Bản Vàng Pheo - Nơi có 3 đội văn nghệ cùng hoạt động

Đội văn nghệ của bản Vàng Pheo được thành lập và đi vào hoạt động từ năm 2004, lúc đầu chỉ có 1 đội với 10 thành viên, đến nay, bản Vàng Pheo có 3 đội văn nghệ với tổng số 35 thành viên, bao gồm cả nhạc công. Trong đó, Đội trẻ tuổi từ 18 - 30 tuổi, Đội trung tuổi từ 31 - 40 tuổi và Đội cao tuổi từ 50 tuổi trở lên.

Bà Mào Thị Ổn, Đội trưởng Đội văn nghệ cao tuổi chia sẻ, các nghệ sĩ "cây nhà lá vườn” đều yêu văn hóa, văn nghệ nên thường xuyên luyện tập những tiết mục mới và những bài xòe cổ xưa như: Điệu xòe “Phá xí”, nghĩa là xòe bốn phương với tốp múa bốn người; điệu xòe “Đổn hôn” tức là điệu xòe cổ có những bước tiến lùi; hay điệu xòe “Khắm khen” một điệu xòe cổ nắm tay cùng xòe. Những khi chuẩn bị có hội diễn thì các thành viên trong đội văn nghệ lại cùng nhau tụ hội về nhà văn hóa bản để ngân lên nhịp tính tẩu, nhịp trống xòe rộn rã, những bài dân ca Thái và hướng dẫn cho nhau từ dáng múa, từng bước đi sao cho đúng nhịp.

Không chỉ múa hay, hát giỏi, các thành viên trong Đội văn nghệ còn là những hướng dẫn viên du lịch, những đầu bếp cừ khôi trong chế biến những món ẩm thực của người Thái và giới thiệu với du khách như: pà pỉng tộp (cá nướng), khảu lam (cơm lam), nhứa mù khủa (thịt lợn hấp), nhứa giảng (thịt trâu hun khói)... được làm rất kỳ công từ khâu chọn thực phẩm, chế biến, ướp gia vị cho đến khi món ăn được bày ra bàn tiệc, khiến người ăn nhớ mãi không quên.

Để lưu giữ văn hóa của người Thái, các thành viên trong Đội văn nghệ của bản Vàng Pheo thường xuyên mặc trang phục truyền thống vào dịp lễ, tết, ngày hội của bản. Nam giới mặc bộ quần áo dệt từ thổ cẩm nhuộm màu đen, còn nữ giới nổi bật với bộ áo cóm và váy dài mầu đen đến mắt cá chân, bó sát người làm tôn lên eo thon, duyên dáng, thanh lịch cho người phụ nữ Thái.

Hàng năm, vào các dịp lễ, tết, hội của bản, của xã như: Lễ hội Nàng Han, Kin Lẩu Khẩu Mẩu, Kin Pang Then, Lễ hội gội đầu…, các thành viên của 3 đội văn nghệ chính là hạt nhân quan trọng trong cả phần lễ và phần hội. Các chị cùng hòa vào những bài múa khăn, múa nón, múa quạt hay những điệu xòe cổ làm say lòng du khách. Sau đó lại tay trong tay cùng hòa vào nhịp xòe đoàn kết, bên ánh lửa bập bùng như muốn níu giữ chân du khách.

Chị Mào Thị Niệm, Đội trưởng Đội văn nghệ trẻ tuổi chia sẻ: “Đội văn nghệ của chúng tôi mới được thành lập năm 2017 với 8 thành viên, nhưng chúng tôi có thể biểu diễn thành thạo 6 tiết mục múa, đánh đàn tính tẩu. Thỉnh thoảng, chúng tôi biểu diễn phục vụ nhu cầu thưởng thức văn nghệ của khách du lịch khi đến bản. Chúng tôi cũng truyền dạy múa cho các em nhỏ trong bản, mong các em giữ làn điệu truyền thống”.

Nói về các đội văn nghệ ở bản Vàng Pheo, bà Vi Thị Thanh Hoài, Phó Cục trưởng Cục Văn hóa cơ sở (Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch) nhận xét: “Đội văn nghệ ở bản Vàng Pheo chính là những hạt nhân quan trọng trong việc gìn giữ, lưu truyền bản sắc văn hóa của dân tộc Thái trắng nơi đây. Bởi ngoài các bài hát, điệu múa, bài then hay những câu ca dao, tục ngữ thì họ chính là những người thường xuyên truyền lại cho thế hệ trẻ cách chế biến những món ẩm thực, hay việc thêu may từng chiếc váy, áo cóm…”.

Nhờ có sự chung sức, đồng lòng của các thành viên trong Đội văn nghệ và người dân trong bản, nên bản sắc văn hóa của người Thái nơi đây luôn được bảo tồn, phát huy. Mỗi năm, bản Vàng Pheo đón trung bình trên 6.000 lượt du khách trong và ngoài nước đến tham quan tìm hiểu, trải nghiệm văn hóa Thái. Nhiều năm qua, bản Vàng Pheo luôn giữ vững danh hiệu bản văn hóa tiêu biểu và cũng là điểm sáng về du lịch cộng đồng của huyện Phong Thổ.