Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Các món ăn ngon từ măng rừng của người Thái Sơn La

Hoàng Liên -Nguyệt Anh - 09:44, 29/09/2021

Với đặc điểm khí hậu nhiệt đới nóng ẩm mưa nhiều, thiên nhiên đã ưu đãi cho vùng núi Tây Bắc nói chung, Sơn La nói riêng hàng chục loại măng rừng. Măng- tiếng Thái gọi là « Nó ». Các món chế biến từ măng vô cùng phong phú, nhìn chung đều có thể luộc chấm « chéo », chấm « mẳm », xào lá gừng, nấu canh xương hoặc nộm được, trong đó phải kể tên đến một số món vô cùng hấp dẫn, thể hiện sự sáng tạo trong sinh tồn và nhu cầu ẩm thực của các cư dân Thái.

Măng hốc được bày bán ở chợ Sơn La
Măng hốc được bày bán ở chợ Sơn La

Khi đất trời chuyển mùa sang Thu, những ngọn măng hốc mập mạp vươn mình trong nắng vàng, gió nhẹ. Đây là loại măng được người Thái ở Sơn La chế biến ra được nhiều món ăn, phổ biến nhất là 5 món:

Măng khóp (Nó khóp): Có thể nói đây là món ăn tinh túy nhất vì nó được làm từ phần lá non đầu nõn của củ măng. Chọn những củ măng đã trồi lên mặt đất khá cao vì có nhiều phần lá. Dùng dao sắc lẹm thái ngang thật mỏng ngọn măng tới khi chạm tới phần thân củ măng thì thôi, đem rửa sạch nõn măng rồi ngâm với nước muối pha loãng trong một ngày cho hết vị hăng, sợi măng sẽ chuyển sang mềm, trắng như sợi bún chỉ, có vị dôn dốt chua. Đem xào « Nó khóp » với lòng gà hoặc nấu canh cá, ăn ghém với các loại rau thơm đều vô cùng hấp dẫn.

Măng pửng (Nó pửng): Là phần ống măng tiếp theo sau khi đã lấy đi phần nõn lá; cắt khúc vừa ăn, đem ngâm với nước lã một ngày sau đó vớt ra ngâm tiếp vào nước tro bếp pha loãng thêm 2 ngày là được. Nước tro bếp có tác dụng khử vị hăng của măng, khi ăn có vị đậm, mùi thơm đặc trưng riêng biệt. Măng pửng không có vị chua, đem nấu với ốc ruộng, thêm gia vị sả và rau húng chó là một món canh lạ, đậm đà bản sắc.

Măng khóp đã được thái nhỏ để chế biến thành món ăn
Măng khóp đã được thái nhỏ để chế biến thành món ăn

Măng chua (Nó xổm): Lấy từ phần củ măng hoặc ống giữa củ măng đem đập dập, bóp qua một chút muối trắng rồi ấn vào chum vại sành, buộc miệng thật kín rồi để vào chỗ mát dùng quanh năm; măng để được lâu, mềm, khi nấu không chua gắt. Nước măng chua đem nấu đặc còn là nguyên liệu không thể thiếu để chế biến món gỏi cá. Nhà có khách, chủ nhà chỉ việc đặt nồi canh măng chua lên bếp củi rồi vác chài ra ao quăng lấy vài con cá hoặc xuống sàn vãi gạo gọi đàn gà về, bắt lấy một con làm thịt, chặt miếng bỏ vào nồi măng chua, ăn cùng rau cải non ngoài vườn, món ăn sẽ rất ngon miệng.

Măng héo (Nó héo): Lấy từ phần lá của củ măng, thái nhỏ rồi đem ngâm vài ngày cho chua, vắt kiệt nước đem phơi khô làm thức ăn dự trữ. «Nó héo » có mùi thơm rất hấp dẫn. Có đĩa « Nó héo » xào lòng hoặc bát canh nấu với nước luộc gà, vịt béo đặt trên mâm cơm cũng là bày tỏ lòng mến khách của đồng bào Thái.

Măng khô (Nó hang): Những củ măng hốc tròn mập mới nhô lên khỏi mặt đất hoặc những ngọn măng đã lên ống đều được chọn làm măng khô; loại măng củ thường gọi là « măng lưỡi lợn ». Sau khi luộc chín, măng được bổ miếng dày vừa phải rồi đem phơi dưới nắng to tới khi khô kiệt nước, măng ngả màu vàng sậm.Vào dịp ngày lễ, tết mỗi nhà không thể thiếu món canh măng khô nấu với xương, móng giò thể hiện sự sang trọng của bữa cơm gia đình.

Các món ăn ngon được chế biến từ măng rừng trong mâm cơm gia đình
Các món ăn ngon được chế biến từ măng rừng trong mâm cơm gia đình

Còn vào tầm tháng 3, tháng 4 hàng năm, khi những nhành hoa ban trắng tinh khiết bung nở khắp núi rừng, thì cũng là lúc ní rừng Tây Bắc có rất nhiều măng đắng. Những ngọn măng nướng trên than củi, quấn với thứ lá chát hái trên rừng rồi chấm với “chéo” đã để lại vị ngăm đắng, chát, ngọt, cay cay…, nơi đầu lưỡi.

Rồi những cơn mưa mùa Hạ đến sớm đánh thức loài măng sặt nảy lên mặt đất. Những ngọn măng nhỏ dài như ngón tay con gái, được coi là loại măng ngon có giá trị nhất. Măng sặt bóc vỏ, để nguyên cái, đem ninh nhừ với sườn lợn, ăn giòn, ngọt, ngầy ngậy. Hoặc măng sặt xào với rau bờ rào (phắc nam min) vốn đã trở thành món đặc sản tại các nhà hàng trong tỉnh. Bước vào mùa Hạ, khi những cơn mưa rào trút xuống, rì rầm trong lớp đất ẩm ướt là những búp măng Lay thon thon đội đất nhoi lên. Măng để cả vỏ đem luộc kỹ, khi chín có lớp vỏ vàng tươi, bóc ra cây măng có màu trắng ngà, ăn ngọt đậm, thơm. Măng lay chấm với « chéo » hoặc « mẳm cá » cùng với cơm xôi nếp dẻo là món ăn hấp dẫn đã đi vào thơ ca sâu lắng trong lòng du khách gần xa : « Nhớ đĩa măng Lay cùng chum rượu cần/cho anh say/…./quên cả lối về !…»

Còn rất nhiều những món ăn từ các loại măng khác của núi rừng, tuy giản dị nhưng luôn là món ăn độc đáo của văn hóa ẩm thực Sơn La.

Các món ăn ngon từ măng rừng của người Thái Sơn La 3
Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Canh lưỡi rồng - Món ngon vùng cát Phú Yên

Canh lưỡi rồng - Món ngon vùng cát Phú Yên

Cây lưỡi rồng thuộc họ xương rồng còn gọi là cây lưỡi long. Loài cây này chẳng hề xa lạ bởi nó mọc hoặc trồng khá nhiều trên những vùng đất cát ở các tỉnh miền Trung. Thoạt nghe chắc có nhiều người ngạc nhiên vì hiếm có nơi nào lại chọn cây lưỡi rồng làm món ăn. Ấy thế mà nhiều người dân ở các tỉnh Nam Trung bộ nói chung và người dân ở vùng cát của tỉnh Phú Yên nói riêng thì canh lưỡi rồng lại là món khoái khẩu của nhiều gia đình.
Tin nổi bật trang chủ
Thủ tướng: Phân cấp, phân quyền mạnh hơn cho cấp nào sát thực tế, gần dân, sát dân, làm tốt hơn, hiệu quả hơn

Thủ tướng: Phân cấp, phân quyền mạnh hơn cho cấp nào sát thực tế, gần dân, sát dân, làm tốt hơn, hiệu quả hơn

Chiều 17/5, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì cuộc họp triển khai kế hoạch rà soát các nhiệm vụ phân cấp, phân quyền thuộc phạm vi lĩnh vực của các bộ, cơ quan ngang bộ khi thực hiện mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.
Sóc Trăng: Nhiều hoạt động ý nghĩa của Bộ đội Biên phòng nhân Kỷ niệm 135 năm ngày sinh nhật Bác

Sóc Trăng: Nhiều hoạt động ý nghĩa của Bộ đội Biên phòng nhân Kỷ niệm 135 năm ngày sinh nhật Bác

Nhịp cầu nhân ái - Văn Long - Tào Đạt - 58 phút trước
Nhân dịp Kỷ niệm 135 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 - 19/5/2025), Đồn Biên phòng Lai Hòa, Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh Sóc Trăng, đã tổ chức nhiều hoạt động thiết thực, ý nghĩa, chăm lo cho người nghèo trên địa bàn khu vực biên giới biển do đơn vị quản lý.
Tìm thấy thi thể 02 nạn nhân cuối cùng vụ sạt lở đất trên địa bàn huyện Phong Thổ

Tìm thấy thi thể 02 nạn nhân cuối cùng vụ sạt lở đất trên địa bàn huyện Phong Thổ

Tin tức - Trọng Bảo - 4 giờ trước
Chiều ngày 17/5, các lực lượng chức năng đã tìm thấy 02 thi thể cuối cùng trong vụ sạt lở khi đang thi công tại công trường thủy điện Tả Páo Hồ 1A, xã Sì Lở Lầu, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu.
Bình Định: Tổ chức Giải xe đạp các câu lạc bộ tỉnh mở rộng

Bình Định: Tổ chức Giải xe đạp các câu lạc bộ tỉnh mở rộng

Thể thao - T.Nhân - H.Trường - 5 giờ trước
Hướng tới Kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 - 19/5/2025) và tiếp tục thực hiện Cuộc vận động “Toàn dân rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại”, ngày 17/5, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Bình Định tổ chức Giải xe đạp các câu lạc bộ tỉnh Bình Định mở rộng năm 2025, với sự tham gia của 150 vận động viên.
Tạo điều kiện thuận lợi khi thực hiện thủ tục nhập, trở lại quốc tịch Việt Nam

Tạo điều kiện thuận lợi khi thực hiện thủ tục nhập, trở lại quốc tịch Việt Nam

Thời sự - Hoàng Quý - 5 giờ trước
Ngày 17/5, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan, Quốc hội họp phiên toàn thể tại hội trường để nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quốc tịch Việt Nam.
Bình Định: Phấn đấu giảm 3 - 4% tỷ lệ hộ nghèo đồng bào DTTS trong năm 2025

Bình Định: Phấn đấu giảm 3 - 4% tỷ lệ hộ nghèo đồng bào DTTS trong năm 2025

Công tác Dân tộc - T.Nhân - H.Trường - 5 giờ trước
Theo kế hoạch thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi, tỉnh Bình Định đặt ra mục tiêu phấn đấu giảm từ 3 - 4% tỷ lệ hộ nghèo đồng bào DTTS trong năm 2025.
Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin sáng ngày 17/5, có những thông tin đáng chú ý sau: Đặc sắc Lễ hội Điện Trường Bà. Chùa Tây Thiên Tam Đảo. Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Phú Yên: Tập huấn, nâng cao năng lực giám sát Chương trình MTQG 1719

Phú Yên: Tập huấn, nâng cao năng lực giám sát Chương trình MTQG 1719

Công tác Dân tộc - T.Nhân-H.Trường - 6 giờ trước
Nhằm nâng cao năng lực giám sát cho đội ngũ cán bộ, Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Phú Yên vừa tổ chức Hội nghị tập huấn nâng cao năng lực tham gia giám sát, đánh giá thực hiện các dự án, tiểu dự án, nội dung thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2025 (Chương trình MTQG 1719).
Dấu ấn 100 năm báo chí cách mạng hội tụ tại Quảng Ninh

Dấu ấn 100 năm báo chí cách mạng hội tụ tại Quảng Ninh

Trang địa phương - Mỹ Dung - 6 giờ trước
Sáng 17/5, tại Bảo tàng tỉnh Quảng Ninh, Hội Nhà báo tỉnh, Trung tâm Truyền thông tỉnh, Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch, Bảo tàng Báo chí Việt Nam đã tổ chức khai mạc Triển lãm “100 năm Báo chí Cách mạng Việt Nam” nhằm tái hiện chặng đường vẻ vang của báo chí cách mạng, tôn vinh những đóng góp của người làm báo trong sự nghiệp phát triển quê hương, đất nước.
Kon Tum: Chủ trương tháo dỡ nhà rông để xây dựng phòng học của huyện Đăk Hà là đi ngược lại sự chỉ đạo của tỉnh

Kon Tum: Chủ trương tháo dỡ nhà rông để xây dựng phòng học của huyện Đăk Hà là đi ngược lại sự chỉ đạo của tỉnh

Pháp luật - Ngọc Chí - 8 giờ trước
Sáng ngày 17/5, trao đổi với phóng viên Báo Dân tộc và Phát triển, ông Phan Văn Hoàng – Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Kon Tum cho biết, việc huyện Đăk Hà yêu cầu dân làng dỡ bỏ nhà rông để xây dựng phòng học, trong khi người dân không đồng tình như báo nêu là đi ngược lại sự chỉ đạo của tỉnh.
JICA tổ chức hội thảo hỗ trợ kỹ thuật trồng tỏi cho đồng bào DTTS tại Nghệ An

JICA tổ chức hội thảo hỗ trợ kỹ thuật trồng tỏi cho đồng bào DTTS tại Nghệ An

Kinh tế - An Yên - 8 giờ trước
Sở Nông nghiệp và Môi trường Nghệ An vừa phối hợp với Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) tổ chức hội thảo phổ biến kỹ thuật trồng tỏi Sanuki cho đồng bào DTTS vùng núi cao Nghệ An. Hội thảo còn hướng đến mục tiêu quan trọng hơn là xây dựng chuỗi giá trị từ sản xuất đến bán hàng, góp phần thay đổi từ tư duy sản xuất ứng dụng KHCN đến quá trình tiêu thụ sản phẩm.
Đã tìm thấy thi thể 3 nạn nhân vụ sạt lở tại công trình thi công thủy điện trên địa bàn huyện Phong Thổ

Đã tìm thấy thi thể 3 nạn nhân vụ sạt lở tại công trình thi công thủy điện trên địa bàn huyện Phong Thổ

Tin tức - Trọng Bảo - 8 giờ trước
Thông tin từ lực lượng cứu nạn, cứu hộ cho biết, đến cuối giờ trưa nay (17/5) lực lượng chức năng đã tìm thấy thi thể 03 nạn nhân trong vụ sạt lở tại công trình thi công thủy điện Tả Páo Hồ 1A, xã Sì Lở Lầu, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu.