Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Tuyên truyền pháp luật bằng tiếng DTTS: Ưu tiên sử dụng đội ngũ tuyên truyền viên người DTTS và người biết tiếng DTTS (Bài 2)

Khánh Thư - 07:25, 02/11/2022

Giai đoạn 2021 – 2030, các chính sách đã chuyển sang đầu tư phát triển để phát huy nguồn lực nội tại của vùng đồng bào DTTS và miền núi, phù hơp với quá trình hội nhập. Để nắm bắt được chính sách, người dân có nhu cầu được phổ biến từ đội ngũ tuyên truyền viên người DTTS, hoặc biết tiếng DTTS.

Tỷ lệ nhận thức đúng về xác định độ tuổi trẻ em tại các địa phương vùng đồng bào DTTS và miền núi còn khá thấp. (Ảnh chụp tại Làng le, xã Mo Rai, huyện Sa Thầy, Kon Tum)
Tỷ lệ nhận thức đúng về xác định độ tuổi trẻ em tại các địa phương vùng đồng bào DTTS và miền núi còn khá thấp. (Ảnh chụp tại Làng le, xã Mo Rai, huyện Sa Thầy, Kon Tum)

Nhu cầu lớn

Tháng 8/2020, một báo cáo được Bộ Tư pháp phối hợp cùng Chương trình phát triển Liên Hợp quốc (UNDP) công bố cho thấy, tỷ lệ nhận thức một số vấn đề pháp luật liên quan đến các quyền cơ bản của người DTTS còn khá hạn chế. Mặc dù chỉ khảo sát trong phạm vi không quá rộng (tại 6 tỉnh: Hà Giang, Hòa Bình, Thanh Hóa, Đăk Nông, Kiên Giang, Đồng Tháp), nhưng báo cáo đã chỉ ra “lỗ hổng” trong nhận thức về chính sách, pháp luật của một bộ phận người dân là đồng bào DTTS.

Báo cáo này dẫn ví dụ, về vấn đề xác định tuổi trẻ em, tỷ lệ nhận thức đúng tại các địa phương khảo sát chỉ đạt tỷ lệ khá khiêm tốn. Trong đó, Hà Giang chỉ đạt 18,4%, Hòa Bình đạt 21,2% tại Hòa Bình, Thanh Hóa đạt 38,5%, Đăk Nông đạt 22,8%, Kiên Giang đạt 24% và Đồng Tháp là 16,7%. Việc nhận thức không đúng độ tuổi trẻ em sẽ dẫn tới những hệ lụy nghiêm trọng trong thực thi Luật Trẻ em và các quy định liên quan; đặc biệt đây có thể là nguồn cơn khiến tảo hôn vẫn là vấn nạn dai dăng ở vùng đồng bào DTTS và miền núi.

Qua khảo sát, Bộ Tư pháp và UNDP đánh giá, nhu cầu cần truyền thông, PBGDPL của đồng bào DTTS số là rất lớn. Trong đó, người dân có nhu cầu tìm hiểu chính sách, pháp luật liên quan đến 06 nhóm lĩnh vực, bao gồm: hỗ trợ, ưu đãi hộ nghèo; ưu đãi về y tế; chính sách về giáo dục; bình đẳng nam, nữ; hỗ trợ nạn nhân bạo lực gia đình và trợ giúp pháp lý. Để nắm bắt được các lĩnh vực pháp luật này, người dân có nhu cầu được phổ biến từ đội ngũ tuyên truyền viên người DTTS, hoặc biết tiếng DTTS.

Bộ đội Biên phòng học tiếng đồng bào để “Nghe được dân nói, nói cho dân hiểu, làm cho dân tin”. (Ảnh: Lê Hiếu)
Bộ đội Biên phòng học tiếng đồng bào để “Nghe được dân nói, nói cho dân hiểu, làm cho dân tin”. (Ảnh: Lê Hiếu)

Như đã phản ánh ở kỳ báo trước, việc sử dụng đội ngũ tuyên truyền viên pháp luật là người DTTS, hoặc biết tiếng DTTS mang lại hiệu quả cao trong PBGDPL. Nhưng theo đánh giá của Bộ Tư pháp, đội ngũ tuyên truyền viên pháp luật biết ngôn ngữ DTTS, nhất là đội ngũ có kỹ năng, nghiệp vụ, hiểu biết về văn hóa, tập quán sinh hoạt của đồng bào DTTS còn hạn chế.

Trong khi đó, đội ngũ cán bộ công chức cấp xã là người DTTS hiện vẫn còn thiếu về lượng, chất lượng lại chưa đồng đều. Báo cáo số 732/BC-UBDT ngày 10/6/2021 của Ủy ban Dân tộc về tổng kết Chiến lược công tác dân tộc đến năm 2020 theo Quyết định số 449/QĐ-TTg ngày 12/03/2013 cho thấy, hiện cả nước có 68.781 biên chế là người DTTS, chiếm 11,68% tổng số biên chế cả nước. Cũng theo báo cáo này, trong 10 năm qua có 22.229 lượt người được đào tạo, bồi dưỡng kiến thức quản lý nhà nước và 10.516 lượt người được đào tạo, bồi dưỡng kiến thức về tin học văn phòng…

Ngày 20/6/2020, Ban Bí thư đã ban hành Kết luận số 80-KL/TW về việc tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 32-CT/TW ngày 9/12/2003 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác PBGDPL, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ, Nhân dân. Trong Kết luận, Ban Bí thư tiếp tục yêu cầu đổi mới cơ chế quản lý, sử dụng kinh phí, ưu tiên bố trí nguồn lực cho các nhóm đối tượng đặc thù yếu thế, đồng bào DTTS, người dân ở vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn.

Kế hoạch triển khai thực hiện Kết luận số 80-KL/TW đã được Thủ tướng Chính phủ ký ban hành tại Quyết định số 1521/QĐ-TTg ngày 06/10/2020. Theo đó, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu, trong thời gian tới, các bộ, ngành, địa phương cần đẩy mạnh thực hiện các hình thức PBGDPL bằng tiếng DTTS; ưu tiên nguồn lực PBGDPL cho các nhóm đối tượng đặc thù, yếu thế, DTTS gắn việc thực hiện công tác PBGDPL với việc thực hiện Nghị quyết số 88/2019/QH14 ngày 18/11/2019 của Quốc hội phê duyệt Đề án tổng thể phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030 và các chương trình, đề án liên quan.

Xây dựng chính sách đặc thù 

Sau 5 năm thực hiện Đề án “Đẩy mạnh công tác phổ biến, giáo dục pháp luật và tuyên truyền, vận động đồng bào vùng DTTS và miền núi giai đoạn 2017 - 2021” theo Quyết định số 1163/QĐ-TTg ngày 8/8/2017 của Thủ tướng Chính phủ (gọi tắt là Đề án 1163), nhiều địa phương đã chú trọng “gia cố” đội ngũ tuyên truyền viên pháp luật là người DTTS, hoặc biết tiếng DTTS. Đơn cử như huyện Cát Tiên (Lâm Đồng), toàn huyện hiện có 124 tuyên truyền viên pháp luật cấp xã, đa phần đều biết tiếng DTTS. Ngoài ra, tại 59 thôn, buôn, tổ dân phố của huyện đều có tổ hoà giải với 365 hoà giải viên, trong đó có 68 người DTTS.

Thực hiện Đề án 1163, nhiều địa phương, đơn vị đã có những mô hình sáng tạo, hiệu quả. (Trong ảnh: Chiến sĩ Đồn Biên phòng Mo Rai, huyện Sa Thầy, tỉnh kon Tum với mô hình “Tiếng loa biên phòng” - Ảnh: L.T.S)
Thực hiện Đề án 1163, nhiều địa phương, đơn vị đã có những mô hình sáng tạo, hiệu quả. (Trong ảnh: Chiến sĩ Đồn Biên phòng Mo Rai, huyện Sa Thầy, tỉnh kon Tum với mô hình “Tiếng loa biên phòng” - Ảnh: L.T.S)

Trong Quyết định số 1521/QĐ-TTg ngày 06/10/2020, Thủ tướng Chính phủ giao Ủy ban Dân tộc chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, đoàn thể Trung ương và địa phương tăng cường PBGDPL cho đồng bào DTTS; tham mưu, thực hiện chính sách ưu tiên sử dụng người biết tiếng DTTS, Người có uy tín trong cộng đồng dân cư, già làng, trưởng bản, chức sắc, chức việc trong các tôn giáo ở vùng đồng bào DTTS và miền núi tham gia công tác PBGDPL.

Điều này là hết sức cần thiết, bởi giai đoạn 2021 – 2025, các địa phương vùng đồng bào DTTS và miền núi đồng thời triển khai 3 chương trình mục tiêu quốc gia (nông thôn mới, giảm nghèo và phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi). So với giai đoạn trước thì chương trình nông thôn mới và chương trình giảm nghèo có những cơ chế hoàn toàn khác, cần được tuyên truyền để người dân nắm bắt để chủ động tham gia.

Với riêng Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi thì đây là lần đầu tiên thực hiện, nên sẽ không khỏi bỡ ngỡ, ngay cả với đội ngũ cán bộ cấp xã. Chính vì vậy, ngày 28/7/2022, Ủy ban Dân tộc đã ban hành Quyết định số 495/QĐ-UBDT phê duyệt Kế hoạch truyền thông về Chương trình này. Một trong những giải pháp được đặt ra trong kế hoạch truyền thông là xây dựng, phát triển, bồi dưỡng mạng lưới cán bộ tuyên truyền viên, báo cáo viên, đội ngũ Người có uy tín, già làng, trưởng thôn, bản nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền thực hiện Đề án tổng thể và Chương trình mục tiêu bằng nhiều loại hình phong phú.

Để giải pháp này thực thi hiệu quả trong thực tiễn, việc bố trí nguồn lực cho công tác PBGDPL cần phải được các bộ ngành, địa phương chú trọng. Bởi theo đánh giá của Bộ Tư pháp, nguồn lực phục vụ cho tổ chức triển khai thực hiện các chương trình, đề án, dự án liên quan đến PBGDPL cho đồng bào DTTS còn khiêm tốn; một số địa phương, nhất là cấp cơ sở chưa bố trí kinh phí cho công tác này.

Theo đề xuất của Bộ Tư pháp, để đẩy mạnh công tác PBGDPL thì cần sớm xây dựng, ban hành chính sách đặc thù hỗ trợ các báo cáo viên pháp luật, tuyên truyền viên pháp luật là người DTTS, hoặc biết tiếng DTTS, Câu lạc bộ sinh viên tình nguyện là người DTTS tham gia công tác PBGDPL; xây dựng, hỗ trợ các báo viết bằng ngôn ngữ các DTTS để PBDGPL… Đây là những hoạt động đảm bảo người dân dễ tiếp cận, thu hút được sự quan tâm của đông đảo người dân, dễ hiểu, dễ nhớ, vận dụng sáng tạo, lồng ghép việc PBGDPL phù hợp với bản sắc văn hoá, tập quán của từng dân tộc, vùng miền.

Theo Báo cáo số 975/BC-UBDT ngày 21/6/2022 của Ủy ban Dân tộc về tổng kết 5 năm thực hiện Đề án “Đẩy mạnh công tác phổ biến, giáo dục pháp luật và tuyên truyền, vận động đồng bào vùng DTTS và miền núi giai đoạn 2017 - 2021” theo Quyết định số 1163/QĐ-TTg ngày 8/8/2017 của Thủ tướng Chính phủ, giai đoạn 2017 – 2021, tại 37/51 địa phương vùng DTTS và miền núi đã tổ chức được 348.016 hội nghị, lớp tập huấn PBGDPL cho khoảng 9.846.083 lượt người tham dự; tổ chức 17 hội thảo cho khoảng 1.530 lượt người tham dự để trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm TTPBGDPL; tổ chức 931 hội thi, cuộc thi tìm hiểu pháp luật cho hơn 305.956 lượt người tham dự… Ở các địa phương cũng đã xây dựng, nhân rộng 188 mô hình điểm ở các xã, thôn, bản về PBGDPL và tuyên truyền, vận động đồng bào DTTS.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Giải cứu 3 công dân Hàn Quốc bị giữ trái pháp luật để tống tiền ở TP. Hồ Chí Minh

Giải cứu 3 công dân Hàn Quốc bị giữ trái pháp luật để tống tiền ở TP. Hồ Chí Minh

Ngày 26/8, Cơ quan Cảnh sát Điều tra Công an TP. Hồ Chí Minh cho biết, đã ra Quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can và Lệnh bắt tạm giam đối với Luo Shenghua, Vòng Quang Tuấn, Nguyễn Thành Phúc và Lê Văn Kiểu về tội “Giữ người trái pháp luật”. Giải cứu thành công 3 công dân Hàn Quốc bị bắt giữ trái pháp luật để tống tiền, tại một chung cư ở phường Lái Thiêu.
Tin nổi bật trang chủ
30 cán bộ, công nhân Điện lực Lào Cai lên đường hỗ trợ khắc phục hậu quả bão số 5 tại Nghệ An

30 cán bộ, công nhân Điện lực Lào Cai lên đường hỗ trợ khắc phục hậu quả bão số 5 tại Nghệ An

Xã hội - Trọng Bảo - 21:04, 26/08/2025
Chiều 26/8, Công ty Điện lực Lào Cai (PC Lào Cai) đã tổ chức lễ xuất quân đội xung kích gồm 30 cán bộ, công nhân viên lên đường hỗ trợ Công ty Điện lực Nghệ An khắc phục hậu quả do bão số 5 gây ra.
Thủ tướng: Khẩn trương trình Quốc hội cơ chế, chính sách đặc biệt, đột phá thực hiện hội nhập quốc tế

Thủ tướng: Khẩn trương trình Quốc hội cơ chế, chính sách đặc biệt, đột phá thực hiện hội nhập quốc tế

Thời sự - PV - 21:02, 26/08/2025
Chiều 26/8, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia về hội nhập quốc tế đã chủ trì cuộc họp của Ban Chỉ đạo, nhằm tiếp tục triển khai, cụ thể hóa Nghị quyết số 59 của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế trong tình hình mới.
Phát huy sức mạnh đại đoàn kết các dân tộc góp phần xây dựng tỉnh Gia Lai giàu mạnh, văn minh trong kỷ nguyên mới

Phát huy sức mạnh đại đoàn kết các dân tộc góp phần xây dựng tỉnh Gia Lai giàu mạnh, văn minh trong kỷ nguyên mới

Dân tộc - Tôn giáo - T.Nhân - H.Trường - 20:05, 26/08/2025
Đó là chủ đề của cuộc Hội thảo khoa học được Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Gia Lai phối hợp với Hội Triết học Việt Nam tổ chức ngày 26/8.
Đà Nẵng: Hai công nhân mắc kẹt, tử vong dưới cống nước

Đà Nẵng: Hai công nhân mắc kẹt, tử vong dưới cống nước

Tin tức - T.Nhân - H.Trường - 20:01, 26/08/2025
Lực lượng cứu hộ tại Đà Nẵng xác định hai công nhân tử vong dưới cống sâu khoảng 8m, tại khu vực thuộc phường Ngũ Hành Sơn.
Bình Liêu tập huấn bảo tồn văn hóa Sán Chỉ gắn với phát triển du lịch cộng đồng

Bình Liêu tập huấn bảo tồn văn hóa Sán Chỉ gắn với phát triển du lịch cộng đồng

Du lịch - Mỹ Dung - 19:58, 26/08/2025
Ngày 26/8, tại xã Bình Liêu (Quảng Ninh), Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh phối hợp với Cục Văn hóa cơ sở, Gia đình và Thư viện tổ chức khai mạc lớp tập huấn xây dựng mô hình gìn giữ và phát huy văn hóa truyền thống của người Sán Chỉ gắn với phát triển du lịch cộng đồng.
Đồng bào Xơ Đăng làng Kon Teo Đăk Lấp giữ hồn làng

Đồng bào Xơ Đăng làng Kon Teo Đăk Lấp giữ hồn làng

Nhà rông làng Kon Teo Đăk Lấp được xây dựng năm 1976, gắn với thời điểm lập làng. Nhà rông làm bằng vật liệu tự nhiên, nên cứ vài năm thì sửa chữa lại. Năm nay, sau khi xong vụ mùa, hơn 160 hộ dân trong làng họp và thống nhất sửa lại nhà rông cho mới, khang trang và chuẩn bị cho việc tổ chức các lễ hội của làng.
Gia Lai sẽ xóa gần 1.500 điểm trường lẻ tại các vùng khó khăn

Gia Lai sẽ xóa gần 1.500 điểm trường lẻ tại các vùng khó khăn

Giáo dục - T.Nhân - H.Trường - 19:53, 26/08/2025
Thông tin này được đưa ra tại Hội nghị tổng kết năm học 2024 - 2025 và triển khai nhiệm vụ năm học 2025 - 2026 do Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Gia Lai tổ chức ngày 26/8.
Giải cứu 3 công dân Hàn Quốc bị giữ trái pháp luật để tống tiền ở TP. Hồ Chí Minh

Giải cứu 3 công dân Hàn Quốc bị giữ trái pháp luật để tống tiền ở TP. Hồ Chí Minh

Pháp luật - Tào Đạt - 19:49, 26/08/2025
Ngày 26/8, Cơ quan Cảnh sát Điều tra Công an TP. Hồ Chí Minh cho biết, đã ra Quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can và Lệnh bắt tạm giam đối với Luo Shenghua, Vòng Quang Tuấn, Nguyễn Thành Phúc và Lê Văn Kiểu về tội “Giữ người trái pháp luật”. Giải cứu thành công 3 công dân Hàn Quốc bị bắt giữ trái pháp luật để tống tiền, tại một chung cư ở phường Lái Thiêu.
Nông dân xứ nghệ khóc ròng trên đồng lúa

Nông dân xứ nghệ khóc ròng trên đồng lúa

Xã hội - Thanh Hải - 17:41, 26/08/2025
Bão dứt, để lại hàng ngàn ha lúa Hè Thu sắp đến kỳ thu hoạch bị đổ rạp, ngâm chìm trong nước. Bát cơm đến tay của những “hai lúa”, phút chốc bị mưa bão đánh tan. Nông dân xứ Nghệ khóc trên đồng lúa.
Bộ đội Biên phòng giúp dân khắc phục hậu quả bão số 5

Bộ đội Biên phòng giúp dân khắc phục hậu quả bão số 5

Xã hội - Minh Anh - 17:36, 26/08/2025
Sau khi cơn bão số 5 đi qua, hoàn lưu bão gây mưa lớn tại các xã vùng biển của tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh gây thiệt hại nặng nề. Lực lượng Bộ đội Biên phòng đã huy động tối đa lực lượng, phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương khẩn trương khắc phục hậu quả cơn bão số 5.
Hàng trăm nghệ nhân, diễn viên đến từ các buôn làng sẽ tham gia Lễ hội Tinh hoa đại ngàn - Biển xanh hội tụ

Hàng trăm nghệ nhân, diễn viên đến từ các buôn làng sẽ tham gia Lễ hội Tinh hoa đại ngàn - Biển xanh hội tụ

Tin tức - T.Nhân - H.Trường - 17:24, 26/08/2025
Chiều 26/8, UBND tỉnh Gia Lai tổ chức họp báo, cung cấp thông tin về chuỗi sự kiện Lễ hội Tinh hoa đại ngàn - Biển xanh hội tụ năm 2025, với chủ đề “Khát vọng Biển xanh - Đại ngàn tỏa sáng”.