Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Tranh Hàng Trống “Những điều xưa cũ mới mẻ”

PV - 19:09, 29/01/2018

Đó là tên chủ đề của Triển lãm tranh Hàng Trống được thực hiện bởi nhóm S River, do nhà thiết kế Trịnh Thu Trang (giảng viên Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội) sáng lập đầu năm 2017, với mong muốn đưa dòng tranh dân gian mang đậm dấu ấn văn hóa đất kinh kỳ xưa quay trở lại với công chúng. Bên cạnh việc trưng bày, nhóm S River còn giới thiệu đến công chúng những sáng tạo trong việc đưa họa tiết từ tranh Hàng Trống vào ứng dụng đời sống. Triển lãm diễn ra từ ngày 10- 25/1/2018, tại Nhà sách Cá Chép (Hà Nội).

Tôn vinh tranh dân gian Hàng Trống

Triển lãm trưng bày 35 tác phẩm tranh Hàng Trống do nghệ nhân Lê Đình Nghiên thực hiện, tiêu biểu cho 3 đề tài: Tranh Tết, tranh thờ và tranh thế sự.

Bức Cá chép vượt vũ môn thuộc đề tài tranh Tết Bức Cá chép vượt vũ môn thuộc đề tài tranh Tết

 

Họa sĩ Lê Đình Nghiên, con của nghệ nhân Lê Đình Liệu là nghệ nhân cuối cùng của dòng tranh Hàng Trống. Ông đang lưu giữ khoảng 50 ván in tranh Hàng Trống, bức cổ nhất chừng 200 năm tuổi. Đây được coi là dòng tranh mang đậm nét Thăng Long-Hà Nội, được tạo nên từ lòng yêu nghệ thuật, sự tài hoa của những con người Hà thành xưa.

Nhà nghiên cứu mỹ thuật dân gian Phan Ngọc Khuê cho biết, tranh Hàng Trống được coi là dòng tranh dân gian chính của 36 phố phường, chủ yếu phục vụ thị hiếu nghệ thuật của tầng lớp thị dân, quý tộc Thăng Long. Dòng tranh này chịu ảnh hưởng rõ rệt của các luồng tư tưởng, văn hóa, tôn giáo vùng miền, dân tộc. Đây là kết quả của sự giao thoa giữa Phật giáo, Nho giáo, loại hình điêu khắc được thờ ở đình, chùa và nét đẹp trong sinh hoạt hằng ngày.

Chưa có tài liệu nào cho biết chính xác thời điểm ra đời của dòng tranh dân gian Hàng Trống, chỉ biết rằng, tranh Hàng Trống phát triển cực thịnh vào thế kỷ XIX và đầu thế kỷ  XX. Tranh Hàng Trống có một ý nghĩa rất lớn trong đời sống của người Hà Nội xưa. Đây là dòng tranh dân gian đầu tiên vẽ về đề tài đời sống xã hội, điều này tạo nên một sự tiến bộ của tranh dân gian.

Một thiết kế túi (giả lập) sử dụng họa tiết tranh Hàng Trống do nhóm S River sáng tạo. Một thiết kế túi (giả lập) sử dụng họa tiết tranh Hàng Trống do nhóm S River sáng tạo.

 

Tranh Hàng Trống khác với những dòng tranh khác ở kỹ thuật in nửa vẽ, tranh chỉ in ván nét đen lấy hình, còn màu là thuốc nước, tô bằng bút lông. Khổ tranh thường to và dài, phù hợp với kiểu kiến trúc nhà cao cửa rộng nơi thành thị; bởi vậy mà, đây được coi là dòng “tranh quý tộc” dành cho tầng lớp thị thành xưa.

Theo cảm nhận của họa sĩ Phan Ngọc Khuê, bức tranh để lại ấn tượng mạnh nhất với ông là bức “Hương chủ”. Bức tranh “Hương chủ” khắc họa hình ảnh bàn thờ gia tiên, có mâm ngũ quả ngày Tết, có đèn, có nến... Những hình ảnh đó, đủ để mang lại không khí ngày Tết cho những gia đình nghèo khó.

Họa sĩ cho rằng, bức tranh là tấm lòng nhân văn cao đẹp của người nghệ sĩ dân gian dành cho những người nông dân nghèo ngày xưa.

Tuy nhiên, dòng tranh mang hồn bản sắc dân tộc ấy lại đang lùi dần vào quá khứ. Hiện nay, tranh Hàng Trống chỉ còn lưu giữ trong bảo tàng và trong sự nỗ lực của những nhà sưu tầm tranh.

Bảo tồn, phát huy dòng tranh Hàng Trống

Trước thực trạng mai một tranh dân gian Hàng Trống, nhóm S River mong muốn lưu lại giá trị di sản văn hóa truyền thống này. Chia sẻ về dự án Họa sắc Việt, cùng với hoạt động trưng bày tranh Hàng Trống, Nhà thiết kế Nguyễn Thu Trang, Trưởng nhóm S River cho biết: “Với chủ đề Những điều xưa cũ mới mẻ, chúng tôi mong muốn giá trị thẩm mỹ, yếu tố tinh thần của tranh Hàng Trống sẽ đi vào đời sống của người dân và có sức sống, tính cuốn hút của riêng mình”.

Không chỉ giới thiệu và trưng bày tại Triển lãm, nhóm S River ấp ủ dự án đưa những họa tiết từ tranh Hàng Trống ứng dụng vào đời sống như, trang trí hộp bánh, rèm cửa, túi sách... Bởi những đồ vật đó gần gũi hơn cả với những em nhỏ, từ đó hình ảnh tranh Hàng Trống đến gần hơn với thế hệ trẻ sau này.

HT3 Triển lãm thu hút sự quan tâm của đông đảo công chúng.

 

Nhà thiết kế Nguyễn Thu Trang bày tỏ: “Chúng tôi lựa chọn một vài chi tiết, họa tiết, hình ảnh, bảng màu ưng ý từ một hoặc vài bức tranh Hàng Trống rồi sáng tạo, sắp xếp, phối trộn chúng trở thành giá trị thẩm mỹ mới, đặt trong bối cảnh mới và có khả năng ứng dụng vào thiết kế. Đó là một cách để góp phần quảng bá, bảo tồn dòng tranh của người dân Hà thành xưa và Hà Nội ngày nay”.

Hồng Minh

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
“Sắc màu Trung thu xưa” tại phố cổ Hà Nội

“Sắc màu Trung thu xưa” tại phố cổ Hà Nội

Ngày 22/9, tại Hà Nội, nhân dịp Tết Trung thu truyền thống, Ban quản lý phố cổ Hà Nội phối hợp với Trung tâm Lưu trữ quốc gia I - Cục Văn thư và Lưu trữ Nhà nước tổ chức trưng bày tài liệu và hiện vật với chủ đề “Sắc màu Trung thu xưa”.
Tin nổi bật trang chủ
Mây ở Long Tỷ Phùng

Mây ở Long Tỷ Phùng

Mây ở quê tôi đẹp lắm. Bốn mùa có mây, bốn bề mây, nhưng mùa Thu này là mây đẹp nhất. Bao người tới quê tôi chỉ vì tìm mây. Cầu kính rồng mây – chiếc cầu kính cao nhất Việt Nam đặt ở Lai Châu là để mọi người đến ngắm mây. Đến rồi thì không chỉ thấy mây mà còn thấy nhiều thứ nữa, bản sắc văn hóa, tình người bên cạnh sự kì vĩ, khoáng đạt của thiên nhiên.
Chính thức khai mạc Lễ hội Trà Shan tuyết - Tinh hoa giữa ngàn mây lần thứ Nhất

Chính thức khai mạc Lễ hội Trà Shan tuyết - Tinh hoa giữa ngàn mây lần thứ Nhất

Media - Vàng Ni - Tào Đạt - 1 giờ trước
Tối 22/9, tại sân vận động trung tâm huyện Văn Chấn, tỉnh Yên Bái, Lễ hội Trà Shan tuyết - Tinh hoa giữa ngàn mây lần thứ Nhất, năm 2023 đã chính thức khai mạc. Sự kiện thu hút sự quan tâm của đông đảo du khách, đồng bào các dân tộc trong tỉnh.
Thủ tướng đề xuất 5 nhóm giải pháp trước những yếu tố khủng hoảng trên thế giới

Thủ tướng đề xuất 5 nhóm giải pháp trước những yếu tố khủng hoảng trên thế giới

Thời sự - PV - 5 giờ trước
Chiều 22/9 (theo giờ địa phương), tại Trụ sở Liên Hợp Quốc ở New York, Hoa Kỳ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã có bài phát biểu quan trọng tại Phiên thảo luận chung Cấp cao Đại hội đồng Liên Hợp Quốc khóa 78.
Thủ tướng Phạm Minh Chính gặp Tổng thống Burundi

Thủ tướng Phạm Minh Chính gặp Tổng thống Burundi

Thời sự - PV - 6 giờ trước
Nhân dịp tham dự Phiên thảo luận chung cấp cao Đại hội đồng Liên Hợp Quốc khóa 78 tại New York, Hoa Kỳ, chiều 22/9 (giờ địa phương), Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã gặp Tổng thống Burundi Evariste Ndayishimiye.
Thủ tướng chứng kiến việc thiết lập quan hệ kết nghĩa giữa TPHCM và New York

Thủ tướng chứng kiến việc thiết lập quan hệ kết nghĩa giữa TPHCM và New York

Thời sự - PV - 8 giờ trước
Sáng 22/9, theo giờ địa phương, tại New York, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã gặp Thị trưởng thành phố New York Eric Adams và chứng kiến Chủ tịch UBND TPHCM Phan Văn Mãi cùng Thị trưởng New York ký kết bản ghi nhớ thiết lập quan hệ kết nghĩa giữa hai thành phố.
Quảng Bình: Trao Dê giống hỗ trợ sinh kế cho đồng bào DTTS

Quảng Bình: Trao Dê giống hỗ trợ sinh kế cho đồng bào DTTS

Công tác Dân tộc - Khánh Ngân - 12 giờ trước
Ngày 22/9, Ủy ban MTTQ Việt Nam huyện Lệ Thủy (Quảng Bình) đã tổ chức trao 12 con dê giống sinh sản để hỗ trợ sinh kế cho 5 hộ gia đình người Bru-Vân Kiều ở bản Bạch Đàn, xã Lâm Thủy (Lệ Thủy, Quảng Bình).
Tin trong ngày - 22/9/2023

Tin trong ngày - 22/9/2023

Bản tin hôm nay, ngày 22/9, có những thông tin đáng chú ý sau: Giới thiệu sản phẩm OCOP gắn với văn hóa các tỉnh miền núi phía Bắc. Lễ hội trà Shan tuyết lớn nhất miền Bắc. Hủy hoại cây rừng bằng thuốc độc ở huyện Bác Ái (Ninh Thuận). Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ tiếp lãnh đạo các chính đảng tại Bangladesh

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ tiếp lãnh đạo các chính đảng tại Bangladesh

Thời sự - PV - 22:05, 22/09/2023
Trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Bangladesh, sáng 22/9, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ tiếp Chủ tịch Đảng Cộng sản Bangladesh (CPB) Shah Alam; Chủ tịch Đảng Công nhân, Chủ tịch Ủy ban Phúc lợi xã hội thuộc Quốc hội Bangladesh Rashed Khan Menon.
Có một “Bệnh viện” nghèo phương tiện nhưng giàu tình người ở miền biên viễn

Có một “Bệnh viện” nghèo phương tiện nhưng giàu tình người ở miền biên viễn

Sức khỏe - Tiêu Dao - 21:43, 22/09/2023
Không chỉ làm tốt công tác đảm bảo chủ quyền an ninh biên giới, hỗ trợ người dân phát triển kinh tế, cán bộ chiến sỹ và quân y Đồn Biên phòng A Vao (BĐBP Quảng Trị) còn đẩy mạnh công tác chăm sóc sức khỏe cho Nhân dân trên địa bàn và cả Nhân dân nước bạn Lào.
Cảnh báo sự lây lan của virus gây chết người Nipah

Cảnh báo sự lây lan của virus gây chết người Nipah

Sức khỏe - Khoa Trịnh - 21:31, 22/09/2023
Ấn Độ đang thực hiện các bước khẩn cấp để ngăn chặn sự lây truyền của virus Nipah hiếm gặp nhưng gây chết người lây từ dơi sang người. Nipah được Tổ chức Y tế Thế giới xác định là căn bệnh được ưu tiên cao với khả năng gây ra một đại dịch toàn cầu khác, khiến bất kỳ đợt bùng phát nào cũng trở thành một cuộc khủng hoảng sức khỏe cộng đồng.
“Sắc màu Trung thu xưa” tại phố cổ Hà Nội

“Sắc màu Trung thu xưa” tại phố cổ Hà Nội

Sắc màu 54 - Thanh Nguyên - 21:30, 22/09/2023
Ngày 22/9, tại Hà Nội, nhân dịp Tết Trung thu truyền thống, Ban quản lý phố cổ Hà Nội phối hợp với Trung tâm Lưu trữ quốc gia I - Cục Văn thư và Lưu trữ Nhà nước tổ chức trưng bày tài liệu và hiện vật với chủ đề “Sắc màu Trung thu xưa”.
Sơn La: Ra mắt mô hình

Sơn La: Ra mắt mô hình "Tổ truyền thông cộng đồng thay đổi khuôn mẫu giới trong việc nhà”

Xã hội - Mùi Len - 21:26, 22/09/2023
Vừa qua, Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) huyện Phù Yên, tỉnh Sơn La, phối hợp với Hội LHPN xã Tân Phong tổ chức Lễ ra mắt mô hình "Tổ truyền thông cộng đồng thay đổi khuôn mẫu giới trong việc nhà" tại bản Mùng.