Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Nghề nghiệp - Việc làm

Đồng bào Gia Rai phát huy nghề đan lát truyền thống

Ngọc Thu - 14:27, 28/03/2022

Dân tộc Gia Rai là một trong những cư dân sớm có mặt trên vùng đất Tây Nguyên. Người Gia Rai có nhiều nghề truyền thống độc đáo, mang đậm bản sắc văn hóa đặc trưng như thổ cẩm, nghề nấu rượu cần, hay như nghề đan lát truyền thống, tạo ra các sản phẩm sắc sảo, bền chắc như gùi, nia…, rất hữu ích trong cuộc sống hàng ngày.

Các nghệ nhân đan lát thường tập trung thành một nhóm phân chia công việc, người chuốt nan, người đan gùi
Các nghệ nhân đan lát thường tập trung thành một nhóm phân chia công việc, người chuốt nan, người đan gùi

Những ngày cuối tháng 3, chúng tôi tìm về làng Kép 1, xã Ia Mơ Nông, huyện Chư Păh (Gia Lai) để tìm hiểu về nghề đan lát truyền thống của người Gia Rai. May mắn, chúng tôi gặp ông Rơ Châm Hết, một trong những người đang có thu nhập khá từ nghề truyền thống này. 

Năm nay, ông Hết đã 72 tuổi nhưng đôi tay vẫn thoăn thoắt chuốt từng nan tre, khéo léo đan xếp, tạo thành những chiếc gùi, chiếc nia đẹp mắt, đủ mọi kích cỡ.

Chiếc gùi là “vật bất ly thân” của người Gia Rai trong quá trình lao động sản xuất
Chiếc gùi là “vật bất ly thân” của người Gia Rai trong quá trình lao động sản xuất

Ông Hết chia sẻ:  "Mình học đan từ bố mình. Nhà mình đàn ông ai cũng biết đan. Mình đan được nhiều gùi lắm, từ nhỏ đến giờ không biết bao nhiêu cái gùi đã theo mình lên rẫy đựng lúa, mang nước, cái nia theo mình từng bữa ăn. Thấy gùi của mình đẹp, bà con trong làng đều đến đặt mình làm nên những lúc nhàn rỗi, tranh thủ đan gùi để kiếm thêm thu nhập".

 Những nan tre được người Gia Rai chọn từ cây tre “vừa tuổi” rồi chuốt thật đều để đan gùi
Những nan tre được người Gia Rai chọn từ cây tre “vừa tuổi” rồi chuốt thật đều để đan gùi

Còn ở làng Jút 1, xã Ia Der, huyện Ia Grai, ai cũng biết đến ông Rơ Châm Nguich là người có tài đan những chiếc gùi đẹp. Để có vật liệu ưng ý làm ra những chiếc gùi tốt, ông Nguich phải vào rừng kiếm tre “vừa tuổi”, không non quá và cũng không già quá để uốn dẻo, chuốt thành sợi nan cho thật đều. Với những chiếc gùi có hoa văn, họa tiết, ông Nguich tính toán, sắp xếp hợp lý màu sắc, rồi đan, điểm xuyết khéo léo.

Chia sẻ với chúng tôi, ông Nguich cho biết: "Mình biết đan gùi từ khi 10 tuổi. Mình mất bố từ sớm nên được các chú truyền nghề lại. Nhờ chăm chỉ học cùng với chút khéo léo nên mình đan rất nhanh, hoa văn cũng đặc sắc". Nói đoạn, ông Nguich mang ra một số vật dụng như: gùi, rổ, rá… mà ông tự đan để sử dụng trong sinh hoạt gia đình. Tuy nhiên, ông bảo, chiếc gùi là vật dụng được dùng chủ yếu, bởi đây là “vật bất ly thân” của người Gia Rai trong quá trình lao động sản xuất.

Ông Rơ Châm Nguich còn sử dụng các dây nhựa tái chế để đan gùi
Ông Rơ Châm Nguich còn sử dụng các dây nhựa tái chế để đan gùi

Để phù hợp với cuộc sống hiện đại, tùy thuộc vào nhu cầu của người sử dụng mà kích thước mỗi chiếc gùi to nhỏ khác nhau. Gùi dùng để đi làm rẫy thì to và đan thưa hơn. Các loại gùi kín, dày mất nhiều thời gian và tỉ mỉ dùng để đựng gạo, bắp, hạt giống... Đặc biệt, những chiếc gùi dùng để biểu diễn trong lễ hội, thì đan công phu hơn và không thể thiếu hoa văn truyền thống của người Gia Rai.

Tùy thuộc vào nhu cầu của người sử dụng mà kích thước mỗi chiếc gùi, nia có kích thước to nhỏ khác nhau
Tùy thuộc vào nhu cầu của người sử dụng mà kích thước mỗi chiếc gùi, nia có kích thước to nhỏ khác nhau

Chị H’Uyên Niê, thôn Ia Lok, xã Ia Mơ Nông, huyện Chư Păh chia sẻ, những chiếc gùi, nia đã trở thành nét văn hóa độc đáo của đồng bào Gia Rai. Vì vậy, chị đã đăng lên Facebook để giới thiệu, kiếm đầu ra cho các sản phẩm đan lát truyền thống của làng. Đồng thời, tiếp cận quán các cà phê, cá nhân có nhu cầu mua gùi, rổ, nia…, làm quà lưu niệm. Từ đây, cũng có thu nhập cho các nghệ nhân trong làng. 

"Vì được làm từ vật liệu thiên nhiên, lại được bảo quản trên gác bếp nên sản phẩm có độ bền cao. Tùy từng kích cỡ, mỗi chiếc gùi có giá 150-400 ngàn đồng, chiếc nia có giá 30-100 ngàn đồng. Trong một năm, mình đã bán được 200 gùi nhỏ và những chiếc rổ, nia nhỏ với số lượng gần 300 cái”, chị H’Uyên Niê cho biết

Ông Nguyễn Văn Hiệu, Chủ tịch UBND xã Ia Mơ Nông, huyện Chư Păh, cho biết: Nghề đan lát ở xã Ia Mơ Nông đã có truyền thống từ lâu đời. Vì vậy, chính quyền xã đã tuyên truyền, hỗ trợ, giới thiệu sản phẩm của bà con thông qua buổi họp, lễ hội, hầu như các sản phẩm đều bán được và có giá trị rất là cao, mang lại thu nhập cho đồng bào DTTS nơi đây.

Nghề đan gùi vừa giúp có thêm thu nhập mà còn góp phần bảo tồn văn hóa truyền thống của người Gia Rai ở Gia Lai
Nghề đan gùi vừa giúp có thêm thu nhập mà còn góp phần bảo tồn văn hóa truyền thống của người Gia Rai ở Gia Lai

Không chỉ là đam mê với nghề đan lát truyền thống, những người như ông Hết, ông Nguich còn tuyên truyền bà con gìn giữ nghề truyền thống. Ai có nhu cầu học nghề đều được các ông hướng dẫn nhiệt tình, với mong muốn gìn giữ nghề do cha ông để lại. Đặc biệt, ông Nguich còn đan gùi bằng các vật liệu tái chế như dây nhựa để tạo ra các gùi, nia độc đáo, có độ chịu nặng cao.

Ông Siu Hnit, Phó Chủ tịch UBND xã Ia Dêr, huyện Ia Grai, nhận định: Nhờ sự tâm huyết, đam mê với nghề, các nghệ nhân đã góp phần bảo tồn nét văn hóa truyền thống của người Gia Rai. Cùng với đó, sự sáng tạo, tái chế vật liệu để đan gùi của các nghệ nhân đã góp phần bảo vệ môi trường, rất đáng để biểu dương, nhân rộng. Những sản phẩm làm ra không chỉ giúp các nghệ nhân đan lát có thêm thu nhập, mà còn góp phần bảo tồn văn hóa truyền thống độc đáo của dân tộc mình.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Ngành nghề nào Hot, ngành nghề nào sẽ biến mất trong tương lai?

Ngành nghề nào Hot, ngành nghề nào sẽ biến mất trong tương lai?

Lựa chọn ngành nghề nào để có tương lai sau này mà phù hợp với bản thân mình đang là nỗi băn khoăn đối với các em học sinh lớp 12 cũng như phụ huynh. Ông Ngô Minh Tuấn - Người sáng lập Trường huấn luyện Doanh nhân CEO Việt Nam Global đã có trao đổi về vấn đề này.
Tin nổi bật trang chủ
Ủy ban Dân tộc và tỉnh Đồng Nai trao hỗ trợ làm nhà ở cho đồng bào DTTS nghèo tại tỉnh Hà Giang và Tuyên Quang

Ủy ban Dân tộc và tỉnh Đồng Nai trao hỗ trợ làm nhà ở cho đồng bào DTTS nghèo tại tỉnh Hà Giang và Tuyên Quang

Vừa qua, tại tỉnh Hà Giang và tỉnh Tuyên Quang, Đoàn công tác của Ủy ban Dân tộc và tỉnh Đồng Nai do Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Đồng Nai Nguyễn Hồng Lĩnh và Ủy viên dự khuyết Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Y Vinh Tơr làm Trưởng đoàn đã đến thăm, làm việc, trao hỗ trợ kinh phí làm nhà ở cho đồng bào DTTS nghèo tỉnh Hà Giang, Tuyên Quang. Tham gia Đoàn công tác có lãnh đạo Báo Dân tộc và Phát triển (UBDT) và lãnh đạo một số sở, ban, ngành tỉnh Đồng Nai.
Thủ tướng: Phải biến niềm tự hào về di sản văn hóa Huế thành nguồn lực phát triển

Thủ tướng: Phải biến niềm tự hào về di sản văn hóa Huế thành nguồn lực phát triển

Thời sự - PV - 20:18, 25/03/2023
Chiều ngày 25/3, Thủ tướng Phạm Minh Chính và đoàn công tác đã làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Thừa Thiên Huế, đánh giá tình hình, kết quả phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh thời gian qua và đề ra phương hướng, nhiệm vụ thời gian tới, giải quyết một số kiến nghị của tỉnh.
Vấn đề - Sự kiện (Tuần 12/2023): Giữ mạch nguồn di sản

Vấn đề - Sự kiện (Tuần 12/2023): Giữ mạch nguồn di sản

Media - BDT - 18:30, 25/03/2023
Di sản văn hóa phi vật thể là sự kết tinh của những tập quán, kỹ năng, tri thức dân gian được lưu truyền từ đời này sang đời khác. Giống như dòng chảy ngầm kết nối các thế hệ, di sản văn hóa phi vật thể không chỉ được các cộng đồng bảo tồn, gìn giữ mà còn phát huy giá trị và tái sáng tạo để phù hợp với hoàn cảnh xã hội cũng như nhu cầu của con người trong từng thời kỳ. Trong Chuyên mục tuần này sẽ tìm hiểu về việc giữ mạch nguồn di sản ở nước ta.
Chủ tịch nước dự họp mặt truyền thống cựu cán bộ Đoàn Thanh niên các thời kỳ

Chủ tịch nước dự họp mặt truyền thống cựu cán bộ Đoàn Thanh niên các thời kỳ

Thời sự - PV - 17:58, 25/03/2023
Nhân dịp kỷ niệm 92 năm Ngày thành lập Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh (26/3/1931-26/3/2023), sáng 25/3, tại Hà Nội, Ban Liên lạc cựu cán bộ Đoàn Thanh niên Việt Nam tổ chức họp mặt truyền thống cựu cán bộ Đoàn Thanh niên các thời kỳ.
Thủ tướng kiểm tra tiến độ cầu vượt cửa biển Thuận An; thăm Bảo tàng Cổ vật cung đình Huế

Thủ tướng kiểm tra tiến độ cầu vượt cửa biển Thuận An; thăm Bảo tàng Cổ vật cung đình Huế

Thời sự - PV - 17:56, 25/03/2023
Chiều 25/3, trong chương trình làm việc tại tỉnh Thừa Thiên Huế, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã đi kiểm tra tiến độ xây dựng cầu qua cửa biển Thuận An và dự án tuyến đường bộ ven biển qua tỉnh.
Trà hoa cúc - Công dụng thần kỳ cho sức khỏe con người

Trà hoa cúc - Công dụng thần kỳ cho sức khỏe con người

Media - Hoàng Quý - 16:22, 25/03/2023
Trà hoa cúc là một loại trà thảo mộc khô, có thành phần chính từ hoa cúc khô, đây là một thảo mộc quý có rất nhiều tác dụng như thanh nhiệt, giải độc, kháng khuẩn, giảm nhiệt, cảm cúm, hỗ trợ an thần, giúp ngủ ngon, giảm đau đầu mệt mỏi, giảm mỡ máu... Sau đây các bạn hãy cùng tìm hiểu công dụng của trà hoa cúc với sức khỏe của con người nhé.
Vấn đề - Sự kiện (Tuần 12/2023): Giữ mạch nguồn di sản

Vấn đề - Sự kiện (Tuần 12/2023): Giữ mạch nguồn di sản

Di sản văn hóa phi vật thể là sự kết tinh của những tập quán, kỹ năng, tri thức dân gian được lưu truyền từ đời này sang đời khác. Giống như dòng chảy ngầm kết nối các thế hệ, di sản văn hóa phi vật thể không chỉ được các cộng đồng bảo tồn, gìn giữ mà còn phát huy giá trị và tái sáng tạo để phù hợp với hoàn cảnh xã hội cũng như nhu cầu của con người trong từng thời kỳ. Trong Chuyên mục tuần này sẽ tìm hiểu về việc giữ mạch nguồn di sản ở nước ta.
Giờ Trái đất năm 2023: Tiết kiệm điện - Thành thói quen

Giờ Trái đất năm 2023: Tiết kiệm điện - Thành thói quen

Môi trường sống - PV - 15:54, 25/03/2023
Sự kiện tắt đèn trong vòng một giờ hưởng ứng Chiến dịch Giờ Trái đất năm 2023 diễn ra từ 20h30 đến 21h30, Thứ Bảy, ngày 25/3/2023 với thông điệp “Tiết kiệm điện - thành thói quen”, nhấn mạnh vào tính cấp bách của hành động.
Nghệ An: Sắc diện mới nơi những huyện nghèo 30a xứ Nghệ

Nghệ An: Sắc diện mới nơi những huyện nghèo 30a xứ Nghệ

Công tác Dân tộc - Nguyễn Thanh - 14:49, 25/03/2023
Nghệ An có 3 huyện nằm trong danh sách huyện nghèo 30a của cả nước là Kỳ Sơn, Tương Dương và Quế Phong. Sau nhiều năm triển khai các Chương trình MTQG, trong đó có Chương trình xây dựng NTM... những bản làng nơi đây hiện ra với vẻ tươi mới, bình yên và no ấm. Những gam màu ấy khác xa so với trí nhớ của nhiều người sau bao năm chưa trở lại vùng đất nghèo bậc nhất cả nước.
Bình Dương: Khởi động - Kết nối - Phát triển mới

Bình Dương: Khởi động - Kết nối - Phát triển mới

Thời sự - Lê Vũ - 13:54, 25/03/2023
Đây là chủ đề sự kiện đánh dấu cho sự phát triển của tỉnh Bình Dương trong hơn 25 năm qua, với thành quả đột phá về cơ sở hạ tầng được đầu tư đồng bộ, chính sách thông thoáng, cởi mở, tư duy phát triển không ngừng đổi mới sáng tạo... vừa được UBND tỉnh tổ chức sáng 25/3.
Phát hiện hang động nguyên sơ dài hơn 3,3 km ở Quảng Bình

Phát hiện hang động nguyên sơ dài hơn 3,3 km ở Quảng Bình

Du lịch - Hồng Phúc - 13:33, 25/03/2023
Hiệp hội Hang động Hoàng Gia Anh phát hiện hệ thống hang động còn nguyên sơ với tổng chiều dài 3.349 m tại Quảng Bình.
Ngành nghề nào Hot, ngành nghề nào sẽ biến mất trong tương lai?

Ngành nghề nào Hot, ngành nghề nào sẽ biến mất trong tương lai?

Nghề nghiệp - Việc làm - P.V - 12:44, 25/03/2023
Lựa chọn ngành nghề nào để có tương lai sau này mà phù hợp với bản thân mình đang là nỗi băn khoăn đối với các em học sinh lớp 12 cũng như phụ huynh. Ông Ngô Minh Tuấn - Người sáng lập Trường huấn luyện Doanh nhân CEO Việt Nam Global đã có trao đổi về vấn đề này.