Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Phóng sự

Xứ Cùa, từ chiến khu đến vùng đất của sản vật

Khánh Ngân - 09:09, 11/01/2022

"Xứ Cùa" ngày nay không còn là vùng đất xa ngái, tách biệt với bên ngoài mà đang hội nhập trong dòng chảy hối hả của đời sống xã hội. Được thiên nhiên ban tặng cho đất đỏ, khí hậu đặc trưng và cùng với những đôi bàn tay cần mẫn, "Xứ Cùa" đã trở thành vùng đất của nhiều sản vật nức tiếng gần xa.

 “Xứ Cùa” là một thung lũng nhỏ nằm trên đỉnh Trường Sơn, đất đai phì nhiêu, khí hậu rất đặc trưng
“Xứ Cùa” là một thung lũng nhỏ nằm trên đỉnh Trường Sơn, đất đai phì nhiêu, khí hậu rất đặc trưng

Cuối năm, rong ruổi xứ Cùa

“Xứ Cùa” không phải là tên làng, cũng không phải là tên của 1 xã. Cùa là một vùng đất chung của hai xã Cam Chính và Cam Nghĩa (huyện Cam Lộ, tỉnh Quảng Trị). Cùa nằm biệt lập trong một thung lũng trên đỉnh Trường Sơn, có thổ nhưỡng và khí hậu đặc trưng riêng so với dải đất miền Trung đầy nắng và gió. Từng là chiến khu nổi tiếng trong hai cuộc kháng chiến cứu quốc, "Xứ Cùa" đã trở mình vươn lên mạnh mẽ.

Để vào được “xứ Cùa”, nhất định phải đi qua con đường nhựa quanh co uốn lượn dài 8-9 km, vượt đỉnh đèo Cùa. Từ chân đèo, ngược lên địa phận xã Cam (huyện Cam Lộ, tỉnh Quảng Trị) là một thử thách không nhỏ. Trong cuốn sách "Lịch sử Đảng bộ huyện cam Lộ" có viết: "Cùa đã in dấu chân của Vua Hàm Nghi, từ Kinh thành Huế đi ra Quảng Trị, Vua Hàm Nghi đã vượt đèo Cùa để vào “Xứ Cùa” lập căn cứ, phát triển phong trào Cần Vương. Cùa trở thành “kinh đô kháng chiến” thành Tân Sở để phòng bị cho kinh thành Huế khi thất thủ; nơi ghi dấu ấn lịch sử vị vua yêu nước trẻ tuổi Hàm Nghi ban Dụ Cần Vương hiệu triệu văn thân, sĩ phu yêu nước toàn quốc đứng lên phò vua đánh đuổi giặc Pháp xâm lược".

Chè Cùa không biết từ bao giờ đã trở thành món quà hạng sang cho những ai đến với vùng đất này
Chè Cùa không biết từ bao giờ đã trở thành món quà hạng sang cho những ai đến với vùng đất này

Trong kháng chiến chống đế quốc Mỹ cứu nước, quân địch cho xây dựng nơi đây thành khu tập trung, dồn dân lập ấp chiến lược để kìm kẹp, cai quản. Nhưng với tinh thần cách mạng kiên cường, nhân dân vùng Cùa đã nổi dậy diệt ác, phá kìm, tổ chức cuộc đồng khởi Cùa tháng 7/1964 thắng lợi.

Đổ đèo Cùa, một bình nguyên đất đỏ đã hiện ra trước mắt. Những tên đất, tên làng nghe thân thương: Cam Lộ Phường, Mai Đàn, Mai Lộc, Thượng Nghĩa, Quật Xá, Đồng Lai… Những xóm làng trập trùng, quanh co lúc ẩn, lúc hiện dưới làn khói sương cuối đông vẫn dùng dằng ở lại với xứ Cùa. Núi đồi nhấp nhô xen lẫn với suối khe mải miết chảy đêm ngày là những chấm phá của bức tranh thủy mặc của một vùng quê đặc biệt “xứ Cùa”.

Dong xe trên những con đường uốn lượn như một dải lụa mềm trong thung lũng Cùa, tất cả là thảm nhựa hoặc bê tông hóa sạch đẹp, giao thương hàng hóa thuận lợi làm cho miền đất giàu tiềm năng này thêm sức sống mới, gọi mời thu hút đầu tư và lập nghiệp. Toàn vùng Cùa có gần 2.000 ha cây cao su, đã thu hút được nhà máy chế biến mủ cao su đầu tư tại địa bàn, công suất 5.000 tấn sản phẩm/năm, bao tiêu sản phẩm cho nông dân. Đặc sản tiêu Cùa nổi tiếng với diện tích gần 300 ha, đã được doanh nghiệp đầu tư xây dựng thương hiệu tiêu Cùa đạt giải thưởng “Chất lượng quốc tế thế kỷ, hạng vàng”.

Chợ Cùa nhìn bên ngoài thì nhỏ, nhưng bên trong có đến hơn 300 hộ tham gia kinh doanh, các sản vật cũng từ đây tỏa đi muôn ngả
Chợ Cùa nhìn bên ngoài thì nhỏ, nhưng bên trong có đến hơn 300 hộ tham gia kinh doanh, các sản vật cũng từ đây tỏa đi muôn phương
Gà Cùa vẫn giữ được tập quán tự nhiên, ngủ trên cây vào buổi đêm
Gà Cùa vẫn giữ được tập quán tự nhiên, ngủ trên cây vào buổi đêm

Gà Cùa “ngày ăn mối, tối ngủ cây” thịt săn chắc và thơm ngon nổi tiếng. Tương truyền, khi đoàn của vua Hàm Nghi ra đến Tân Sở, dân làng dâng lên vua và các quan trong đoàn tùy tùng món ăn của địa phương là gà Cùa hấp và gà hầm cháo hạt sen. Ai ăn cũng khen ngon. 

Trong những ngày kháng chiến gian khổ ấy, vua Hàm Nghi luôn nhắc các vị đại thần sau này khi nước nhà bình yên hãy nhớ nuôi gà Cùa thành sản vật của tổ tiên. Mô hình nuôi gà Cùa đã được hình thành hợp tác xã, để hỗ trợ người nông dân, chính quyền địa phương đã đầu tư xây dựng thương hiệu theo chuỗi giá trị sản phẩm OCOP để quảng bá sản vật, giúp đồng bào phát triển kinh tế.

Nổi tiếng gần xa bởi chất lượng thơm ngon cũng như tuổi thọ, từ lâu những vườn chè cổ thụ trên 100 năm đã trở thành niềm tự hào của người dân xứ Cùa. Cây chè cổ thụ không chỉ có giá trị kinh tế mà còn mang cốt cách, bản lĩnh của một vùng quê từ thuở khai thiên lập địa. Giống chè cổ thụ có lá nhỏ, khi nấu sẽ có nhiều vị ở trong đó. Mới uống vào có vị đắng, chát nhưng khi nuốt xong thì lưu lại vị ngọt, thơm trong khoang miệng. Lá chè khi nấu đến nước thứ 2, thứ 3 vẫn thơm tròn vị. Chè Cùa trở thành món quà hạng sang nhưng lại không thể thiếu mỗi lần ai đó đến với “Xứ Cùa”.

Đặc biệt, cao chè vằng là sản phẩm OCOP 4 sao của tỉnh Quảng Trị, cũng được sản xuất theo chuỗi tại “xứ Cùa”. Trồng cây chè vằng (nguyên liệu sản xuất cao chè vằng) đang trở thành cây làm giàu cho đồng bào ở Cùa.

Vườn hồ tiêu của ông Trần Văn Khánh ở thôn Hoàn Cát, xã Cam Nghĩa (Cam Lộ) rộng hơn 2.000 m2, trồng 300 gốc tiêu. Từ khi sản phẩm tiêu Cùa có thương hiệu riêng trên thị trường, giá tiêu những năm gần đây luôn ổn định từ 200-230 nghìn đồng/kg tiêu khô, giúp cho gia đình ông thu về từ 100-150 triệu đồng mỗi năm. Cây hồ tiêu ở vùng Cùa đã được bạn bè trong nước và thế giới chấp nhận và đánh giá rất cao. Từ đây đã mở ra một cánh cửa mới, để sản phẩm tiêu Quảng Trị tiếp cận được với thị trường châu Âu và châu Mỹ, giúp nâng cấp giá trị của cây tiêu.

Thiên nhiên đã ưu đãi cho đất đai phì nhiêu, khí hậu đặc trưng, đồng bào các dân tộc lại cần mẫn kiên cường, “xứ Cùa” đang tiếp tục vươn mình trở nên giàu có. 

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Tìm lại vẻ đẹp Trung thu xưa tại miền Tây sông nước

Tìm lại vẻ đẹp Trung thu xưa tại miền Tây sông nước

Trong khi có nhiều cách đón Trung thu hiện đại, một số gia đình trẻ miền Tây Nam Bộ lại chọn dành nhiều ngày để tái hiện mùa trăng xưa, để gợi nhớ những ký ức đẹp.
Tin nổi bật trang chủ
Bền Chí Thịnh với ước mơ nâng tầm giá trị sản phẩm dược liệu

Bền Chí Thịnh với ước mơ nâng tầm giá trị sản phẩm dược liệu

Tốt nghiệp đại học, nhưng anh Bền Chí Thịnh (dân tộc Xơ Đăng), ở phường Kon Tum, tỉnh Quảng Ngãi lại chọn cho mình một hướng đi riêng, đó là trở về quê hương khởi nghiệp và hiện thực hóa ước mơ nâng tầm giá trị các sản phẩm dược liệu của địa phương. Sau nhiều năm gây dựng, hiện anh là Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Cổ phần Kora Group, với doanh thu hằng tháng 500 - 800 triệu đồng.
“Hoạt động của chính quyền xã đòi hỏi phải gần dân hơn, sát dân hơn”

“Hoạt động của chính quyền xã đòi hỏi phải gần dân hơn, sát dân hơn”

Trang địa phương - Mỹ Dung - 19:05, 18/09/2025
Đó là nhấn mạnh của Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh trong chuyến kiếm tra tình hình hoạt động bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp và kết quả phát triển kinh tế - xã hội tại hai xã vùng cao Lục Hồn và Hoành Mô (tỉnh Quảng Ninh) ngày 18/9.
Ông Hồ Thanh Thủy được chỉ định giữ chức Phó Bí thư Tỉnh ủy Cà Mau

Ông Hồ Thanh Thủy được chỉ định giữ chức Phó Bí thư Tỉnh ủy Cà Mau

Thời sự - Tào Đạt - 19:04, 18/09/2025
Quyết định của Ban Bí thư Trung ương Đảng chuẩn y ông Hồ Thanh Thủy, Trưởng ban Tổ chức Tỉnh ủy chỉ định giữ chức Phó Bí thư Tỉnh ủy Cà Mau.
Lâm Đồng: Triển khai mô hình văn hóa truyền thống gắn với phát triển du lịch

Lâm Đồng: Triển khai mô hình văn hóa truyền thống gắn với phát triển du lịch

Tin tức - Nguyễn Hoàn - 18:10, 18/09/2025
Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Lâm Đồng vừa ban hành kế hoạch xây dựng mô hình sinh hoạt văn hóa truyền thống gắn với phát triển du lịch của đồng bào dân tộc thiểu số tại các xã trong tỉnh. Từ tháng 9 đến 12/2025, mô hình sẽ được triển khai tại các xã Lạc Dương, Bảo Lâm 3 và Đạ Tẻh 3.
Hơn 300 cán bộ Hải Phòng sẽ đi làm việc hàng ngày bằng tàu hỏa

Hơn 300 cán bộ Hải Phòng sẽ đi làm việc hàng ngày bằng tàu hỏa

Tin tức - Minh Nhật - 18:06, 18/09/2025
Từ ngày 22/9, khoảng 300 viên chức, người lao động, cán bộ, công chức Hải Phòng sẽ đi làm bằng tàu hỏa.
Chính sách đối với 5 nhóm đối tượng chịu sự tác động do sắp xếp tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính các cấp

Chính sách đối với 5 nhóm đối tượng chịu sự tác động do sắp xếp tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính các cấp

Thời sự - PV - 18:03, 18/09/2025
Ngày 17/9/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 07/2025/NQ-CP, có hiệu lực thi hành kể từ ngày 17/9/2025 về chính sách, chế độ đối với đối tượng chịu sự tác động do thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính các cấp theo Kết luận số 183-KL/TW ngày 1/8/2025 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư.
Rực rỡ sắc đỏ cờ Tổ quốc ở xã vùng cao Ngọk Réo

Rực rỡ sắc đỏ cờ Tổ quốc ở xã vùng cao Ngọk Réo

Cùng với cả nước kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, Đảng bộ xã Ngọk Réo, tỉnh Quảng Ngãi đã phát động nhiều phong trào thi đua yêu nước. Trong đó, công trình “Đường cờ Tổ quốc” do Đoàn Thanh niên xã thực hiện đã tạo nên sức lan tỏa mạnh mẽ trong cán bộ, đảng viên và đồng bào DTTS nơi đây. Hơn 100 lá cờ Tổ quốc rực rỡ trên trục đường chính dẫn vào trung tâm xã không chỉ tạo điểm nhấn cho cảnh quan khu dân cư Nông thôn mới vùng đồng bào DTTS, mà còn thể hiện niềm tự hào, khát vọng vươn lên của vùng đất còn nhiều khó khăn.
Định hình vai trò lực lượng khuyến nông trong mô hình chính quyền địa phương 2 cấp

Định hình vai trò lực lượng khuyến nông trong mô hình chính quyền địa phương 2 cấp

Khoa học - Công nghệ - Hoàng Minh - 17:59, 18/09/2025
Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp cùng UBND tỉnh An Giang vừa tổ chức Hội nghị đánh giá hiệu quả hoạt động khuyến nông, khuyến nông cộng đồng trong thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp tại các tỉnh vùng Đồng bằng sông Cửu Long.
Quảng Ninh hướng tới sản phẩm du lịch độc bản

Quảng Ninh hướng tới sản phẩm du lịch độc bản

Du lịch - Mỹ Dung - 17:53, 18/09/2025
Nhằm hiện thực hóa mục tiêu bảo tồn và phát huy giá trị của hai Di sản thế giới là Vịnh Hạ Long và Khu di tích danh thắng Yên Tử, ngày 18/9, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Quảng Ninh đã phối hợp cùng Công ty CP Phát triển Tùng Lâm tổ chức chương trình tọa đàm du lịch với chủ đề "Một hành trình - Hai di sản".
Sơn La: Lan tỏa nét đẹp văn hóa dân tộc Thái cho thế hệ trẻ

Sơn La: Lan tỏa nét đẹp văn hóa dân tộc Thái cho thế hệ trẻ

Trang địa phương - Minh Nhật - 17:51, 18/09/2025
Bảo tàng và Thư viện tỉnh Sơn La vừa qua đã tổ chức hoạt động giáo dục trải nghiệm với chủ đề “Văn hóa dân tộc Thái ở Sơn La”, nhằm quảng bá, giới thiệu giá trị văn hóa truyền thống dân tộc Thái tỉnh Sơn La đến đông đảo công chúng, đặc biệt là thế hệ trẻ.
Lào Cai: Sớm có giải pháp bảo đảm an toàn cho các hộ dân thôn Lồ Cố Chin

Lào Cai: Sớm có giải pháp bảo đảm an toàn cho các hộ dân thôn Lồ Cố Chin

Xã hội - Trọng Bảo - 17:47, 18/09/2025
Thời gian gần đây, hàng chục hộ dân ở thôn Lồ Cố Chin, xã Pha Long, tỉnh Lào Cai luôn sống trong sự bất an khi ngọn núi phía sau thôn xuất hiện vết nứt lớn có nguy cơ sạt lở bất cứ lúc nào.
Lan tỏa kiến thức, tình yêu của giới trẻ với biển đảo quê hương

Lan tỏa kiến thức, tình yêu của giới trẻ với biển đảo quê hương

Giáo dục - Minh Thế - 17:37, 18/09/2025
Ngày 18/9, Trung tâm Đào tạo và Bồi dưỡng Nghiệp vụ Cảnh sát biển phối hợp với UBND xã Bình Minh, Hà Nội và các trường trung học cơ sở trên địa bàn đã tổ chức thành công cuộc thi ý nghĩa mang tên “Em yêu biển, đảo quê hương”.