Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Các món ăn ngon từ măng rừng của người Thái Sơn La

Hoàng Liên -Nguyệt Anh - 09:44, 29/09/2021

Với đặc điểm khí hậu nhiệt đới nóng ẩm mưa nhiều, thiên nhiên đã ưu đãi cho vùng núi Tây Bắc nói chung, Sơn La nói riêng hàng chục loại măng rừng. Măng- tiếng Thái gọi là « Nó ». Các món chế biến từ măng vô cùng phong phú, nhìn chung đều có thể luộc chấm « chéo », chấm « mẳm », xào lá gừng, nấu canh xương hoặc nộm được, trong đó phải kể tên đến một số món vô cùng hấp dẫn, thể hiện sự sáng tạo trong sinh tồn và nhu cầu ẩm thực của các cư dân Thái.

Măng hốc được bày bán ở chợ Sơn La
Măng hốc được bày bán ở chợ Sơn La

Khi đất trời chuyển mùa sang Thu, những ngọn măng hốc mập mạp vươn mình trong nắng vàng, gió nhẹ. Đây là loại măng được người Thái ở Sơn La chế biến ra được nhiều món ăn, phổ biến nhất là 5 món:

Măng khóp (Nó khóp): Có thể nói đây là món ăn tinh túy nhất vì nó được làm từ phần lá non đầu nõn của củ măng. Chọn những củ măng đã trồi lên mặt đất khá cao vì có nhiều phần lá. Dùng dao sắc lẹm thái ngang thật mỏng ngọn măng tới khi chạm tới phần thân củ măng thì thôi, đem rửa sạch nõn măng rồi ngâm với nước muối pha loãng trong một ngày cho hết vị hăng, sợi măng sẽ chuyển sang mềm, trắng như sợi bún chỉ, có vị dôn dốt chua. Đem xào « Nó khóp » với lòng gà hoặc nấu canh cá, ăn ghém với các loại rau thơm đều vô cùng hấp dẫn.

Măng pửng (Nó pửng): Là phần ống măng tiếp theo sau khi đã lấy đi phần nõn lá; cắt khúc vừa ăn, đem ngâm với nước lã một ngày sau đó vớt ra ngâm tiếp vào nước tro bếp pha loãng thêm 2 ngày là được. Nước tro bếp có tác dụng khử vị hăng của măng, khi ăn có vị đậm, mùi thơm đặc trưng riêng biệt. Măng pửng không có vị chua, đem nấu với ốc ruộng, thêm gia vị sả và rau húng chó là một món canh lạ, đậm đà bản sắc.

Măng khóp đã được thái nhỏ để chế biến thành món ăn
Măng khóp đã được thái nhỏ để chế biến thành món ăn

Măng chua (Nó xổm): Lấy từ phần củ măng hoặc ống giữa củ măng đem đập dập, bóp qua một chút muối trắng rồi ấn vào chum vại sành, buộc miệng thật kín rồi để vào chỗ mát dùng quanh năm; măng để được lâu, mềm, khi nấu không chua gắt. Nước măng chua đem nấu đặc còn là nguyên liệu không thể thiếu để chế biến món gỏi cá. Nhà có khách, chủ nhà chỉ việc đặt nồi canh măng chua lên bếp củi rồi vác chài ra ao quăng lấy vài con cá hoặc xuống sàn vãi gạo gọi đàn gà về, bắt lấy một con làm thịt, chặt miếng bỏ vào nồi măng chua, ăn cùng rau cải non ngoài vườn, món ăn sẽ rất ngon miệng.

Măng héo (Nó héo): Lấy từ phần lá của củ măng, thái nhỏ rồi đem ngâm vài ngày cho chua, vắt kiệt nước đem phơi khô làm thức ăn dự trữ. «Nó héo » có mùi thơm rất hấp dẫn. Có đĩa « Nó héo » xào lòng hoặc bát canh nấu với nước luộc gà, vịt béo đặt trên mâm cơm cũng là bày tỏ lòng mến khách của đồng bào Thái.

Măng khô (Nó hang): Những củ măng hốc tròn mập mới nhô lên khỏi mặt đất hoặc những ngọn măng đã lên ống đều được chọn làm măng khô; loại măng củ thường gọi là « măng lưỡi lợn ». Sau khi luộc chín, măng được bổ miếng dày vừa phải rồi đem phơi dưới nắng to tới khi khô kiệt nước, măng ngả màu vàng sậm.Vào dịp ngày lễ, tết mỗi nhà không thể thiếu món canh măng khô nấu với xương, móng giò thể hiện sự sang trọng của bữa cơm gia đình.

Các món ăn ngon được chế biến từ măng rừng trong mâm cơm gia đình
Các món ăn ngon được chế biến từ măng rừng trong mâm cơm gia đình

Còn vào tầm tháng 3, tháng 4 hàng năm, khi những nhành hoa ban trắng tinh khiết bung nở khắp núi rừng, thì cũng là lúc ní rừng Tây Bắc có rất nhiều măng đắng. Những ngọn măng nướng trên than củi, quấn với thứ lá chát hái trên rừng rồi chấm với “chéo” đã để lại vị ngăm đắng, chát, ngọt, cay cay…, nơi đầu lưỡi.

Rồi những cơn mưa mùa Hạ đến sớm đánh thức loài măng sặt nảy lên mặt đất. Những ngọn măng nhỏ dài như ngón tay con gái, được coi là loại măng ngon có giá trị nhất. Măng sặt bóc vỏ, để nguyên cái, đem ninh nhừ với sườn lợn, ăn giòn, ngọt, ngầy ngậy. Hoặc măng sặt xào với rau bờ rào (phắc nam min) vốn đã trở thành món đặc sản tại các nhà hàng trong tỉnh. Bước vào mùa Hạ, khi những cơn mưa rào trút xuống, rì rầm trong lớp đất ẩm ướt là những búp măng Lay thon thon đội đất nhoi lên. Măng để cả vỏ đem luộc kỹ, khi chín có lớp vỏ vàng tươi, bóc ra cây măng có màu trắng ngà, ăn ngọt đậm, thơm. Măng lay chấm với « chéo » hoặc « mẳm cá » cùng với cơm xôi nếp dẻo là món ăn hấp dẫn đã đi vào thơ ca sâu lắng trong lòng du khách gần xa : « Nhớ đĩa măng Lay cùng chum rượu cần/cho anh say/…./quên cả lối về !…»

Còn rất nhiều những món ăn từ các loại măng khác của núi rừng, tuy giản dị nhưng luôn là món ăn độc đáo của văn hóa ẩm thực Sơn La.

Các món ăn ngon từ măng rừng của người Thái Sơn La 3
Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin nổi bật trang chủ
Thủ tướng: Kịp thời lắng nghe, giải quyết các khó khăn và đề xuất của doanh nghiệp, nhà đầu tư

Thủ tướng: Kịp thời lắng nghe, giải quyết các khó khăn và đề xuất của doanh nghiệp, nhà đầu tư

Dự Hội nghị Xúc tiến đầu tư tỉnh Khánh Hòa, Thủ tướng yêu cầu các cơ quan phải tăng cường đối thoại, lắng nghe, giải quyết kịp thời, hiệu quả những kiến nghị, đề xuất của người dân, doanh nghiệp, nhất là xử lý những khó khăn, vướng mắc liên quan tới vốn, tiếp cận đất đai, thủ tục hành chính, thuế, phí, lệ phí, trong đó có vấn đề liên quan thuế tối thiểu toàn cầu, quy định phòng cháy chữa cháy, bảo vệ môi trường, xử lý chất thải…
Gia Lai phấn đấu có 41 thôn, làng đạt chuẩn nông thôn mới năm 2023

Gia Lai phấn đấu có 41 thôn, làng đạt chuẩn nông thôn mới năm 2023

Trang địa phương - Ngọc Thu - 2 giờ trước
UBND tỉnh Gia Lai vừa ban hành Kế hoạch số 493 triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới năm 2023. Trong đó, phấn đấu có 41 thôn, làng đạt chuẩn nông thôn mới năm 2023.
Khánh Hòa: Đầu tư gần 500 tỷ đồng cho huyện Khánh Sơn phát triển hạ tầng

Khánh Hòa: Đầu tư gần 500 tỷ đồng cho huyện Khánh Sơn phát triển hạ tầng

Xã hội - T.Nhân - 2 giờ trước
UBND tỉnh Khánh Hòa đã có quyết định đầu tư cho huyện Khánh Sơn gần 500 tỷ đồng để đồng tư, xây dựng cơ sở hạ tầng, phục vụ đời sống người dân.
Đà Nẵng đưa vào hoạt động các điểm bán và giới thiệu sản phẩm

Đà Nẵng đưa vào hoạt động các điểm bán và giới thiệu sản phẩm

Kinh tế - PV - 3 giờ trước
Sáng 2/4, Sở Công Thương thành phố Đà Nẵng tổ chức khai trương và đưa vào hoạt động “Điểm giới thiệu và bán sản phẩm hàng Việt, OCOP tại chợ Hàn”.
Thanh Hóa: Tăng cường công tác quản lý di tích lịch sử - văn hóa trên địa bàn

Thanh Hóa: Tăng cường công tác quản lý di tích lịch sử - văn hóa trên địa bàn

Pháp luật - Quỳnh Trâm - 3 giờ trước
UBND tỉnh Thanh Hóa vừa có văn bản về việc tăng cường công tác quản lý hoạt động bảo quản, tu bổ, phục hồi di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh trên địa bàn.
Phú Yên: Khai mạc Tuần Văn hóa - Du lịch năm 2023

Phú Yên: Khai mạc Tuần Văn hóa - Du lịch năm 2023

Sắc màu 54 - Thành Nhân - 7 giờ trước
Tối 1/4, UBND tỉnh Phú Yên tổ chức khai mạc Tuần Văn hóa - Du lịch Phú Yên 2023 với chủ đề “Phú Yên - Điểm đến hấp dẫn và thân thiện". Đây là sự kiện chào mừng kỷ niệm Phú Yên 412 năm hình thành và phát triển (1611 - 2023), kỷ niệm 48 năm Ngày giải phóng Phú Yên (1/4/1975 - 1/4/2023); đồng thời là sự kiện giới thiệu nét văn hóa đặc sắc của tỉnh, quảng bá tiềm năng du lịch, thu hút đầu tư, góp phần khôi phục và kích cầu phát triển du lịch cũng như khởi động mùa du lịch Phú Yên năm 2023.
Vai trò của vitamin K với cơ thể con người

Vai trò của vitamin K với cơ thể con người

Vitamin K là một chất dinh dưỡng quan trọng có vai trò trong nhiều hoạt động của cơ thể. Vitamin K giúp cải thiện nồng độ insulin, giảm nguy cơ ung thư và bảo vệ tim mạch. Không chỉ vậy, vitamin K cũng có thể thúc đẩy sự hình thành cục máu đông và giữ cho xương chắc khỏe. Việc cung cấp đủ vitamin K là không thể thiếu đối với sức khỏe chúng ta.

"Cô Tô - Dấu ấn đảo xanh”

Du lịch - Mỹ Dung - 8 giờ trước
Tối 1/4, UBND huyện Cô Tô, tỉnh Quảng Ninh tổ chức Lễ khai mạc du lịch với chủ đề “Cô Tô - Dấu ấn đảo xanh”. Lễ khai mạc là điểm nhấn quan trọng trong chuỗi các hoạt động, sự kiện kích cầu, thu hút khách du lịch đến Cô Tô nói riêng và tỉnh Quảng Ninh nói chung.
“Sắc màu văn hoá các dân tộc Việt Nam” tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam

“Sắc màu văn hoá các dân tộc Việt Nam” tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam

Sắc màu 54 - PV - 8 giờ trước
Từ ngày 1/4/2023 đến 3/5/2023 tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội) tổ chức các hoạt động tháng 4 với chủ đề “Sắc màu văn hoá các dân tộc Việt Nam” góp phần hưởng ứng tôn vinh Ngày Văn hóa các dân tộc Việt Nam (19/4). Qua đó giới thiệu các nét văn hóa, phong tục tập quán của đồng bào các dân tộc tại “Ngôi nhà chung” của cộng đồng 54 dân tộc Việt Nam, góp phần quảng bá, bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc, tăng cường giao lưu văn hóa giữa các dân tộc.
Công diễn 105 món ăn kèm bánh mì tại Lễ hội Bánh mì Việt Nam

Công diễn 105 món ăn kèm bánh mì tại Lễ hội Bánh mì Việt Nam

Ẩm thực - PV - 8 giờ trước
Trong khuôn khổ của Lễ hội Bánh mì Việt Nam lần thứ nhất, ban tổ chức đã công diễn 105 món ăn kèm bánh mì để tôn vinh một món ăn đường phố độc đáo của Việt Nam.
Thủ tướng dự hội nghị công bố quy hoạch và xúc tiến đầu tư tỉnh Khánh Hòa

Thủ tướng dự hội nghị công bố quy hoạch và xúc tiến đầu tư tỉnh Khánh Hòa

Thời sự - PV - 9 giờ trước
Sáng 2/4, tại thành phố Nha Trang, Thủ tướng Phạm Minh Chính dự Hội nghị công bố quy hoạch và xúc tiến đầu tư tỉnh Khánh Hòa năm 2023.
Lào Cai đón 2 triệu lượt khách du lịch trong quý I/2023

Lào Cai đón 2 triệu lượt khách du lịch trong quý I/2023

Du lịch - Trọng Bảo - 9 giờ trước
Theo thống kê của Sở Du lịch Lào Cai, trong quý I/2023, tổng lượng khách đến với tỉnh Lào Cai đạt khoảng 2 triệu lượt, đạt 33% kế hoạch năm 2023 và tăng 316% so cùng kỳ năm 2022. Đây là tín hiệu vui của ngành “công nghiệp không khói” địa phương sau thời gian dài gặp khó khăn vì dịch bệnh.