Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Bảo tồn trò chơi dân gian của đồng bào DTTS ở Sơn La: Khơi nguồn truyền thống trong nhịp sống hiện đại

Khánh Thư - 11:30, 13/11/2024

Thực hiện Dự án 6 thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 – 2030 (Chương trình MTQG 1719), tỉnh Sơn La đã và đang triển khai phục dựng, phát triển các trò chơi dân gian của đồng bào DTTS. Điều này góp phần không nhỏ để bảo tồn nét đẹp văn hóa của dân tộc trong nhịp sống hiện đại, khuyến khích phong trào luyện tập và thi đấu thể dục thể thao trong Nhân dân.

(BÀI CĐ SƠN LA) Bảo tồn trò chơi dân gian của đồng bào DTTS ở Sơn La: Khơi nguồn truyền thống trong nhịp sống hiện đại
Cùng với văn hóa truyền thống đặc sắc thì mỗi dân tộc ở Sơn La lại có những trò chơi, môn thể thao riêng. (Trong ảnh: Ném pao là trò chơi dân gian truyền thống, đặc sắc của đồng bào dân tộc Mông ở Tây Bắc nói chung và ở Sơn La nói riêng)

Trò chơi gắn kết cộng đồng

Tỉnh Sơn La có nền văn hóa truyền thống độc đáo, đa dạng của cộng đồng 12 dân tộc anh em. Cùng với văn hóa truyền thống đặc sắc thì mỗi dân tộc ở Sơn La lại có những trò chơi, môn thể thao riêng.

Đơn cử, với đồng bào dân tộc Thái, khi đến Sơn La dịp lễ, tết, ngày hội văn hóa, ngày đoàn kết toàn dân, mừng nhà mới, đám cưới,... không khó để bắt gặp hình ảnh đồng bào chơi “tó mák lẹ” (bắn quả lẹ) đông vui trên sân nhà, ngoài ngõ xóm.

Tại Giải vô địch đẩy gậy toàn quốc lần thứ 17 và Giải vô địch kéo co toàn quốc lần thứ 11 - năm 2023 được tổ chức tại thị xã Cửa Lò (Nghệ An), Đoàn thể thao tỉnh Sơn La có 38 vận động viên tham gia, dành 2 Huy chương Vàng đẩy gậy và 3 Huy chương Vàng môn kéo co.

Là người thường xuyên tham gia thi đấu “tó mák lẹ” tại các mùa Lễ hội hoa ban của TP. Sơn La, ông Lò Văn Yên, phường Chiềng Cơi cho hay: Trong tiếng Thái, “tó” nghĩa là “chọi” hoặc “đánh”; còn “mák lẹ” là hạt của một loại quả mọc trên rừng, thuộc họ dây leo, có hình tròn, mầu nâu đậm, chắc. 

Cách chơi “tó mák lẹ” đơn giản, ai cũng có thể tham gia, không phân biệt già trẻ, đàn ông hay phụ nữ. Sân chơi là những bãi đất bằng phẳng hoặc có thể ngay dưới gầm sàn.

“Trò chơi này không cần nhiều sức mạnh, nhưng đòi hỏi người chơi có sự khéo léo, tỉ mỉ, dẻo dai, yêu cầu độ chính xác cao. Trò này dễ chơi, dễ tạo tiếng cười vui vẻ cho tất cả mọi người, giúp bà con trong bản gắn chặt tình đoàn kết, tạo không khí vui tươi, sôi nổi, thi đua lao động, sản xuất hiệu quả”, ông Yên chia sẻ.

Cùng với trò “tó mák lẹ”, đồng bào dân tộc Thái ở Sơn La còn có các trò chơi khác như: Ném còn, đi cà kheo,... Bổ sung cho danh mục các trò chơi dân gian trên địa bàn tỉnh còn có các trò chơi độc đáo của các dân tộc khác. 

Trong đó, dân tộc Mông có đánh Tu lu, bắn nỏ, đánh cầu lông gà, ném pao; rồng ấp trứng... Với quá trình giao thoa, tiếp biến văn hóa, các trò chơi dân gian đã thành tài sản chung của cộng đồng các dân tộc trên địa bàn tỉnh.

Theo ông Đỗ Thế Công, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTT&DL) tỉnh Sơn La, các trò chơi dân gian của đồng bào DTTS trên địa bàn tỉnh vốn dĩ là những hoạt động vui chơi giải trí xuất phát từ lịch sử, lao động và văn hóa đời sống, do cộng đồng các dân tộc sáng tạo và được lưu truyền qua nhiều thế hệ. Hiện nay, nhiều trò chơi đã được phát triển thành bộ môn thể thao nằm trong danh sách các môn thi tại các giải thi đấu thể thao các cấp, các kỳ đại hội thể dục thể thao cấp tỉnh.

(BÀI CĐ SƠN LA) Bảo tồn trò chơi dân gian của đồng bào DTTS ở Sơn La: Khơi nguồn truyền thống trong nhịp sống hiện đại 1
Khi đến Sơn La dịp lễ, tết, ngày hội văn hóa, ngày đoàn kết toàn dân, mừng nhà mới, đám cưới,... không khó để bắt gặp hình ảnh đồng bào dân tộc Thái chơi “tó mák lẹ”

“Gần đây nhất là giải kéo co, đẩy gậy, bắn nỏ học sinh tỉnh Sơn La năm 2023 thu hút 360 vận động viên đến từ 20 đơn vị tham gia. Giải thi các môn thể thao dân tộc mừng Đảng, mừng Xuân tỉnh Sơn La năm 2024 diễn ra vào đầu năm nay thu hút 159 vận động viên, thi đấu 37 nội dung của 6 bộ môn: Kéo co, đẩy gậy, bắn nỏ, tung còn, cà kheo, tu lu”, ông Công cho biết.

Ưu tiên bảo tồn các trò chơi có nguy cơ mai một

Theo Phó Giám đốc Sở VHTT&DL tỉnh Sơn La, ông Đỗ Thế Công, những năm qua, tỉnh Sơn La đã triển khai nhiều giải pháp, tổ chức các hoạt động nhằm khuyến khuyến việc bảo tồn các trò chơi dân gian có tính khơi dậy tinh thần dân tộc và tình đoàn kết cộng động, phát triển thành các môn thể thao thi đấu ở các giải đấu các cấp.

Trong đó, “Đề án phát triển thể dục thể thao quần chúng giai đoạn 2021-2030” đang được ngành VHTT&DL tỉnh triển khai thực hiện đã tạo động lực để phát triển các môn thể thao dân tộc lên một tầm mới. Đề án được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 2580/QĐ-UBND, ngày 26/11/2020.

(BÀI CĐ SƠN LA) Bảo tồn trò chơi dân gian của đồng bào DTTS ở Sơn La: Khơi nguồn truyền thống trong nhịp sống hiện đại 2
Lớp tập huấn Nghiên cứu, bảo tồn, phát huy văn hóa phi vật thể các dân tộc có nguy cơ mai một (bao gồm môn thể thao Tu lu và bắn nỏ của người Mông) tại huyện Bắc Yên năm 2024

“Đề án nhằm tạo sự chuyển biến cơ bản cả về quy mô và chất lượng của thể dục, thể thao quần chúng trên địa bàn tỉnh. Trong đó, hướng tới đa dạng hóa các hoạt động TDTT quần chúng, các môn thể thao dân tộc, khuyến khích phong trào thể thao trong các cơ quan, đơn vị, trường học, gia đình, góp phần nâng cao thể chất và tinh thần của nhân dân, xây dựng đời sống văn hoá cơ sở”, ông Công cho biết.

Để triển khai đề án, một trong những nguồn vốn được tỉnh Sơn La lồng ghép là từ Dự án 6 thuộc Chương trình MTQG 1719; trong đó ưu tiên bảo tồn, phát triển những trò chơi dân gian có nguy cơ mai một. Trong năm 2024, thực hiện Kế hoạch số 67/KH-UBND ngày 04/3/2024 của UBND tỉnh, Sở VHTT&DL tỉnh Sơn La đã phối hợp với huyện Bắc Yên triển khai nghiên cứu, bảo tồn môn thể thao dân tộc Tu lu và bắn nỏ của đồng bào dân tộc Mông.

Tu lu (tiếng Mông là “đánh quay”) là trò chơi thu hút đông đảo người dân tham gia. Đây có thể coi là một môn thể thao dân tộc truyền thống của đồng bào Mông, vì trò chơi thể hiện khá toàn diện tài năng và sức mạnh của thanh niên, đồng thời phô diễn một lối chơi, một kiểu chơi hoàn thiện.

Theo ông Thào A Mua, Phó Chủ tịch UBND huyện Bắc Yên, cộng đồng dân tộc Mông ở huyện nói riêng, trên địa bàn tỉnh nói chung có nhiều trò chơi dân gian; trong đó bắn nỏ và Tu lu là những trò chơi được nhiều người yêu thích. Đây cũng là các môn thể thao dân tộc giúp chàng trai người Mông thể hiện sức mạnh, sự khéo léo, tinh nhanh, phán đoán tốt của mình.

“Tại các sự kiện văn hóa trên địa bàn huyện, trò chơi Tu lu, bắn nỏ cũng như các trò chơi dân gian khác đều được giới thiệu tới du khách gần xa. Các trò chơi tạo nên không khí vui tươi, đoàn kết giữa các thành viên trong cộng đồng thôn bản, góp phần lan tỏa nét đẹp truyền thống của người Mông”, ông Mua cho biết.

Thực hiện Dự án 6 thuộc Chương trình MTQG 1719, từ ngày 04-09/10/2024, Sở VHTT&DL tỉnh Sơn La phổi hợp với UBND huyện Bắc Yên đã tổ chức Lớp tập huấn nghiên cứu, bảo tồn môn thể thao Tu lu và bắn nỏ. Lớp tập huấn có sự tham gia của 50 học viên là những người yêu thích thể thao, trò chơi dân gian dân tộc Mông ở Bắc Yên.

(BÀI CĐ SƠN LA) Bảo tồn trò chơi dân gian của đồng bào DTTS ở Sơn La: Khơi nguồn truyền thống trong nhịp sống hiện đại 3
Tu lu là trò chơi thể hiện khá toàn diện tài năng và sức mạnh của thanh niên dân tộc Mông

Tại lớp tập huấn, các học viên được trao đổi về kỹ năng trong công tác bảo tồn, cách thức chơi môn Tu lu, bắn nỏ của người Mông; cách thức làm cây nỏ, tên nỏ và cách làm quả Tu lu, quảng bá và liên kết phát huy các giá trị văn hóa phi vật thể trong phát triển du lịch với các chuyên đề bổ ích, sát thực, phù hợp với địa phương.

Theo Phó Giám đốc Sở VHTT&DL tỉnh Sơn La, ông Đỗ Thế Công, các học viên tham gia Lớp tập huấn sẽ là nòng cốt tham mưu cho cấp uỷ, chính quyền xây dựng kế hoạch và triển khai thực hiện Dự án 6 thuộc Chương trình MTQG 1719 ở cơ sở. Thời gian tới, để bảo tồn, phát huy các trò chơi dân gian các dân tộc đạt hiệu quả, Sở VHTTDL tỉnh sẽ phối hợp với các đơn vị, địa phương tiếp tục quan tâm đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị cho các nhà văn hóa ở khu dân cư, sân tập; chú trọng phát huy vai trò nòng cốt của trưởng bản, Người có uy tín ở cộng đồng, các hạt nhân thể dục thể thao để phát triển các trò chơi dân gian của đồng bào DTTS lên tầm cao mới.

Trong Kế hoạch số 67/KH-UBND ngày 04/3/2024 của UBND tỉnh về thực hiện Chương trình MTQG 1719 năm 2024, tỉnh Sơn La bố trí vốn để xây dựng câu lạc bộ sinh hoạt văn hóa dân gian tại các bản vùng đồng bào DTTS và miền núi, vùng di dân tái định cư; tổ chức hoạt động thi đấu thể thao truyền thống tại huyện Mai Sơn và Yên Châu; hỗ trợ đầu tư xây dựng thiết chế văn hóa, thể thao tại các thôn vùng đồng bào DTTS và miền núi.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Khai mạc Lễ hội Oóc Om Bóc - Đua ghe Ngo Sóc Trăng, khu vực Đồng bằng sông Cửu Long lần thứ VI

Khai mạc Lễ hội Oóc Om Bóc - Đua ghe Ngo Sóc Trăng, khu vực Đồng bằng sông Cửu Long lần thứ VI

Tối 13/11, tại Quảng trường Bạch Đằng, UBND tỉnh Sóc Trăng tổ chức khai mạc Lễ hội Oóc Om Bóc - Đua ghe ngo Sóc Trăng, Khu vực Đồng bằng sông Cửu Long lần thứ VI và Tuần Văn hóa, Thể thao và Du lịch Sóc Trăng lần thứ I, năm 2024, với chủ đề “Bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc, Hội nhập và phát triển”.
Tin nổi bật trang chủ
Bảo tồn trò chơi dân gian của đồng bào DTTS ở Sơn La: Khơi nguồn truyền thống trong nhịp sống hiện đại

Bảo tồn trò chơi dân gian của đồng bào DTTS ở Sơn La: Khơi nguồn truyền thống trong nhịp sống hiện đại

Thực hiện Dự án 6 thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 – 2030 (Chương trình MTQG 1719), tỉnh Sơn La đã và đang triển khai phục dựng, phát triển các trò chơi dân gian của đồng bào DTTS. Điều này góp phần không nhỏ để bảo tồn nét đẹp văn hóa của dân tộc trong nhịp sống hiện đại, khuyến khích phong trào luyện tập và thi đấu thể dục thể thao trong Nhân dân.
Huyện Bác Ái (Ninh Thuận): Đẩy mạnh tuyên truyền Dự án 8 Chương trình MTQG 1719

Huyện Bác Ái (Ninh Thuận): Đẩy mạnh tuyên truyền Dự án 8 Chương trình MTQG 1719

Tin tức - Thái Sơn Ngọc - 41 phút trước
Bà Chamaléa Thị Lánh, Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện Bác Ái, tỉnh Ninh Thuận cho biết, thời gian qua, tổ chức Hội Liên hiệp Phụ nữ từ huyện đến cơ sở đã tập trung đẩy mạnh thực hiện Dự án 8 - Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi (Chương trình MTQG 1719) nhằm tuyên truyền nâng cao nhận thức của hội viên và người dân về thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em.
Lời ca trên đỉnh non ngàn

Lời ca trên đỉnh non ngàn

Phóng sự - Vũ Mừng - 42 phút trước
Con đường về Điểm trường mầm non Cá Lủng đang được mở. Đá hộc lổn nhổn. Bụi bay mịt mù. Sống đường gồ ghề, mấp mô như sóng. Người đi không quen hẳn sẽ thấy ngồi trên xe máy mà còn mệt hơn đi bộ. Suốt quãng đường 4km từ trung tâm xã về với điểm trường, cán bộ Lừ chỉ lặng im lái xe, nhưng tôi biết hai cánh tay của anh cũng đã mỏi rã rời. Vài lần, muốn anh dừng một lát để nghỉ, nhưng anh một mực khăng khăng: Phải lên sớm thôi, ở đó có các cô, các cháu đang đợi!
Đánh giá kết quả Chương trình MTQG 1719 khu vực miền Trung - Tây Nguyên

Đánh giá kết quả Chương trình MTQG 1719 khu vực miền Trung - Tây Nguyên

Media - Ngọc Thu - Ngọc Chí - 1 giờ trước
Ngày 9/11, tại Tp. Pleiku, tỉnh Gia Lai, Ủy ban Dân tộc phối hợp với các ban, bộ, ngành Trung ương và các địa phương tổ chức Hội nghị đánh giá kết quả thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: Từ năm 2021 - 2025, gọi tắt là Chương trình MTQG 1719, khu vực miền Trung - Tây Nguyên và đề xuất nội dung Chương trình MTQG 1719 giai đoạn II từ năm 2026 - 2030.
Tổng công ty Điện lực miền Bắc: Cung cấp điện thương phẩm tháng 10/2024 đạt 8,43 tỷ kWh

Tổng công ty Điện lực miền Bắc: Cung cấp điện thương phẩm tháng 10/2024 đạt 8,43 tỷ kWh

Kinh tế - PV - 1 giờ trước
Tháng 10/2024, Tổng công ty Điện lực miền Bắc (EVNNPC) đã đảm bảo cung cấp điện ổn định phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, đáp ứng nhu cầu sinh hoạt của nhân dân 27 tỉnh phía Bắc.
Để đồng bào DTTS thực sự “an cư”- Nhìn từ Quảng Trị: Nỗ lực sắp xếp, ổn định dân cư (Bài 1)

Để đồng bào DTTS thực sự “an cư”- Nhìn từ Quảng Trị: Nỗ lực sắp xếp, ổn định dân cư (Bài 1)

Công tác Dân tộc - Khánh Ngân - 1 giờ trước
Trong những năm gần đây, việc sắp xếp, bố trí, ổn định dân cư ở những nơi cần thiết được tỉnh Quảng Trị triển khai bài bản, đúng tiến độ. Song điều trăn trở, vướng mắc nhất hiện nay, là sinh kế cho người dân sau tái định cư để ổn định cuộc sống lâu dài. Có như vậy người dân mới thực sự "an cư".
Đánh thức tiềm năng Phja Oắc - Phja Đén

Đánh thức tiềm năng Phja Oắc - Phja Đén

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển, ngày 13/11, có những thông tin đáng chú ý sau: Gần 1,7 triệu sản phẩm tranh tài truyền thông về "Rẻo cao hạnh phúc". Đánh thức tiềm năng Phja Oắc - Phja Đén . Thương nhớ màu chàm. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Bữa ăn phụ lành mạnh cho người bệnh đái tháo đường

Bữa ăn phụ lành mạnh cho người bệnh đái tháo đường

Sức khỏe - Minh Nhật - 1 giờ trước
Bổ sung thêm bữa phụ là điều mà rất nhiều bệnh nhân tiểu đường thực hiện. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách kiểm soát các loại thực phẩm trong chế độ ăn bữa phụ của mình. Vậy người bệnh đái tháo đường ăn gì cho bữa ăn phụt để không bị tăng đường huyết?
Chuyển đổi số ở vùng đồng bào DTTS và miền núi Quảng Ninh: Góp phần đạt mục tiêu mô hình mẫu toàn diện cấp tỉnh (Bài 2)

Chuyển đổi số ở vùng đồng bào DTTS và miền núi Quảng Ninh: Góp phần đạt mục tiêu mô hình mẫu toàn diện cấp tỉnh (Bài 2)

Khoa học - Công nghệ - Mỹ Dung - Hà Nhi - 1 giờ trước
Xác định là xu thế phát triển tất yếu, Quảng Ninh đã tập trung đẩy mạnh chuyển đổi số (CĐS) một cách toàn diện, hiệu quả. Chuyển đổi số không chỉ dừng lại ở các cấp, các ngành mà đang ngày càng lan tỏa rộng rãi tới từng bản, làng, thôn, xóm, từ miền núi cao đến hải đảo xa xôi, từng bước giúp người dân làm chủ công nghệ, thu hẹp khoảng cách số giữa khu vực nông thôn, miền núi với thành thị.
Thanh Hóa: Người có uy tín-Những

Thanh Hóa: Người có uy tín-Những "cánh chim đầu đàn" góp sức xây dựng quê hương

Công tác Dân tộc - Quỳnh Trâm - 1 giờ trước
Tại các địa phương vùng dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi tỉnh Thanh Hóa, Người có uy tín đang tiếp tục thể hiện vai trò là cầu nối giữa chính quyền và Nhân dân, làm tốt công tác tuyên truyền, vận động khuyến khích đồng bào chấp hành tốt các chính sách, pháp luật, đoàn kết xây dựng quê hương. Được chính quyền ghi nhận và quan tâm chăm lo đầy đủ chính sách, Nhân dân tôn trọng lắng nghe ý kiến, những Người có uy tín càng thể hiện vai trò “cánh chim đầu đàn” trong xây dựng và phát triển vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Họp báo thông tin về Chương trình Lễ hội PuTaLeng huyện Tam Đường lần thứ nhất

Họp báo thông tin về Chương trình Lễ hội PuTaLeng huyện Tam Đường lần thứ nhất

Tin tức - Hà Minh Hưng - 1 giờ trước
Sáng nay (14/11), UBND huyện Tam Đường tổ chức Họp báo thông tin về chương trình Lễ hội PuTaLeng huyện Tam Đường lần thứ nhất, năm 2024. Ông Vũ Xuân Thịnh, Phó Chủ tịch UBND huyện Tam Đường chủ trì buổi Họp báo.
Na Hang với công tác giảm thiểu tảo hôn trong vùng đồng bào DTTS

Na Hang với công tác giảm thiểu tảo hôn trong vùng đồng bào DTTS

Công tác Dân tộc - Huyền Khánh - 1 giờ trước
Tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống là những hủ tục hiện vẫn còn tồn tại, đặc biệt là ở vùng DTTS. Để ngăn ngừa, giảm thiểu tình trạng tảo hôn vùng đồng bào DTTS tại các xã vùng sâu, vùng xa, huyện Na Hang (tỉnh Tuyên Quang) đã triển khai nhiều giải pháp.