Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Chợ phiên Mèo Vạc - Nét đẹp văn hóa đặc sắc gắn với bảo tồn và sinh kế

Chí Tín - Vũ Mừng - 06:35, 17/12/2023

Trời vừa nhá nhem, sương mù đã ôm trọn thị trấn Mèo Vạc, huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang. Tôi háo hức chờ trời sáng để theo chân anh Nguyễn Minh Đức, cán bộ Trung tâm VHTTDL huyện đi chơi chợ. Anh Đức bảo: “Ở Mèo Vạc một năm có 50 lần Tết, Tết của người Mông, Tết của người Kinh và 48 ngày Tết chợ”.

(Bài CĐ Dân tộc Tôn giáo) Chợ phiên Mèo Vạc: Nơi gìn giữ, giao thoa nhiều nét văn hóa

Núi dựng, rừng thiêng xưa nay vẫn là cách mà người ta nghĩ về miền biên ải. Thế nhưng ngày hôm nay đến với huyện biên giới Mèo Vạc, sẽ không khỏi bất ngờ bởi hàng loạt những con đường giao thông huyết mạch đã được nâng cấp mở rộng. Có đường giao thông thuận lợi, cùng với nguồn lực từ các dự án chính sách của hỗ trợ từ các Chương trình Mục tiêu quốc gia: Nông thôn mới, giảm nghèo bền vững và Chương trình MTQG phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2025 (Chương trình MTQG 1719) mà đời sống của đồng bào các dân tộc vùng cao nơi đây đã khấm khá, nhiều hủ tục lạc hậu cũng dần bị loại bỏ. 

Cũng từ đó mà những chợ phiên của đồng bào, trong đó có chợ phiên Mèo Vạc được đầu tư, nâng cấp, cải tạo, giúp bà con thuận lợi giao lưu, trao đổi hàng hóa, là nơi hội tụ, gặp gỡ và giao lưu của đồng bào các dân tộc sinh sống quanh vùng. Bởi thế, vào mỗi buổi chợ phiên, khi mặt trời còn chưa ló rạng, từ trẻ cho đến người già khắp mường trên bản dưới xúng xính trong trang phục của đồng bào dân tộc thiểu số náo nức xuống chợ.

(Bài CĐ Dân tộc Tôn giáo) Chợ phiên Mèo Vạc: Nơi gìn giữ, giao thoa nhiều nét văn hóa 1
(Bài CĐ Dân tộc Tôn giáo) Chợ phiên Mèo Vạc: Nơi gìn giữ, giao thoa nhiều nét văn hóa 2

Hôm đó, 4h sáng, khi cả thị trấn Mèo Vạc còn tờ mờ sương đêm, các nẻo đường đổ về trung tâm đã rậm rịch bước chân của người đi chợ. Người dân địa phương kể, do sống gần với trời, nên các thôn bản ở đây dậy sớm lắm. Dậy sớm để còn kịp cho ngựa, cho bò ăn, còn kịp đi nương… Nhưng hôm nay có khác là dậy sớm để đi chơi chợ. Cả tuần làm lụng vất vả rồi nên chủ nhật nào già, trẻ, gái, trai cũng kéo nhau ra chơi chợ phiên. Có khi chả mua bán gì, chỉ cần được gặp nhau, được trò chuyện, ăn miếng mèn mén, uống bát rượu là vui lắm rồi!

(Bài CĐ Dân tộc Tôn giáo) Chợ phiên Mèo Vạc: Nơi gìn giữ, giao thoa nhiều nét văn hóa 3

Tuy ở vùng xa, vùng cao biên giới nhưng hàng hóa ở chợ phiên Mèo Vạc chẳng thua kém gì những chợ lớn miền xuôi. Có điều, ở đây người mua đủng đỉnh, người bán chùng chình, không nài gọi, không câu kéo. Người bán chỉ bán những thứ người mua cần mua, không gộp, không cộng. Đơn giản như mua con dao trả tiền con dao, thả vào gùi. Xong! Mua thêm cái cuốc thì trả tiền cái cuốc. Rồi lại mua cái khác… Điều thú vị là lại có những  điểm bán thực phẩm và nông cụ không dùng tiền, mà dùng hiện vật để trao đổi. Như việc bà con mang theo con gà, hay chục trứng để đổi lấy đôi thúng, đôi thùng…

(Bài CĐ Dân tộc Tôn giáo) Chợ phiên Mèo Vạc: Nơi gìn giữ, giao thoa nhiều nét văn hóa 4
(Bài CĐ Dân tộc Tôn giáo) Chợ phiên Mèo Vạc: Nơi gìn giữ, giao thoa nhiều nét văn hóa 5

Có tới chợ rồi sẽ hiểu vì sao đồng bào 17 dân tộc anh em cùng sinh sống tại Mèo Vạc luôn coi mỗi phiên chợ là một ngày hội. Trong phiên chợ, ta sẽ bắt gặp những cô gái Lô Lô trở về từ các bản làng của xã Xín Cái bốn mùa chìm trong mây trắng tinh như bông gòn; Cũng có cả các bà, các mẹ người Dao đi bộ từ Sủng Máng cách đó hơn chục cây số chỉ để mua con dao mới; Duyên dáng là những cô gái ở Pả Vi rủ nhau tới chợ để khoe bộ váy vừa thêu xong vẫn còn nguyên nếp hồ. 

Cũng có thể nhìn ngay những chàng trai Khâu Vai mặt ửng hơi men, phấn khích cất lên điệu khèn lá, khèn môi tình tứ. Ở gian hàng nào cũng dễ dàng bắt gặp một ông lão đến từ Cán Chu Phìn, Lũng Pù… đang ngồi nhâm nhi chén rượu với bát thắng cố, hay để chắc cái bụng hơn thì ăn một bát xôi bảy màu dẻo thơm mùi thảo mộc, ăn một lần sẽ nhớ mãi. Họ vừa ăn uống vừa rủ rỉ với nhau về chuyện được nhà nước hỗ trợ tiền để chăn nuôi con lợn, con bò hay chuyện thu hoạch nương lúa, nương ngô…

(Bài CĐ Dân tộc Tôn giáo) Chợ phiên Mèo Vạc: Nơi gìn giữ, giao thoa nhiều nét văn hóa 6

Đứng từ mấy đỉnh núi cao trên con đường tỉnh lộ 4C dẫn vào thị trấn nhìn xuống, chợ phiên Mèo Vạc hệt như dải mây ngũ sắc vắt ngang thung lũng, bởi hàng trăm gian hàng bán thổ cẩm của đồng bào dân tộc Mông. Người Mông quan niệm, muốn biết người phụ nữ có đảm khéo hay không thì cứ nhìn những bộ váy áo mà họ làm ra. Hoàn thành được bộ váy áo thổ cẩm vẽ bằng sáp ong, thì phải nhẫn nại lắm, và phải mất nhiều thời gian như chờ đợi con trâu, con bò lớn nhanh để có thể lên nương đi cày.

(Bài CĐ Dân tộc Tôn giáo) Chợ phiên Mèo Vạc: Nơi gìn giữ, giao thoa nhiều nét văn hóa 7

Sống ở vùng lạnh nên trẻ con rẻo cao đứa nào cũng da trắng mịn, mắt đen biếc, môi và má luôn đỏ căng như quả đào chín. Chúng nằm ngủ ngon lành trên lưng mẹ, mặc cho ngoài kia người ta đang hát: “Loài cá sống ở nước. Loài chim bay trên trời. Người Mông sống ở núi”

Lũ trẻ cứ thế lớn lên trong cái không khí ồn ào của chợ phiên, trong lời ca tình tứ được cất lên từ những người đang nồng nàn hơi men, hơi tình, cứ hồn nhiên như cây cỏ, thẳng tắp như thân ngô mọc trên đá, rồi lại đi chợ và tiếp tục hát những bản tình ca của riêng dân tộc mình.

(Bài CĐ Dân tộc Tôn giáo) Chợ phiên Mèo Vạc: Nơi gìn giữ, giao thoa nhiều nét văn hóa 8

Và nếu ai đã một lần đi chơi chợ phiên Mèo Vạc, thì nhất định sẽ bước chân đi tìm tới khu chợ bò. Dù được hình thành từ rất lâu, nhưng từ những năm 2000 khi huyện Mèo Vạc chủ trương đẩy mạnh phát triển đàn trâu, bò hàng hóa thì khu chợ bò dần trở thành “sàn giao dịch bò” lớn nhất của miền biên viễn này. Có tới hàng trăm con bò từ vùng lân cận được đưa về đây thu hút thương lái các tỉnh miền xuôi như Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Thái Nguyên… cũng xem chợ phiên Mèo Vạc như một điểm hẹn.

(Bài CĐ Dân tộc Tôn giáo) Chợ phiên Mèo Vạc: Nơi gìn giữ, giao thoa nhiều nét văn hóa 9

Anh Thò Mí Chơ, người dân thôn Mỏ Phàng, xã Thượng Phùng, huyện Mèo Vạc kể: “Trên lưng, trên đầu con bò có mảnh giấy ghi tên và số điện thoại của chủ. Ai muốn mua cứ nắm dây thừng con bò gọi chủ nhân ra mà ngã giá”. 

Thò Mí Chơ khoe, đầu năm 2022, anh Chơ được nhà nước hỗ trợ 14 triệu đồng nằm trong Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững để mua bò. Hồi tháng 4 năm nay, con bò ấy sinh ra thêm con bê, nếu bán con bê với mức giá hiện tại, thì gia đình đã đủ tiền sắm Tết và lo chuyện học hành của ba đứa con khi bước vào năm học mới.

(Bài CĐ Dân tộc Tôn giáo) Chợ phiên Mèo Vạc: Nơi gìn giữ, giao thoa nhiều nét văn hóa 10
(Bài CĐ Dân tộc Tôn giáo) Chợ phiên Mèo Vạc: Nơi gìn giữ, giao thoa nhiều nét văn hóa 11

Chợ phiên Mèo Vạc họp từ khi ánh sáng mặt trời còn chưa lọt được qua vách đá và chỉ chịu tàn khi những người đến từ đỉnh núi xa mờ đã đầy ắp hàng hóa cần mua trong những chiếc gùi sau lưng. 

Anh Nguyễn Minh Đức, cán bộ Trung tâm VHTTDL huyện Mèo Vạc chia sẻ: Trong những năm gần đây, nhằm bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống của các DTTS, cũng như từ việc thực hiện các chương trình, đề án chính sách dân tộc của các cấp, cơ sở vật chất ở nhiều chợ phiên ở vùng đồng bào DTTS và miền núi tỉnh Hà Giang đã khôi phục, đầu tư nâng cấp tạo điều kiện cho bà con giao lưu, buôn bán hàng hóa.

Việc khôi phục lại chợ phiên giúp người dân gìn giữ những nét đặc sắc văn hóa của đồng bào, tạo thuận lợi cho bà con giao lưu, buôn bán, nâng cao thu nhập. Du khách đến với chợ phiên không chỉ được tham quan, mua sắm những sản phẩm do chính những người dân nơi đây sản xuất, mà còn được thưởng thức văn hóa phi vật thể được lưu giữ từ ngàn đời của đồng bào các DTTS… được cùng tham gia các trò chơi dân gian, được thưởng thức nhiều món ăn đặc sắc của người Mông, người Dao, người Thái...

 Từ chợ phiên Mèo Vạc cho ta niềm tin vào sự bền vững của những giá trị văn hoá, được tiếp nối, gìn giữ bởi những con người sinh ra nơi núi rừng, lớn lên rồi lại trở về với núi rừng.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Khánh Hòa: Dành nhiều sự quan tâm chăm lo giáo dục miền núi

Khánh Hòa: Dành nhiều sự quan tâm chăm lo giáo dục miền núi

Những năm qua, tỉnh Khánh Hoà dành nhiều sự quan tâm cho giáo dục miền núi, đầu tư cơ sở hạ tầng, hỗ trợ học sinh có điều kiện ăn ở ổn định. Ngoài các chính sách theo quy định của Chính phủ, tỉnh Khánh Hòa thực hiện hỗ trợ chi phí từ khi học mẫu giáo đến tốt nghiệp đại học; hỗ trợ gạo, miễn, giảm học phí…; tặng quà, học bổng từ các tổ chức chính trị xã hội, cá nhân trong và ngoài tỉnh dành cho học sinh, sinh viên DTTS.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.