Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Chiêm bái bảo vật quốc gia độc bản “Bia cổ hoài lai” 600 tuổi ở Lai Châu

Thùy Anh - 20:24, 02/03/2023

Trong đền thờ Vua Lê Thái Tổ, tọa lạc ngay bên bờ sông Đà hùng vĩ, thuộc địa phận hai xã Lê Lợi và Pú Đao, huyện Nậm Nhùn, tỉnh Lai Châu, hiện đang lưu giữ báu vật “Bia cổ hoài lai” của Vua Lê Lợi trong cuộc chiến dẹp loạn vùng Tây Bắc cách đây gần 600 năm. Bia cổ sừng sững đánh dấu mốc son lịch sử hào hùng của dân tộc Việt Nam hàng trăm năm chưa hề mai một.

Du khách cùng Nhân dân đến kính lễ đầu năm trước bia đá cổ được thờ trong đền thờ Vua Lê Thái Tổ, huyện Nậm Nhùn, tỉnh Lai Châu
Du khách cùng Nhân dân đến kính lễ đầu năm trước bia đá cổ trong Đền thờ vua Lê Thái Tổ, huyện Nậm Nhùn, tỉnh Lai Châu

Cách trung tâm Tp. Lai Châu khoảng 110 km về phía Tây Nam, Đền thờ vua Lê Lợi hay còn gọi là vua Lê Thái Tổ trên địa bàn huyện Nậm Nhùn, Lai Châu. Đây là công trình văn hóa mang ý nghĩa lịch sử và tâm linh lớn của tỉnh Lai Châu; là nơi để mỗi người con vùng biên ải Lai Châu hành hương trở về chiêm bái và tưởng nhớ đến công lao của Vua Lê cùng nghĩa quân Lam Sơn, đã có công trong cuộc chiến gian khổ đánh đuổi giặc Minh bảo vệ bờ cõi (năm 1418 - 1428).

Ông Lò Văn Bởi, Phó thủ nhang Đền thờ Vua Lê Thái Tổ chia sẻ: Thông tin chép lại trong lịch sử mà đền thờ còn lưu giữ, tháng Chạp năm Tân Hợi (năm 1431), sau cuộc chiến dẹp loạn vùng Tây Bắc và trên đường trở về qua mảnh đất này, Vua Lê Thái Tổ đã tạc khắc vào vách đá Pú Huổi Chỏ bên bờ sông Đà một văn bia, ngày nay gọi là “Bia cổ hoài lai”.

Nội dung văn bia có câu (dịch thơ) “…Tiếng gió thổi hạc kêu làm cho quân giặc run sợ/ Sông núi từ nay nhập vào bản đồ/ Đề thơ khắc vào núi đá/ Trấn giữ phía Tây nước Việt ta/ Ngày lành tháng Chạp năm Tân Hợi (1431).”

Nơi Vua Lê Thái Tổ đã tạc khắc vào vách đá Pú Huổi Chỏ bên bờ sông Đà năm 1431 nay huyện Nậm Nhùn đặt một miếu thờ nhỏ để tưởng nhớ
Nơi Vua Lê Thái Tổ đã tạc khắc vào vách đá Pú Huổi Chỏ bên bờ sông Đà năm 1431, nay huyện Nậm Nhùn đặt một miếu thờ nhỏ để tưởng nhớ

Ngược dòng sử sách còn ghi, “Năm 1431, tù trưởng Đèo Cát Hãn làm phản, liên kết với Kha Đốn (còn gọi là Kha Lại), quấy nhiễu Nhân dân nơi biên ải, đánh chiếm vùng đất Mường Muỗi (nay thuộc khu vực huyện Thuận Châu, tỉnh Sơn La). Sau hơn 10 năm, vua Lê Thái Tổ đã thân chinh đem quân lên châu Phục Lễ bình định vùng Tây Bắc. Đến tháng Chạp năm Tân Hợi 1431, trên đường trở về qua địa phận xã Lê Lợi, huyện Nậm Nhùn, tỉnh Lai Châu (hiện nay), để răn dạy các tù trưởng cai quản nơi biên cương của Tổ quốc, Vua Lê Thái Tổ đã cho khắc vào vách đá bài văn ghi nhớ sự kiện này. 

Văn bia được khắc trên vách đá Pú Huổi Chỏ bên bờ Bắc sông Đà để lưu lại cho muôn đời sau (sử cũ gọi là Bia Cổ hoài lai). Toàn văn bia được tạc khắc bằng chữ Hán, trong khuôn khổ hình chữ nhật có kích thước 1,4 x 0,8 m, viết theo chữ khải chân gồm 132 chữ”.

Bia Vua Lê Thái Tổ được Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch công bố Quyết định công nhận là Di tích cấp quốc gia từ ngày 2/9/1981; đến cuối năm 2016, văn bia được công nhận là Bảo vật quốc gia
Bia Vua Lê Thái Tổ được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công bố Quyết định công nhận là Di tích cấp quốc gia từ ngày 2/9/1981; đến cuối năm 2016, văn bia được công nhận là Bảo vật quốc gia

Được biết, bia vua Lê Thái Tổ là hiện vật gốc độc bản, hoàn toàn không trùng lặp với các văn bia đã được phát hiện. Ông Vũ Tiến Hóa, Phó Chủ tịch UBND huyện Nậm Nhùn cho biết: Trước đây, di tích bia Vua Lê Thái Tổ được khắc trên vách sườn núi thấp, nằm trên một khoảng đất bằng hẹp, hướng mặt bia nhìn xuống dòng sông Đà trên tỉnh lộ 127 cách đền thờ hiện nay khoảng 500 m. 

Năm 2012, để thực hiện việc xây dựng Nhà máy thủy điện Sơn La theo nhu cầu phát triển chung của đất nước, huyện đã kết hợp các ban ngành, đơn vị có liên quan làm lễ và thực hiện khoan cắt văn bia ra khỏi vách đá núi. 

Nhằm bảo tồn nguyên vẹn di sản bút tích của vua Lê Thái Tổ, văn bia được khoan cắt ra có kích thước dài 2,62 m, rộng 1,13 m, cao 1,85 m, trọng lượng trên 15 tấn, được di chuyển và toạ lạc ở vị trí như hiện nay, từ thời điểm đó địa phương cũng đã xây dựng đền thờ và hình thành nên quần thể lưu niệm Vua Lê Thái Tổ thuộc địa bàn hai xã Lê Lợi và Pú Đao.

Đền thờ Vua Lê Thái Tổ ngày nay tọa lạc trên một ngọn đồi cao, soi mình bên bờ sông Đà theo thế “sơn trầu, thuỷ tụ”
Đền thờ Vua Lê Thái Tổ ngày nay tọa lạc trên một ngọn đồi cao, soi mình bên bờ sông Đà

Đền thờ Vua Lê Thái Tổ ngày nay, tọa lạc trên một ngọn đồi cao, soi mình bên bờ sông Đà hùng vĩ theo thế “sơn trầu, thủy tụ”, lưng tựa và núi, mặt hướng ra sông. Con đường bậc thang lên điện thờ rộng rãi, được cây xanh che phủ tạo bóng mát, du khách đến chiêm bái có thể thong thả tản bộ và đón làn gió lành từ sông Đà thổi lên. Sau khi tham quan, chiêm bái, du khách có thể đứng trên sân đền và phóng tầm mắt xuống phía dưới sẽ thấy những dãy núi cao chạy dọc hai bờ sông Đà tựa như một bức tranh sơn thuỷ hữu tình.

Để tưởng nhớ công lao to lớn của vua Lê Thái Tổ, “Bia cổ hoài lai” đã được làm thêm thành 3 phiên bản: Một bản được tỉnh Lai Châu đặt tại Đền thờ Lê Lợi (Tp. Lai Châu, tỉnh Lai Châu); một bản tặng di tích Tượng đài Lê Thái Tổ tại Hà Nội và một bản tặng Ban Quản lý Khu di tích lịch sử Lam Kinh, huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa.

Văn bia vừa mang giá trị to lớn về lịch sử, nhưng cũng là một kiệt tác văn hóa của vị anh hùng tài hoa dân tộc. Đền thờ Vua Lê Lợi còn là một trong những điểm sinh hoạt văn hóa tâm linh của bà con nơi đây. Những ngày đầu năm, rất nhiều du khách từ mọi miền đất nước đến tham quan, tìm hiểu về bảo vật quốc gia và chiêm bái công ơn vị anh hùng dân tộc.

Lễ rước kiệu từ địa điểm hòn đá Pú Huổi Chỏ lịch sử về đền thờ Vua Lê Lợi trong ngày Hội đền đầu xuân
Trong ngày Hội đền đầu xuân hằng năm, địa phương đều tổ chức Lễ rước kiệu từ địa điểm hòn đá Pú Huổi Chỏ lịch sử về đền thờ Vua Lê Lợi

Ông Lê Tùng Dương, du khách Hà Nội chia sẻ: “Qua bạn bè tôi được biết ngôi đền này linh thiêng và địa thế đẹp, nên ngày Tết được nghỉ tôi cùng gia đình lên đây lễ để tưởng nhớ công ơn vua Lê Thái Tổ đã giữ vững bờ cõi biên cương cho nước Việt ta và cầu nguyện cho đại gia đình tôi người già được sức khỏe, trẻ được bình an, đồng thời xin cho quốc thái dân an, đất nước Việt Nam ngày càng lớn mạnh hơn”.

Đã gần 600 năm kể từ ngày bút tích của vua Lê để lại trên đá núi, nơi linh thiêng này vẫn mang hồn cốt của một trang lịch sử hào hùng, để muôn dân Việt Nam luôn nhớ đến trong những ngày Tết đến Xuân về, mà còn là nơi để nhiều gia đình và trường học đưa con em mình đến để tìm hiểu về vị vua tài ba trong dòng lịch sử Việt Nam.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.