Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Bảo tồn kho tàng văn hóa đặc sắc của dân tộc Mảng tại huyện Nậm Nhùn (Lai Châu)

Thảo Khánh - 18:55, 22/12/2024

Dân tộc Mảng lưu giữ một kho tàng văn hóa truyền thống đa dạng và đặc sắc, phản ánh đậm nét đời sống văn hoá, tín ngưỡng. Thông qua chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và của tỉnh Lai Châu, nhiều nét văn hóa tốt đẹp của đồng bào Mảng đã, đang được phục dựng, bảo tồn và lan tỏa, qua đó góp phần ổn định và phát triển đời sống tinh thần cho người dân, thúc đẩy kinh tế - xã hội địa phương phát triển.

Đội văn nghệ bản Huổi Van biểu diễn tại chương trình tuyên truyền phục vụ công tác bảo tồn lễ hội "Mừng lúa mới" (Chi lê xã sả lảm mể) dân tộc Mảng, huyện Nậm Nhùn năm 2024
Đội văn nghệ bản Huổi Van biểu diễn tại chương trình tuyên truyền phục vụ công tác bảo tồn lễ hội "Mừng lúa mới" (Chi lê xã sả lảm mể) dân tộc Mảng, huyện Nậm Nhùn năm 2024

Dân tộc Mảng nằm trong 14 dân tộc có số dân dưới 10.000 người. Lai Châu là tỉnh có đông đảo người dân tộc Mảng sinh sống nhất, với hơn 6.000 người, sinh sống chủ yếu tại các huyện biên giới Nậm Nhùn, Sìn Hồ và Mường Tè.

Người Mảng có nền văn hóa rực rỡ với tiếng hát “Xoỏng” ngân vang, hòa quyện cùng âm thanh đàn một dây, khèn, sáo. Âm nhạc và điệu múa không chỉ để giải trí mà còn là linh hồn văn hóa, thể hiện tình yêu cuộc sống và sự gắn bó với đất mẹ.

Lễ hội Mừng lúa mới sau mỗi mùa thu hoạch, là dịp tri ân đất trời, thể hiện qua những bó lúa đẹp nhất được chọn làm lễ vật cùng lời khấn nguyện gửi đến thần linh.

Lễ hội được tổ chức sau mỗi mùa thu hoạch, là biểu tượng của tín ngưỡng nông nghiệp, nhằm tri ân đất trời và cầu mong mùa màng bội thu, như lời nhắc nhở về trách nhiệm gìn giữ và bảo vệ nguồn sống. 

Lễ vào nhà mới, diễn ra khi gia chủ hoàn thiện ngôi nhà mới có sự tham gia của cả cộng đồng, cùng dâng lễ vật như gạo, thịt và rượu lên các đấng bậc siêu nhiên, để cầu mong sự bảo hộ và bình an. Đây không chỉ là nghi thức tâm linh mà còn là dịp để bày tỏ lòng biết ơn với tổ tiên và thiên nhiên. 

Bảo tồn kho tàng văn hóa đặc sắc của dân tộc Mảng tại huyện Nậm Nhùn (Lai Châu) 1
Một tiết mục văn nghệ biểu diễn tại chương trình tuyên truyền phục vụ công tác bảo tồn lễ hội "Mừng lúa mới" (Chi lê xã sả lảm mể) dân tộc Mảng ở Bản Huổi Van, huyện Nậm Nhùn

Âm nhạc và nghệ thuật biểu diễn của người Mảng là sợi dây kết nối các thế hệ. Tiếng sáo dài hay còn gọi là "Lờ lầm"- một loại nhạc cụ độc đáo của đồng bào dân tộc Mảng và điệu múa truyền thống không chỉ là công cụ giải trí mà còn là linh hồn của văn hóa, thấm đẫm tình yêu cuộc sống và lòng biết ơn thiên nhiên. 

Phụ nữ Mảng nổi bật với tài đan lát tinh xảo, tạo ra những sản phẩm thủ công tinh xảo vừa hữu dụng vừa mang tính thẩm mỹ cao. Trang phục truyền thống, với họa tiết giản dị nhưng tinh tế, phản ánh vẻ đẹp mộc mạc và nhân văn.

Việc gìn giữ, bảo tồn Lễ hội “Mừng lúa mới” là một trong những hoạt động thuộc Dự án 9 "Đầu tư phát triển nhóm DTTS rất ít người và nhóm dân tộc còn nhiều khó khăn" (Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030).

Tại bản Huổi Van, xã Nậm Hàng, huyện Nậm Nhùn là nơi có đa số đồng bào Mảng sinh sống. Thời gian qua, địa phương đã tuyên truyền thông qua hình thức phát tờ rơi các thông tin về Lễ “Mừng lúa mới”, trưng bày hình ảnh có nội dung về quá trình chuẩn bị cho Lễ hội "Mừng lúa mới"; tiến trình Nghi lễ “Gọi hồn lúa”, để mang lúa về nhà; 

Những sản phẩm độc đáo làm từ mây tre của đồng bào dân tộc Mảng tại bản Huổi Van, xã Nậm Hàng
Những sản phẩm độc đáo làm từ mây tre của đồng bào dân tộc Mảng tại bản Huổi Van, xã Nậm Hàng

Ông Phường Văn Ơn,Trưởng ban Công tác Mặt trận bản Huổi Van, xã Nậm Hàng, huyện Nậm Nhùn, tỉnh Lai Châu, chia sẻ: Việc tổ chức Lễ "Mừng lúa mới" tùy theo khả năng của từng bản. Nếu như năm nào, vụ mùa đạt sản lượng cao thì làng tổ chức lễ quy mô lớn và ngược lại, mất mùa thì chỉ tổ chức nhỏ. Tuy nhiên, Lễ "Mừng lúa mới" đều có sự tham gia đóng góp của dân làng trong bản, thể hiện sự đoàn kết, gắn bó cộng đồng. Đây là hoạt động văn hoá rất ý nghĩa thể hiện truyền thống tốt đẹp của dân tộc và cần được tiếp tục gìn giữ phát huy và bảo tồn.

Ông Hà Văn Ruệ, Trưởng phòng Văn hoá và Thông tin huyện Nậm Nhùn, khẳng định: Thông qua chương trình giúp người dân tộc Mảng nói riêng và đồng bào DTTS trên địa bàn nói chung trang bị được các kiến thức về văn hoá truyền thống, giúp họ hiểu được ý nghĩa vai trò cũng như tầm quan trọng của Lễ hội “Mừng lúa mới”, từ đó ngày càng có ý thức trong việc gìn giữ, bảo tồn và phát huy giá trị văn hoá truyền thống tốt đẹp của dân tộc.

Lễ "Mừng lúa mới" được tổ chức với ý nghĩa tạ ơn ông bà, tổ tiên và các vị thần linh đã phù hộ, che chở cho cây trồng tốt tươi, không sâu bệnh phá hoại, chim, sóc, thú rừng phá, mùa màng mới được bội thu, cuộc sống ấm no, đầy đủ và hạnh phúc như khát vọng ngàn đời của các cư dân nông nghiệp khác. Lễ hội diễn ra sau khi đã thu hoạch, đây là một những nghi lễ nông nghiệp quan trọng của người Mảng vẫn được lưu giữ theo truyền thống của đồng bào dân tộc.

Hiện nay, mặc dù phải đối mặt với nhiều thách thức như giao thông cách trở, sự mai một ngôn ngữ và ảnh hưởng của văn hóa hiện đại, người Mảng vẫn kiên trì giữ gìn các giá trị truyền thống. Những phong tục, nghi lễ, tri thức dân gian được truyền qua các thế hệ, như nhịp cầu văn hóa kết nối quá khứ và tương lai, giúp bảo tồn văn hóa dân tộc Mảng.

Bản sắc văn hóa Mảng như bông hoa rừng giản dị nhưng kiêu hãnh giữa núi rừng Tây Bắc, xứng đáng được bảo vệ và phát huy. Đây không chỉ là tài sản của riêng dân tộc Mảng, mà còn là một phần di sản văn hóa quý báu của đất nước, góp phần làm rạng rỡ bức tranh nhiều sắc màu của cộng đồng 54 dân tộc Việt Nam.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Đồng bào Xơ Đăng làng Kon Teo Đăk Lấp chung tay sửa chữa lại nhà rông truyền thống

Đồng bào Xơ Đăng làng Kon Teo Đăk Lấp chung tay sửa chữa lại nhà rông truyền thống

Sau khi Báo Dân tộc và Phát triển có bài phản ánh “Người dân làng Kon Teo Đăk Lấp, xã Đăk Long, huyện Đăk Hà, tỉnh Kon Tum cũ (nay là xã Đăk Pxi, tỉnh Quảng Ngãi) không đồng thuận với chủ trương phá bỏ nhà rông truyền thống để xây phòng học”, thì việc xây dựng phòng học đã được dừng lại và nhà rông được giữ nguyên. Những ngày này, đồng bào Xơ Đăng nơi đây đang chung tay, góp sức sửa chữa lại nhà rông truyền thống cho khang trang hơn, để phục vụ các lễ hội truyền thống của làng.
Tin nổi bật trang chủ
Người Cơ Tu duy nhất biết đan mâm cơm ở Công Dồn

Người Cơ Tu duy nhất biết đan mâm cơm ở Công Dồn

Trong cơn mưa rừng Trường Sơn nặng hạt, gió lạnh cắt da, chúng tôi ghé vào một ngôi nhà ở thôn Công Dồn, xã Nam Giang (TP. Đà Nẵng) để tránh mưa. Bên bếp lửa đỏ rực, một người đàn ông Cơ Tu ngoài 60 tuổi với nước da trắng đang cặm cụi đan chiếc gùi. Đó là ông là Tơngôl Đa, người đã gắn bó cả đời với nghề đan lát thủ công truyền thống. Điều đặc biệt là cả thôn giờ chỉ còn duy nhất ông biết đan mâm cơm - vật dụng dùng trong lễ hội và cúng bái.
Công ty Điện lực Quảng Ngãi đáp ứng nhu cầu sử dụng điện cho người dân vùng biên tỉnh Ắt-ta-pư, nước bạn Lào

Công ty Điện lực Quảng Ngãi đáp ứng nhu cầu sử dụng điện cho người dân vùng biên tỉnh Ắt-ta-pư, nước bạn Lào

Tin tức - Ngọc Chí - 4 phút trước
Từ năm 2008, Công ty Điện lực Kon Tum (nay là Công ty Điện lực Quảng Ngãi) đã xây dựng mối quan hệ hợp tác mua bán điện với Chi nhánh Điện Ắt-ta-pư (Tổng công ty Điện lực Lào) qua Cửa khẩu quốc tế Bờ Y. Nếu giai đoạn đầu, sản lượng điện chỉ ở mức nhỏ, chủ yếu phục vụ sinh hoạt cho người dân huyện Phouvong, thì những năm gần đây, nhu cầu của phía bạn đã tăng trưởng mạnh mẽ.
Xã biên giới Tam Lư phấn đấu đến năm 2030 trở thành xã Nông thôn mới nâng cao

Xã biên giới Tam Lư phấn đấu đến năm 2030 trở thành xã Nông thôn mới nâng cao

Trang địa phương - Quỳnh Trâm - 1 giờ trước
Đảng bộ xã Tam Lư đặt mục tiêu đến năm 2030, thu nhập bình quân đầu người đạt 50 triệu đồng/năm và trở thành xã Nông thôn mới nâng cao.
Đắk Lắk hoàn thành chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát

Đắk Lắk hoàn thành chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát

Xã hội - Hoàng Thùy - 2 giờ trước
Cùng cả nước thực hiện phong trào thi đua xóa nhà tạm, nhà dột nát, đến nay, tỉnh Đắk Lắk đã hoàn thành việc xây mới, sửa chữa gần 9.000 căn nhà cho hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ gia đình người có công, thân nhân liệt sĩ.
Bồi dưỡng kiến thức dân tộc cho cán bộ, chiến sĩ BĐBP tỉnh Vĩnh Long

Bồi dưỡng kiến thức dân tộc cho cán bộ, chiến sĩ BĐBP tỉnh Vĩnh Long

Công tác Dân tộc - Tào Đạt - Sa Rây - 2 giờ trước
Từ ngày 18 - 23/8, Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh Vĩnh Long tổ chức lớp tập huấn bồi dưỡng kiến thức dân tộc năm 2025 cho cán bộ, chiến sĩ BĐBP tỉnh Vĩnh Long. Tham dự và giảng bài cho lớp tập huấn có bà Thạch Thị Thu Hà - Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh.
Thủ tướng: Chính phủ dưới sự lãnh đạo của Đảng, 80 năm hành trình vì nước, vì dân

Thủ tướng: Chính phủ dưới sự lãnh đạo của Đảng, 80 năm hành trình vì nước, vì dân

Thời sự - PV - 15:38, 20/08/2025
Sáng 20/8, Lễ kỷ niệm 80 năm thành lập Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (28/8/1945 - 28/8/2025) được long trọng tổ chức tại Hà Nội. Đây là lần đầu tiên Chính phủ tổ chức kỷ niệm ngày thành lập.
Nỗi lo từ những cây cầu treo dân sinh

Nỗi lo từ những cây cầu treo dân sinh

Để thuận tiện cho việc đi lại và vận chuyển nông sản, từ nhiều năm trước, người dân thôn Kon Vi Vàng, xã Đắk Kôi, tỉnh Quảng Ngãi đã tự làm một cây cầu treo dài hơn 50m vượt sông Đăk Snghé. Sau nhiều năm sử dụng, cây cầu treo đã xuống cấp nghiêm trọng, nhiều tấm ván mặt cầu đã bị mục nát. Mặc dù biết là không an toàn, nhưng người dân vẫn qua lại hằng ngày, bất chấp những cảnh báo của chính quyền về an toàn.
Gia Lai: Xây dựng xã biên giới Ia Púch vững mạnh toàn diện

Gia Lai: Xây dựng xã biên giới Ia Púch vững mạnh toàn diện

Tin tức - Ngọc Thu - 14:52, 20/08/2025
Là xã biên giới nằm ở phía Tây của tỉnh Gia Lai, Ia Púch có gần 8,8 km đường biên giới tiếp giáp với Vương quốc Campuchia. Thời gian qua, xã Ia Púch đã tập trung phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống Nhân dân, thực hiện đạt chỉ tiêu đã được tỉnh định hướng và cụ thể hóa trong Nghị quyết của Đại hội.
Đặc khu Thổ Châu đặt mục tiêu xây dựng phên giậu tiền tiêu vững vàng và bứt phá kinh tế biển

Đặc khu Thổ Châu đặt mục tiêu xây dựng phên giậu tiền tiêu vững vàng và bứt phá kinh tế biển

Tin tức - Tào Đạt - 14:42, 20/08/2025
Trong 2 ngày 19 và 20/8, Đảng bộ Đặc khu Thổ Châu (tỉnh An Giang) đã tổ chức Đại hội lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030. Đại tá Nguyễn Văn Ngành, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh dự và chỉ đạo Đại hội.
Thanh Hóa: Công bố khẩn cấp sạt lở bờ hữu suối Son đoạn qua bản Sa Ná

Thanh Hóa: Công bố khẩn cấp sạt lở bờ hữu suối Son đoạn qua bản Sa Ná

Tin tức - Quỳnh Trâm - 14:40, 20/08/2025
Cuộc sống của 78 hộ gia đình với 350 nhân khẩu bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi tình trạng sạt lở bờ hữu suối Son, đoạn qua bản Sa Ná, xã Na Mèo, tỉnh Thanh Hóa.
Gia Lai: Phát hiện 40.000 sản phẩm giả nhãn hiệu nổi tiếng

Gia Lai: Phát hiện 40.000 sản phẩm giả nhãn hiệu nổi tiếng

Pháp luật - T.Nhân - H.Trường - 14:22, 20/08/2025
Lực lượng chức năng tỉnh Gia Lai vừa phát hiện và xử lý vụ buôn bán hàng giả với hơn 40.000 sản phẩm tiêu dùng nhái nhiều nhãn hiệu nổi tiếng.
Phiên chợ 0 đồng ấm lòng đồng bào Xơ Đăng

Phiên chợ 0 đồng ấm lòng đồng bào Xơ Đăng

Xã hội - Ngọc Chí - 14:03, 20/08/2025
Sáng 20/8, UBND xã Tu Mơ Rông, tỉnh Quảng Ngãi tổ chức khánh thành Chợ trung tâm xã và Phiên chợ 0 đồng với nhiều phần quà tặng cho đồng bào Xơ Đăng. Đây là công trình được đầu tư từ nguồn vốn Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: Từ năm 2021 - 2025 (Chương trình MTQG 1719).