịch nước Cộng hòa Cuba Miguel Diaz-Canel Bermudez chứng kiến Lễ trao các văn kiện hợp tác

Tổng Bí thư Tô Lâm và Bí thư Thứ nhất Đảng Cộng sản Cuba, Chủ tịch nước Cộng hòa Cuba Miguel Diaz-Canel Bermudez chứng kiến Lễ trao các văn kiện hợp tác

Thời sự - PV - 8 giờ trước
Ngày 1/9, tại Trụ sở Trung ương Đảng, ngay sau hội đàm, Tổng Bí thư Tô Lâm và Bí thư Thứ nhất Đảng Cộng sản Cuba, Chủ tịch nước Cộng hòa Cuba Miguel Diaz-Canel Bermudez chứng kiến Lễ trao các văn kiện hợp tác.
Hà Nội: Mưa lớn gây ngập lụt nghiêm trọng, nhiều tuyến đường ở Tây Mỗ và Đại lộ Thăng Long tê liệt

Hà Nội: Mưa lớn gây ngập lụt nghiêm trọng, nhiều tuyến đường ở Tây Mỗ và Đại lộ Thăng Long tê liệt

Cơn mưa lớn kéo dài suốt hai ngày qua đã khiến nhiều khu vực tại Hà Nội chìm trong biển nước. Tính đến 15h ngày 27/8, các tuyến đường huyết mạch như Quốc lộ 70 và Đại lộ Thăng Long đoạn qua phường Tây Mỗ (quận Nam Từ Liêm cũ) bị ngập sâu nghiêm trọng, gây tê liệt giao thông và ảnh hưởng nặng nề đến đời sống người dân.
Những “ngọn lửa thiêng” cháy mãi trong lòng dân tộc

Những “ngọn lửa thiêng” cháy mãi trong lòng dân tộc

Dân tộc - Tôn giáo - Như Tâm - 8 giờ trước
Ngày 10/6/1974 là dấu mốc thiêng liêng trong hành trình đấu tranh vì độc lập và tự do tín ngưỡng của đồng bào Khmer Nam Bộ. Trong cuộc biểu tình ôn hòa phản đối chính sách đàn áp tôn giáo của chính quyền Sài Gòn tại An Giang, bốn vị sư Danh Tấp, Lâm Hùng, Danh Hom và Danh Hoi đã anh dũng hy sinh. Máu của các Ngài trở thành “ngọn lửa thiêng” khơi dậy tinh thần yêu nước, khẳng định vai trò của Hội Đoàn kết Sư sãi Yêu nước (SSYN) trong tập hợp, vận động sư sãi và đồng bào Khmer bảo vệ Tổ quốc.
Đại biểu vui mừng chứng kiến sự đổi thay của Hà Nội khi về dự Lễ kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9

Đại biểu vui mừng chứng kiến sự đổi thay của Hà Nội khi về dự Lễ kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9

Thời sự - Minh Thu - 8 giờ trước
Ngày 1/9, thay mặt Lãnh đạo Thành phố Hà Nội, ông Trương Việt Dũng, Phó Chủ tịch UBND Thành phố đã đến Ga Hà Nội đón Đoàn đại biểu thành phố Đà Nẵng đến Hà Nội tham dự lễ kỷ niệm 80 Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9.
Tổng Bí thư Tô Lâm chủ trì lễ đón Bí thư thứ nhất, Chủ tịch nước Cuba

Tổng Bí thư Tô Lâm chủ trì lễ đón Bí thư thứ nhất, Chủ tịch nước Cuba

Thời sự - PV - 8 giờ trước
Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân chủ trì lễ đón Bí thư thứ nhất, Chủ tịch nước Cuba Miguel Díaz-Canel Bermúdez và Phu nhân.
Thắp sáng biên cương Tổ quốc bằng “ngọn lửa” tri thức

Thắp sáng biên cương Tổ quốc bằng “ngọn lửa” tri thức

Giáo dục - Thanh Huyền - 8 giờ trước
“Chủ trương đầu tư xây dựng 248 trường nội trú liên cấp là một chủ trương đúng đắn có ý nghĩa nhân văn sâu sắc, thể hiện sự quan tâm đặc biệt của Đảng, Nhà nước đối với đồng bào vùng biên giới, vùng sâu, vùng xa, còn nhiều khó khăn...”. Đây là nhấn mạnh của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Lễ khởi công xây dựng Trường liên cấp Tiểu học, Trung học cơ sở (THCS) xã Si Pa Phìn, tỉnh Điện Biên - công trình đầu tiên được triển khai theo chủ trương của Bộ Chính trị về đầu tư xây dựng 248 trường nội trú liên cấp Tiểu học, THCS tại các xã biên giới đất liền, hồi cuối tháng 7/2025.
Thanh Hóa công bố tình huống khẩn cấp thiên tai tại 2 xã Yên Nhân, Bát Mọt

Thanh Hóa công bố tình huống khẩn cấp thiên tai tại 2 xã Yên Nhân, Bát Mọt

Tin tức - Quỳnh Trâm - 9 giờ trước
Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa vừa ban hành Quyết định số 2952/QĐ-UBND công bố tình huống khẩn cấp về thiên tai trên địa bàn 2 xã Yên Nhân và Bát Mọt.