Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Chống diễn biến hòa bình

“Biến chủng” của tin giả và “vaccine” cho công chúng

PV - 11:38, 05/08/2021

Tin giả (tin thất thiệt, tin “vịt”...) là một thuộc tính, mặt trái của môi trường thông tin. Tin giả xuất hiện và tồn tại do tâm lý tò mò, hiếu kỳ của một bộ phận công chúng. Nó là tác nhân gây hại đời sống văn hóa tinh thần, là phương tiện để kẻ xấu lợi dụng “đục nước béo cò”.

Website www.11384vn.com giả mạo Cổng thông tin Bộ Công an. Ảnh: tingia.gov.vn.
Website www.11384vn.com giả mạo Cổng thông tin Bộ Công an. Ảnh: tingia.gov.vn.

Trong bối cảnh cuộc chiến chống đại dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, cam go, tin giả được các thế lực thù địch, phần tử phản động triệt để khai thác, lợi dụng như một chiêu bài để chống phá Đảng, phá hoại khối đại đoàn kết toàn dân. Nó phát triển theo những “biến chủng” mới, nguy hiểm cả về cấp độ và tính chất...

Những cấp độ “biến chủng” của tin giả

Trong môi trường thông tin, truyền thông hiện nay, cuộc chiến chống đại dịch Covid-19, là mảng đề tài trọng tâm, chiếm phần lớn diện tích, lưu lượng thông tin của các phương tiện truyền thông đại chúng và mạng xã hội (MXH). Bên cạnh những thông tin chủ lưu về tình hình dịch bệnh, diễn biến, hiệu quả chống dịch ở các cấp, các ngành, các địa phương... không gian mạng liên tục xuất hiện tin giả. Hệ thống hóa những loại tin giả xuất hiện trên không gian mạng thời gian qua, chúng ta thấy rõ quy luật và những diễn biến của nó, giống như những “biến chủng” của loại virus nguy hiểm.

Để có cái nhìn mang tính hệ thống và cụ thể về vấn nạn tin giả nhằm làm rõ vấn đề trên, chúng ta cùng điểm qua một số dẫn chứng trong khoảng thời gian từ khi dịch Covid-19 tái bùng phát tại TP. Hồ Chí Minh và khu vực phía Nam, cuối tháng 5/2021 đến nay.

Cấp độ đầu tiên, đó là những tin giả liên quan đến đời sống kinh tế-xã hội (KT-XH). Đối tượng tung tin giả nhằm mục đích gây hỗn loạn thị trường, gây bất ổn đời sống nhân dân. Ngay trước thời điểm TP. Hồ Chí Minh thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị 15 của Thủ tướng Chính phủ, đời sống xã hội ngay lập tức xuất hiện tin giả, lan truyền về việc thị trường sẽ khan hiếm hàng hóa, giá cả sẽ tăng đột biến. Thông tin thất thiệt này đã lừa được một bộ phận người dân. Nhiều người đổ xô đi mua hàng dự trữ, gây sốt giá cục bộ. Khi TP. Hồ Chí Minh triển khai thực hiện Chỉ thị 16 của Thủ tướng Chính phủ, cách ly xã hội toàn thành phố, những tin giả tương tự tiếp tục xuất hiện. Để dẫn dụ niềm tin của công chúng, đối tượng tung tin giả đã tinh vi thực hiện cách đưa tin và truyền tin theo kiểu tin từ “nội bộ cơ quan nhà nước”, giả mà như thật. Thêm một lần nữa, một bộ phận công chúng lại sa bẫy...

Tuy nhiên, những tin giả dạng này đã được chặn đứng kịp thời. Cơ quan chức năng ngay lập tức lên tiếng bác bỏ, nên hậu quả đối với đời sống xã hội là không đáng kể. Hiện thực đời sống KT-XH, trọng tâm là thị trường hàng hóa và hệ thống chuỗi cung ứng đến tận tay người tiêu dùng chính là bằng chứng sinh động, thuyết phục nhất chặn đứng sự lây lan, ảnh hưởng của những tin giả nói trên.

Khi đại dịch Covid-19 bùng phát ở nhiều tỉnh, thành phố phía Nam, số ca nhiễm ở tâm dịch TP. Hồ Chí Minh tăng lên từ 3 đến 4 con số mỗi ngày, các đối tượng tung tin giả lập tức tăng cấp độ như một “biến chủng” mới. Chúng chuyển hướng nhắm vào nỗi lo lắng, sợ hãi, bất an của người dân bằng thủ đoạn “lấy râu ông nọ cắm cằm bà kia”. Những hình ảnh về cái gọi là “xác người chết vì Covid-19 chất đầy trong phòng” hay “người dân tự thiêu để phản đối công tác phòng, chống dịch Covid-19 ở Thủ Đức”, “chống dịch hay chống dân”... gây cảm giác rùng rợn đối với người xem. Và cũng như trước đó, cơ quan chức năng đã nhanh chóng tìm ra sự thật, kịp thời lên tiếng bác bỏ, ổn định tình hình.

Số lượng tin giả xuất hiện trên không gian mạng trong giai đoạn cả nước đang căng sức chống đại dịch Covid-19 là không hề nhỏ. Bên cạnh những tin giả do một số đối tượng thực hiện nhằm mục đích vụ lợi, lừa đảo chiếm đoạt tài sản, đa số những dạng tin giả phát triển theo những “biến chủng” như trên đều có yếu tố nước ngoài. Khi nguồn tin giả được tán phát từ máy chủ đặt ở nước ngoài, hoặc của người dùng MXH hải ngoại, cơ quan chức năng chỉ xác định tính thực-hư của thông tin, rất khó để điều tra xử lý đối tượng tung tin giả. Đối với dạng tin giả do một số đối tượng cực đoan, chống đối trong nước thực hiện, dưới sự điều khiển, cấu kết của các thế lực bên ngoài, cơ quan chức năng đã kịp thời điều tra, xử lý nghiêm minh. Đơn cử, đối tượng Phan Vũ Điệp Anh, sinh năm 1961, ngụ tại phường 19, quận Bình Thạnh, TP. Hồ Chí Minh, vừa bị Cơ quan Cảnh sát Điều tra Công an quận Bình Thạnh ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can, bắt tạm giam hai tháng để điều tra theo Điều 331 Bộ luật Hình sự. Phan Vũ Điệp Anh chính là đối tượng tung tin giả về vụ “người dân tự thiêu để phản đối chính sách của Đảng, Nhà nước trong phòng, chống Covid-19”. Kết quả điều tra bước đầu của cơ quan chức năng cho thấy, Phan Vũ Điệp Anh là đối tượng thường xuyên có hành vi viết bài, tán phát các thông tin có nội dung chống phá Đảng, Nhà nước lên MXH...

Những đối tượng như Phan Vũ Điệp Anh cần được xử lý nghiêm khắc để tăng hiệu quả răn đe, siết chặt kỷ cương, tinh thần thượng tôn pháp luật của công dân.

Trang bị “vaccine” phòng ngừa cho công chúng

Theo Bộ Thông tin và Truyền thông tại Công văn số 2765 ngày 23/7/2021, tình trạng tán phát tin giả, tin sai sự thật đang có chiều hướng gia tăng. Nội dung của các loại tin giả tập trung chủ yếu vào việc kích động mâu thuẫn vùng, miền, chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc; tung tin sai sự thật về hiệu quả của các loại vaccine Covid-19; xuyên tạc chính sách phân bổ, cung cấp vaccine của Chính phủ, việc sử dụng Quỹ vaccine phòng, chống Covid-19; diễn biến dịch bệnh tại các điểm nóng; xuyên tạc về các biện pháp phòng, chống dịch bệnh của Chính phủ và các địa phương...

Các loại tin giả đều mang nội dung, thông điệp xấu độc. Thông qua những tin giả trên không gian mạng, nhiều phương tiện truyền thông phát tiếng Việt ở hải ngoại và hàng loạt tài khoản MXH từ nước ngoài đã thực hiện chiến dịch truyền thông rầm rộ, thể hiện rõ âm mưu, chiến lược chống phá, làm mất niềm tin của nhân dân đối với chủ trương, quyết sách chống dịch của Đảng và Chính phủ. Đáng chú ý là những thông tin có nguồn từ các video clip của những người cách ly, người dân trong khu vực bị giãn cách, phong tỏa... có nội dung tiêu cực, đã được truyền thông phản động triệt để khai thác. Chúng coi đây là những chất liệu, bằng chứng để lợi dụng kích động, xuyên tạc, thổi phồng hiện tượng, quy chụp bản chất, phủ nhận sạch trơn vai trò lãnh đạo của Đảng trong lãnh đạo toàn dân chống dịch.

Như phần đầu bài viết đã nêu, tin giả là một thuộc tính, mặt trái của môi trường thông tin. Đời sống KT-XH càng khó khăn thì tin giả càng nhiều, bởi làm cho đất nước suy yếu là mục tiêu không bao giờ thay đổi của các thế lực thù địch. Vì vậy, rất khó để ngăn chặn sự xuất hiện của tin giả, nhất là khi nguồn gốc của các loại, dạng tin giả có yếu tố nước ngoài.

Bên cạnh hoàn thiện các chế tài pháp luật và nền tảng công nghệ để nâng cao hiệu quả quản lý, phát hiện, ngăn chặn các thông tin xấu độc, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến tán phát tin giả... cần phải đặc biệt coi trọng nâng cao toàn diện kỹ năng, khả năng “miễn dịch cộng đồng” trước các thông tin thất thiệt. Đây chính là loại “vaccine” phòng ngừa hiệu quả sự tấn công của tin giả và những “biến chủng” ăn theo do các thế lực thù địch và những phần tử phản động trong và ngoài nước cấu kết tán phát, xuyên tạc, chống phá. Nếu chỉ trông chờ vào sự can thiệp của pháp luật và trách nhiệm của cơ quan chức năng các cấp mà bỏ qua vai trò chủ động từ trận địa thông tin ở cơ sở, chúng ta sẽ có những “khoảng trắng” thông tin cho kẻ thù lợi dụng.

Chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương về nhiệm vụ chống dịch, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhắc đi nhắc lại nhiều lần về việc phát huy vai trò đặc biệt quan trọng của hệ thống chính trị ở cơ sở. Cần hiểu rằng, sự nhấn mạnh yêu cầu của Thủ tướng là nhằm tạo sức mạnh tổng hợp từ cơ sở, trong đó có “lá chắn” thông tin xấu độc.

Trước những khó khăn, thách thức từ dịch bệnh, vai trò của hệ thống chính trị ở cơ sở, của đội ngũ cán bộ, đảng viên, hội viên các tổ chức quần chúng từ mỗi khu phố, khu chung cư, tổ dân phố... đã phát huy khá hiệu quả. Nổi bật là chăm lo an sinh xã hội, giữ gìn trật tự trị an, vận động người dân tự giác chấp hành các quy định phòng, chống dịch... Tuy nhiên, sẽ là phiến diện, bất cập nếu chúng ta cứ mải mê với những công việc, phần việc cụ thể hằng ngày về phát quà từ thiện, hỗ trợ gia đình khó khăn... mà bỏ quên đời sống văn hóa trên không gian mạng. Đại đa số các mô hình công tác xã hội ở cơ sở đều tận dụng tiện ích công nghệ thông minh thành lập các nhóm trao đổi, bàn bạc công việc, tâm sự chuyện riêng tư. Hãy biến không gian ấy thành môi trường giáo dục, môi trường văn hóa lành mạnh để chung tay nhân cái đẹp, dẹp cái xấu, ngăn chặn thông tin thất thiệt.

 Thực tế thời gian qua cho thấy, nhiều tin giả, tin thất thiệt xuất hiện ngay ở cơ sở, nhưng hệ thống chính trị từ tổ dân phố, khu phố, phường, xã... lại thụ động trong giáo dục, ngăn chặn. Một trong những việc cần làm hiện nay là nhắc nhau và nhắc người khác sử dụng công nghệ thông minh bằng chính sự thông minh, tỉnh táo của người dùng. Tuyệt đối không quay, chụp, chia sẻ, lan truyền những clip, hình ảnh, bài viết, dòng trạng thái... có nội dung tiêu cực, những thông tin đi ngược lại ý chí và lợi ích chung của Đảng và nhân dân.../.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Vạch trần bản chất lừa bịp của tà đạo “Giê Sùa”, “Bà Cô Dợ”

Vạch trần bản chất lừa bịp của tà đạo “Giê Sùa”, “Bà Cô Dợ”

Thời gian qua, trong vùng đồng bào dân tộc Mông trên địa bàn một số tỉnh phía Bắc và Tây Nguyên xuất hiện hoạt động của tà đạo “Giê Sùa”, “Bà Cô Dợ”. Tà đạo “Giê Sùa”, “Bà Cô Dợ” đã xuyên tạc Kinh Thánh để lừa mị, lôi kéo đồng bào dân tộc Mông tham gia vào hoạt động phức tạp về an ninh, trật tự; lợi dụng tín ngưỡng, tôn giáo để tập hợp phát triển lực lượng lập “Nhà nước Mông”.
Tin nổi bật trang chủ
Bất ổn ... Quỹ bình ổn giá xăng dầu!

Bất ổn ... Quỹ bình ổn giá xăng dầu!

Thời sự - Sỹ Hào - 7 giờ trước
Quỹ bình ổn giá xăng dầu đang dư hàng nghìn tỷ đồng nhưng lại không sử dụng để điều tiết giá xăng dầu trên thị trường. Đặc biệt người dân ở nhiều địa phương vùng đồng bào DTTS và miền núi phải mua giá xăng dầu theo giá vùng 2, gánh thêm một khoản chi phí, khiến cho cuộc sống đã khó khăn lại càng khó khăn hơn.
Lễ hội

Lễ hội "Bun Vốc Nặm" của người Lào ở Lai Châu

Sắc màu 54 - Hà Minh Hưng - 7 giờ trước
Dân tộc Lào ở huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu là cộng đồng dân cư sinh sống chủ yếu ở ven các con suối, những nơi có nhiều nước, thuận lợi cho việc sản xuất nông nghiệp. Dân số không đông nhưng đời sống văn hóa tinh thần của người Lào có nhiều nét đặc sắc. Một trong những lễ hội tiêu biểu của người Lào là "Bun Vốc Nặm"- lễ hội té nước được tổ chức vào cuối mùa Xuân với mong ước, cầu mưa thuận, gió hòa một vụ mùa mới bội thu…
Chương trình MTQG 1719 đang góp phần thay đổi diện mạo vùng cao Bảo Lạc

Chương trình MTQG 1719 đang góp phần thay đổi diện mạo vùng cao Bảo Lạc

Công tác Dân tộc - Thúy Hồng - 7 giờ trước
Sau gần 4 năm triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I: 2021 -2025 (Chương trình MTQG 1719), huyện Bảo Lạc, tỉnh Cao Bằng đạt được nhiều kết quả quan trọng. Việc triển khai thực hiện hiệu quả các dự án của Chương trình đã giúp người dân được thụ hưởng các chính sách ưu đãi của Đảng và Nhà nước kịp thời, qua đó, góp phần nâng cao đời sống của đồng bào các DTTS trên địa bàn huyện.
Luân chuyển cán bộ góp phần nâng cao năng lực triển khai các Chương trình MTQG ở Si Ma Cai

Luân chuyển cán bộ góp phần nâng cao năng lực triển khai các Chương trình MTQG ở Si Ma Cai

Công tác Dân tộc - Trọng Bảo - 7 giờ trước
Là huyện 30a của tỉnh Lào Cai, nhiều năm qua, huyện Si Ma Cai đã nhận được sự quan tâm đầu tư từ các chương trình, chính sách hỗ trợ của Nhà nước, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Hiện nay, huyện đang tập trung triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030 (Chương trình MTQG 1719). Để nâng cao chất lượng, hiệu quả nguồn vốn đầu tư từ các chương trình, huyện Si Ma Cai đặc biệt chú trọng công tác luân chuyển cán bộ, góp phần củng cố hệ thống chính trị, nâng cao năng lực lãnh đạo chỉ đạo, quản lý, giám sát nguồn vốn đầu tư.
Khâu Vai mùa hoa ban nở

Khâu Vai mùa hoa ban nở

Sắc màu 54 - Quỳnh Lưu - 7 giờ trước
Được triển khai trồng từ năm 2020 với hơn 300 cây hoa ban tím, hoa ban trắng; đến nay sau hơn 3 năm, cây hoa ban tại Mê cung đá, xã Khâu Vai, huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang đã phát triển tốt và bắt đầu nở hoa.
Tin trong ngày - 28/3/2024

Tin trong ngày - 28/3/2024

Bản tin trong ngày của Báo Dân tộc và Phát triển, ngày 28/3, có những thông tin đáng chú ý sau: Bệnh lây từ động vật sang người gia tăng, khó khăn kiểm soát nguồn lây. Bất chấp quy định pháp luật, nhiều người dân vùng cao vẫn trồng cây thuốc phiện. Mưa đá xối xả, dày đặc ở Mù Cang Chải (Yên Bái). Cùng các thông tin khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Xem xét công nhận Côn Đảo là Khu du lịch quốc gia

Xem xét công nhận Côn Đảo là Khu du lịch quốc gia

Du lịch - Doãn Đạt - 7 giờ trước
Côn Đảo (Bà Rịa - Vũng Tàu) thu hút lượng khách du lịch đông đảo với mức tăng trưởng bình quân trên 20%/năm, doanh thu bình quân 15,5%/năm. Năm 2023, tổng lượt khách du lịch đạt 586.000 lượt, tổng thu từ khách du lịch đạt 2.088 tỷ đồng.
Giáo viên vùng cao đối mặt nhiều khó khăn trong dạy học tích hợp

Giáo viên vùng cao đối mặt nhiều khó khăn trong dạy học tích hợp

Giáo dục - Tiêu Dao - 8 giờ trước
Dạy học tích hợp vẫn luôn là bài toán khó, nhất là đối với các trường ở vùng sâu, vùng xa vì điều kiện cơ sở vật chất, điều kiện chuyên môn và nhiều vấn đề liên quan khác.
Thúc đẩy khởi nghiệp ở miền núi Quảng Nam

Thúc đẩy khởi nghiệp ở miền núi Quảng Nam

Khởi nghiệp - T.Nhân-H.Trường - 8 giờ trước
Quảng Nam có 9 huyện miền núi là nơi sinh sống chủ yếu đồng bào DTTS. Khu vực này địa hình, thổ nhưõng, khí hậu...thường khó khăn, khắc nghiệt nên vấn đề sinh kế đối với người dân luôn là vấn đề quan tâm, trăn trở của các cấp chính quyền địa phương. Theo đó, khơi dậy ý chí thoát nghèo, hỗ trợ thúc đẩy xây dựng các mô hình khởi sự, khời nghiệp từ những sản vật của quê hương...là giải pháp đang được thực hiện và nhân rộng hiệu quả trong Nhân dân.
Bàn giải pháp “dẫn” nước về đồng bằng sông Cửu Long

Bàn giải pháp “dẫn” nước về đồng bằng sông Cửu Long

Thời sự - Sỹ Hào - Như Tâm - 8 giờ trước
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) cùng một số tỉnh, thành vùng đồng bằng sông Cửu Long đang nghiên cứu xây dựng hệ thống thủy lợi dẫn nước ngọt từ sông Hậu, sông Đồng Nai về để giải bài toán thiếu nước ngọt trầm trọng trong mùa khô. Trước biến đổi khí hậu ngày càng cực đoan, ý tưởng đầu tư công trình để dẫn nước về cho vùng sông nước không còn là một nghịch lý “chở củi về rừng”.
Sóc Trăng: Bộ đội Biên phòng tổng kết chuyên án mua bán người ST1223

Sóc Trăng: Bộ đội Biên phòng tổng kết chuyên án mua bán người ST1223

Pháp luật - Văn Long - Minh Triết - 8 giờ trước
Sáng 28/3, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh Sóc Trăng tổ chức Hội nghị tổng kết Chuyên án ST1223. Đại tá Trịnh Kim Khâm - Chỉ huy trưởng BĐBP tỉnh dự, chỉ đạo hội nghị; Đại tá Bùi Văn Bình - Phó chỉ huy trưởng Nghiệp vụ BĐBP tỉnh chủ trì hội nghị.