Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Chợ phiên Mèo Vạc - Nét đẹp văn hóa đặc sắc gắn với bảo tồn và sinh kế

Chí Tín - Vũ Mừng - 06:35, 17/12/2023

Trời vừa nhá nhem, sương mù đã ôm trọn thị trấn Mèo Vạc, huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang. Tôi háo hức chờ trời sáng để theo chân anh Nguyễn Minh Đức, cán bộ Trung tâm VHTTDL huyện đi chơi chợ. Anh Đức bảo: “Ở Mèo Vạc một năm có 50 lần Tết, Tết của người Mông, Tết của người Kinh và 48 ngày Tết chợ”.

(Bài CĐ Dân tộc Tôn giáo) Chợ phiên Mèo Vạc: Nơi gìn giữ, giao thoa nhiều nét văn hóa

Núi dựng, rừng thiêng xưa nay vẫn là cách mà người ta nghĩ về miền biên ải. Thế nhưng ngày hôm nay đến với huyện biên giới Mèo Vạc, sẽ không khỏi bất ngờ bởi hàng loạt những con đường giao thông huyết mạch đã được nâng cấp mở rộng. Có đường giao thông thuận lợi, cùng với nguồn lực từ các dự án chính sách của hỗ trợ từ các Chương trình Mục tiêu quốc gia: Nông thôn mới, giảm nghèo bền vững và Chương trình MTQG phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2025 (Chương trình MTQG 1719) mà đời sống của đồng bào các dân tộc vùng cao nơi đây đã khấm khá, nhiều hủ tục lạc hậu cũng dần bị loại bỏ. 

Cũng từ đó mà những chợ phiên của đồng bào, trong đó có chợ phiên Mèo Vạc được đầu tư, nâng cấp, cải tạo, giúp bà con thuận lợi giao lưu, trao đổi hàng hóa, là nơi hội tụ, gặp gỡ và giao lưu của đồng bào các dân tộc sinh sống quanh vùng. Bởi thế, vào mỗi buổi chợ phiên, khi mặt trời còn chưa ló rạng, từ trẻ cho đến người già khắp mường trên bản dưới xúng xính trong trang phục của đồng bào dân tộc thiểu số náo nức xuống chợ.

(Bài CĐ Dân tộc Tôn giáo) Chợ phiên Mèo Vạc: Nơi gìn giữ, giao thoa nhiều nét văn hóa 1
(Bài CĐ Dân tộc Tôn giáo) Chợ phiên Mèo Vạc: Nơi gìn giữ, giao thoa nhiều nét văn hóa 2

Hôm đó, 4h sáng, khi cả thị trấn Mèo Vạc còn tờ mờ sương đêm, các nẻo đường đổ về trung tâm đã rậm rịch bước chân của người đi chợ. Người dân địa phương kể, do sống gần với trời, nên các thôn bản ở đây dậy sớm lắm. Dậy sớm để còn kịp cho ngựa, cho bò ăn, còn kịp đi nương… Nhưng hôm nay có khác là dậy sớm để đi chơi chợ. Cả tuần làm lụng vất vả rồi nên chủ nhật nào già, trẻ, gái, trai cũng kéo nhau ra chơi chợ phiên. Có khi chả mua bán gì, chỉ cần được gặp nhau, được trò chuyện, ăn miếng mèn mén, uống bát rượu là vui lắm rồi!

(Bài CĐ Dân tộc Tôn giáo) Chợ phiên Mèo Vạc: Nơi gìn giữ, giao thoa nhiều nét văn hóa 3

Tuy ở vùng xa, vùng cao biên giới nhưng hàng hóa ở chợ phiên Mèo Vạc chẳng thua kém gì những chợ lớn miền xuôi. Có điều, ở đây người mua đủng đỉnh, người bán chùng chình, không nài gọi, không câu kéo. Người bán chỉ bán những thứ người mua cần mua, không gộp, không cộng. Đơn giản như mua con dao trả tiền con dao, thả vào gùi. Xong! Mua thêm cái cuốc thì trả tiền cái cuốc. Rồi lại mua cái khác… Điều thú vị là lại có những  điểm bán thực phẩm và nông cụ không dùng tiền, mà dùng hiện vật để trao đổi. Như việc bà con mang theo con gà, hay chục trứng để đổi lấy đôi thúng, đôi thùng…

(Bài CĐ Dân tộc Tôn giáo) Chợ phiên Mèo Vạc: Nơi gìn giữ, giao thoa nhiều nét văn hóa 4
(Bài CĐ Dân tộc Tôn giáo) Chợ phiên Mèo Vạc: Nơi gìn giữ, giao thoa nhiều nét văn hóa 5

Có tới chợ rồi sẽ hiểu vì sao đồng bào 17 dân tộc anh em cùng sinh sống tại Mèo Vạc luôn coi mỗi phiên chợ là một ngày hội. Trong phiên chợ, ta sẽ bắt gặp những cô gái Lô Lô trở về từ các bản làng của xã Xín Cái bốn mùa chìm trong mây trắng tinh như bông gòn; Cũng có cả các bà, các mẹ người Dao đi bộ từ Sủng Máng cách đó hơn chục cây số chỉ để mua con dao mới; Duyên dáng là những cô gái ở Pả Vi rủ nhau tới chợ để khoe bộ váy vừa thêu xong vẫn còn nguyên nếp hồ. 

Cũng có thể nhìn ngay những chàng trai Khâu Vai mặt ửng hơi men, phấn khích cất lên điệu khèn lá, khèn môi tình tứ. Ở gian hàng nào cũng dễ dàng bắt gặp một ông lão đến từ Cán Chu Phìn, Lũng Pù… đang ngồi nhâm nhi chén rượu với bát thắng cố, hay để chắc cái bụng hơn thì ăn một bát xôi bảy màu dẻo thơm mùi thảo mộc, ăn một lần sẽ nhớ mãi. Họ vừa ăn uống vừa rủ rỉ với nhau về chuyện được nhà nước hỗ trợ tiền để chăn nuôi con lợn, con bò hay chuyện thu hoạch nương lúa, nương ngô…

(Bài CĐ Dân tộc Tôn giáo) Chợ phiên Mèo Vạc: Nơi gìn giữ, giao thoa nhiều nét văn hóa 6

Đứng từ mấy đỉnh núi cao trên con đường tỉnh lộ 4C dẫn vào thị trấn nhìn xuống, chợ phiên Mèo Vạc hệt như dải mây ngũ sắc vắt ngang thung lũng, bởi hàng trăm gian hàng bán thổ cẩm của đồng bào dân tộc Mông. Người Mông quan niệm, muốn biết người phụ nữ có đảm khéo hay không thì cứ nhìn những bộ váy áo mà họ làm ra. Hoàn thành được bộ váy áo thổ cẩm vẽ bằng sáp ong, thì phải nhẫn nại lắm, và phải mất nhiều thời gian như chờ đợi con trâu, con bò lớn nhanh để có thể lên nương đi cày.

(Bài CĐ Dân tộc Tôn giáo) Chợ phiên Mèo Vạc: Nơi gìn giữ, giao thoa nhiều nét văn hóa 7

Sống ở vùng lạnh nên trẻ con rẻo cao đứa nào cũng da trắng mịn, mắt đen biếc, môi và má luôn đỏ căng như quả đào chín. Chúng nằm ngủ ngon lành trên lưng mẹ, mặc cho ngoài kia người ta đang hát: “Loài cá sống ở nước. Loài chim bay trên trời. Người Mông sống ở núi”

Lũ trẻ cứ thế lớn lên trong cái không khí ồn ào của chợ phiên, trong lời ca tình tứ được cất lên từ những người đang nồng nàn hơi men, hơi tình, cứ hồn nhiên như cây cỏ, thẳng tắp như thân ngô mọc trên đá, rồi lại đi chợ và tiếp tục hát những bản tình ca của riêng dân tộc mình.

(Bài CĐ Dân tộc Tôn giáo) Chợ phiên Mèo Vạc: Nơi gìn giữ, giao thoa nhiều nét văn hóa 8

Và nếu ai đã một lần đi chơi chợ phiên Mèo Vạc, thì nhất định sẽ bước chân đi tìm tới khu chợ bò. Dù được hình thành từ rất lâu, nhưng từ những năm 2000 khi huyện Mèo Vạc chủ trương đẩy mạnh phát triển đàn trâu, bò hàng hóa thì khu chợ bò dần trở thành “sàn giao dịch bò” lớn nhất của miền biên viễn này. Có tới hàng trăm con bò từ vùng lân cận được đưa về đây thu hút thương lái các tỉnh miền xuôi như Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Thái Nguyên… cũng xem chợ phiên Mèo Vạc như một điểm hẹn.

(Bài CĐ Dân tộc Tôn giáo) Chợ phiên Mèo Vạc: Nơi gìn giữ, giao thoa nhiều nét văn hóa 9

Anh Thò Mí Chơ, người dân thôn Mỏ Phàng, xã Thượng Phùng, huyện Mèo Vạc kể: “Trên lưng, trên đầu con bò có mảnh giấy ghi tên và số điện thoại của chủ. Ai muốn mua cứ nắm dây thừng con bò gọi chủ nhân ra mà ngã giá”. 

Thò Mí Chơ khoe, đầu năm 2022, anh Chơ được nhà nước hỗ trợ 14 triệu đồng nằm trong Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững để mua bò. Hồi tháng 4 năm nay, con bò ấy sinh ra thêm con bê, nếu bán con bê với mức giá hiện tại, thì gia đình đã đủ tiền sắm Tết và lo chuyện học hành của ba đứa con khi bước vào năm học mới.

(Bài CĐ Dân tộc Tôn giáo) Chợ phiên Mèo Vạc: Nơi gìn giữ, giao thoa nhiều nét văn hóa 10
(Bài CĐ Dân tộc Tôn giáo) Chợ phiên Mèo Vạc: Nơi gìn giữ, giao thoa nhiều nét văn hóa 11

Chợ phiên Mèo Vạc họp từ khi ánh sáng mặt trời còn chưa lọt được qua vách đá và chỉ chịu tàn khi những người đến từ đỉnh núi xa mờ đã đầy ắp hàng hóa cần mua trong những chiếc gùi sau lưng. 

Anh Nguyễn Minh Đức, cán bộ Trung tâm VHTTDL huyện Mèo Vạc chia sẻ: Trong những năm gần đây, nhằm bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống của các DTTS, cũng như từ việc thực hiện các chương trình, đề án chính sách dân tộc của các cấp, cơ sở vật chất ở nhiều chợ phiên ở vùng đồng bào DTTS và miền núi tỉnh Hà Giang đã khôi phục, đầu tư nâng cấp tạo điều kiện cho bà con giao lưu, buôn bán hàng hóa.

Việc khôi phục lại chợ phiên giúp người dân gìn giữ những nét đặc sắc văn hóa của đồng bào, tạo thuận lợi cho bà con giao lưu, buôn bán, nâng cao thu nhập. Du khách đến với chợ phiên không chỉ được tham quan, mua sắm những sản phẩm do chính những người dân nơi đây sản xuất, mà còn được thưởng thức văn hóa phi vật thể được lưu giữ từ ngàn đời của đồng bào các DTTS… được cùng tham gia các trò chơi dân gian, được thưởng thức nhiều món ăn đặc sắc của người Mông, người Dao, người Thái...

 Từ chợ phiên Mèo Vạc cho ta niềm tin vào sự bền vững của những giá trị văn hoá, được tiếp nối, gìn giữ bởi những con người sinh ra nơi núi rừng, lớn lên rồi lại trở về với núi rừng.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Khánh Hòa: Dành nhiều sự quan tâm chăm lo giáo dục miền núi

Khánh Hòa: Dành nhiều sự quan tâm chăm lo giáo dục miền núi

Những năm qua, tỉnh Khánh Hoà dành nhiều sự quan tâm cho giáo dục miền núi, đầu tư cơ sở hạ tầng, hỗ trợ học sinh có điều kiện ăn ở ổn định. Ngoài các chính sách theo quy định của Chính phủ, tỉnh Khánh Hòa thực hiện hỗ trợ chi phí từ khi học mẫu giáo đến tốt nghiệp đại học; hỗ trợ gạo, miễn, giảm học phí…; tặng quà, học bổng từ các tổ chức chính trị xã hội, cá nhân trong và ngoài tỉnh dành cho học sinh, sinh viên DTTS.
Tin nổi bật trang chủ
Gắn kết chặt chẽ việc học tập, làm theo Bác với xây dựng lực lượng Công an nhân dân

Gắn kết chặt chẽ việc học tập, làm theo Bác với xây dựng lực lượng Công an nhân dân

Chiều 19/5, Đảng ủy Công an Trung ương tổ chức Hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị khóa XII về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” và đánh giá kết quả thực hiện Quy định số 09-QĐ/ĐUCA ngày 19/5/2023 của Đảng ủy Công an Trung ương về chế độ học tập, thực hiện Sáu điều Bác Hồ dạy Công an nhân dân. Tổng Bí thư Tô Lâm dự và phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị.
Hà Giang: Phát hiện số lượng lớn thực phẩm không rõ nguồn gốc

Hà Giang: Phát hiện số lượng lớn thực phẩm không rõ nguồn gốc

Pháp luật - Vũ Mừng - 7 phút trước
Ngày 19/5, lực lượng chức năng tỉnh Hà Giang đã phát hiện số lượng lớn thực phẩm không rõ nguồn gốc, xuất xứ, tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng tới sức khỏe cộng đồng.
Huyện Bảo Yên triển khai hiệu quả các giải pháp giảm nghèo bền vững

Huyện Bảo Yên triển khai hiệu quả các giải pháp giảm nghèo bền vững

Xã hội - Trọng Bảo - 2 giờ trước
Là địa phương có nhiều lợi thế về phát triển nông lâm nghiệp, theo đó trong những năm qua, huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai đã đưa nhiều giống cây con mới có giá trị kinh tế vào nuôi trồng và từng bước hướng tới nền sản xuất nông nghiệp hàng hóa, nâng cao thu nhập cho người dân.
Ninh Thuận khai thác giá trị văn hoá Chăm để phát triển du lịch

Ninh Thuận khai thác giá trị văn hoá Chăm để phát triển du lịch

Sắc màu 54 - Thái Sơn Ngọc - 3 giờ trước
Tỉnh Ninh Thuận có nhiều di sản văn hóa Chăm đặc sắc thu hút đông đảo du khách đến tham quan, chiêm ngưỡng nét đẹp các di sản văn hóa vật thể và phi vật thể. Với mục tiêu xây dựng vùng đất nắng gió trở thành điểm đến du lịch văn hóa hấp dẫn, địa phương đã quan tâm quảng bá di tích lịch sử, kiến trúc đền tháp, các lễ hội gắn với làng nghề truyền thống và các Bảo vật quốc gia của đồng bào Chăm. Đặc biệt chương trình dân ca dân vũ độc đáo trở thành điểm nhấn quan trọng thu hút du khách đến với Ninh Thuận.
Bảo tồn múa phồn thực trong Lễ hội Rija Nưgar

Bảo tồn múa phồn thực trong Lễ hội Rija Nưgar

Sắc màu 54 - Thái Sơn Ngọc - 20:25, 19/05/2025
Chiều ngày 10/5/2025, tại làng Chăm Bỉnh Nghĩa thuộc xã Bắc Sơn, huyện Thuận Bắc, tỉnh Ninh Thuận, Ban Phong tục thôn tổ chức Lễ hội Rija Nưgar đón mừng năm mới theo Chăm lịch. Nét độc đáo của Bỉnh Nghĩa là trong nghi lễ Rija Nưgar có hai tiểu lễ ở các làng khác không có, đó là hát đối đáp nam nữ (Adaoh pasa) và múa phồn thực (Tamia klai kluk) do các vị chức sắc và người dân tham gia thực hiện. Nghi lễ múa phồn thực thể hiện tư duy cặp đôi, âm dương hòa hợp, khát vọng về sự sinh sôi nảy nở của vạn vật.
Thí điểm Viện Kiểm sát nhân dân khởi kiện vụ án dân sự để bảo vệ quyền dân sự của người DTTS

Thí điểm Viện Kiểm sát nhân dân khởi kiện vụ án dân sự để bảo vệ quyền dân sự của người DTTS

Thời sự - Hoàng Quý - 19:05, 19/05/2025
Chiều 19/5, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, Quốc hội đã nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về việc thí điểm Viện Kiểm sát nhân dân khởi kiện vụ án dân sự, để bảo vệ quyền dân sự của các chủ thể là nhóm dễ bị tổn thương, hoặc bảo vệ lợi ích công.
Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin sáng ngày 17/5, có những thông tin đáng chú ý sau: Đặc sắc Lễ hội Điện Trường Bà. Chùa Tây Thiên Tam Đảo. Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Tuyên Quang đang ở trong mức độ thiên tai cấp rất nguy hiểm

Tuyên Quang đang ở trong mức độ thiên tai cấp rất nguy hiểm

Tin tức - Minh Nhật - 17:50, 19/05/2025
Theo thông tin từ Đài khí tượng thủy văn tỉnh Tuyên Quang, trong 24 giờ qua, trên địa bàn đã có mưa vừa, mưa to, có nơi mưa rất to, báo động mức độ thiên tai ở cấp rất nguy hiểm, đồng thời cảnh báo nguy cơ sạt lở cao trong 6 giờ tới.
Rào cản thoát nghèo do tình trạng chồng lấn địa giới hành chính: Cái nghèo đu bám (Bài 1)

Rào cản thoát nghèo do tình trạng chồng lấn địa giới hành chính: Cái nghèo đu bám (Bài 1)

Xã hội - Huy Trường - Thanh Huyền - 16:22, 19/05/2025
Dưới cái nắng tháng 5, chúng tôi trở lại vùng chồng lấn địa giới hành chính (ĐGHC) xã Trà Vinh (huyện Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam) và xã Đăk Nên (huyện Kon Plông, tỉnh Kon Tum). Hàng chục năm nay, người dân nơi đây bị cái nghèo đu bám do việc chồng lấn địa giới hành chính chưa được giải quyết.
Thanh Hóa: Nhiều hộ nuôi tôm trái phép tại khu vực ven biển

Thanh Hóa: Nhiều hộ nuôi tôm trái phép tại khu vực ven biển

Media - Quỳnh Trâm - CTV - 16:15, 19/05/2025
Theo thống kê của thị xã Nghi Sơn, tỉnh Thanh Hóa, trên địa bàn hiện có khoảng 60 trường hợp nuôi tôm tự phát, trái phép trên đất nông nghiệp, đất dự án. Dù chính quyền địa phương đã có những giải pháp xử lý vi phạm, thế nhưng đến nay vẫn chưa giải quyết dứt điểm tình trạng này, gây ra nhiều hệ lụy, ảnh hưởng đến môi trường trên địa bàn, hiện UBND thị xã Nghi Sơn đang triển khai các giải pháp để giải quyết dứt điểm, tình trạng này.
Những dấu ấn sâu đậm và bài học sâu sắc trong lòng mỗi người dân Việt Nam từ sinh nhật Bác

Những dấu ấn sâu đậm và bài học sâu sắc trong lòng mỗi người dân Việt Nam từ sinh nhật Bác

Sự kiện - Bình luận - PV - 16:14, 19/05/2025
Suốt cuộc đời tận hiến cho dân tộc, Chủ tịch Hồ Chí Minh chưa từng xem sinh nhật của mình là một ngày đặc biệt.
Kon Tum: Tuyên dương 30 tập thể, 46 cá nhân tiêu biểu trong Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh

Kon Tum: Tuyên dương 30 tập thể, 46 cá nhân tiêu biểu trong Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh

Trang địa phương - Ngọc Chí - 16:11, 19/05/2025
Sáng 19/5, Tỉnh ủy Kon Tum tổ chức Hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW, ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị khóa XII "về đẩy mạnh Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh" và tuyên dương 30 tập thể, 46 cá nhân có thành tích xuất sắc trong Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, giai đoạn 2016 - 2025 và năm 2025.