Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Nghề nghiệp - Việc làm

Đồng bào Gia Rai phát huy nghề đan lát truyền thống

Ngọc Thu - 14:27, 28/03/2022

Dân tộc Gia Rai là một trong những cư dân sớm có mặt trên vùng đất Tây Nguyên. Người Gia Rai có nhiều nghề truyền thống độc đáo, mang đậm bản sắc văn hóa đặc trưng như thổ cẩm, nghề nấu rượu cần, hay như nghề đan lát truyền thống, tạo ra các sản phẩm sắc sảo, bền chắc như gùi, nia…, rất hữu ích trong cuộc sống hàng ngày.

Các nghệ nhân đan lát thường tập trung thành một nhóm phân chia công việc, người chuốt nan, người đan gùi
Các nghệ nhân đan lát thường tập trung thành một nhóm phân chia công việc, người chuốt nan, người đan gùi

Những ngày cuối tháng 3, chúng tôi tìm về làng Kép 1, xã Ia Mơ Nông, huyện Chư Păh (Gia Lai) để tìm hiểu về nghề đan lát truyền thống của người Gia Rai. May mắn, chúng tôi gặp ông Rơ Châm Hết, một trong những người đang có thu nhập khá từ nghề truyền thống này. 

Năm nay, ông Hết đã 72 tuổi nhưng đôi tay vẫn thoăn thoắt chuốt từng nan tre, khéo léo đan xếp, tạo thành những chiếc gùi, chiếc nia đẹp mắt, đủ mọi kích cỡ.

Chiếc gùi là “vật bất ly thân” của người Gia Rai trong quá trình lao động sản xuất
Chiếc gùi là “vật bất ly thân” của người Gia Rai trong quá trình lao động sản xuất

Ông Hết chia sẻ:  "Mình học đan từ bố mình. Nhà mình đàn ông ai cũng biết đan. Mình đan được nhiều gùi lắm, từ nhỏ đến giờ không biết bao nhiêu cái gùi đã theo mình lên rẫy đựng lúa, mang nước, cái nia theo mình từng bữa ăn. Thấy gùi của mình đẹp, bà con trong làng đều đến đặt mình làm nên những lúc nhàn rỗi, tranh thủ đan gùi để kiếm thêm thu nhập".

 Những nan tre được người Gia Rai chọn từ cây tre “vừa tuổi” rồi chuốt thật đều để đan gùi
Những nan tre được người Gia Rai chọn từ cây tre “vừa tuổi” rồi chuốt thật đều để đan gùi

Còn ở làng Jút 1, xã Ia Der, huyện Ia Grai, ai cũng biết đến ông Rơ Châm Nguich là người có tài đan những chiếc gùi đẹp. Để có vật liệu ưng ý làm ra những chiếc gùi tốt, ông Nguich phải vào rừng kiếm tre “vừa tuổi”, không non quá và cũng không già quá để uốn dẻo, chuốt thành sợi nan cho thật đều. Với những chiếc gùi có hoa văn, họa tiết, ông Nguich tính toán, sắp xếp hợp lý màu sắc, rồi đan, điểm xuyết khéo léo.

Chia sẻ với chúng tôi, ông Nguich cho biết: "Mình biết đan gùi từ khi 10 tuổi. Mình mất bố từ sớm nên được các chú truyền nghề lại. Nhờ chăm chỉ học cùng với chút khéo léo nên mình đan rất nhanh, hoa văn cũng đặc sắc". Nói đoạn, ông Nguich mang ra một số vật dụng như: gùi, rổ, rá… mà ông tự đan để sử dụng trong sinh hoạt gia đình. Tuy nhiên, ông bảo, chiếc gùi là vật dụng được dùng chủ yếu, bởi đây là “vật bất ly thân” của người Gia Rai trong quá trình lao động sản xuất.

Ông Rơ Châm Nguich còn sử dụng các dây nhựa tái chế để đan gùi
Ông Rơ Châm Nguich còn sử dụng các dây nhựa tái chế để đan gùi

Để phù hợp với cuộc sống hiện đại, tùy thuộc vào nhu cầu của người sử dụng mà kích thước mỗi chiếc gùi to nhỏ khác nhau. Gùi dùng để đi làm rẫy thì to và đan thưa hơn. Các loại gùi kín, dày mất nhiều thời gian và tỉ mỉ dùng để đựng gạo, bắp, hạt giống... Đặc biệt, những chiếc gùi dùng để biểu diễn trong lễ hội, thì đan công phu hơn và không thể thiếu hoa văn truyền thống của người Gia Rai.

Tùy thuộc vào nhu cầu của người sử dụng mà kích thước mỗi chiếc gùi, nia có kích thước to nhỏ khác nhau
Tùy thuộc vào nhu cầu của người sử dụng mà kích thước mỗi chiếc gùi, nia có kích thước to nhỏ khác nhau

Chị H’Uyên Niê, thôn Ia Lok, xã Ia Mơ Nông, huyện Chư Păh chia sẻ, những chiếc gùi, nia đã trở thành nét văn hóa độc đáo của đồng bào Gia Rai. Vì vậy, chị đã đăng lên Facebook để giới thiệu, kiếm đầu ra cho các sản phẩm đan lát truyền thống của làng. Đồng thời, tiếp cận quán các cà phê, cá nhân có nhu cầu mua gùi, rổ, nia…, làm quà lưu niệm. Từ đây, cũng có thu nhập cho các nghệ nhân trong làng. 

"Vì được làm từ vật liệu thiên nhiên, lại được bảo quản trên gác bếp nên sản phẩm có độ bền cao. Tùy từng kích cỡ, mỗi chiếc gùi có giá 150-400 ngàn đồng, chiếc nia có giá 30-100 ngàn đồng. Trong một năm, mình đã bán được 200 gùi nhỏ và những chiếc rổ, nia nhỏ với số lượng gần 300 cái”, chị H’Uyên Niê cho biết

Ông Nguyễn Văn Hiệu, Chủ tịch UBND xã Ia Mơ Nông, huyện Chư Păh, cho biết: Nghề đan lát ở xã Ia Mơ Nông đã có truyền thống từ lâu đời. Vì vậy, chính quyền xã đã tuyên truyền, hỗ trợ, giới thiệu sản phẩm của bà con thông qua buổi họp, lễ hội, hầu như các sản phẩm đều bán được và có giá trị rất là cao, mang lại thu nhập cho đồng bào DTTS nơi đây.

Nghề đan gùi vừa giúp có thêm thu nhập mà còn góp phần bảo tồn văn hóa truyền thống của người Gia Rai ở Gia Lai
Nghề đan gùi vừa giúp có thêm thu nhập mà còn góp phần bảo tồn văn hóa truyền thống của người Gia Rai ở Gia Lai

Không chỉ là đam mê với nghề đan lát truyền thống, những người như ông Hết, ông Nguich còn tuyên truyền bà con gìn giữ nghề truyền thống. Ai có nhu cầu học nghề đều được các ông hướng dẫn nhiệt tình, với mong muốn gìn giữ nghề do cha ông để lại. Đặc biệt, ông Nguich còn đan gùi bằng các vật liệu tái chế như dây nhựa để tạo ra các gùi, nia độc đáo, có độ chịu nặng cao.

Ông Siu Hnit, Phó Chủ tịch UBND xã Ia Dêr, huyện Ia Grai, nhận định: Nhờ sự tâm huyết, đam mê với nghề, các nghệ nhân đã góp phần bảo tồn nét văn hóa truyền thống của người Gia Rai. Cùng với đó, sự sáng tạo, tái chế vật liệu để đan gùi của các nghệ nhân đã góp phần bảo vệ môi trường, rất đáng để biểu dương, nhân rộng. Những sản phẩm làm ra không chỉ giúp các nghệ nhân đan lát có thêm thu nhập, mà còn góp phần bảo tồn văn hóa truyền thống độc đáo của dân tộc mình.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.