Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Bảo đảm quyền việc làm cho đồng bào DTTS: Tạo ra ngày càng nhiều cơ hội việc làm (Bài 1)

Cù Hương - Sỹ Hào - 09:47, 14/11/2023

Đảng, Nhà nước ta luôn tôn trọng, bảo vệ và bảo đảm quyền việc làm, theo hướng ưu tiên đầu tư, hỗ trợ, tạo cơ hội bình đẳng về việc làm cho lao động người DTTS. Việc thúc đẩy và thường xuyên thực hiện quyền lao động việc làm cho đồng bào DTTS đã cụ thể hóa quan điểm của Đảng “Các dân tộc bình đẳng, đoàn kết, tôn trọng, giúp nhau cùng phát triển”. Không chỉ bảo đảm về mặt pháp lý và thụ hưởng chính sách, đồng bào DTTS còn được khuyến khích, hỗ trợ khởi nghiệp để phát huy quyền việc làm của mình.

Trong hàng triệu lao động (LĐ) người DTTS trên cả nước, hiện mỗi LĐ làm mỗi ngành nghề khác nhau, đem lại thu nhập cho gia đình, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH) của địa phương. Sự đa dạng ngành nghề của LĐ người DTTS đã cụ thể hóa quy định tại Điều 35 của Hiến pháp 2013: “Công dân có quyền làm việc, lựa chọn nghề nghiệp, việc làm và nơi làm việc”.

Đồng bào Bru – Vân Kiều ở bản Hưng, xã Trọng Hóa, huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình với nghề đan lát mây tre.
Đồng bào Bru – Vân Kiều ở bản Hưng, xã Trọng Hóa, huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình với nghề đan lát mây tre.

Đa dạng việc làm

Theo kết quả điều tra thu thập thông tin thực trạng KT - XH 53 DTTS gần đây nhất, do Ủy ban Dân tộc và Tổng cục Thống kê thực hiện, cả nước có trên 3,6 triệu hộ đồng bào DTTS, chiếm 13,7% tổng số hộ của cả nước, trong đó khoảng 3,1 triệu hộ (tương đương 83,3%) sống ở khu vực nông thôn. Cũng theo kết quả điều tra này, dân số của 53 DTTS là 14,1 triệu người, chiếm 14,7% tổng dân số cả nước.

Cư trú chủ yếu ở khu vực nông thôn và nhờ hệ thống chính sách tập trung đầu tư, hỗ trợ cho khu vực nông thôn, vùng đồng bào DTTS và miền núi nên tỷ lệ dân số người DTTS trong độ tuổi LĐ có việc làm rất cao. Theo kết quả điều tra thu thập thông tin thực trạng KT - XH 53 DTTS, cả nước có gần 8 triệu LĐ người DTTS có việc làm, chiếm 82,1% tổng số người DTTS từ 15 tuổi trở lên.

Việc làm của lao động người DTTS cũng rất đa dạng. Theo kết quả điều tra, xét theo nghề nghiệp thì người DTTS ở vị trí “Nhà lãnh đạo” chiếm tỷ lệ 0,2% trong tổng số LĐ có việc làm từ 15 tuổi trở lên; làm “Chuyên môn kỹ thuật bậc cao” chiếm tỷ lệ 2,0%; làm “Chuyên môn kỹ thuật bậc trung” chiếm tỷ lệ 1,3%; làm “Nhân viên” chiếm tỷ lệ 0,5%; làm “Dịch vụ cá nhân, bảo vệ và bán hàng” chiếm tỷ lệ 5,3%; làm “Nghề trong nông, lâm, ngư nghiệp” chiếm tỷ lệ 9,9%; làm “Thợ thủ công và vận hành máy móc thiết bị” chiếm tỷ lệ 5,3%; làm “Nghề giản đơn” chiếm tỷ lệ 68,6%.

Còn xét theo cơ cấu, LĐ người DTTS đang làm việc ở tất cả khu vực kinh tế. Trong đó, LĐ người DTTS trong khu vực nông, lâm, ngư nghiệp chiếm tỷ lệ 73,3%; khu vực công nghiệp và xây dựng chiếm tỷ lệ 14,8%, khu vực dịch vụ chiếm tỷ lệ 11,9%.

Đồng bào dân tộc thiểu số nghèo ở vùng lòng hồ thủy điện Tuyên Quang được hỗ trợ cá giống để nuôi trồng thủy sản.
Đồng bào dân tộc thiểu số nghèo ở vùng lòng hồ thủy điện Tuyên Quang được hỗ trợ cá giống để nuôi trồng thủy sản.

Sự đa dạng ngành nghề của LĐ người DTTS cho thấy, việc bình đẳng trong việc làm và cơ hội việc làm ở Việt Nam, cụ thể hóa Điều 35 của Hiến pháp 2013: “Công dân có quyền làm việc, lựa chọn nghề nghiệp, việc làm và nơi làm việc” (khoản 1).

Theo TS. Phạm Thái Hưng - chuyên gia tư vấn độc lập về phát triển KT - XH vùng đồng bào DTTS và miền núi, tại khoản 3, Điều 35 của Hiến pháp 2013 quy định: “Nghiêm cấm phân biệt đối xử, cưỡng bức LĐ, sử dụng nhân công dưới độ tuổi LĐ tối thiểu” (khoản 3). Bộ luật Lao động và các quy định pháp luật hiện hành của Việt Nam cũng nghiêm cấm các biện pháp phân biệt đối xử trong sử dụng LĐ.

“Hệ thống pháp luật của Việt Nam không phân biệt đối xử, tạo nền tảng pháp lý bình đẳng cho tất cả LĐ, trong đó có LĐ người DTTS”, TS. Hưng khẳng định.

Tạo cơ hội được làm việc

Là chuyên gia độc lập giàu kinh nghiệm về phát triển KT - XH vùng đồng bào DTTS và miền núi, TS. Phạm Thái Hưng từng là thành viên Hội đồng tư vấn đánh giá nghiệm thu chính thức dự án cấp Bộ “Điều tra thực trạng sinh kế của người DTTS tái định cư các công trình thủy điện vùng DTTS và miền núi” của Ủy ban Dân tộc. 

Gần đây nhất (ngày 263/2023), ông cũng đã có những khuyến nghị liên quan đến lĩnh vực lao động - việc làm cho người DTTS tại Diễn đàn điều phối lần thức I “Thúc đẩy phát triển khu vực tư nhân, tạo cơ hội cho đồng bào DTTS 3 tỉnh: Hà Giang, Tuyên Quang và Yên Bái”, do Ủy ban Dân tộc phối hợp cùng Ngân hàng Phát triển châu Á tổ chức ở Yên Bái.

Phụ nữ ở xã Măng Cành, huyện Kon Plông, tỉnh Kon Tum tiếp cận vay vốn ngân hàng để phát triển sản xuất.
Phụ nữ ở xã Măng Cành, huyện Kon Plông, tỉnh Kon Tum tiếp cận vay vốn ngân hàng để phát triển sản xuất.

TS. Hưng cho rằng, bên cạnh xây dựng thể chế, tạo hành lang pháp lý để bảo đảm quyền việc làm cho đồng bào DTTS, các chính sách hiện hành có nhiều biện pháp để hỗ trợ dạy nghề, tạo việc làm cho LĐ người DTTS. Ví dụ, trong Chương trình MTQG phát triển KT - XH vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 – 2025, có Tiểu dự án 3 (Dự án 5) về phát triển giáo dục nghề nghiệp và giải quyết việc làm cho thanh niên vùng đồng bào DTTS và miền núi. Trong Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững có Dự án 4 về phát triển giáo dục nghề nghiệp, việc làm bền vững tại vùng nghèo, vùng khó khăn.

“Ngoài ra, Việt Nam còn có nhiều chính sách khác hỗ trợ LĐ người DTTS trong tiếp cận với các cơ hội học tập, nâng cao trình độ, đào tạo nghề… Nhiều chính sách có đối tượng hỗ trợ bao phủ tất cả các đối tượng người LĐ, riêng đối với LĐ người DTTS thì có mức hỗ trợ cao hơn về chi phí đào tạo, tiền ăn, tiền đi lại, tiền thuê nhà… Bên cạnh chính sách từ Trung ương, nhiều tỉnh có tỷ lệ đồng bào DTTS cao cũng ban hành những chính sách riêng để hỗ trợ dạy nghề, tạo việc làm cho LĐ người DTTS”, TS. Hưng cho biết.

Chính nhờ hệ thống chính sách đầu tư, hỗ trợ của Nhà nước, LĐ người DTTS càng có nhiều cơ hội hơn để tiếp cận việc làm, nâng cao thu nhập. Đơn cử như hộ Giàng A Tuấn, dân tộc Mông, ở xã La Pán Tẩn (Mù Cang Chải, Yên Bái) trước đây, thu nhập của gia đình anh chỉ trông chờ vào vụ lúa nương. Sau khi được hỗ trợ đào tạo nghề sửa chữa xe máy, anh mở cửa hàng tại nhà, gần đây anh còn học thêm nghề xây dựng trong chương trình đào tạo nghề ngắn hạn của huyện. Có tay nghề được đào tạo, việc làm thường xuyên nên mỗi ngày anh Tuấn có thu nhập 400 –500 nghìn đồng.

Trong một nghiên cứu của mình, TS. Đặng Công Cường (Trường Đại học Luật – Đại học Huế) cho rằng, bảo đảm quyền có việc làm của LĐ người DTTS là việc thực hiện trách nhiệm của Nhà nước, của xã hội nhằm tạo ra các điều kiện phù hợp để LĐ người DTTS có cơ hội tiếp cận, hưởng thụ quyền LĐ và việc làm của mình một cách bình đẳng, không bị phân biệt đối xử. 

Chính vì thế, Nhà nước không chỉ tạo ra hệ thống quy phạm bảo hộ LĐ mà còn phải chịu trách nhiệm xây dựng các chính sách, tạo ra các công cụ kinh tế, tiền đề cần thiết khác để thị trường LĐ ngày càng phát triển, khả năng khởi nghiệp, tự tạo việc làm của người LĐ thuận lợi, đáp ứng nhu cầu phát triển của xã hội.

Theo các chuyên gia, một trong những công cụ quan trọng của Nhà nước để giải quyết các vấn đề của xã hội nói chung và giải quyết việc làm nói riêng cho LĐ là chính sách. Chính sách giải quyết việc làm là những biện pháp của Nhà nước tác động tới xã hội nhằm giải quyết các vấn đề về việc làm như đào tạo nghề, khuyến khích người LĐ tự tạo việc làm, hỗ trợ tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước đầu tư phát triển sản xuất, kinh doanh để tạo việc làm cho người LĐ. Và hiện nay, các chính sách của Nhà nước luôn quan tâm, chú trọng tạo việc làm cho LĐ người DTTS.

Báo Dân tộc và Phát triển sẽ phản ánh nội dung này trong bài viết tiếp theo.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Khánh Hòa: Dành nhiều sự quan tâm chăm lo giáo dục miền núi

Khánh Hòa: Dành nhiều sự quan tâm chăm lo giáo dục miền núi

Những năm qua, tỉnh Khánh Hoà dành nhiều sự quan tâm cho giáo dục miền núi, đầu tư cơ sở hạ tầng, hỗ trợ học sinh có điều kiện ăn ở ổn định. Ngoài các chính sách theo quy định của Chính phủ, tỉnh Khánh Hòa thực hiện hỗ trợ chi phí từ khi học mẫu giáo đến tốt nghiệp đại học; hỗ trợ gạo, miễn, giảm học phí…; tặng quà, học bổng từ các tổ chức chính trị xã hội, cá nhân trong và ngoài tỉnh dành cho học sinh, sinh viên DTTS.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.