Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Bảo đảm quyền việc làm cho đồng bào DTTS: Tạo ra ngày càng nhiều cơ hội việc làm (Bài 1)

Sỹ Hào - 09:47, 14/11/2023

Đảng, Nhà nước ta luôn tôn trọng, bảo vệ và bảo đảm quyền việc làm, theo hướng ưu tiên đầu tư, hỗ trợ, tạo cơ hội bình đẳng về việc làm cho lao động người DTTS. Việc thúc đẩy và thường xuyên thực hiện quyền lao động việc làm cho đồng bào DTTS đã cụ thể hóa quan điểm của Đảng “Các dân tộc bình đẳng, đoàn kết, tôn trọng, giúp nhau cùng phát triển”. Không chỉ bảo đảm về mặt pháp lý và thụ hưởng chính sách, đồng bào DTTS còn được khuyến khích, hỗ trợ khởi nghiệp để phát huy quyền việc làm của mình.

Trong hàng triệu lao động (LĐ) người DTTS trên cả nước, hiện mỗi LĐ làm mỗi ngành nghề khác nhau, đem lại thu nhập cho gia đình, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH) của địa phương. Sự đa dạng ngành nghề của LĐ người DTTS đã cụ thể hóa quy định tại Điều 35 của Hiến pháp 2013: “Công dân có quyền làm việc, lựa chọn nghề nghiệp, việc làm và nơi làm việc”.

Đồng bào Bru – Vân Kiều ở bản Hưng, xã Trọng Hóa, huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình với nghề đan lát mây tre. (Nguồn ảnh: dangcongsan.vn)
Đồng bào Bru – Vân Kiều ở bản Hưng, xã Trọng Hóa, huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình với nghề đan lát mây tre. (Nguồn ảnh: dangcongsan.vn)

Đa dạng việc làm

Theo kết quả điều tra thu thập thông tin thực trạng KT - XH 53 DTTS gần đây nhất, do Ủy ban Dân tộc và Tổng cục Thống kê thực hiện, cả nước có trên 3,6 triệu hộ đồng bào DTTS, chiếm 13,7% tổng số hộ của cả nước, trong đó khoảng 3,1 triệu hộ (tương đương 83,3%) sống ở khu vực nông thôn. Cũng theo kết quả điều tra này, dân số của 53 DTTS là 14,1 triệu người, chiếm 14,7% tổng dân số cả nước.

Cư trú chủ yếu ở khu vực nông thôn và nhờ hệ thống chính sách tập trung đầu tư, hỗ trợ cho khu vực nông thôn, vùng đồng bào DTTS và miền núi nên tỷ lệ dân số người DTTS trong độ tuổi LĐ có việc làm rất cao. Theo kết quả điều tra thu thập thông tin thực trạng KT - XH 53 DTTS, cả nước có gần 8 triệu LĐ người DTTS có việc làm, chiếm 82,1% tổng số người DTTS từ 15 tuổi trở lên.

Việc làm của lao động người DTTS cũng rất đa dạng. Theo kết quả điều tra, xét theo nghề nghiệp thì người DTTS ở vị trí “Nhà lãnh đạo” chiếm tỷ lệ 0,2% trong tổng số LĐ có việc làm từ 15 tuổi trở lên; làm “Chuyên môn kỹ thuật bậc cao” chiếm tỷ lệ 2,0%; làm “Chuyên môn kỹ thuật bậc trung” chiếm tỷ lệ 1,3%; làm “Nhân viên” chiếm tỷ lệ 0,5%; làm “Dịch vụ cá nhân, bảo vệ và bán hàng” chiếm tỷ lệ 5,3%; làm “Nghề trong nông, lâm, ngư nghiệp” chiếm tỷ lệ 9,9%; làm “Thợ thủ công và vận hành máy móc thiết bị” chiếm tỷ lệ 5,3%; làm “Nghề giản đơn” chiếm tỷ lệ 68,6%.

Còn xét theo cơ cấu, LĐ người DTTS đang làm việc ở tất cả khu vực kinh tế. Trong đó, LĐ người DTTS trong khu vực nông, lâm, ngư nghiệp chiếm tỷ lệ 73,3%; khu vực công nghiệp và xây dựng chiếm tỷ lệ 14,8%, khu vực dịch vụ chiếm tỷ lệ 11,9%.

Đồng bào dân tộc thiểu số nghèo ở vùng lòng hồ thủy điện Tuyên Quang được hỗ trợ cá giống để nuôi trồng thủy sản. (Nguồn ảnh: dangcongsan.vn)
Đồng bào dân tộc thiểu số nghèo ở vùng lòng hồ thủy điện Tuyên Quang được hỗ trợ cá giống để nuôi trồng thủy sản. (Nguồn ảnh: dangcongsan.vn)

Sự đa dạng ngành nghề của LĐ người DTTS cho thấy, việc bình đẳng trong việc làm và cơ hội việc làm ở Việt Nam, cụ thể hóa Điều 35 của Hiến pháp 2013: “Công dân có quyền làm việc, lựa chọn nghề nghiệp, việc làm và nơi làm việc” (khoản 1).

Theo TS. Phạm Thái Hưng - chuyên gia tư vấn độc lập về phát triển KT - XH vùng đồng bào DTTS và miền núi, tại khoản 3, Điều 35 của Hiến pháp 2013 quy định: “Nghiêm cấm phân biệt đối xử, cưỡng bức LĐ, sử dụng nhân công dưới độ tuổi LĐ tối thiểu” (khoản 3). Bộ luật Lao động và các quy định pháp luật hiện hành của Việt Nam cũng nghiêm cấm các biện pháp phân biệt đối xử trong sử dụng LĐ.

“Hệ thống pháp luật của Việt Nam không phân biệt đối xử, tạo nền tảng pháp lý bình đẳng cho tất cả LĐ, trong đó có LĐ người DTTS”, TS. Hưng khẳng định.

Tạo cơ hội được làm việc

Là chuyên gia độc lập giàu kinh nghiệm về phát triển KT - XH vùng đồng bào DTTS và miền núi, TS. Phạm Thái Hưng từng là thành viên Hội đồng tư vấn đánh giá nghiệm thu chính thức dự án cấp Bộ “Điều tra thực trạng sinh kế của người DTTS tái định cư các công trình thủy điện vùng DTTS và miền núi” của Ủy ban Dân tộc. 

Gần đây nhất (ngày 263/2023), ông cũng đã có những khuyến nghị liên quan đến lĩnh vực lao động - việc làm cho người DTTS tại Diễn đàn điều phối lần thức I “Thúc đẩy phát triển khu vực tư nhân, tạo cơ hội cho đồng bào DTTS 3 tỉnh: Hà Giang, Tuyên Quang và Yên Bái”, do Ủy ban Dân tộc phối hợp cùng Ngân hàng Phát triển châu Á tổ chức ở Yên Bái.

Phụ nữ ở xã Măng Cành, huyện Kon Plông, tỉnh Kon Tum tiếp cận vay vốn ngân hàng để phát triển sản xuất. (Nguồn ảnh: dangcongsan.vn)
Phụ nữ ở xã Măng Cành, huyện Kon Plông, tỉnh Kon Tum tiếp cận vay vốn ngân hàng để phát triển sản xuất. (Nguồn ảnh: dangcongsan.vn)

TS. Hưng cho rằng, bên cạnh xây dựng thể chế, tạo hành lang pháp lý để bảo đảm quyền việc làm cho đồng bào DTTS, các chính sách hiện hành có nhiều biện pháp để hỗ trợ dạy nghề, tạo việc làm cho LĐ người DTTS. Ví dụ, trong Chương trình MTQG phát triển KT - XH vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 – 2025, có Tiểu dự án 3 (Dự án 5) về phát triển giáo dục nghề nghiệp và giải quyết việc làm cho thanh niên vùng đồng bào DTTS và miền núi. Trong Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững có Dự án 4 về phát triển giáo dục nghề nghiệp, việc làm bền vững tại vùng nghèo, vùng khó khăn.

“Ngoài ra, Việt Nam còn có nhiều chính sách khác hỗ trợ LĐ người DTTS trong tiếp cận với các cơ hội học tập, nâng cao trình độ, đào tạo nghề… Nhiều chính sách có đối tượng hỗ trợ bao phủ tất cả các đối tượng người LĐ, riêng đối với LĐ người DTTS thì có mức hỗ trợ cao hơn về chi phí đào tạo, tiền ăn, tiền đi lại, tiền thuê nhà… Bên cạnh chính sách từ Trung ương, nhiều tỉnh có tỷ lệ đồng bào DTTS cao cũng ban hành những chính sách riêng để hỗ trợ dạy nghề, tạo việc làm cho LĐ người DTTS”, TS. Hưng cho biết.

Chính nhờ hệ thống chính sách đầu tư, hỗ trợ của Nhà nước, LĐ người DTTS càng có nhiều cơ hội hơn để tiếp cận việc làm, nâng cao thu nhập. Đơn cử như hộ Giàng A Tuấn, dân tộc Mông, ở xã La Pán Tẩn (Mù Cang Chải, Yên Bái) trước đây, thu nhập của gia đình anh chỉ trông chờ vào vụ lúa nương. Sau khi được hỗ trợ đào tạo nghề sửa chữa xe máy, anh mở cửa hàng tại nhà, gần đây anh còn học thêm nghề xây dựng trong chương trình đào tạo nghề ngắn hạn của huyện. Có tay nghề được đào tạo, việc làm thường xuyên nên mỗi ngày anh Tuấn có thu nhập 400 –500 nghìn đồng.

Anh Giàng A Tuấn, dân tộc Mông, ở xã La Pán Tẩn, huyện Mù Cang Chải, tỉnh Yên Bái có thu nhập ổn định nhờ được đào tạo nghề, tạo cơ hội việc làm. (Nguồn ảnh: vov.vn)
Anh Giàng A Tuấn, dân tộc Mông, ở xã La Pán Tẩn, huyện Mù Cang Chải, tỉnh Yên Bái có thu nhập ổn định nhờ được đào tạo nghề, tạo cơ hội việc làm. (Nguồn ảnh: vov.vn)

Trong một nghiên cứu của mình, TS. Đặng Công Cường (Trường Đại học Luật – Đại học Huế) cho rằng, bảo đảm quyền có việc làm của LĐ người DTTS là việc thực hiện trách nhiệm của Nhà nước, của xã hội nhằm tạo ra các điều kiện phù hợp để LĐ người DTTS có cơ hội tiếp cận, hưởng thụ quyền LĐ và việc làm của mình một cách bình đẳng, không bị phân biệt đối xử. 

Chính vì thế, Nhà nước không chỉ tạo ra hệ thống quy phạm bảo hộ LĐ mà còn phải chịu trách nhiệm xây dựng các chính sách, tạo ra các công cụ kinh tế, tiền đề cần thiết khác để thị trường LĐ ngày càng phát triển, khả năng khởi nghiệp, tự tạo việc làm của người LĐ thuận lợi, đáp ứng nhu cầu phát triển của xã hội.

Theo các chuyên gia, một trong những công cụ quan trọng của Nhà nước để giải quyết các vấn đề của xã hội nói chung và giải quyết việc làm nói riêng cho LĐ là chính sách. Chính sách giải quyết việc làm là những biện pháp của Nhà nước tác động tới xã hội nhằm giải quyết các vấn đề về việc làm như đào tạo nghề, khuyến khích người LĐ tự tạo việc làm, hỗ trợ tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước đầu tư phát triển sản xuất, kinh doanh để tạo việc làm cho người LĐ. Và hiện nay, các chính sách của Nhà nước luôn quan tâm, chú trọng tạo việc làm cho LĐ người DTTS.

Báo Dân tộc và Phát triển sẽ phản ánh nội dung này trong bài viết tiếp theo.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Gia Lai với nỗ lực đánh thức tiềm năng, phát triển kinh tế vùng DTTS: Buôn làng khởi sắc (Bài 3)

Gia Lai với nỗ lực đánh thức tiềm năng, phát triển kinh tế vùng DTTS: Buôn làng khởi sắc (Bài 3)

Với những tiềm năng, lợi thế sẵn có và những quyết sách chỉ đạo đúng hướng, cùng với nguồn lực đang triển khai của Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-20230 (gọi tắt là Chương trình MTQG 1719) đã và đang tiếp tục đem lại những gam màu sáng cho cuộc sống của người dân vùng sâu, vùng xa của tỉnh.
Tin nổi bật trang chủ
Sơn Dương (Tuyên Quang): Tiếp thêm động lực cho người dân thoát nghèo bền vững

Sơn Dương (Tuyên Quang): Tiếp thêm động lực cho người dân thoát nghèo bền vững

Kinh tế - Việt Hà - 4 giờ trước
Nhờ thực hiện hiệu quả các chính sách hỗ trợ về vốn phát triển sản xuất, làm nhà ở, giải quyết việc làm... mà công tác giảm nghèo trên địa bàn huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang trong những năm gần đây đã đạt được những kết quả tích cực. Từ đó, góp phần cải thiện đời sống của hộ nghèo, hộ cận nghèo, kinh tế xã hội của huyện ngày càng phát triển.
Gia Lai với nỗ lực đánh thức tiềm năng, phát triển kinh tế vùng DTTS: Buôn làng khởi sắc (Bài 3)

Gia Lai với nỗ lực đánh thức tiềm năng, phát triển kinh tế vùng DTTS: Buôn làng khởi sắc (Bài 3)

Với những tiềm năng, lợi thế sẵn có và những quyết sách chỉ đạo đúng hướng, cùng với nguồn lực đang triển khai của Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-20230 (gọi tắt là Chương trình MTQG 1719) đã và đang tiếp tục đem lại những gam màu sáng cho cuộc sống của người dân vùng sâu, vùng xa của tỉnh.
Những quyết sách làm thay đổi vùng DTTS và miền núi ở Quảng Ninh: Ưu tiên nguồn lực để đồng bào DTTS thoát nghèo bền vững (Bài 3)

Những quyết sách làm thay đổi vùng DTTS và miền núi ở Quảng Ninh: Ưu tiên nguồn lực để đồng bào DTTS thoát nghèo bền vững (Bài 3)

Ngoài việc ban hành những chính sách đặc thù trong lĩnh vực giáo dục, chăm sóc sức khỏe Nhân dân, tỉnh Quảng Ninh cũng đã đưa ra những định hướng, chủ trương lớn trong lĩnh vực thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững vùng đồng bào DTTS và miền núi, biên giới, hải đảo. Những quyết sách quan trọng này đã và đang phát huy hiệu quả, từng bước hoàn thành việc thực hiện mục tiêu xuyên suốt mà tỉnh Quảng Ninh đặt ra là, xóa bỏ rào cản chênh lệch vùng miền, khoảng cách giàu nghèo và hướng đến phát triển bền vững.
Ngăn chặn hoạt động tôn giáo - tín ngưỡng trái phép ở Điện Biên: Gặp những người đã rũ bỏ được

Ngăn chặn hoạt động tôn giáo - tín ngưỡng trái phép ở Điện Biên: Gặp những người đã rũ bỏ được "gánh nặng" (Bài 2)

Được sự giúp đỡ của cán bộ Đội vận động quần chúng Đồn Biên phòng Mường Mươn, nhóm phóng viên chúng tôi tới bản Co Đứa, xã Na Sang gặp gia đình anh Tráng A Sùng và anh Tráng A Tùng, đây là những gia đình cuối cùng trong bản chính thức ký cam kết từ bỏ không tin theo đạo “Bà cô Dợ”...
Ổn định dân cư để phát triển bền vững: Nhu cầu cấp bách từ thực tế (Bài 1)

Ổn định dân cư để phát triển bền vững: Nhu cầu cấp bách từ thực tế (Bài 1)

LTS: Sắp xếp, bố trí ổn định dân cư, hạn chế di cư tự phát được xác định là nhiệm vụ vừa cấp bách, vừa lâu dài, đòi hỏi cả hệ thống chính trị đã vào cuộc để triển khai thực hiện. Đây cũng là một trong những nội dung và là giải pháp để thực hiện hiệu quả Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 – 2025 theo Quyết định số 1719/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ (Chương trình MTQG 1719).
Vấn đề - Sự kiện (Tuần 48): Xoá bỏ vấn nạn bạo lực gia đình ở vùng đồng bào DTTS – Còn nhiều gian nan!

Vấn đề - Sự kiện (Tuần 48): Xoá bỏ vấn nạn bạo lực gia đình ở vùng đồng bào DTTS – Còn nhiều gian nan!

Thưa quý vị, bạo lực gia đình trong cả nước, đặc biệt là ở vùng đồng bào DTTS là câu chuyện chưa bao giờ cũ. Vấn nạn này đang đẩy một bộ phận phụ nữ DTTS ngày càng trở nên bị tách biệt, tụt hậu trong bối cảnh xã hội phát triển như hiện nay. Chương trình Vấn đề sự kiện của Báo Dân tộc và Phát triển hôm nay sẽ bàn về: Xóa bỏ vấn nạn bạo lực gia đình ở vùng đồng bào DTTS - -Còn nhiều gian nan!
Già Rơ Lan Níp làm “dân vận khéo

Già Rơ Lan Níp làm “dân vận khéo" để xây dựng quê hương

Bằng kinh nghiệm, sự ảnh hưởng của mình, già làng, Người có uy tín Rơ Lan Níp, làng Nhao 1, xã Ia Kênh, TP. Pleiku (Gia Lai) không chỉ tuyên truyền, vận động người dân chấp hành chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, mà còn tích cực vận động người dân chung tay xây dựng thôn làng ngày càng sạch đẹp, văn minh, phát triển.
Kiên quyết đấu tranh với các tà đạo đội lốt tôn giáo

Kiên quyết đấu tranh với các tà đạo đội lốt tôn giáo

Sự xuất hiện những tà đạo đội lốt tôn giáo được lập ra với mục đích xâm phạm an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, gây chia rẽ khối đại đoàn kết, làm xáo trộn đời sống tín ngưỡng, tôn giáo ở một bộ phận Nhân dân. Chính vì vậy, các tầng lớp Nhân dân, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, cần nâng cao cảnh giác, cùng với lực lượng chức năng kiên quyết đấu tranh với các tà đạo đội lốt tôn giáo.
Gặp những Người có uy tín “miệng nói tay làm” ở Nhôn Mai

Gặp những Người có uy tín “miệng nói tay làm” ở Nhôn Mai

Công tác Dân tộc - An Yên - 19:23, 10/12/2023
Không chỉ nói điều hay, lẽ phải, thực hiện nghiêm túc chủ trương của Đảng và chấp hành pháp luật của nhà nước; những Người có uy tín ở xã Nhôn Mai, huyện Tương Dương, tỉnh Nghệ An còn là “đầu tàu” phát triển kinh tế giỏi ở địa phương, trở thành tấm gương sáng cho bà con dân bản học theo, làm theo.
Người có uy tín tiêu biểu ở La Ngan

Người có uy tín tiêu biểu ở La Ngan

Người có uy tín với cộng đồng - Đào Thọ- Nguyệt Anh - 19:17, 10/12/2023
Rời quân ngũ, nhưng phẩm chất kiên trung, gương mẫu, tiên phong… của người lính Cụ Hồ vẫn vẹn nguyên trong ông; để rồi, dù ở cương vị nào, người Cựu chiến binh dân tộc Khơ Mú vẫn luôn trăn trở, đau đáu với cuộc sống thường ngày của bà con dân bản. Ông là Moong Biên Phòng, Người có uy tín trong cộng đồng người Khơ Mú ở bản La Ngan, xã Chiêu Lưu, huyện Kỳ Sơn, tỉnh Nghệ An.
Đắk Lắk: Phát triển liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị, tiếp sức cho đồng bào DTTS vươn lên thoát nghèo bền vững

Đắk Lắk: Phát triển liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị, tiếp sức cho đồng bào DTTS vươn lên thoát nghèo bền vững

Thời gian qua, tỉnh Đắk Lắk đã chú trọng đầu tư cơ sở hạ tầng, đẩy mạnh các mô hình phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã (HTX) theo hướng liên kết sản xuất chuỗi giá trị. Qua đó tiếp sức cho người dân (đặc biệt là đồng bào DTTS) từng bước vươn lên thoát nghèo bền vững, góp phần quan trọng vào sự phát triển chung của địa phương.