Ông Nguyễn Xuân Đức sinh ngày 15/10/1959 tại huyện Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh. Sau khi xuất ngũ, ông Đức học tại Đại học Cần Thơ, tốt nghiệp xong được phân về Sở Lao động, Thương binh và Xã hội tỉnh Đăk Lăk công tác. Trong quá trình làm việc tại địa phương, ông Nguyễn Xuân Đức giữ nhiều chức vụ từ Phó phòng, Trưởng phòng, Phó Giám đốc Sở, Phó Chủ tịch UBND huyện…. Từ tháng 6/2005 ông Đức chuyển công tác về làm việc tại Vụ Địa phương II thuộc Ủy ban Dân tộc. Sau 14 năm công tác, ông Đức đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ và có nhiều cống hiến trong công tác dân tộc. Ông Đức nhận được nhiều khen thưởng của các cấp, các ngành, từ Trung ương đến địa phương như Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ; Bằng khen của Bộ trưởng, Chủ nhiệm UBDT;…
Phát biểu tại buổi lễ, Thứ trưởng Nông Quốc Tuấn đánh giá cao những cống hiến của ông Đức trong công tác dân tộc suốt thời gian qua. Thứ trưởng mong muốn dù nghỉ hưu nhưng ông Đức vẫn sẽ tiếp tục quan tâm, đóng góp tâm sức, trí tuệ của mình cho công tác dân tộc.
Theo Quyết định 523/QĐ-UBDT của Bộ trưởng, Chủ nhiệm UBDT về việc nghỉ hưu để hưởng chế độ bảo hiểm xã hội, ông Nguyễn Xuân Đức nghỉ hưu từ ngày 1/11/2019. Ông Điểu Mưu, Phó Vụ trưởng phụ trách điều hành Vụ Địa phương II trong năm 2019.