Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Chùa Khmer - "đạo và đời": Trường học đặc biệt (Bài 3)

N. Tâm - H. Diễm - 09:09, 23/08/2022

Trong đời sống của đồng bào Khmer, chùa không chỉ là trung tâm sinh hoạt tín ngưỡng tôn giáo, văn hóa của đồng bào, chùa còn là nơi rèn luyện đạo đức, phẩm hạnh cho lớp trẻ. Từ việc tu tập trong chùa, đã tạo ra những thế hệ thanh niên Khmer có tri thức, làm hành trang vào đời, cống hiến cho xã hội…


Dưới mái chùa những nhân cách tốt đẹp sẽ được hình thành và lan tỏa trong cộng đồng từ hiện tại đến tương lai
Dưới mái chùa những nhân cách tốt đẹp sẽ được hình thành và lan tỏa trong cộng đồng

Giáo dục lớp trẻ làm người

Có thể nói, tu báo hiếu đã trở thành nét đẹp truyền thống của đồng bào dân tộc Khmer. Đây không chỉ là cách để thanh niên đáp đền công ơn của đấng sinh thành, mà còn là dịp được rèn luyện trong môi trường văn hóa lành mạnh, có tính giáo dục cao để chuẩn bị hành trang bước vào đời.

Theo phong tục của đồng bào dân tộc Khmer, thanh niên từ 12 tuổi trở lên sẽ vào chùa tu báo hiếu. Với họ, chùa Khmer là nơi linh thiêng, hướng con người đến cái thiện, tránh xa điều xấu, rèn luyện đức tài cho con cái nên nhiều gia đình đều muốn gửi gắm con em mình. Thời gian đầu, thanh niên đi tu sẽ được học cách viết, đọc chữ của dân tộc. Tiếp đến là giai đoạn truyền dạy những giáo lý từ kinh Phật, kiến thức văn hóa, xã hội của dân tộc.

Đây là một việc làm hết sức quan trọng, để thế hệ thanh niên gìn giữ tiếng mẹ đẻ và hiểu hơn về bản sắc văn hóa được cha ông dày công vun đắp. Thời gian vào chùa tu có thể vài ba tuần, vài ba tháng, hoặc vài ba năm, có cơ duyên Phật pháp thì tu suốt đời, do vậy lực lượng tu sĩ Phật giáo Nam tông Khmer luôn hùng hậu. Hình ảnh của tu sĩ là một hình ảnh không thể thiếu trong đời sống của đồng bào Khmer.

Chùa là cánh cổng mà mỗi thanh niên Khmer cần bước qua trước khi vào đời
Chùa là cánh cổng mà mỗi thanh niên Khmer cần bước qua trước khi vào đời

Nhà giáo Nhân dân Lâm Es - Chủ tịch Hội Khuyến học tỉnh Sóc Trăng từng nói: "Tôi được như hôm nay một phần chủ yếu là từ chùa. Lúc nhỏ được mẹ gửi lên chùa Cần Ðước (huyện Mỹ Xuyên, Sóc Trăng) để đi học, ăn cơm chùa, áo quần bà con phum, sóc cho. Suốt 9 năm tu ở chùa để trả hiếu, cầu kinh niệm Phật, mua sách vở tiếng Việt, tiếng Pháp về tự học và tìm kiếm sách tiếng Khmer trong các chùa về để tìm hiểu nghiên cứu, dạy chữ Pali cho trẻ nhỏ tại các phum, sóc lân cận. Ðó là những kỷ niệm đẹp nhất trong đời".

Thượng tọa Lý Hùng Phó hội trưởng Hội Đoàn kết sư sãi yêu nước TP. Cần Thơ, Trụ trì chùa Pitu Khôsa Răngsây, cho biết: Mỗi năm tại các chùa theo hệ Phật giáo Nam tông Khmer trên địa bàn TP. Cần Thơ đều có gia đình gửi con đến tu báo hiếu. Việc tu báo hiếu tại chùa là để giáo dục nhân cách, định hướng tư tưởng cho thanh niên. Tại đây, thanh niên vừa được mở mang kiến thức, đồng thời rèn luyện trong môi trường học tập, lao động rất tốt. Từ đó, góp phần nâng cao trình độ dân trí, hướng thanh niên đến những điều thiện, điều lành.

Được biết, để thanh niên có cơ hội học tập tốt hơn, nhiều năm qua chùa Pitu Khôsa Răngsây còn trang bị tủ sách, báo với nhiều nội dung phong phú trên các lĩnh vực: kinh tế, văn hóa - xã hội, pháp luật, đời sống..., góp phần nâng cao hiểu biết cho các sư. Quá trình rèn luyện tại chùa sẽ là hành trang giúp thanh niên các phum, sóc tự tin và trưởng thành hơn khi bước ra cuộc sống bên ngoài.

Tu báo hiếu là nét đẹp truyền thống của đồng bào DTTS Khmer
Tu báo hiếu là nét đẹp truyền thống của đồng bào dân tộc Khmer

Vun đắp hành trang vào đời

Bên cạnh việc truyền dạy kiến thức, các chùa Khmer còn quan tâm đến tương lai của các sư sau khi hoàn tục. Theo đó, nhà chùa đã đào tạo, hướng dẫn các sư theo học nghề. Tùy vào sở thích, năng khiếu của mỗi người mà việc định hướng nghề nghiệp cũng khác nhau.

17 tuổi, sư Sơn Oành Đết bắt đầu tu học tại chùa Monivongsa Bopharam (phường 1, TP. Cà Mau) sau thời gian sư Sơn Oành Đết đến học giáo lý và chương trình phổ thông tại chùa Ghositaram ở tỉnh Bạc Liêu.

Trong thời gian này, ngoài việc học văn hóa, giáo lý, sư Sơn Oành Đết đã tự tìm hiểu và học được các nghệ nhân vẽ điêu khắc hoa văn, pho tượng tại chùa. Từ những nỗ lực, kiên trì học hỏi, sư Sơn Oành Đết đã có thể vẽ được những bức tranh thể hiện họa tiết, hoa văn của các công trình kiến trúc Khmer. Rồi từng bước tiến bộ và thành công trong nghề điêu khắc hoa văn Khmer, được rất nhiều đồng bào phật tử Khmer đón nhận. Do vậy, sư Đết được nhiều chùa trong và ngoài tình mời về làm việc tại chùa.

“Cũng nhờ chùa mà tôi có điều kiện để thực hiện ước mơ, sở thích từ nhỏ là, có thể tự tay tạo ra những tác phẩm đẹp, độc đáo, mang đậm nét văn hóa dân tộc Khmer. Làm được điều này cũng là cách để tôi gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc và có một nghề nghiệp ổn định”, sư Sơn Oành Đết chia sẻ.

Trong quan niệm của người Khmer, thanh niên vào chùa tu báo hiếu là những người rất được cộng đồng tôn trọng sau khi hoàn tục. Bởi họ là những người biết chữ, có hiểu biết và nhân cách tốt. Nhiều cụ còn lấy họ làm gương để răn dạy con cháu trong nhà. Đặc biệt, thanh niên từng đi tu cũng rất được xã hội ưu ái trong việc bố trí công việc. Đã không ít người sau khi tu hành tại các chùa Khmer nay đã trở thành cán bộ, công chức Nhà nước hoặc có cuộc sống ổn định.

Sư Sơn Oành Đết – một nghệ nhân nổi tiếng có nhiều cống hiến về bảo tồn văn hóa truyền thống dân tộc. Để được như ngày hôm nay Nghệ nhân chọn ngôi chùa làm trường học đầu đời
Sư Sơn Oành Đết – một nghệ nhân nổi tiếng có nhiều cống hiến về bảo tồn văn hóa truyền thống dân tộc. Để được như ngày hôm nay Nghệ nhân chọn ngôi chùa làm trường học đầu đời

Nhiều người có thời gian tu báo hiếu rồi sau đó được các sư gởi đến trường tiếp tục học chữ và thành đạt như anh Lý Hoàng Nguyên, hiện là bác sĩ, tham gia công tác Bệnh xá Quân y tỉnh Bạc Liêu. Anh Nguyên là người dân tộc Khmer, có thời gian tu báo hiếu tại chùa Khmer Hoà Bình (Bạc Liêu)...

Hay anh Danh Tư, quê ở tỉnh Hậu Giang, sau thời gian học xong cấp I, anh vào chùa tu và được các sư giúp đỡ vào trường Dân tộc nội trú học tiếp tục. “ hiện tại tôi làm giãng viên trường Đại học Võ Trường Toản, đồng thời tham gia vào Ban chấp hành Hội đoàn kết sư sãi yêu nước tỉnh Hậu Giang để có điều kiện cống hiến và đền đáp công ơn thầy cô và các vị sư sãi đã vận dụng chính sách và Chủ trương của Đảng, Nhà nước ươn mầm cho con em đồng bào dân tộc Khmer được sánh vai cùng các dân tộc anh em trong trong cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc” - Anh Danh Tư chia sẻ.

Còn ông Trần Liêu Người có uy tín huyện Trần Đề, Sóc Trăng, cho biết: “Nhờ những kiến thức tu học tại chùa lúc trẻ, nên tôi được mọi người tôn trọng, quý mến, từ đó tôi ra sức làm nhiều việc vì cộng đồng vì sự phát triển của phum sóc”.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Rực rỡ Đêm hội Raglay Ninh Thuận

Rực rỡ Đêm hội Raglay Ninh Thuận

Tối 16/5, tại xã Phước Đại, UBND huyện Bác Ái đã diễn ra Chương trình nghệ thuật với chủ đề “Đêm hội Raglay”. Đây là chuỗi hoạt động nằm trong chương trình Lễ hội Văn hóa Raglay huyện Bác Ái lần thứ III- năm 2025. Chương trình có sự tham gia biểu diễn của trên 200 nghệ nhân, diễn viên đến từ các xã trên địa bàn huyện và diễn viên Trung tâm Văn hóa- Nghệ thuật tỉnh. Đến dự có ông Phạm Văn Hậu, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy- Chủ tịch HĐND tỉnh; lãnh đạo các sở ngành và đông đảo người dân địa phương.
Tin nổi bật trang chủ
Thủ tướng: Phân cấp, phân quyền mạnh hơn cho cấp nào sát thực tế, gần dân, sát dân, làm tốt hơn, hiệu quả hơn

Thủ tướng: Phân cấp, phân quyền mạnh hơn cho cấp nào sát thực tế, gần dân, sát dân, làm tốt hơn, hiệu quả hơn

Chiều 17/5, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì cuộc họp triển khai kế hoạch rà soát các nhiệm vụ phân cấp, phân quyền thuộc phạm vi lĩnh vực của các bộ, cơ quan ngang bộ khi thực hiện mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.
Sóc Trăng: Nhiều hoạt động ý nghĩa của Bộ đội Biên phòng nhân Kỷ niệm 135 năm ngày sinh nhật Bác

Sóc Trăng: Nhiều hoạt động ý nghĩa của Bộ đội Biên phòng nhân Kỷ niệm 135 năm ngày sinh nhật Bác

Nhịp cầu nhân ái - Văn Long - Tào Đạt - 21:00, 17/05/2025
Nhân dịp Kỷ niệm 135 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 - 19/5/2025), Đồn Biên phòng Lai Hòa, Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh Sóc Trăng, đã tổ chức nhiều hoạt động thiết thực, ý nghĩa, chăm lo cho người nghèo trên địa bàn khu vực biên giới biển do đơn vị quản lý.
Tìm thấy thi thể 02 nạn nhân cuối cùng vụ sạt lở đất trên địa bàn huyện Phong Thổ

Tìm thấy thi thể 02 nạn nhân cuối cùng vụ sạt lở đất trên địa bàn huyện Phong Thổ

Tin tức - Trọng Bảo - 17:23, 17/05/2025
Chiều ngày 17/5, các lực lượng chức năng đã tìm thấy 02 thi thể cuối cùng trong vụ sạt lở khi đang thi công tại công trường thủy điện Tả Páo Hồ 1A, xã Sì Lở Lầu, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu.
Bình Định: Tổ chức Giải xe đạp các câu lạc bộ tỉnh mở rộng

Bình Định: Tổ chức Giải xe đạp các câu lạc bộ tỉnh mở rộng

Thể thao - T.Nhân - H.Trường - 16:40, 17/05/2025
Hướng tới Kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 - 19/5/2025) và tiếp tục thực hiện Cuộc vận động “Toàn dân rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại”, ngày 17/5, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Bình Định tổ chức Giải xe đạp các câu lạc bộ tỉnh Bình Định mở rộng năm 2025, với sự tham gia của 150 vận động viên.
Tạo điều kiện thuận lợi khi thực hiện thủ tục nhập, trở lại quốc tịch Việt Nam

Tạo điều kiện thuận lợi khi thực hiện thủ tục nhập, trở lại quốc tịch Việt Nam

Thời sự - Hoàng Quý - 16:16, 17/05/2025
Ngày 17/5, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan, Quốc hội họp phiên toàn thể tại hội trường để nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quốc tịch Việt Nam.
Bình Định: Phấn đấu giảm 3 - 4% tỷ lệ hộ nghèo đồng bào DTTS trong năm 2025

Bình Định: Phấn đấu giảm 3 - 4% tỷ lệ hộ nghèo đồng bào DTTS trong năm 2025

Công tác Dân tộc - T.Nhân - H.Trường - 16:04, 17/05/2025
Theo kế hoạch thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi, tỉnh Bình Định đặt ra mục tiêu phấn đấu giảm từ 3 - 4% tỷ lệ hộ nghèo đồng bào DTTS trong năm 2025.
Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin sáng ngày 17/5, có những thông tin đáng chú ý sau: Đặc sắc Lễ hội Điện Trường Bà. Chùa Tây Thiên Tam Đảo. Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Phú Yên: Tập huấn, nâng cao năng lực giám sát Chương trình MTQG 1719

Phú Yên: Tập huấn, nâng cao năng lực giám sát Chương trình MTQG 1719

Công tác Dân tộc - T.Nhân-H.Trường - 15:33, 17/05/2025
Nhằm nâng cao năng lực giám sát cho đội ngũ cán bộ, Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Phú Yên vừa tổ chức Hội nghị tập huấn nâng cao năng lực tham gia giám sát, đánh giá thực hiện các dự án, tiểu dự án, nội dung thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2025 (Chương trình MTQG 1719).
Dấu ấn 100 năm báo chí cách mạng hội tụ tại Quảng Ninh

Dấu ấn 100 năm báo chí cách mạng hội tụ tại Quảng Ninh

Trang địa phương - Mỹ Dung - 15:31, 17/05/2025
Sáng 17/5, tại Bảo tàng tỉnh Quảng Ninh, Hội Nhà báo tỉnh, Trung tâm Truyền thông tỉnh, Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch, Bảo tàng Báo chí Việt Nam đã tổ chức khai mạc Triển lãm “100 năm Báo chí Cách mạng Việt Nam” nhằm tái hiện chặng đường vẻ vang của báo chí cách mạng, tôn vinh những đóng góp của người làm báo trong sự nghiệp phát triển quê hương, đất nước.
Kon Tum: Chủ trương tháo dỡ nhà rông để xây dựng phòng học của huyện Đăk Hà là đi ngược lại sự chỉ đạo của tỉnh

Kon Tum: Chủ trương tháo dỡ nhà rông để xây dựng phòng học của huyện Đăk Hà là đi ngược lại sự chỉ đạo của tỉnh

Pháp luật - Ngọc Chí - 13:34, 17/05/2025
Sáng ngày 17/5, trao đổi với phóng viên Báo Dân tộc và Phát triển, ông Phan Văn Hoàng – Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Kon Tum cho biết, việc huyện Đăk Hà yêu cầu dân làng dỡ bỏ nhà rông để xây dựng phòng học, trong khi người dân không đồng tình như báo nêu là đi ngược lại sự chỉ đạo của tỉnh.
JICA tổ chức hội thảo hỗ trợ kỹ thuật trồng tỏi cho đồng bào DTTS tại Nghệ An

JICA tổ chức hội thảo hỗ trợ kỹ thuật trồng tỏi cho đồng bào DTTS tại Nghệ An

Kinh tế - An Yên - 13:30, 17/05/2025
Sở Nông nghiệp và Môi trường Nghệ An vừa phối hợp với Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) tổ chức hội thảo phổ biến kỹ thuật trồng tỏi Sanuki cho đồng bào DTTS vùng núi cao Nghệ An. Hội thảo còn hướng đến mục tiêu quan trọng hơn là xây dựng chuỗi giá trị từ sản xuất đến bán hàng, góp phần thay đổi từ tư duy sản xuất ứng dụng KHCN đến quá trình tiêu thụ sản phẩm.
Đã tìm thấy thi thể 3 nạn nhân vụ sạt lở tại công trình thi công thủy điện trên địa bàn huyện Phong Thổ

Đã tìm thấy thi thể 3 nạn nhân vụ sạt lở tại công trình thi công thủy điện trên địa bàn huyện Phong Thổ

Tin tức - Trọng Bảo - 13:27, 17/05/2025
Thông tin từ lực lượng cứu nạn, cứu hộ cho biết, đến cuối giờ trưa nay (17/5) lực lượng chức năng đã tìm thấy thi thể 03 nạn nhân trong vụ sạt lở tại công trình thi công thủy điện Tả Páo Hồ 1A, xã Sì Lở Lầu, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu.