Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Chuyện về đội văn nghệ gia đình

PV - 09:54, 17/12/2018

Đêm đêm, bên bếp lửa bập bùng, cả gia đình họ lại hát, lại múa. Những câu sình ca vẫn ngân vang xua đi cái tĩnh mịch thường ngày. Đội văn nghệ gia đình ông Trần Quang Tiến, thôn 3, Đoàn Kết, xã Thành Long, huyện Hàm Yên (Tuyên Quang) từ lâu đã trở thành niềm tự hào của bà con người Cao Lan nơi đây.

đội văn nghệ Đội văn nghệ gia đình ông Trần Quang Tiến chuẩn bị đạo cụ trước khi biểu diễn.

Cái duyên với câu hát

Biết tiếng tăm của Đội văn nghệ này từ lâu, dự định mấy lần đến gặp nhưng lại có chút trắc trở, hôm nay tôi “liều” một chuyến tìm đến họ mà không báo trước. Con đường dẫn đến trung tâm xã Thành Long, Hàm Yên, đang được tiến hành trải nhựa. Đi trên những viên đá màu xanh lởm chởm rồi lại vòng qua những đoạn đường dốc ngoằn nghèo mới tới được nhà ông Tiến.

Ngôi nhà sàn nép mình dưới chân núi, nằm khuất cuối bản làng. Không hẹn mà gặp, đúng lúc cả nhà đang quây quần với những điệu múa của người Cao Lan, khiến tôi thỏa mãn được ước nguyện bấy lâu. Biết nhà báo đến, ông Tiến mừng lắm, vậy là ông say sưa hát và giới thiệu những điệu múa như “Bồ câu xòe cánh”, “Xúc tép”, “Khai tăng”,...với một chất giọng hào sảng đầy hứng khởi.

Từ nhỏ, ông đã được nghe tiếng ru ngọt ngào của người mẹ và nhịp trống sành của người cha, dường như cái chất “nghệ sĩ gia truyền” đã thấm trong ông từ bé. Ông bảo: “Đi xem người ta hát, múa, nhiều lần vậy là tự khắc vào đầu mình thôi. Đến năm 13 tuổi, tôi đã theo các chàng trai sang tận làng bên hát đối sình ca rồi đấy...”. Nói xong, ông liếc nhìn yêu vợ. Bà Yên năm nay ngoài 50, trông vẫn còn khá mặn mà, bà cứ tủm tỉm cười khi biết chồng sắp nhắc lại chuyện xưa. Ông kể, bà Yên ngày còn trẻ đẹp lắm, có nhiều người để ý, theo lên nương, theo ra chợ mà bà không đáp lại vì đã thầm yêu một chàng trai tên Tiến, kém mình ba tuổi nhưng lại hát hay, múa đẹp nhất vùng.

Chưa kịp trao lời ước hẹn, ông Tiến đi bộ đội, câu hát sình ca chung thủy đã trói chặt trái tim bà. Để rồi ngày ông về, cả hai đã nên duyên vợ chồng. Họ có với nhau 5 mặt con và một đàn cháu, thế mà ông Tiến vẫn bảo yêu vợ nhất. “Tất cả là nhờ sình ca, cái duyên cả đấy ...”, ông Tiến đưa ánh mắt sang vợ. Anh Hà, anh Thọ, con trai ông bây giờ mới biết chuyện 14 tuổi là bố đã biết yêu. Họ nói với nhau: “Thế mà bây giờ, mấy đứa cháu có yêu đương trêu ghẹo tý mà bố đã quát, lo học lấy cái chữ đi...”.

Được thừa kế từ cha mình, bộ sách cổ viết về sình ca, ông luôn nâng niu, giữ gìn cẩn thận. Cả nhà ông 4, 5 đời đều là những “nghệ nhân” của làng. Ông Tiến tự hào về điều đó lắm. Lúc còn sống, bố ông vẫn luôn dặn dò, con cháu Cao Lan là phải biết hát, biết múa, hiểu được giá trị văn hóa dân tộc. Câu hát sình ca chứa đựng nhiều điều ý nhị, phải yêu quý nó thì mới nên người được. Cái tâm niệm đó, ông Tiến vẫn luôn nhắc cho con cháu mình.

Ở cái tuổi 50 nhưng tiếng hát của ông vẫn vang, khỏe và dẻo dai đến lạ thường. Ông tâm sự: “Sức sống của tiếng hát là bắt nguồn từ cái tâm chứ không phải là tuổi tác. Thế nhưng người già thì biết hát, còn những đứa trẻ chỉ biết nghe, rồi chỉ bập bõm vài câu. Nhìn thấy thế mà tôi day dứt lắm. Để cả làng hiểu được lòng mình thì con cháu mình phải hiểu đã. Tôi gọi thằng Hà, thằng Viên, cái Sinh và cả mấy đứa cháu nội ngoại đến mà nghe hát...”. Vậy là, chuyện thành lập đội văn nghệ gia đình nó đơn giản như vậy thôi. Ông nhắc lại: “Cái duyên cả đấy, khi đã nặng lòng với câu ca điệu múa thì sao mà làm ngơ được...”.

Sức sống của đội văn nghệ

Biết được cái ý tưởng thành lập đội văn nghệ gia đình, bà Yên nghe mà mừng lắm. Các con, các cháu, đứa ủng hộ đứa không: “Thôi, bây giờ mấy ai nghe nữa mà hát...”. Nhưng cái uy của ông Tiến thì khiến đứa nào cũng phải răm rắp nghe theo. Vậy là, đêm đêm bên bếp lửa, con cháu ông lại tập hát, tập múa. Thấm thoắt, đội văn nghệ cũng sắp bước sang tuổi thứ 6 với bề dày thành tích thật đáng tự hào. Sinh là cô con gái duy nhất của ông Tiến, năm nay tròn 19 tuổi có tài đối đáp những câu sình ca khiến các chàng trai phải nể phục. Sinh nói một cách rành mạch: “Sình ca là lối hát đối đáp (giao duyên) của người Cao Lan. Mỗi câu hát ngân lên theo chất giọng trong trẻo, khi uốn lượn, lúc cao vút nên có sức mạnh lan tỏa và thu hút mọi người làm cho những trái tim xích lại gần nhau hơn. Hát sình ca bao giờ cũng đi kèm với những điệu múa uyển chuyển, sinh động mô phỏng lại cảnh sinh hoạt đời thường của người dân như đi tra lúa (trong múa Khai đèn), đi xúc tép hay đi nương… mỗi cảnh sinh hoạt được tái hiện một cách đầy đủ, có hồn....”. Có lẽ được giao lưu và tiếp xúc nhiều với sân khấu văn nghệ nên cách ăn nói của em rất tự tin.

Cậu em trai Trần Văn Viên biết hát từ khi còn 10 tuổi cũng cứng cỏi không kém chị gái. Viên biểu diễn các điệu múa cùng bố và các anh chị thì ai cũng phải tấm tắc khen.

Thành tích của đội văn nghệ là những tấm bằng khen đỏ thắm được treo ở vị trí trang trọng nhất trong căn nhà sàn. Giải nhất, giải nhì, giải A, giải xuất sắc, giải khá đều được 7 thành viên trong đội văn nghệ “rinh” về cho cả làng, cả bản. Người dân Cao Lan vinh dự và tự hào lắm. Năm 2015, Đội văn nghệ của gia đình ông đã dành giải xuất sắc với tiết mục múa trong trích đoạn “Lễ tơ hồng”, tại Liên hoan Câu lạc bộ Đàn hát dân ca và Gia đình văn nghệ toàn tỉnh. Ông Tiến luôn mong muốn, đội văn nghệ của mình không chỉ hoạt động khi lễ tết mà còn thường xuyên tổ chức biểu diễn ở khắp nơi, thông qua lời hát sình ca góp phần xoá bỏ các hủ tục lạc hậu, đồng thời trở thành nòng cốt để tuyên truyền, phát huy bản sắc văn hoá của người Cao Lan trong sắc màu văn hoá cộng đồng các dân tộc Việt Nam.

Nói về dự định của mình, ông Tiến chia sẻ: “Sắp tới ông sẽ mở một lớp dạy sình ca, dạy múa cho con cháu người Cao Lan. Chỉ cần có “tâm” là sẽ thành công thôi mà”.

Thành tích của đội văn nghệ là những tấm bằng khen đỏ thắm được treo ở  vị trí trang trọng nhất trong căn nhà sàn. Giải nhất, giải nhì, giải A, giải xuất sắc, giải khá đều được 7 thành viên trong đội văn nghệ “rinh” về cho cả làng, cả bản. Năm 2015, Đội văn nghệ của gia đình ông Tiến đã dành giải xuất sắc với tiết mục múa trong trích đoạn “Lễ tơ hồng”, tại Liên hoan Câu lạc bộ Đàn hát dân ca và Gia đình văn nghệ toàn tỉnh. 

GIANG LAM

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.