Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Có một làng Chăm ở giữa Sài Gòn

PV - 09:47, 15/10/2018

Khu chung cư 86/1 đường Phan Văn Hân, quận Bình Thạnh nằm lọt thỏm giữa lòng Sài Gòn náo nhiệt đã hơn 20 năm qua, đây là nơi sinh sống của khoảng 300 người dân tộc Chăm. Mặc dù sống giữa một thành phố hiện đại, nhưng bà con vẫn lưu giữ khá tốt phong tục, tập quán sinh hoạt của dân tộc mình.

Giữ gìn văn hóa

Bà Sophia, dân tộc Chăm (50 tuổi) cho biết, người Chăm sống ở khu dân cư đều có nguồn gốc từ Châu Đốc (An Giang) lên Sài Gòn sinh sống từ thời Pháp thuộc. Trước kia, mọi người sống tập trung quanh bờ kênh Thị Nghè, khi khu này bị giải tỏa (từ năm 1995), thì bà con chuyển về ở chung cư 86/1 đường Phan Văn Hân, quận Bình Thạnh sinh sống. Ngoài ra, cộng đồng người Chăm còn sống rải rác ở quận 6, quận 8 và quận Phú Nhuận...

Điệu múa duyên dáng của những cô gái Chăm Islam. Ảnh Thanh Hà Điệu múa duyên dáng của những cô gái Chăm Islam. Ảnh Thanh Hà

Tại khu chung cư này, có một thánh đường Hồi giáo riêng cho người Chăm. Hàng ngày, cứ đến giờ cầu nguyện, những người đàn ông trong khu dân cư dù bận việc gì cũng phải thay đồ truyền thống để lên thánh đường đọc kinh, cầu sức khỏe và bình an cho gia đình cũng như cộng đồng. Còn phụ nữ thực hiện hành lễ tại nhà. Khi cầu nguyện phải trùm kín từ đầu đến chân, xá lạy liên tục và niệm thầm những bài kinh đã học thuộc. Đến tháng ăn chay (tháng Ramadan) vào tháng 6 âm lịch hàng năm, phụ nữ mới được đến thánh đường để thực hành nghi lễ.

Nói về tháng Ramadan, bà Maysam, một cư dân khác trong khu chung cư cho biết: Trong tháng ăn chay, mọi người phải nhịn ăn, nhịn uống từ lúc mặt trời mọc đến khi mặt trời lặn. Ăn uống bất cứ thứ gì đều phải trước 6h và sau 18h30.

Ngày kết thúc tháng ăn chay cũng được coi là ngày Tết của dân tộc Chăm. Những ngày lễ, Tết, cộng đồng người Chăm sẽ nấu đồ ăn rồi đem đến cùng ăn chung ở khu vực hành lang của chung cư.

Để không mai một những nét văn hóa truyền thống và tiếng nói của dân tộc, một lớp dạy tiếng Chăm miễn phí nằm sát khu chung cư đã được mở ra từ hơn 20 năm nay. Lớp học do thầy Amin ở tại khu dân cư làm chủ nhiệm. “Mỗi tối, lớp học lại sáng đèn để giúp trẻ em, phụ nữ, người già không quên tiếng mẹ đẻ và văn hóa dân tộc. Trẻ nhỏ thì học nói, tập viết, người lớn thì học kinh Koran để còn bảo tồn văn hóa dân tộc”, thầy Amin bộc bạch.

Hòa nhập cộng đồng

Nếu như cộng đồng người Chăm theo đạo Bani (ở vùng Ninh Thuận, Bình Thuận) vẫn còn bảo lưu chế độ mẫu hệ, thì người Chăm TP. Hồ Chí Minh (theo đạo Hồi Islam) đã chuyển sang chế độ phụ hệ khá rõ. Chị Rohymah, con dâu bà Sophia cho biết, ở đây, con trai phải đi hỏi vợ, có thể ở rể hoặc không, nhưng các con đều phải theo họ cha. Hôn nhân với người khác dân tộc cũng được chấp nhận với điều kiện những cô dâu hoặc chú rể là người ngoại đạo phải tự nguyện theo đạo Hồi Islam...

Đám cưới được xem là dịp vui nhất của người Chăm, mọi người được ăn uống, vui chơi thoải mái. Đặc biệt, khi đi đám cưới, người Chăm chỉ tặng quà chứ không tặng tiền và chủ nhà cũng không nhận tiền mừng cưới.

Bữa tiệc đãi khách trong đám cưới của người Chăm chủ yếu là món cà-ri gà hoặc cà-ri bò. “Đám cưới nào cũng đãi món này bởi nó là món truyền thống lâu đời của người Chăm, không thể thay thế bằng món khác”, chị Rohymah ở khu dân cư cho biết.

Xưa kia, phụ nữ Chăm sau khi kết hôn thường chỉ ở nhà làm nội trợ, không được tham gia công tác xã hội. Nhưng hiện nay, phụ nữ Chăm cũng làm thêm công việc ở nhà như mở tiệm tạp hóa, may mặc, bán hàng... Người trẻ hơn thì đi học, làm việc ngoài xã hội. Lúc này, để phù hợp với môi trường làm việc thì người phụ nữ được gia đình cho phép bỏ khăn trùm đầu và ăn mặc tương tự người Kinh.

Theo truyền thống, cộng đồng người Chăm thường cư trú tập trung thành từng nhóm gia đình và có quan hệ gần gũi với nhau như cùng quê hay có quan hệ họ hàng thân thích với nhau. Mặc dù trải qua những cuộc di cư đến vùng đất mới, nhưng họ vẫn tiếp tục sống tập trung thành nhóm, ở những địa bàn là những vùng đất thấp, gần kênh rạch, các bến sông để thuận lợi hơn trong việc sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng cộng đồng và giúp đỡ lẫn nhau trong sinh hoạt, buôn bán.

Để không mai một những nét văn hóa truyền thống và tiếng nói của dân tộc, một lớp dạy tiếng Chăm miễn phí nằm sát khu chung cư đã được mở ra từ hơn 20 năm nay. Lớp học do thầy Amin ở tại khu dân cư làm chủ nhiệm. “Mỗi tối, lớp học lại sáng đèn để giúp trẻ em, phụ nữ, người già không quên tiếng mẹ đẻ và văn hóa dân tộc. Trẻ nhỏ thì học nói, tập viết, người lớn thì học kinh Koran để còn bảo tồn văn hóa dân tộc”. (Thầy Amin).

NHƯ Ý

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.