Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Chuyện về đội văn nghệ gia đình

PV - 09:54, 17/12/2018

Đêm đêm, bên bếp lửa bập bùng, cả gia đình họ lại hát, lại múa. Những câu sình ca vẫn ngân vang xua đi cái tĩnh mịch thường ngày. Đội văn nghệ gia đình ông Trần Quang Tiến, thôn 3, Đoàn Kết, xã Thành Long, huyện Hàm Yên (Tuyên Quang) từ lâu đã trở thành niềm tự hào của bà con người Cao Lan nơi đây.

đội văn nghệ Đội văn nghệ gia đình ông Trần Quang Tiến chuẩn bị đạo cụ trước khi biểu diễn.

Cái duyên với câu hát

Biết tiếng tăm của Đội văn nghệ này từ lâu, dự định mấy lần đến gặp nhưng lại có chút trắc trở, hôm nay tôi “liều” một chuyến tìm đến họ mà không báo trước. Con đường dẫn đến trung tâm xã Thành Long, Hàm Yên, đang được tiến hành trải nhựa. Đi trên những viên đá màu xanh lởm chởm rồi lại vòng qua những đoạn đường dốc ngoằn nghèo mới tới được nhà ông Tiến.

Ngôi nhà sàn nép mình dưới chân núi, nằm khuất cuối bản làng. Không hẹn mà gặp, đúng lúc cả nhà đang quây quần với những điệu múa của người Cao Lan, khiến tôi thỏa mãn được ước nguyện bấy lâu. Biết nhà báo đến, ông Tiến mừng lắm, vậy là ông say sưa hát và giới thiệu những điệu múa như “Bồ câu xòe cánh”, “Xúc tép”, “Khai tăng”,...với một chất giọng hào sảng đầy hứng khởi.

Từ nhỏ, ông đã được nghe tiếng ru ngọt ngào của người mẹ và nhịp trống sành của người cha, dường như cái chất “nghệ sĩ gia truyền” đã thấm trong ông từ bé. Ông bảo: “Đi xem người ta hát, múa, nhiều lần vậy là tự khắc vào đầu mình thôi. Đến năm 13 tuổi, tôi đã theo các chàng trai sang tận làng bên hát đối sình ca rồi đấy...”. Nói xong, ông liếc nhìn yêu vợ. Bà Yên năm nay ngoài 50, trông vẫn còn khá mặn mà, bà cứ tủm tỉm cười khi biết chồng sắp nhắc lại chuyện xưa. Ông kể, bà Yên ngày còn trẻ đẹp lắm, có nhiều người để ý, theo lên nương, theo ra chợ mà bà không đáp lại vì đã thầm yêu một chàng trai tên Tiến, kém mình ba tuổi nhưng lại hát hay, múa đẹp nhất vùng.

Chưa kịp trao lời ước hẹn, ông Tiến đi bộ đội, câu hát sình ca chung thủy đã trói chặt trái tim bà. Để rồi ngày ông về, cả hai đã nên duyên vợ chồng. Họ có với nhau 5 mặt con và một đàn cháu, thế mà ông Tiến vẫn bảo yêu vợ nhất. “Tất cả là nhờ sình ca, cái duyên cả đấy ...”, ông Tiến đưa ánh mắt sang vợ. Anh Hà, anh Thọ, con trai ông bây giờ mới biết chuyện 14 tuổi là bố đã biết yêu. Họ nói với nhau: “Thế mà bây giờ, mấy đứa cháu có yêu đương trêu ghẹo tý mà bố đã quát, lo học lấy cái chữ đi...”.

Được thừa kế từ cha mình, bộ sách cổ viết về sình ca, ông luôn nâng niu, giữ gìn cẩn thận. Cả nhà ông 4, 5 đời đều là những “nghệ nhân” của làng. Ông Tiến tự hào về điều đó lắm. Lúc còn sống, bố ông vẫn luôn dặn dò, con cháu Cao Lan là phải biết hát, biết múa, hiểu được giá trị văn hóa dân tộc. Câu hát sình ca chứa đựng nhiều điều ý nhị, phải yêu quý nó thì mới nên người được. Cái tâm niệm đó, ông Tiến vẫn luôn nhắc cho con cháu mình.

Ở cái tuổi 50 nhưng tiếng hát của ông vẫn vang, khỏe và dẻo dai đến lạ thường. Ông tâm sự: “Sức sống của tiếng hát là bắt nguồn từ cái tâm chứ không phải là tuổi tác. Thế nhưng người già thì biết hát, còn những đứa trẻ chỉ biết nghe, rồi chỉ bập bõm vài câu. Nhìn thấy thế mà tôi day dứt lắm. Để cả làng hiểu được lòng mình thì con cháu mình phải hiểu đã. Tôi gọi thằng Hà, thằng Viên, cái Sinh và cả mấy đứa cháu nội ngoại đến mà nghe hát...”. Vậy là, chuyện thành lập đội văn nghệ gia đình nó đơn giản như vậy thôi. Ông nhắc lại: “Cái duyên cả đấy, khi đã nặng lòng với câu ca điệu múa thì sao mà làm ngơ được...”.

Sức sống của đội văn nghệ

Biết được cái ý tưởng thành lập đội văn nghệ gia đình, bà Yên nghe mà mừng lắm. Các con, các cháu, đứa ủng hộ đứa không: “Thôi, bây giờ mấy ai nghe nữa mà hát...”. Nhưng cái uy của ông Tiến thì khiến đứa nào cũng phải răm rắp nghe theo. Vậy là, đêm đêm bên bếp lửa, con cháu ông lại tập hát, tập múa. Thấm thoắt, đội văn nghệ cũng sắp bước sang tuổi thứ 6 với bề dày thành tích thật đáng tự hào. Sinh là cô con gái duy nhất của ông Tiến, năm nay tròn 19 tuổi có tài đối đáp những câu sình ca khiến các chàng trai phải nể phục. Sinh nói một cách rành mạch: “Sình ca là lối hát đối đáp (giao duyên) của người Cao Lan. Mỗi câu hát ngân lên theo chất giọng trong trẻo, khi uốn lượn, lúc cao vút nên có sức mạnh lan tỏa và thu hút mọi người làm cho những trái tim xích lại gần nhau hơn. Hát sình ca bao giờ cũng đi kèm với những điệu múa uyển chuyển, sinh động mô phỏng lại cảnh sinh hoạt đời thường của người dân như đi tra lúa (trong múa Khai đèn), đi xúc tép hay đi nương… mỗi cảnh sinh hoạt được tái hiện một cách đầy đủ, có hồn....”. Có lẽ được giao lưu và tiếp xúc nhiều với sân khấu văn nghệ nên cách ăn nói của em rất tự tin.

Cậu em trai Trần Văn Viên biết hát từ khi còn 10 tuổi cũng cứng cỏi không kém chị gái. Viên biểu diễn các điệu múa cùng bố và các anh chị thì ai cũng phải tấm tắc khen.

Thành tích của đội văn nghệ là những tấm bằng khen đỏ thắm được treo ở vị trí trang trọng nhất trong căn nhà sàn. Giải nhất, giải nhì, giải A, giải xuất sắc, giải khá đều được 7 thành viên trong đội văn nghệ “rinh” về cho cả làng, cả bản. Người dân Cao Lan vinh dự và tự hào lắm. Năm 2015, Đội văn nghệ của gia đình ông đã dành giải xuất sắc với tiết mục múa trong trích đoạn “Lễ tơ hồng”, tại Liên hoan Câu lạc bộ Đàn hát dân ca và Gia đình văn nghệ toàn tỉnh. Ông Tiến luôn mong muốn, đội văn nghệ của mình không chỉ hoạt động khi lễ tết mà còn thường xuyên tổ chức biểu diễn ở khắp nơi, thông qua lời hát sình ca góp phần xoá bỏ các hủ tục lạc hậu, đồng thời trở thành nòng cốt để tuyên truyền, phát huy bản sắc văn hoá của người Cao Lan trong sắc màu văn hoá cộng đồng các dân tộc Việt Nam.

Nói về dự định của mình, ông Tiến chia sẻ: “Sắp tới ông sẽ mở một lớp dạy sình ca, dạy múa cho con cháu người Cao Lan. Chỉ cần có “tâm” là sẽ thành công thôi mà”.

Thành tích của đội văn nghệ là những tấm bằng khen đỏ thắm được treo ở  vị trí trang trọng nhất trong căn nhà sàn. Giải nhất, giải nhì, giải A, giải xuất sắc, giải khá đều được 7 thành viên trong đội văn nghệ “rinh” về cho cả làng, cả bản. Năm 2015, Đội văn nghệ của gia đình ông Tiến đã dành giải xuất sắc với tiết mục múa trong trích đoạn “Lễ tơ hồng”, tại Liên hoan Câu lạc bộ Đàn hát dân ca và Gia đình văn nghệ toàn tỉnh. 

GIANG LAM

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Lễ hội "Bun Vốc Nặm" của người Lào ở Lai Châu

Lễ hội "Bun Vốc Nặm" của người Lào ở Lai Châu

Dân tộc Lào ở huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu là cộng đồng dân cư sinh sống chủ yếu ở ven các con suối, những nơi có nhiều nước, thuận lợi cho việc sản xuất nông nghiệp. Dân số không đông nhưng đời sống văn hóa tinh thần của người Lào có nhiều nét đặc sắc. Một trong những lễ hội tiêu biểu của người Lào là "Bun Vốc Nặm"- lễ hội té nước được tổ chức vào cuối mùa Xuân với mong ước, cầu mưa thuận, gió hòa một vụ mùa mới bội thu…
Tin nổi bật trang chủ
Không khí chuẩn bị đón Tết Chôl Chnăm Thmây rộn ràng nơi phum, sóc

Không khí chuẩn bị đón Tết Chôl Chnăm Thmây rộn ràng nơi phum, sóc

Thời sự - Phương Nghi - 7 giờ trước
Về với đồng bào Khmer ở các tỉnh như Trà Vinh, Sóc Trăng, Bạc Liêu… mới cảm nhận được không khí đón Tết cổ truyền Chôl Chnăm Thmây của đồng bào Khmer đang tới gần. Đi qua từng phum sóc, chúng tôi cảm nhận được không khí rộn ràng, náo nức chuẩn bị đón tết cổ truyền của đồng bào qua từng việc làm, hoạt động cụ thể.
Lễ hội

Lễ hội "Bun Vốc Nặm" của người Lào ở Lai Châu

Sắc màu 54 - Hà Minh Hưng - 7 giờ trước
Dân tộc Lào ở huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu là cộng đồng dân cư sinh sống chủ yếu ở ven các con suối, những nơi có nhiều nước, thuận lợi cho việc sản xuất nông nghiệp. Dân số không đông nhưng đời sống văn hóa tinh thần của người Lào có nhiều nét đặc sắc. Một trong những lễ hội tiêu biểu của người Lào là "Bun Vốc Nặm"- lễ hội té nước được tổ chức vào cuối mùa Xuân với mong ước, cầu mưa thuận, gió hòa một vụ mùa mới bội thu…
Chương trình MTQG 1719 đang góp phần thay đổi diện mạo vùng cao Bảo Lạc

Chương trình MTQG 1719 đang góp phần thay đổi diện mạo vùng cao Bảo Lạc

Công tác Dân tộc - Thúy Hồng - 7 giờ trước
Sau gần 4 năm triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I: 2021 -2025 (Chương trình MTQG 1719), huyện Bảo Lạc, tỉnh Cao Bằng đạt được nhiều kết quả quan trọng. Việc triển khai thực hiện hiệu quả các dự án của Chương trình đã giúp người dân được thụ hưởng các chính sách ưu đãi của Đảng và Nhà nước kịp thời, qua đó, góp phần nâng cao đời sống của đồng bào các DTTS trên địa bàn huyện.
Luân chuyển cán bộ góp phần nâng cao năng lực triển khai các Chương trình MTQG ở Si Ma Cai

Luân chuyển cán bộ góp phần nâng cao năng lực triển khai các Chương trình MTQG ở Si Ma Cai

Công tác Dân tộc - Trọng Bảo - 7 giờ trước
Là huyện 30a của tỉnh Lào Cai, nhiều năm qua, huyện Si Ma Cai đã nhận được sự quan tâm đầu tư từ các chương trình, chính sách hỗ trợ của Nhà nước, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Hiện nay, huyện đang tập trung triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030 (Chương trình MTQG 1719). Để nâng cao chất lượng, hiệu quả nguồn vốn đầu tư từ các chương trình, huyện Si Ma Cai đặc biệt chú trọng công tác luân chuyển cán bộ, góp phần củng cố hệ thống chính trị, nâng cao năng lực lãnh đạo chỉ đạo, quản lý, giám sát nguồn vốn đầu tư.
Khâu Vai mùa hoa ban nở

Khâu Vai mùa hoa ban nở

Sắc màu 54 - Quỳnh Lưu - 7 giờ trước
Được triển khai trồng từ năm 2020 với hơn 300 cây hoa ban tím, hoa ban trắng; đến nay sau hơn 3 năm, cây hoa ban tại Mê cung đá, xã Khâu Vai, huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang đã phát triển tốt và bắt đầu nở hoa.
Tin trong ngày - 28/3/2024

Tin trong ngày - 28/3/2024

Bản tin trong ngày của Báo Dân tộc và Phát triển, ngày 28/3, có những thông tin đáng chú ý sau: Bệnh lây từ động vật sang người gia tăng, khó khăn kiểm soát nguồn lây. Bất chấp quy định pháp luật, nhiều người dân vùng cao vẫn trồng cây thuốc phiện. Mưa đá xối xả, dày đặc ở Mù Cang Chải (Yên Bái). Cùng các thông tin khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Xem xét công nhận Côn Đảo là Khu du lịch quốc gia

Xem xét công nhận Côn Đảo là Khu du lịch quốc gia

Du lịch - Doãn Đạt - 7 giờ trước
Côn Đảo (Bà Rịa - Vũng Tàu) thu hút lượng khách du lịch đông đảo với mức tăng trưởng bình quân trên 20%/năm, doanh thu bình quân 15,5%/năm. Năm 2023, tổng lượt khách du lịch đạt 586.000 lượt, tổng thu từ khách du lịch đạt 2.088 tỷ đồng.
Quảng Nam: Phấn đấu giảm 2.900 hộ nghèo trong năm 2024

Quảng Nam: Phấn đấu giảm 2.900 hộ nghèo trong năm 2024

Công tác Dân tộc - T.Nhân-H.Trường - 7 giờ trước
UBND tỉnh Quảng Nam vừa có Quyết định giao chỉ tiêu giảm nghèo năm 2024 cho các địa phương trong tỉnh.
Giáo viên vùng cao đối mặt nhiều khó khăn trong dạy học tích hợp

Giáo viên vùng cao đối mặt nhiều khó khăn trong dạy học tích hợp

Giáo dục - Tiêu Dao - 8 giờ trước
Dạy học tích hợp vẫn luôn là bài toán khó, nhất là đối với các trường ở vùng sâu, vùng xa vì điều kiện cơ sở vật chất, điều kiện chuyên môn và nhiều vấn đề liên quan khác.
Thúc đẩy khởi nghiệp ở miền núi Quảng Nam

Thúc đẩy khởi nghiệp ở miền núi Quảng Nam

Khởi nghiệp - T.Nhân-H.Trường - 8 giờ trước
Quảng Nam có 9 huyện miền núi là nơi sinh sống chủ yếu đồng bào DTTS. Khu vực này địa hình, thổ nhưõng, khí hậu...thường khó khăn, khắc nghiệt nên vấn đề sinh kế đối với người dân luôn là vấn đề quan tâm, trăn trở của các cấp chính quyền địa phương. Theo đó, khơi dậy ý chí thoát nghèo, hỗ trợ thúc đẩy xây dựng các mô hình khởi sự, khời nghiệp từ những sản vật của quê hương...là giải pháp đang được thực hiện và nhân rộng hiệu quả trong Nhân dân.
Bàn giải pháp “dẫn” nước về đồng bằng sông Cửu Long

Bàn giải pháp “dẫn” nước về đồng bằng sông Cửu Long

Thời sự - Sỹ Hào - Như Tâm - 8 giờ trước
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) cùng một số tỉnh, thành vùng đồng bằng sông Cửu Long đang nghiên cứu xây dựng hệ thống thủy lợi dẫn nước ngọt từ sông Hậu, sông Đồng Nai về để giải bài toán thiếu nước ngọt trầm trọng trong mùa khô. Trước biến đổi khí hậu ngày càng cực đoan, ý tưởng đầu tư công trình để dẫn nước về cho vùng sông nước không còn là một nghịch lý “chở củi về rừng”.