Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Xóm trưởng Đồi Chè và giống chuối Nam Mỹ

An Yên - 04:10, 23/11/2023

Bén duyên từ năm 2021, giống chuối có cái tên rất “Tây”-chuối Nam Mỹ, đã có mặt ở những bản làng tít tắp của huyện miền núi Tân Kỳ (Nghệ An). Chuối Tây nhưng hợp với nắng gió vùng Trung Bộ, lại thu về tiền tỷ mỗi năm thì lạ quá, bất ngờ quá. Một trong những người tiên phong “thuần hóa” giống chuối Tây ấy là Xóm trưởng người dân tộc Thổ Trương Văn Chất. Rồi cũng chính ông Chất, đã vận động bà con chuyển đổi cây trồng kém hiệu quả sang trồng chuối Tây để đổi đời.

Vườn chuối bạt ngàn, mướt xanh của xóm trưởng người Thổ Trương Văn Chất
Vườn chuối bạt ngàn, mướt xanh của xóm trưởng người Thổ Trương Văn Chất

Tiên phong với cây chuối ngoại

Một trong những lão nông tiên phòng với giống chuối Nam Mỹ ở Giai Xuân là ông Trương Văn Chất – Xóm trưởng Đồi Chè. Ông Chất tâm sự: Những hơn 2ha chuối mà. Công việc mỗi ngày từ tưới cây, tỉa lá, thu hoạch, vun xới cây con, chăm sóc cây bị bệnh… cứ thế cuốn tôi. Có lúc tưởng không đủ sức đấy.

Rồi ông Chất vẽ ra trong khoảng không về những năm tháng khai hoang, phục hóa, chuyển đổi cây trồng: Năm 2021, ông cùng bà con đi tham quan mô hình trồng chuối Nam Mỹ ở xã Đồng Văn (Tân Kỳ). Thấy họ còn trồng được chuối trên đồi, trong khi nhà mình đất rộng, đất thấp hơn, thì chắc cũng trồng được. Vậy là mạnh dạn đưa vài chục cây về trồng trước cửa, chăm sóc thấy tốt.

Sau đấy thì sao? – chúng tôi sốt ruột hỏi: Cả gia đình 3 tháng trời liên tục vừa cải tạo lại đất, vừa làm hệ thống tưới với độ dài 300m dẫn từ khe xuống, vừa tiến hành đào hố, liên hệ nhận giống… Công việc mạo hiểm nhất là khi đặt những mầm chuối non nớt (chuối cấy bằng phôi) xuống mảnh đất Giai Xuân, thì cũng lúc mùa hè tới.

Vườn chuối lúc lỉu sau những tháng ngày cần mẫn
Vườn chuối lúc lỉu sau những tháng ngày cần mẫn

Rồi ông Chất kể tiếp: Thời điểm mùa hè, trời nắng bao nhiêu, lòng tôi nóng bấy nhiêu. Tôi nằm ngủ lòng như lửa đốt lo chuối chết héo, sợ bao công sức đi tong. Giống chuối Nam Mỹ là giống chuối nhập khẩu, giá đắt đỏ, 2000 đồng một cây. Những ngày nắng nóng, oi bức, có khi 12 giờ đêm tôi còn bật dậy tưới cho chuối hàng tiếng đồng hồ để cây có sức trụ vào lúc trời nắng. Rồi sáng ra lại tưới thêm đợt nữa.

Rồi thì trời cũng không phụ. 2ha lứa chuối đầu tiên đã cho thu hoạch khả quan. Mỗi lần thu hoạch được 2 tấn, cũng đã thu được 3-4 lần như vậy rồi. Buồng chuối lớn nhất khiến cả bản trầm trồ khi có 16 nải, nặng 55 kg, bán với giá 5.000 đồng/kg, cả buồng chuối thu về 275.000 đồng, cầm tiền chuối mà cả nhà rưng rưng lệ. Mỗi năm, từ 2ha chuối cũng đã cho gia đình ngót 1 tỷ đồng tiền quả.

Gia đình lại bàn nhau mở rộng diện tích, vì làm ăn lớn cần có diện tích lớn mới bõ công đầu tư. Vậy là ông Chất mở rộng thêm 1ha nữa, nhưng quá trình trồng cũng lại gặp dịp hè nắng nóng. “Vừa chăm chuối lứa đầu, vừa chăm “con mọn” lứa 2, nhà chỉ có hai vợ chồng và 2 đứa con trai cứ ngoài vườn cả ngày. Cũng may, trồng lứa 2 bây giờ tôi đã có kinh nghiệm hơn, nhưng năm nay cũng rất nắng, chăm sóc rất vất vả”, ông Chất kể.

Ông Chất đầu tư hệ thống tưới tự động
Ông Chất đầu tư hệ thống tưới tự động

Càng nói chuyện với người đàn ông dân tộc Thổ, chúng tôi càng lúc càng ngỡ ngàng. Ông nói về việc trồng chuối chẳng khác gì chuyên gia. “Trước tôi làm đúng theo yêu cầu kỹ thuật của công ty về bón phân, chăm sóc cho chuối. Nhưng dần dần vừa ứng dụng kỹ thuật, vừa nghe ngóng thời tiết, xem xét cách chữa bệnh cho cây bằng thảo dược, tôi mày mò bón thêm vào mỗi gốc chuối 1 bát vôi. Tôi nuôi gà để lấy thêm phân, trộn vôi và phân gà cho xuống hố, tưới đẫm nước rồi khỏa lớp đất mỏng lên, sau đó, đặt gốc chuối xuống. Nhờ vậy, chuối không bị nấm bệnh”, ông Chất cho biết. Ông cũng cho rằng, nếu trồng theo quy trình của công ty có lúc chưa ổn, vì đầu tư đắt đỏ và bón nhiều phân quá làm cho chuối hay nhiễm bệnh.

Chuối già Nam Mỹ có tên khoa học là Cavendish Banana. Cây có nguồn gốc tại Nam Mỹ. Cây đạt chuẩn từ 4 - 6 lá, năng suất đạt từ 30 - 40kg/cây và có thể lên đến 50kg khi thu hoạch. Chiều cao cây trên 3m, mỗi buồng có trên 10 nải, vỏ quả nhẵn mịn, thịt quả rắn, vị ngọt. Thời gian cho quả chỉ sau khoảng 12 tháng trồng. Đây là giống chuối cấy mô có ưu điểm kháng bệnh cao, khả năng sinh trưởng nhanh, không kén đất và có thể trồng trên nhiều nơi khác nhau như vùng đồi núi, đồng bằng, vườn nhà…

“Điểm tựa” của đồng bào Thổ

Từ khi giống chuối ngoại du nhập vào, sản phẩm trở thành hàng hóa xuất khẩu, người dân xã Giai Xuân vui mừng cỡ nào. Thấy hiệu quả của cây chuối từ mô hình của ông Trương Văn Chất, đến nay, nhà bà Cao Thị Hiền ở xóm Nước Xanh trong xã, cũng là một hộ đồng bào Thổ ở xã Giai Xuân đã quyết định học theo ông để trồng loại chuối này với diện tích 1,2ha. Bà Xuân tâm sự: Thời gian đầu, bác Xuân hướng dẫn nhà tôi rất nhiều. Cây chuối nhà tôi đang phát triển tốt và bắt đầu cho quả. Tôi hi vọng đây sẽ là cây đổi đời của gia đình.

Xã Giai Xuân huyện Tân Kỳ (Nghệ An) từng là vùng “đất khó” vì giao thông cách trở, địa bàn xa ngái. Hàng chục năm trước, cũng chính ông Chất đã tiên phong đưa cây mía vào trồng trên đồi để bà con dân bản học theo. 

Ấy là năm 1994, những diện tích ngô kém hiệu quả đã được thay thế bằng cây mía trên đất đồi. Thấy hiệu quả từ cây trồng, bà con trong xóm cũng dần dần chuyển đổi những diện tích trồng màu kém hiệu quả sang trồng mía, mía được nhà máy trên địa bàn thu mua nên bà con có thu nhập. Cũng chính ông Chất, đã vận động bà con chuyển đổi đưa mía đồi xuống ruộng, thâm canh cho hiệu quả lên đến 80 tấn/ha.

Mô hình chuối Nam Mỹ của ông Chât đang trở thành điểm học tập của người dân xã Giai Xuân
Mô hình chuối Nam Mỹ của ông Chất đang trở thành điểm học tập của người dân xã Giai Xuân

Cùng với việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng, Xóm trưởng Trương Văn Chất còn vận động bà con đồng bào Thổ ở xóm Đồi Chè xây dựng nông thôn mới để bản làng khang trang, sạch đẹp.

Ông kêu gọi người dân trong xóm hiến hàng ngàn mét vuông đất, tường rào mở đường xây dựng nông thôn mới, đường nội đồng, tích cực chuyển đổi ruộng đất, đảm bảo cho xe tải, xe ô tô đi lại thuận lợi trên đồng, trong xóm. Ông cùng cấp ủy, chính quyền và các đoàn thể vận động nhân dân xây dựng nhà văn hóa, mua bộ cồng chiêng, khơi dậy phong trào văn hóa, văn nghệ đặc sắc của đồng bào Thổ. Cùng với sự vận động của ông Chất, người dân xóm Đồi Chè đã xóa bỏ những hủ tục lạc hậu, như ăn uống linh đình trong các dịp ma chay, tục thách cưới, để người mất lâu ngày trong nhà, giảm tỷ lệ sinh con thứ 3…

Chuối Nam Mỹ được trồng từ nuôi cấy mô nên khả năng kháng bệnh cao và sinh trưởng tốt
Chuối Nam Mỹ được trồng từ nuôi cấy mô nên khả năng kháng bệnh cao và sinh trưởng tốt

Nói về người Xóm trưởng Trương Văn Chất, ông Vũ Ngọc Sơn, Chủ tịch UBND xã Giai Xuân tự hào: Đó là một trong những Người có uy tín ở xóm Đồi Chè, đã đóng góp rất lớn trong việc lan tỏa các phong trào phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội tại địa phương hàng chục năm qua và luôn nhận được sự yêu mến, kính phục của người dân cũng như chính quyền. Ông luôn đi đầu trong làm ăn kinh tế và hướng dẫn Nhân dân, tạo động lực, thay đổi cách nghĩ, cách làm cho người dân.

Được biết, chuối Nam Mỹ đã được huyện Tân Kỳ xây dựng thành sản phẩm OCOP 3 sao và đang có kế hoạch thu hút vốn đầu tư xây dựng nhà máy sơ chế trên địa bàn để xuất khẩu đi các nước. Đó là thông tin đầy hứa hẹn để người dân xã Giai Xuân cũng như một số xã khác như Đồng Văn, Tân Hợp… yên tâm với đầu ra sản phẩm chuối của mình. 

Chẳng thế mà ông Phạm Hồng Sơn, Phó Chủ tịch UBND huyện Tân Kỳ đã không ngại ngần mà kể về những dự định của địa phương: Trước mắt Huyện đã có chủ trương tranh thủ nguồn lực từ các Chương trình MTQG để hỗ trợ, đầu tư nhân rộng mô hình trồng chuối già Nam Mỹ trên địa bàn. Năm 2022 đã chỉ đạo nhân rộng thêm 6ha tại 2 xã Giai Xuân và Hương Sơn. Năm 2023 này tiếp tục có chủ trương nhân rộng và đến thời điểm này đã có 5 xã đăng ký trồng gồm xã Tân Hợp, Giai Xuân, Tân Phú, Kỳ Sơn, Tân Hương với tổng diện tích 110ha.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Chiến sĩ quân hàm xanh đưa công nghệ số đến với người dân vùng cao

Chiến sĩ quân hàm xanh đưa công nghệ số đến với người dân vùng cao

Ở những bản làng cheo leo ở vùng biên Lai Châu, hình ảnh người lính quân hàm xanh cầm chiếc điện thoại chỉ dẫn từng thao tác nhỏ không còn xa lạ với bà con nơi đây. Ở nơi vùng sâu, vùng xa, biên giới công nghệ số tưởng chừng xa vời, nay đã và đang trở nên hiện thực và hữu ích, nhờ sự kiên nhẫn và tận tụy của những người lính Biên phòng.
Tin nổi bật trang chủ
Thủ tướng: Chính phủ dưới sự lãnh đạo của Đảng, 80 năm hành trình vì nước, vì dân

Thủ tướng: Chính phủ dưới sự lãnh đạo của Đảng, 80 năm hành trình vì nước, vì dân

Thời sự - PV - 7 giờ trước
Sáng 20/8, Lễ kỷ niệm 80 năm thành lập Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (28/8/1945 - 28/8/2025) được long trọng tổ chức tại Hà Nội. Đây là lần đầu tiên Chính phủ tổ chức kỷ niệm ngày thành lập.
Gia Lai: Xây dựng xã biên giới Ia Púch vững mạnh toàn diện

Gia Lai: Xây dựng xã biên giới Ia Púch vững mạnh toàn diện

Tin tức - Ngọc Thu - 8 giờ trước
Là xã biên giới nằm ở phía Tây của tỉnh Gia Lai, Ia Púch có gần 8,8 km đường biên giới tiếp giáp với Vương quốc Campuchia. Thời gian qua, xã Ia Púch đã tập trung phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống Nhân dân, thực hiện đạt chỉ tiêu đã được tỉnh định hướng và cụ thể hóa trong Nghị quyết của Đại hội.
Đặc khu Thổ Châu đặt mục tiêu xây dựng phên giậu tiền tiêu vững vàng và bứt phá kinh tế biển

Đặc khu Thổ Châu đặt mục tiêu xây dựng phên giậu tiền tiêu vững vàng và bứt phá kinh tế biển

Tin tức - Tào Đạt - 8 giờ trước
Trong 2 ngày 19 và 20/8, Đảng bộ Đặc khu Thổ Châu (tỉnh An Giang) đã tổ chức Đại hội lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030. Đại tá Nguyễn Văn Ngành, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh dự và chỉ đạo Đại hội.
Thanh Hóa: Công bố khẩn cấp sạt lở bờ hữu suối Son đoạn qua bản Sa Ná

Thanh Hóa: Công bố khẩn cấp sạt lở bờ hữu suối Son đoạn qua bản Sa Ná

Tin tức - Quỳnh Trâm - 8 giờ trước
Cuộc sống của 78 hộ gia đình với 350 nhân khẩu bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi tình trạng sạt lở bờ hữu suối Son, đoạn qua bản Sa Ná, xã Na Mèo, tỉnh Thanh Hóa.
Gia Lai: Phát hiện 40.000 sản phẩm giả nhãn hiệu nổi tiếng

Gia Lai: Phát hiện 40.000 sản phẩm giả nhãn hiệu nổi tiếng

Pháp luật - T.Nhân - H.Trường - 8 giờ trước
Lực lượng chức năng tỉnh Gia Lai vừa phát hiện và xử lý vụ buôn bán hàng giả với hơn 40.000 sản phẩm tiêu dùng nhái nhiều nhãn hiệu nổi tiếng.
Nỗi lo từ những cây cầu treo dân sinh

Nỗi lo từ những cây cầu treo dân sinh

Để thuận tiện cho việc đi lại và vận chuyển nông sản, từ nhiều năm trước, người dân thôn Kon Vi Vàng, xã Đắk Kôi, tỉnh Quảng Ngãi đã tự làm một cây cầu treo dài hơn 50m vượt sông Đăk Snghé. Sau nhiều năm sử dụng, cây cầu treo đã xuống cấp nghiêm trọng, nhiều tấm ván mặt cầu đã bị mục nát. Mặc dù biết là không an toàn, nhưng người dân vẫn qua lại hằng ngày, bất chấp những cảnh báo của chính quyền về an toàn.
Phiên chợ 0 đồng ấm lòng đồng bào Xơ Đăng

Phiên chợ 0 đồng ấm lòng đồng bào Xơ Đăng

Xã hội - Ngọc Chí - 8 giờ trước
Sáng 20/8, UBND xã Tu Mơ Rông, tỉnh Quảng Ngãi tổ chức khánh thành Chợ trung tâm xã và Phiên chợ 0 đồng với nhiều phần quà tặng cho đồng bào Xơ Đăng. Đây là công trình được đầu tư từ nguồn vốn Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: Từ năm 2021 - 2025 (Chương trình MTQG 1719).
U23 Australia lần đầu đăng quang AFF Cup nữ 2025

U23 Australia lần đầu đăng quang AFF Cup nữ 2025

Thể thao - Hoàng Minh - 11 giờ trước
Tối 19/8, trên sân Lạch Tray (Hải Phòng), Đội tuyển U23 Australia đã vượt qua Myanmar với tỷ số tối thiểu 1-0 để chính thức trở thành nhà vô địch AFF Cup nữ 2025. Đây là lần đầu tiên U23 Australia bước lên bục cao nhất của giải đấu, đồng thời cũng là lần thứ hai bóng đá nữ Australia giành chức vô địch sau lần đầu vào năm 2008.
Đội tuyển nữ Việt Nam vượt qua Thái Lan, giành Huy chương Đồng AFF Cup 2025

Đội tuyển nữ Việt Nam vượt qua Thái Lan, giành Huy chương Đồng AFF Cup 2025

Thể thao - Hoàng Minh - 21:21, 19/08/2025
Chiều 19/8, trên sân vận động Lạch Tray (Hải Phòng), Đội tuyển nữ Việt Nam đã xuất sắc đánh bại Thái Lan với tỷ số 3-1, qua đó khép lại hành trình tại Giải vô địch bóng đá nữ Đông Nam Á - AFF Cup 2025 với tấm Huy chương Đồng.
Lào Cai khởi công dự án phục vụ xây dựng đường sắt tốc độ cao Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng

Lào Cai khởi công dự án phục vụ xây dựng đường sắt tốc độ cao Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng

Kinh tế - Trọng Bảo - 19:01, 19/08/2025
Ngày 19/8, tỉnh Lào Cai đã tổ chức khởi công dự án san gạt mặt bằng và hạ tầng kỹ thuật khu Bản Qua, phục vụ xây dựng tuyến đường sắt tốc độ cao Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng. Đây là 1 trong 6 công trình, dự án trọng điểm được tỉnh Lào Cai đồng loạt khởi công chào mừng 80 năm Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Cầu Mã Đà đã được khởi công xây dựng

Cầu Mã Đà đã được khởi công xây dựng

Tin tức - Duy Chí - 17:54, 19/08/2025
Sau nhiều lần kiến nghị và được sự chấp thuận chủ trương của Thủ tướng Chính phủ, ngày 19/8, UBND tỉnh Đồng Nai đã làm Lễ động thổ, khởi công xây dựng cầu Mã Đà nối liền Bình Phước cũ với Đồng Nai, hòa vào mạng lưới giao thông quốc gia, rút ngắn khoảng cách từ Tây Nguyên đến sân bay, cảng biển.