Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Chùa Khmer - "đạo và đời": Trường học đặc biệt (Bài 3)

N. Tâm - H. Diễm - 09:09, 23/08/2022

Trong đời sống của đồng bào Khmer, chùa không chỉ là trung tâm sinh hoạt tín ngưỡng tôn giáo, văn hóa của đồng bào, chùa còn là nơi rèn luyện đạo đức, phẩm hạnh cho lớp trẻ. Từ việc tu tập trong chùa, đã tạo ra những thế hệ thanh niên Khmer có tri thức, làm hành trang vào đời, cống hiến cho xã hội…


Dưới mái chùa những nhân cách tốt đẹp sẽ được hình thành và lan tỏa trong cộng đồng từ hiện tại đến tương lai
Dưới mái chùa những nhân cách tốt đẹp sẽ được hình thành và lan tỏa trong cộng đồng

Giáo dục lớp trẻ làm người

Có thể nói, tu báo hiếu đã trở thành nét đẹp truyền thống của đồng bào dân tộc Khmer. Đây không chỉ là cách để thanh niên đáp đền công ơn của đấng sinh thành, mà còn là dịp được rèn luyện trong môi trường văn hóa lành mạnh, có tính giáo dục cao để chuẩn bị hành trang bước vào đời.

Theo phong tục của đồng bào dân tộc Khmer, thanh niên từ 12 tuổi trở lên sẽ vào chùa tu báo hiếu. Với họ, chùa Khmer là nơi linh thiêng, hướng con người đến cái thiện, tránh xa điều xấu, rèn luyện đức tài cho con cái nên nhiều gia đình đều muốn gửi gắm con em mình. Thời gian đầu, thanh niên đi tu sẽ được học cách viết, đọc chữ của dân tộc. Tiếp đến là giai đoạn truyền dạy những giáo lý từ kinh Phật, kiến thức văn hóa, xã hội của dân tộc.

Đây là một việc làm hết sức quan trọng, để thế hệ thanh niên gìn giữ tiếng mẹ đẻ và hiểu hơn về bản sắc văn hóa được cha ông dày công vun đắp. Thời gian vào chùa tu có thể vài ba tuần, vài ba tháng, hoặc vài ba năm, có cơ duyên Phật pháp thì tu suốt đời, do vậy lực lượng tu sĩ Phật giáo Nam tông Khmer luôn hùng hậu. Hình ảnh của tu sĩ là một hình ảnh không thể thiếu trong đời sống của đồng bào Khmer.

Chùa là cánh cổng mà mỗi thanh niên Khmer cần bước qua trước khi vào đời
Chùa là cánh cổng mà mỗi thanh niên Khmer cần bước qua trước khi vào đời

Nhà giáo Nhân dân Lâm Es - Chủ tịch Hội Khuyến học tỉnh Sóc Trăng từng nói: "Tôi được như hôm nay một phần chủ yếu là từ chùa. Lúc nhỏ được mẹ gửi lên chùa Cần Ðước (huyện Mỹ Xuyên, Sóc Trăng) để đi học, ăn cơm chùa, áo quần bà con phum, sóc cho. Suốt 9 năm tu ở chùa để trả hiếu, cầu kinh niệm Phật, mua sách vở tiếng Việt, tiếng Pháp về tự học và tìm kiếm sách tiếng Khmer trong các chùa về để tìm hiểu nghiên cứu, dạy chữ Pali cho trẻ nhỏ tại các phum, sóc lân cận. Ðó là những kỷ niệm đẹp nhất trong đời".

Thượng tọa Lý Hùng Phó hội trưởng Hội Đoàn kết sư sãi yêu nước TP. Cần Thơ, Trụ trì chùa Pitu Khôsa Răngsây, cho biết: Mỗi năm tại các chùa theo hệ Phật giáo Nam tông Khmer trên địa bàn TP. Cần Thơ đều có gia đình gửi con đến tu báo hiếu. Việc tu báo hiếu tại chùa là để giáo dục nhân cách, định hướng tư tưởng cho thanh niên. Tại đây, thanh niên vừa được mở mang kiến thức, đồng thời rèn luyện trong môi trường học tập, lao động rất tốt. Từ đó, góp phần nâng cao trình độ dân trí, hướng thanh niên đến những điều thiện, điều lành.

Được biết, để thanh niên có cơ hội học tập tốt hơn, nhiều năm qua chùa Pitu Khôsa Răngsây còn trang bị tủ sách, báo với nhiều nội dung phong phú trên các lĩnh vực: kinh tế, văn hóa - xã hội, pháp luật, đời sống..., góp phần nâng cao hiểu biết cho các sư. Quá trình rèn luyện tại chùa sẽ là hành trang giúp thanh niên các phum, sóc tự tin và trưởng thành hơn khi bước ra cuộc sống bên ngoài.

Tu báo hiếu là nét đẹp truyền thống của đồng bào DTTS Khmer
Tu báo hiếu là nét đẹp truyền thống của đồng bào dân tộc Khmer

Vun đắp hành trang vào đời

Bên cạnh việc truyền dạy kiến thức, các chùa Khmer còn quan tâm đến tương lai của các sư sau khi hoàn tục. Theo đó, nhà chùa đã đào tạo, hướng dẫn các sư theo học nghề. Tùy vào sở thích, năng khiếu của mỗi người mà việc định hướng nghề nghiệp cũng khác nhau.

17 tuổi, sư Sơn Oành Đết bắt đầu tu học tại chùa Monivongsa Bopharam (phường 1, TP. Cà Mau) sau thời gian sư Sơn Oành Đết đến học giáo lý và chương trình phổ thông tại chùa Ghositaram ở tỉnh Bạc Liêu.

Trong thời gian này, ngoài việc học văn hóa, giáo lý, sư Sơn Oành Đết đã tự tìm hiểu và học được các nghệ nhân vẽ điêu khắc hoa văn, pho tượng tại chùa. Từ những nỗ lực, kiên trì học hỏi, sư Sơn Oành Đết đã có thể vẽ được những bức tranh thể hiện họa tiết, hoa văn của các công trình kiến trúc Khmer. Rồi từng bước tiến bộ và thành công trong nghề điêu khắc hoa văn Khmer, được rất nhiều đồng bào phật tử Khmer đón nhận. Do vậy, sư Đết được nhiều chùa trong và ngoài tình mời về làm việc tại chùa.

“Cũng nhờ chùa mà tôi có điều kiện để thực hiện ước mơ, sở thích từ nhỏ là, có thể tự tay tạo ra những tác phẩm đẹp, độc đáo, mang đậm nét văn hóa dân tộc Khmer. Làm được điều này cũng là cách để tôi gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc và có một nghề nghiệp ổn định”, sư Sơn Oành Đết chia sẻ.

Trong quan niệm của người Khmer, thanh niên vào chùa tu báo hiếu là những người rất được cộng đồng tôn trọng sau khi hoàn tục. Bởi họ là những người biết chữ, có hiểu biết và nhân cách tốt. Nhiều cụ còn lấy họ làm gương để răn dạy con cháu trong nhà. Đặc biệt, thanh niên từng đi tu cũng rất được xã hội ưu ái trong việc bố trí công việc. Đã không ít người sau khi tu hành tại các chùa Khmer nay đã trở thành cán bộ, công chức Nhà nước hoặc có cuộc sống ổn định.

Sư Sơn Oành Đết – một nghệ nhân nổi tiếng có nhiều cống hiến về bảo tồn văn hóa truyền thống dân tộc. Để được như ngày hôm nay Nghệ nhân chọn ngôi chùa làm trường học đầu đời
Sư Sơn Oành Đết – một nghệ nhân nổi tiếng có nhiều cống hiến về bảo tồn văn hóa truyền thống dân tộc. Để được như ngày hôm nay Nghệ nhân chọn ngôi chùa làm trường học đầu đời

Nhiều người có thời gian tu báo hiếu rồi sau đó được các sư gởi đến trường tiếp tục học chữ và thành đạt như anh Lý Hoàng Nguyên, hiện là bác sĩ, tham gia công tác Bệnh xá Quân y tỉnh Bạc Liêu. Anh Nguyên là người dân tộc Khmer, có thời gian tu báo hiếu tại chùa Khmer Hoà Bình (Bạc Liêu)...

Hay anh Danh Tư, quê ở tỉnh Hậu Giang, sau thời gian học xong cấp I, anh vào chùa tu và được các sư giúp đỡ vào trường Dân tộc nội trú học tiếp tục. “ hiện tại tôi làm giãng viên trường Đại học Võ Trường Toản, đồng thời tham gia vào Ban chấp hành Hội đoàn kết sư sãi yêu nước tỉnh Hậu Giang để có điều kiện cống hiến và đền đáp công ơn thầy cô và các vị sư sãi đã vận dụng chính sách và Chủ trương của Đảng, Nhà nước ươn mầm cho con em đồng bào dân tộc Khmer được sánh vai cùng các dân tộc anh em trong trong cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc” - Anh Danh Tư chia sẻ.

Còn ông Trần Liêu Người có uy tín huyện Trần Đề, Sóc Trăng, cho biết: “Nhờ những kiến thức tu học tại chùa lúc trẻ, nên tôi được mọi người tôn trọng, quý mến, từ đó tôi ra sức làm nhiều việc vì cộng đồng vì sự phát triển của phum sóc”.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.