Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Các món ăn ngon từ măng rừng của người Thái Sơn La

Hoàng Liên -Nguyệt Anh - 09:44, 29/09/2021

Với đặc điểm khí hậu nhiệt đới nóng ẩm mưa nhiều, thiên nhiên đã ưu đãi cho vùng núi Tây Bắc nói chung, Sơn La nói riêng hàng chục loại măng rừng. Măng- tiếng Thái gọi là « Nó ». Các món chế biến từ măng vô cùng phong phú, nhìn chung đều có thể luộc chấm « chéo », chấm « mẳm », xào lá gừng, nấu canh xương hoặc nộm được, trong đó phải kể tên đến một số món vô cùng hấp dẫn, thể hiện sự sáng tạo trong sinh tồn và nhu cầu ẩm thực của các cư dân Thái.

Măng hốc được bày bán ở chợ Sơn La
Măng hốc được bày bán ở chợ Sơn La

Khi đất trời chuyển mùa sang Thu, những ngọn măng hốc mập mạp vươn mình trong nắng vàng, gió nhẹ. Đây là loại măng được người Thái ở Sơn La chế biến ra được nhiều món ăn, phổ biến nhất là 5 món:

Măng khóp (Nó khóp): Có thể nói đây là món ăn tinh túy nhất vì nó được làm từ phần lá non đầu nõn của củ măng. Chọn những củ măng đã trồi lên mặt đất khá cao vì có nhiều phần lá. Dùng dao sắc lẹm thái ngang thật mỏng ngọn măng tới khi chạm tới phần thân củ măng thì thôi, đem rửa sạch nõn măng rồi ngâm với nước muối pha loãng trong một ngày cho hết vị hăng, sợi măng sẽ chuyển sang mềm, trắng như sợi bún chỉ, có vị dôn dốt chua. Đem xào « Nó khóp » với lòng gà hoặc nấu canh cá, ăn ghém với các loại rau thơm đều vô cùng hấp dẫn.

Măng pửng (Nó pửng): Là phần ống măng tiếp theo sau khi đã lấy đi phần nõn lá; cắt khúc vừa ăn, đem ngâm với nước lã một ngày sau đó vớt ra ngâm tiếp vào nước tro bếp pha loãng thêm 2 ngày là được. Nước tro bếp có tác dụng khử vị hăng của măng, khi ăn có vị đậm, mùi thơm đặc trưng riêng biệt. Măng pửng không có vị chua, đem nấu với ốc ruộng, thêm gia vị sả và rau húng chó là một món canh lạ, đậm đà bản sắc.

Măng khóp đã được thái nhỏ để chế biến thành món ăn
Măng khóp đã được thái nhỏ để chế biến thành món ăn

Măng chua (Nó xổm): Lấy từ phần củ măng hoặc ống giữa củ măng đem đập dập, bóp qua một chút muối trắng rồi ấn vào chum vại sành, buộc miệng thật kín rồi để vào chỗ mát dùng quanh năm; măng để được lâu, mềm, khi nấu không chua gắt. Nước măng chua đem nấu đặc còn là nguyên liệu không thể thiếu để chế biến món gỏi cá. Nhà có khách, chủ nhà chỉ việc đặt nồi canh măng chua lên bếp củi rồi vác chài ra ao quăng lấy vài con cá hoặc xuống sàn vãi gạo gọi đàn gà về, bắt lấy một con làm thịt, chặt miếng bỏ vào nồi măng chua, ăn cùng rau cải non ngoài vườn, món ăn sẽ rất ngon miệng.

Măng héo (Nó héo): Lấy từ phần lá của củ măng, thái nhỏ rồi đem ngâm vài ngày cho chua, vắt kiệt nước đem phơi khô làm thức ăn dự trữ. «Nó héo » có mùi thơm rất hấp dẫn. Có đĩa « Nó héo » xào lòng hoặc bát canh nấu với nước luộc gà, vịt béo đặt trên mâm cơm cũng là bày tỏ lòng mến khách của đồng bào Thái.

Măng khô (Nó hang): Những củ măng hốc tròn mập mới nhô lên khỏi mặt đất hoặc những ngọn măng đã lên ống đều được chọn làm măng khô; loại măng củ thường gọi là « măng lưỡi lợn ». Sau khi luộc chín, măng được bổ miếng dày vừa phải rồi đem phơi dưới nắng to tới khi khô kiệt nước, măng ngả màu vàng sậm.Vào dịp ngày lễ, tết mỗi nhà không thể thiếu món canh măng khô nấu với xương, móng giò thể hiện sự sang trọng của bữa cơm gia đình.

Các món ăn ngon được chế biến từ măng rừng trong mâm cơm gia đình
Các món ăn ngon được chế biến từ măng rừng trong mâm cơm gia đình

Còn vào tầm tháng 3, tháng 4 hàng năm, khi những nhành hoa ban trắng tinh khiết bung nở khắp núi rừng, thì cũng là lúc ní rừng Tây Bắc có rất nhiều măng đắng. Những ngọn măng nướng trên than củi, quấn với thứ lá chát hái trên rừng rồi chấm với “chéo” đã để lại vị ngăm đắng, chát, ngọt, cay cay…, nơi đầu lưỡi.

Rồi những cơn mưa mùa Hạ đến sớm đánh thức loài măng sặt nảy lên mặt đất. Những ngọn măng nhỏ dài như ngón tay con gái, được coi là loại măng ngon có giá trị nhất. Măng sặt bóc vỏ, để nguyên cái, đem ninh nhừ với sườn lợn, ăn giòn, ngọt, ngầy ngậy. Hoặc măng sặt xào với rau bờ rào (phắc nam min) vốn đã trở thành món đặc sản tại các nhà hàng trong tỉnh. Bước vào mùa Hạ, khi những cơn mưa rào trút xuống, rì rầm trong lớp đất ẩm ướt là những búp măng Lay thon thon đội đất nhoi lên. Măng để cả vỏ đem luộc kỹ, khi chín có lớp vỏ vàng tươi, bóc ra cây măng có màu trắng ngà, ăn ngọt đậm, thơm. Măng lay chấm với « chéo » hoặc « mẳm cá » cùng với cơm xôi nếp dẻo là món ăn hấp dẫn đã đi vào thơ ca sâu lắng trong lòng du khách gần xa : « Nhớ đĩa măng Lay cùng chum rượu cần/cho anh say/…./quên cả lối về !…»

Còn rất nhiều những món ăn từ các loại măng khác của núi rừng, tuy giản dị nhưng luôn là món ăn độc đáo của văn hóa ẩm thực Sơn La.

Các món ăn ngon từ măng rừng của người Thái Sơn La 3
Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Nhiều hoạt động văn hóa, du lịch hấp dẫn tại Làng cổ Lộc Yên

Nhiều hoạt động văn hóa, du lịch hấp dẫn tại Làng cổ Lộc Yên

Chợ quê Lộc Yên - Thạnh Bình (Quảng Nam) với các hoạt động văn hóa, văn nghệ, du lịch, ẩm thực... diễn ra tại Nhà Sinh hoạt cộng đồng làng cổ Lộc Yên, hứa hẹn tạo điểm nhấn, hấp dẫn đối với người dân và du khách.
Tin nổi bật trang chủ
Chất vấn Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc về lĩnh vực công tác dân tộc: Thẳng thắn, trách nhiệm, nắm chắc vấn đề, sâu sát với thực tiễn

Chất vấn Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc về lĩnh vực công tác dân tộc: Thẳng thắn, trách nhiệm, nắm chắc vấn đề, sâu sát với thực tiễn

“Đồng chí Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc, mặc dù lần đầu tiên trả lời chất vấn nhưng đã chuẩn bị tốt nội dung, nắm chắc vấn đề, sâu sát với thực tiễn, tập trung trả lời vào các vấn đề mà đại biểu Quốc hội quan tâm, giải trình khá đầy đủ các vấn đề còn bất cập, hạn chế, đồng thời, đề xuất phương hướng nhằm khắc phục những bất cập trong lĩnh vực phụ trách. Qua chất vấn và trả lời chất vấn đã làm rõ thêm trách nhiệm của Chính phủ, Ủy ban Dân tộc và các Bộ, ngành, cơ quan có liên quan trong việc thực hiện chính sách dân tộc”. Đó là phát biểu của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ khi kết luận nội dung chất vấn về lĩnh vực công tác dân tộc tại Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV.
Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Quảng Trị Hà Sỹ Đồng: Cần sớm tháo gỡ vướng mắc liên quan đến cơ chế, chính sách

Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Quảng Trị Hà Sỹ Đồng: Cần sớm tháo gỡ vướng mắc liên quan đến cơ chế, chính sách

Tiếng nói từ cơ sở - Minh Thu - 2 giờ trước
Theo báo cáo của Sở Kế hoạch và Đầu tư, nguồn vốn Trung ương bố trí cho các Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021 - 2025 là 1.501,025 tỷ đồng.
Yên Bái: Thực hiện thắng lợi các mục tiêu giảm nghèo

Yên Bái: Thực hiện thắng lợi các mục tiêu giảm nghèo

Chính sách dân tộc - Hải Khánh - 4 giờ trước
Để thực hiện hiệu quả công tác giảm nghèo, những năm qua, tỉnh Yên Bái đã dành nhiều nguồn lực và giải phải tập trung đầu tư trọng điểm vào vùng “lõi nghèo". Cùng với các chính sách của Trung ương, tỉnh cũng đã ban hành nhiều chính sách đặc thù nhằm hỗ trợ người dân nơi đây phát triển sản xuất, tạo sinh kế, thu nhập bền vững, nâng cao chất lượng sống.
Giải ngân vốn đầu tư công 5 tháng đầu năm đạt hơn 20% kế hoạch

Giải ngân vốn đầu tư công 5 tháng đầu năm đạt hơn 20% kế hoạch

Kinh tế - PV - 4 giờ trước
Bộ Tài chính vừa ban hành văn bản số 5646/BTC-ĐT về tình hình thanh toán vốn đầu tư nguồn ngân sách nhà nước (NSNN) lũy kế 4 tháng, ước thực hiện 5 tháng kế hoạch năm 2023.
Thủ tướng chỉ đạo thực hiện các giải pháp bảo đảm cung ứng điện

Thủ tướng chỉ đạo thực hiện các giải pháp bảo đảm cung ứng điện

Tin tức - PV - 7 giờ trước
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Công điện số 517/CĐ-TTg ngày 6/6/2023 về việc thực hiện các giải pháp bảo đảm cung ứng điện mùa khô năm 2023 và thời gian tới.
ASEAN Para Games 12: Đoàn thể thao Việt Nam đã có gần 130 huy chương

ASEAN Para Games 12: Đoàn thể thao Việt Nam đã có gần 130 huy chương

Thể thao - PV - 7 giờ trước
Tính đến 21h15 ngày 6/6, Đoàn Thể thao Người Khuyết tật Việt Nam đã có 36 HCV, 35 HCB và 56 HCĐ, đứng vị trí thứ 3 bảng tổng sắp huy chương ASEAN Para Games 12.
Nóng tình trạng tranh chấp nguồn nước do hạn hán kéo dài

Nóng tình trạng tranh chấp nguồn nước do hạn hán kéo dài

Thời gian gần đây, trên địa bàn tỉnh Lào Cai không có mưa khiến cho mực nước tại các sông suối, ao hồ cạn kiệt. Khan hiếm nguồn nước dẫn đến việc liên tiếp xảy ra các vụ mâu thuẫn, tranh chấp nguồn nước giữa người dân với người dân, giữa người dân với công ty cấp nước…
Đồng bào DTTS hài lòng, tin tưởng về nội dung trả lời chất vấn của Bộ trưởng, Chủ nhiệm UBDT Hầu A Lềnh trước Quốc hội

Đồng bào DTTS hài lòng, tin tưởng về nội dung trả lời chất vấn của Bộ trưởng, Chủ nhiệm UBDT Hầu A Lềnh trước Quốc hội

Sự kiện - Bình luận - Lê Vũ - Bảo Trần - 7 giờ trước
Ngày 6 - 7/6, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc (UBDT) Hầu A Lềnh đã trả lời chất vấn trước Quốc hội (Kỳ họp thứ 5, Khóa XV). Đông đảo cử tri cả nước, đặc biệt là đồng bào DTTS rất quan tâm đến sự kiện này. Nhiều nơi vùng sâu, vùng xa cả gia đình tập trung lại để theo dõi, cập nhật thông tin trong sự phấn khởi.
Quảng Bình: Tổ chức tuyển sinh vào lớp 10 THPT năm học 2023 - 2024

Quảng Bình: Tổ chức tuyển sinh vào lớp 10 THPT năm học 2023 - 2024

Giáo dục - Khánh Ngân - 7 giờ trước
Sáng 7/6, 12.856 em học sinh THCS ở Quảng Bình đã bước vào kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 THPT năm học 2023 - 2024. Trong buổi sáng, các thí sinh đã dự thi 2 môn Ngữ Văn và Tiếng anh, buổi chiều các em bước vào thi môn Toán.
Quảng Ninh: Phát động Tháng hành động vì trẻ em và tiếp nhận Quỹ Bảo trợ trẻ em năm 2023

Quảng Ninh: Phát động Tháng hành động vì trẻ em và tiếp nhận Quỹ Bảo trợ trẻ em năm 2023

Xã hội - Mỹ Dung - 7 giờ trước
Sáng 7/6, tại Tp. Hạ Long, UBND tỉnh Quảng Ninh tổ chức Lễ phát động Tháng hành động vì trẻ em, khai mạc hoạt động Hè, tiếp nhận Quỹ Bảo trợ trẻ em tỉnh Quảng Ninh năm 2023.
Lào Cai đưa Trung tâm dịch vụ hành chính công tại Cửa khẩu Kim Thành vào hoạt động

Lào Cai đưa Trung tâm dịch vụ hành chính công tại Cửa khẩu Kim Thành vào hoạt động

Tin tức - Trọng Bảo - 10 giờ trước
Bắt đầu từ ngày 7/6, Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh Lào Cai đưa Trung tâm tiếp nhận, giải quyết thủ tục hành chính vào vận hành tại Cửa khẩu Quốc tế đường bộ số II Kim Thành. Đây là một trong các hợp phần của dự án cửa khẩu số mà tỉnh Lào Cai đang tập trung xây dựng.
Nguồn vốn tín dụng chính sách xã hội giúp phụ nữ khởi nghiệp

Nguồn vốn tín dụng chính sách xã hội giúp phụ nữ khởi nghiệp

Xã hội - Mai Hương - 14 giờ trước
Trong thời gian qua, Ngân hàng Chính sách xã hội (CSXH) chi nhánh tỉnh Đắk Lắk đã phối hợp chặt chẽ với Hội Liên hiệp Phụ nữ các cấp trên địa bàn để triển khai thực hiện hiệu quả các chương trình tín dụng CSXH. Góp phần quan trọng giúp phụ nữ có điều kiện để phát triển kinh tế, giảm nghèo bền vững.