Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Ấn tượng Lễ Mát nhà của dân tộc Mường

Kim Anh - 12:18, 02/12/2021

Trong đời sống văn hóa tâm linh, tín ngưỡng dân gian phong phú, đồng bào Mường còn bảo tồn và thực hiện một phong tục truyền thống rất đặc sắc, đó là lễ mát nhà. Lễ Mát nhà có ý nghĩa mang lại sự may mắn, bình an...

Nghi lễ Mát nhà của đồng bào dân tộc Mường được tái hiện tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam
Nghi lễ Mát nhà của đồng bào dân tộc Mường được tái hiện tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam

Phong tục ngàn đời

Trong một dịp đến thăm Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội), chúng tôi có cơ hội được hòa mình vào “Không gian văn hóa Mường”, tham dự Lễ mát nhà truyền thống của đồng bào.

Đây là nghi lễ cúng tế được người Mường thực hiện để xua đuổi, hóa giải những điều xấu, cầu cho mọi người trong gia đình luôn luôn mạnh khỏe, may mắn; cầu cho mưa thuận gió hòa, cây trồng, vật nuôi phát triển tốt tươi.

Theo quan niệm của người Mường, Lễ mát nhà được tổ chức 2 - 3 lần trong năm, thường vào đầu năm và cuối năm. Ngày nay, tùy theo hoàn cảnh và điều kiện kinh tế của từng gia đình, mà tổ chức lễ cúng, bày biện sao cho phù hợp.

Mâm lễ cúng chuẩn bị đầy đủ các món ăn truyền thống của đồng bào Mường
Mâm lễ cúng chuẩn bị đầy đủ các món ăn truyền thống của đồng bào Mường

Chị Bùi Thị Huyền, dân tộc Mường, 24 tuổi, ở xã Phong Phú, huyện Tân Lạc (Hòa Bình)  hào hứng chia sẻ với du khách tại Làng Văn hóa về lễ hội đặc sắc của đồng bào mình. Chị kể, để thực hiện nghi lễ, bà con trong làng chuẩn bị những vật dụng, lễ vật như rượu, xôi, thịt lợn, gà, rau, quả đu đủ, hoa dâm bụt, trầu cau… Đặc biệt, trong mâm cỗ thực hiện lễ mát nhà phải có cá làm lễ vật. Bởi theo quan niệm, con cá sống ở dưới nước. Nước tượng trưng cho sự mát mẻ, nên trong nghi lễ này cá không thể thiếu.

Cùng chung tâm trạng háo hức, chị Bùi Thị Mơ, dân tộc Mường chia sẻ: "Gia đình tôi thường tổ chức Lễ mát nhà vào đầu năm mới. Trong Lễ mát nhà của người Mường, vai trò của thầy mo rất quan trọng. Thầy mo là cầu nối giữa thần linh với con người. Khi được gia chủ mời về làm lễ, thầy mo sẽ chuẩn bị các đồ vật cần thiết sử dụng trong nghi lễ gồm túi khót, quạt…”.

Đồ vật trong túi khót của thầy mo
Đồ vật trong túi khót của thầy mo

Khi lễ vật đã được bày biện đầy đủ trên các mâm cúng, để bắt đầu cho buổi Lễ mát nhà, đầu tiên thầy mo sẽ dâng cúng mâm thánh thư để lên trời, đi bốn phương tám hướng thỉnh mời các vị thần linh, các bậc siêu nhiên về chứng giám cho lễ.

Tiếp đến, thầy mo dùng nước vẩy mát quanh nhà. Sau khi đồ vật trong nhà đều được làm mát, thầy mo tiếp tục thực hiện nghi lễ buộc chỉ cổ tay, cầu phúc cho gia chủ và mọi người. Sợi chỉ đỏ được thầy mo đọc chú và buộc vào cổ tay, nam tay trái, nữ tay phải, giúp cho mọi người luôn gặp may mắn bình an, tai qua nạn khỏi, ấm no hạnh phúc...

Thầy mo thực hiện các nghi thức trong lễ Mát nhà
Thầy mo thực hiện các nghi thức trong Lễ Mát nhà

Giữ gìn, phát huy bản sắc 

Nghệ nhân, thầy mo Bùi Văn Minh (huyện Lạc Sơn, tỉnh Hòa Bình) cho biết, trong nghi Lễ Mát nhà, các câu mo, bài khấn thầy mo sẽ kể về sự tích người Mường, có các đấng bề trên chia đôi không gian thành trời và đất, sinh ra vạn vật, thời gian, sinh ra cái thiện - cái ác.

“Các câu mo trong Lễ Mát nhà đều phản ánh thế giới quan, kinh nghiệm sống, tri thức, đậm đặc đời sống tâm linh, tinh thần của người Mường. Người Mường có 5 làn điệu mo, trong tiếng Mường gọi là “Ò hoi”, “Dà đôông”, “Dà dê”, “Hâm mo” và “Hệu kệu”, dựa trên những từ ngữ đầu tiên trong bài mo đó để xin vía cho trẻ mới sinh, trừ tà ma cho người bệnh đau ốm, làm đám cưới, mừng nhà mới, làm mát nhà...”, thầy mo Bùi Văn Minh cho biết thêm.

Ông Đinh Ngọc Lương, Trưởng làng Mường tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam cho biết, làm mát nhà là 1 trong 23 nghi lễ truyền thống của người Mường. Trải qua bao thế hệ, đến nay nghi lễ vẫn được các thế hệ gìn giữ và lưu truyền, trở thành nét đẹp văn hóa của người Mường, mang tính nhân văn cao cả.

Thầy mo buộc sợi chỉ đỏ may mắn cho mọi người trong buổi lễ
Thầy mo buộc sợi chỉ đỏ may mắn cho mọi người trong buổi lễ

Là một trong những du khách được trải nghiệm những nét văn hóa dân tộc Mường, cũng như quan sát nghi lễ mát nhà, bà Nguyễn Thanh Bình (Hoàng Mai, Hà Nội) tỏ ra vô cùng hào hứng và thích thú với những nghi lễ của đồng bào Mường.

“Chứng kiến nghi lễ mát nhà của người Mường, đã giúp tôi có thêm nhiều trải nghiệm về văn hóa của đồng bào DTTS. Nghi lễ diễn ra trong khoảng thời gian hơn 1 giờ đồng hồ, được thầy mo buộc chỉ đỏ vào tay với hy vọng về sự may mắn, qua đó giúp tôi hiểu thêm hơn về nếp sống văn hóa tín ngưỡng nơi đây”, bà Bình nói.

Người Mường có nhiều nét văn hóa đặc sắc, từ lễ hội đến những phong tục tập quán, nếp ăn ở hàng ngày, tạo nên nét đặc trưng riêng biệt của dân tộc. Đối với mỗi người con dân tộc Mường, Lễ Mát nhà là một nét đặc trưng riêng biệt, mang lại sự bình yên, may mắn, tai qua nạn khỏi, ấm no hạnh phúc.

Video tái hiện nghi lễ Mát nhà:

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.