Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Tranh thờ người Dao: Mai này có còn ai vẽ?

PV - 14:46, 31/01/2018

Có một thời gian, đồng bào dân tộc Dao ở Văn Chấn (Yên Bái) thường hay dặn nhau mang tranh thờ cất giữ cẩn thận tránh bị mất cắp vì họ coi đây là tài sản qúy giá nhất trong gia đình và chỉ treo tranh thờ vào dịp lễ, Tết. Sở dĩ đồng bào quý tranh thờ như thế là vì một lý do quan trọng nữa: hiện nay chỉ còn một người đó là ông Lý Hữu Vượng năm nay gần 80 tuổi có thể vẽ được tranh thờ và như vậy không lâu nữa tranh thờ sẽ không còn ai vẽ nữa.

Ông Vượng cần mẫn suốt 3 tháng để vẽ một bộ tranh thờ dân tộc Dao. Ông Vượng cần mẫn suốt 3 tháng để vẽ một bộ tranh thờ dân tộc Dao.

 

Tôi tìm đến nhà ông Lý Hữu Vượng ở thôn Giàng Cài, xã Nậm Lành, huyện Văn Chấn tìm hiểu về tranh thờ. Nhà ông Vượng rất dễ nhận ra bởi bên hành lang nhà có phơi rất nhiều tranh thờ vừa vẽ xong.

Ông Vượng tâm sự: Theo quan niệm của người Dao, trên bàn thờ của mỗi gia đình đều thờ tranh. Khi con cháu ra ở riêng và làm nhà mới thì người chủ gia đình đều phải nhờ thầy vẽ lại tranh mới. Có như vậy, Vua và các thần mới phù hộ, che trở cho gia đình có cuộc sống bình an và làm ăn phát đạt, con cháu không bị ốm đau bệnh tật.

Theo ông Vượng để có một bức tranh thờ, người chủ gia đình phải mang lễ đến nhà thầy cúng nhờ thầy xem giúp tuổi của mình hợp với ngày nào trong tháng. Thầy mo sẽ chọn ngày phù hợp với tuổi của gia chủ, sau khi cúng lễ xong thì tiến hành vẽ tranh. Khi các bức tranh được vẽ xong, gia chủ chuẩn bị lễ đến để trả tiền giấy và trả công thầy cúng, lễ vật tùy thuộc vào kinh tế và tấm lòng của gia chủ mà lợn, gà to hay bé để “rửa mặt” và “mở mắt” cho tranh.

Lễ cấp sắc của người Dao. Lễ cấp sắc của người Dao.

 

Sau đó, ông Vượng chọn ngày để mang tranh đến tận nhà gia chủ và làm thủ tục treo tranh mới cho gia chủ. Mâm lễ cúng treo tranh mới hay còn gọi là Lễ Khai Quang của người Dao gồm: một chén nước lã, một bát hương, 5 chén rượu trắng... 1 giờ sáng, ông Vượng bắt đầu tiến hành làm lễ cúng. Tất cả các thủ tục, từ mổ lợn đến cúng và treo tranh người Dao đều được diễn ra trong đêm. Đến lúc mặt trời lên, gia đình hạ cỗ và nấu nướng cho bữa tiệc mừng tranh mới. Lúc này bạn bè và bà con lối xóm mới đến chúc mừng và chúc phúc cho gia chủ.

Chỉ tay vào bức tranh thờ vẫn chưa ráo mực ông Vượng cho biết, nội dung tranh thờ tùy thuộc vào gia chủ. Những bức tranh được dùng những ký tự riêng để vẽ vua và các thần gồm: Thần Ngọc Thanh (Tồ tác) là ông thần coi giữ bầu trời, thần Thượng Thanh (Lềnh pú) là ông thần coi giữ mặt đất, thần Thái Thanh (Lềnh sị) là ông thần coi giữ âm phủ…. Các nhân vật trong tranh tuân theo một quy tắc xã hội, nhân vật nào có quyền năng lớn được vẽ to, chiếm vị trí trung tâm, còn các thần ít quyền năng hơn thì được vẽ đơn giản, kích thước nhỏ.

Trở về sau một ngày đi tìm hiểu về tranh thờ người Dao, điều đọng lại trong tôi đó là hình ảnh ông “Thầy” già người Dao cần mẫn suốt 3 tháng trời để vẽ được bộ tranh thờ và khập khễnh vượt qua những bản làng xa xôi để làm lễ cấp sắc giúp cho thanh niên trai làng Dao trở thành một con người có ích. Trong lòng ông luôn thầm mong ước rằng một sớm mai kia có ai đó là con em người dân tộc Dao gõ cửa xin làm lễ học vẽ tranh thờ, xin làm người kế tiếp giữ gìn bản sắc người Dao Tây Bắc.

Có lẽ, điều ước ấy sẽ trở thành hiện thực khi huyện Văn Chấn đang tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 khóa VIII về “Xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc” trong đó coi trọng việc bảo tồn văn hóa dân gian các dân tộc, chú trọng công tác tuyên truyền là để mọi người dân nhận thức sâu sắc các giá trị trong kho tàng văn hóa dân gian của địa phương.

NGUYỄN NHẬT THANH

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Mở lại Lễ hội pháo hoa Quốc tế, Đà Nẵng kỳ vọng về du lịch

Mở lại Lễ hội pháo hoa Quốc tế, Đà Nẵng kỳ vọng về du lịch

Lễ hội pháo hoa Quốc tế (DIFF) 2023 là kỳ lễ hội pháo hoa thứ 11, góp phần mang lại danh hiệu Đà Nẵng là "Điểm đến sự kiện - lễ hội hàng đầu châu Á", nhằm thu hút hàng triệu du khách đến Đà Nẵng sau 2 năm đóng cửa vì dịch bệnh.
Tin nổi bật trang chủ
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ tiếp Đoàn doanh nghiệp thuộc Hội đồng kinh doanh Hoa Kỳ - ASEAN

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ tiếp Đoàn doanh nghiệp thuộc Hội đồng kinh doanh Hoa Kỳ - ASEAN

Thời sự - PV - 21:45, 23/03/2023
Chiều 23/3, tại Nhà Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã tiếp Đoàn hơn 40 doanh nghiệp cấp cao của Hội đồng Kinh doanh Hoa Kỳ - ASEAN (USABC).
Tin trong ngày - 23/3/2023

Tin trong ngày - 23/3/2023

Media - BDT - 20:05, 23/03/2023
Kính mời quý vị và các bạn theo dõi bản Tin trong ngày của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin hôm nay có những thông tin chính sau: UBDT công bố các quyết định về công tác cán bộ; Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) cần bảo đảm gắn liền thực tiễn chính sách đất đai khu vực đồng bào DTTS và miền núi"; Hỗ trợ làm hơn 2.400 nhà cho người nghèo tại các xã biên giới Nghệ An; cùng các tin tức thời sự khác.
Hội trại truyền thống “Thanh niên, Phụ nữ lực lượng vũ trang Quân khu 9” năm 2023: Nhiều hoạt động vì cộng đồng

Hội trại truyền thống “Thanh niên, Phụ nữ lực lượng vũ trang Quân khu 9” năm 2023: Nhiều hoạt động vì cộng đồng

Tin tức - Lê Vũ - 20:00, 23/03/2023
Hội trại truyền thống “Thanh niên, Phụ nữ lực lượng vũ trang Quân khu 9” năm nay do Bộ chỉ huy quân sự (CHQS) tỉnh Bến Tre phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức với sự tham gia của 19 tiểu trại, đến từ 12 Bộ CHQS tỉnh, thành trên địa bàn Quân khu, Trường Quân sự Quân khu và các đơn vị kết nghĩa.
Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn đối thoại với thanh niên

Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn đối thoại với thanh niên

Tin tức - Trí Phương - 19:51, 23/03/2023
Chiều 23/3, Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn Hồ Tiến Thiệu chủ trì Hội nghị đối thoại với thanh niên. Hội nghị được kết nối đến 11 điểm cầu cấp huyện và 200 điểm cầu cấp xã trên địa bàn toàn tỉnh.
Phú Yên: Phạt 560 triệu đồng trang trại bò sữa gây ô nhiễm môi trường

Phú Yên: Phạt 560 triệu đồng trang trại bò sữa gây ô nhiễm môi trường

Pháp luật - T.Nhân - 19:44, 23/03/2023
UBND tỉnh Phú Yên vừa ban hành Quyết định số 319/QĐ-XPHC về xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty TNHH Trang trại bò sữa công nghệ cao Phú Yên liên quan lĩnh vực bảo vệ môi trường.
Tin trong ngày - 23/3/2023

Tin trong ngày - 23/3/2023

Kính mời quý vị và các bạn theo dõi bản Tin trong ngày của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin hôm nay có những thông tin chính sau: UBDT công bố các quyết định về công tác cán bộ; Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) cần bảo đảm gắn liền thực tiễn chính sách đất đai khu vực đồng bào DTTS và miền núi"; Hỗ trợ làm hơn 2.400 nhà cho người nghèo tại các xã biên giới Nghệ An; cùng các tin tức thời sự khác.
Đoàn Thanh niên Ủy ban Dân tộc tổ chức giao hữu thể thao chào mừng ngày 26/3

Đoàn Thanh niên Ủy ban Dân tộc tổ chức giao hữu thể thao chào mừng ngày 26/3

Tin tức - Mai Hương - 19:39, 23/03/2023
Chiều 23/3 , tại sân vận động trường Chu Văn An, Đoàn Thanh niên Ủy ban Dân tộc tổ chức giao hữu thể thao chào mừng 92 năm ngày thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí Minh (26/3/1931 - 26/3/2023) giữa Đoàn Thanh niên UBDT và Đoàn Thanh niên Bộ Kế hoạch và Đầu tư.
Ngày Khí tượng thế giới 23/3/2023:

Ngày Khí tượng thế giới 23/3/2023: "Thời tiết, khí hậu và nước - Tương lai qua các thế hệ"

Xã hội - Ngân Nhi - 19:06, 23/03/2023
Chủ đề của Ngày Khí tượng thế giới năm 2023 là “Thời tiết, khí hậu và nước - Tương lai qua các thế hệ” nhằm phản ánh các vấn đề về biến đổi khí hậu, thời tiết, nhiệt độ và tài nguyên nước đang diễn ra phổ biến và dữ dội trên thế giới.
Thị trấn Sông Đốc tăng cường công tác tuyên truyền về phòng, chống ma túy cho ngư phủ và đồng bào DTTS

Thị trấn Sông Đốc tăng cường công tác tuyên truyền về phòng, chống ma túy cho ngư phủ và đồng bào DTTS

Trang địa phương - Huy Trường - 18:43, 23/03/2023
Sáng ngày 23/3, tại thị trấn Sông Đốc, huyện Trần Văn Thời, Ban Dân tộc tỉnh Cà Mau tổ chức Hội nghị tuyên truyền về phòng, chống ma túy cho hơn 100 đại biểu là cán bộ làm công tác dân tộc, công tác tuyên truyền ở địa phương; cán bộ ấp, khóm, tại thị trấn, chức sắc tôn giáo, Người có uy tín, lực lượng nòng cốt, ngư phủ và người dân vùng DTTS trên địa bàn.
Kiên Giang: Trên 19.200 mô hình thi đua yêu nước trên tất cả các lĩnh vực

Kiên Giang: Trên 19.200 mô hình thi đua yêu nước trên tất cả các lĩnh vực

Tin tức - Nguyễn Hoa - 18:33, 23/03/2023
Ngày 23/3, Tỉnh ủy Kiên Giang tổ chức Hội nghị sơ kết thực hiện các phong trào thi đua yêu nước, các cuộc vận động của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội, các hội quần chúng trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2016 - 2021. Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Mai Văn Huỳnh chủ trì Hội nghị.
Thanh Hóa: Những kết quả nổi bật trong xây dựng Nông thôn mới

Thanh Hóa: Những kết quả nổi bật trong xây dựng Nông thôn mới

Tin tức - Quỳnh Trâm - 18:10, 23/03/2023
Ban Chỉ đạo thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia tỉnh Thanh Hóa vừa tổ chức Hội nghị sơ kết 2 năm thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng Nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025 trên địa bàn tỉnh.