Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Tìm giải pháp để phát huy hiệu quả chính sách dân tộc

PV - 14:27, 22/08/2018

Hệ thống chính sách đầu tư, phát triển vùng DTTS và miền núi hiện đã bao phủ hầu hết các lĩnh vực. Tuy nhiên, do thiếu tập trung, nhiều đầu mối quản lý nên chính sách dù nhiều vẫn chưa tạo sự bứt phá cho vùng DTTS và miền núi. Bởi vậy, nghiên cứu tích hợp chính sách dân tộc thành một Chương trình mục tiêu quốc gia là hết sức cần thiết.

Bài 1: Đằng sau những con số

Để thực hiện các chính sách đầu tư, hỗ trợ phát triển kinh tế-xã hội vùng DTTS và miền núi, hàng năm ngân sách Nhà nước đã chi số tiền không nhỏ. Nhưng do “rải mành mành” nên thực tế, các địa phương chỉ được bố trí nguồn lực nhỏ để thực hiện.

Nguồn lực lớn

Theo thống kê, vùng DTTS và miền núi nước ta đang được thụ hưởng 116 chính sách đầu tư, hỗ trợ phát triển kinh tế-xã hội. Trong bối cảnh còn rất khó khăn, nhiều nhiệm vụ phải thực hiện nhưng ngân sách vẫn ưu tiên để thực hiện chính sách dân tộc.

Tại phiên chất vấn ngày 13/8, trong khuôn khổ Phiên họp thứ 26 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng khẳng định, thời gian qua, ngân sách chi thường xuyên, chi sự nghiệp theo các chương trình hỗ trợ đồng bào DTTS cơ bản đáp ứng được yêu cầu. Chỉ tính riêng 2 năm 2017-2018, ngân sách đã bố trí khoảng 187 nghìn tỷ đồng để hỗ trợ đồng bào DTTS, trong đó, năm 2018, tổng chi cho chính sách vùng đồng bào DTTS ước khoảng 96 nghìn tỷ đồng.

Từ chính sách đầu tư, hỗ trợ, các địa phương vùng DTTS và miền núi đã có nhiều đổi thay. Trong ảnh: Xã miền núi Tân Trạch, huyện Bố Trạch, Quảng Bình Từ chính sách đầu tư, hỗ trợ, các địa phương vùng DTTS và miền núi đã có nhiều đổi thay.
Trong ảnh: Xã miền núi Tân Trạch, huyện Bố Trạch, Quảng Bình

Cùng trả lời tại phiên chất vấn về chi đầu tư cho đồng bào DTTS, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, thời gian qua, đã có rất nhiều chính sách, nguồn lực ưu tiên cho đồng bào DTTS. Giai đoạn 2011-2015 có 184 chính sách; giai đoạn 2016-2020, có 116 chính sách được quy định tại 170 văn bản. Đối với 3 Tây (Tây Bắc, Tây Nam bộ, Tây Nguyên), giai đoạn 2016-2020 đã bố trí đầu tư gần 200 nghìn tỷ đồng, vốn ODA là hơn 38 nghìn tỷ đồng, tăng 2,47 lần so với giai đoạn 2011-2015.

Sự ưu tiên nguồn lực đầu tư, hỗ trợ vùng DTTS và miền núi còn được thể hiện ngay trong phân bổ chi phí thường xuyên. Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng dẫn chứng, như định mức chi cho giáo dục tính theo dân số trong độ tuổi từ 1 đến 18 tuổi, vùng đô thị được phân bổ 2,148 triệu đồng/người/năm, vùng đồng bằng là 2,527 triệu đồng/người/năm, vùng núi, đồng bào dân tộc là 3,538 triệu đồng/người/năm, vùng cao, hải đảo là 5,034 triệu đồng/người/năm…

“Qua đó, có thể thấy, ngay trong phân bổ chi phí thường xuyên đã có sự ưu tiên đáng kể. Tổng chi thường xuyên phân bổ theo dân số liên quan đến đồng bào DTTS của năm 2017 khoảng 84.000 tỷ đồng, chiếm hơn 17% tổng chi thường xuyên ngân sách địa phương năm 2017”, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết.

Hiệu quả chưa cao

Trên phương diện tổng thể, những số liệu nêu trên thể hiện sự quan tâm của Chính phủ trong việc bố trí nguồn lực để thực hiện chính sách dân tộc. Nhưng vì nhiều nguyên nhân, hàng trăm nghìn tỷ đồng mỗi năm đầu tư vào vùng DTTS và miền núi vẫn như “muối bỏ biển”.

Như Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng đã chia sẻ, đồng bào chủ yếu ở các vùng có điều kiện tự nhiên rất khó khăn, đất sản xuất thiếu, cơ sở hạ tầng giao thông thiếu và yếu. Hơn nữa, do người dân ở không tập trung nên khi đầu tư hiệu quả không cao.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nêu ví dụ, chi phí đầu tư một dự án nước sạch cấp huyện khoảng 40-50 tỷ đồng nhưng chỉ phục vụ số dân rất ít. Tương tự là chi phí kéo điện đến thôn, bản, dù tốn kém nhưng chỉ phục vụ được rất ít người dân do họ sống phân tán. Hơn nữa, do đời sống chưa cao, người dân cũng dễ chịu tác động mạnh bởi thiên tai, dịch bệnh…, rất dễ trở lại tình trạng nghèo đói.

Một thực tế dễ nhận thấy là, nguồn lực đầu tư cho vùng DTTS và miền núi rất lớn nhưng lại phân tán để thực hiện 116 chính sách; bao gồm hỗ trợ trực tiếp, hỗ trợ gián tiếp, hỗ trợ về y tế, giáo dục, hỗ trợ về điều kiện sinh hoạt…. Trong đó có một số chính sách, dù không chồng chéo về địa bàn triển khai nhưng lại trùng lặp về nội dung thực hiện. Như hỗ trợ phát triển sản xuất có 4 chính sách, hỗ trợ nước sinh hoạt có 3 chương trình,…

Đó là chưa kể, nguồn lực đầu tư, hỗ trợ đang bị chia nhỏ cho các địa bàn thuộc vùng DTTS và miền núi. Giai đoạn 2016-2020, cả nước có 20.176 thôn ĐBKK, 1.935 xã khu vực III, 2.018 xã khu vực II và 1.313 xã khu vực I của 51 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có vùng DTTS và miền núi. Với phép tính đơn thuần, nếu lấy tổng chi trong 2 năm 2017-2018 để thực hiện chính sách dân tộc là 187 nghìn tỷ đồng chia cho tổng số thôn, xã ĐBKK thì con số thực hiện ở mỗi địa bàn là chẳng bao nhiêu.

Có thể thấy rõ điều này trong việc thực hiện Chương trình 135, dù tổng vốn của Chương trình rất lớn nhưng ở cơ sở thì chỉ được định mức 200 triệu đồng/thôn/năm, 1 tỷ đồng/xã/năm. Chính Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Đỗ Văn Chiến đã khẳng định, suất đầu tư cho xã, thôn 135 như vậy là quá thấp nên hiệu quả đầu tư chưa được như mong đợi.

Phải khẳng định, thực hiện chính sách dân tộc là quyết tâm của cả hệ thống chính trị, từ Trung ương đến địa phương. Nhưng chính sách phân tán, nguồn lực bị chia nhỏ nên đời sống của đại bộ phận người dân vùng DTTS và miền núi dù đã được nâng lên nhưng vẫn còn rất khó khăn. Tình trạng nghèo vẫn còn là “đặc sản” ở khu vực này khi thu nhập bình quân chỉ 7-8 triệu đồng/người/năm, so với bình quân cả nước chỉ bằng 1/5; hết năm 2017, trong hơn 1,6 triệu hộ nghèo cả nước thì có 864.931 hộ là người DTTS; nghĩa là cứ 2 hộ nghèo thì có 1 hộ nghèo là người DTTS.

Để nghèo không còn là “đặc sản” của vùng DTTS và miền núi, bên cạnh khuyến khích ý chí vươn lên của người dân thì việc xây dựng chính sách đầu tư, hỗ trợ phù hợp, hiệu quả là rất cần thiết. Một trong những định hướng khả thi là tích hợp các chính sách thành một Chương trình mục tiêu quốc gia. Báo Dân tộc và Phát triển sẽ phản ánh nội dung này trong số báo tiếp theo.

SỸ HÀO

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Vùng đồng bào DTTS Tây Ninh ngày càng khởi sắc

Vùng đồng bào DTTS Tây Ninh ngày càng khởi sắc

Những năm gần đây, được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước thông qua các chương trình, dự án, chính sách dân tộc, sự lãnh đạo, chỉ đạo tích cực của các cấp ủy Đảng, chính quyền và sự nỗ lực phấn đấu của Nhân dân, đời sống kinh tế - xã hội, văn hóa vùng đồng bào DTTS tỉnh Tây Ninh ngày càng khởi sắc.
Tin nổi bật trang chủ
Bất chấp quy định pháp luật, nhiều người dân vùng cao vẫn trồng cây thuốc phiện

Bất chấp quy định pháp luật, nhiều người dân vùng cao vẫn trồng cây thuốc phiện

Pháp luật - Minh Nhật - 14 giờ trước
Thời gian qua, lực lượng chức năng các tỉnh Lào Cai, Lai Châu, Hà Giang, Cao Bằng, Điện Biên, Sơn La....liên tục phát hiện nhiều trường hợp người dân trồng trái phép hàng chục nghìn cây thuốc phiện trên địa bàn. Có đối tượng còn bất chấp pháp luật ngang nhiên trồng cây thuốc phiện trong vườn nhà ở ngay khu phố thị.
Quảng Ngãi: Tập trung triển khai hiệu quả Chương trình MTQG 1719 làm động lực để phát triển vùng đồng bào DTTS và miền núi

Quảng Ngãi: Tập trung triển khai hiệu quả Chương trình MTQG 1719 làm động lực để phát triển vùng đồng bào DTTS và miền núi

Công tác Dân tộc - T.Nhân-H.Trường (Thực hiện) - 14 giờ trước
Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I từ 2021-2025 (Chương trình MTQG 1719) là một Chương trình ý nghĩa, là động lực để vùng đồng bào DTTS và miền núi phát triển đi lên. Trong thời gian qua, tỉnh Quảng Ngãi đã tích cực triển khai nhiều dự án, tiểu dự án từ Chương trình. Nhờ đó, diện mạo vùng miền núi có nhiều khởi sắc, đời sống của đồng bào có những thay đổi tích cực. Phóng viên Báo Dân tộc và Phát triển đã có cuộc trò chuyện với ông Hồ Ngọc Thịnh, Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Quảng Ngãi về việc triển khai Chương trình tại địa phương.
Ca sĩ dân tộc Nùng Sèn Hoàng Mỹ Lam và tình cảm đặc biệt với Điện Biên

Ca sĩ dân tộc Nùng Sèn Hoàng Mỹ Lam và tình cảm đặc biệt với Điện Biên

Giải trí - Minh Nhật - 14 giờ trước
Sèn Hoàng Mỹ Lam là cô gái dân tộc Nùng ở Lào Cai. Mỹ Lam từng đăng quang ngôi vị Quán quân dòng nhạc dân gian trong cuộc thi Sao Mai - Điểm hẹn 2017 và đoạt giải Quán quân của cuộc thi Người hát tình ca năm 2018.
Hà Nội: Yêu cầu 40 doanh nghiệp trông giữ xe phải áp dụng công nghệ, không sử dụng tiền mặt

Hà Nội: Yêu cầu 40 doanh nghiệp trông giữ xe phải áp dụng công nghệ, không sử dụng tiền mặt

Xã hội - Minh Nhật - 14 giờ trước
Sở Giao thông Vận tải (GTVT) Hà Nội vừa có văn bản yêu cầu 40 doanh nghiệp trông xe trên địa bàn thành phố báo cáo về kế hoạch thực hiện công nghệ trong việc thu phí đỗ xe trước ngày 30/3.
Tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người

Tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người

Sức khỏe - Thúy Hồng - 14 giờ trước
Ngày 27/3, tại Hà Nội, Bộ Y tế phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức “Hội nghị trực tuyến liên ngành tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người năm 2024”, với sự tham gia của đại diện Lãnh đạo các cơ quan Trung ương, Lãnh đạo UBND các tỉnh, thành phố và Lãnh đạo các đơn vị của ngành Y tế và ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tại Trung ương và địa phương.
Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Thực hiện Tiểu dự án 2, Dự án 3, thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: Từ năm 2021 đến năm 2025 (gọi tắt là Chương trình MTQG 1719), huyện Đăk Tô, tỉnh Kon Tum đã hỗ trợ và triển khai xây dựng nhiều mô hình liên kết sản xuất nông nghiệp. Qua đó, giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy, biết áp dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao năng suất cây trồng và có nguồn thu nhập ổn định.
Giao xe cho con chưa đủ tuổi gây tai nạn, người mẹ lãnh án 24 tháng tù treo

Giao xe cho con chưa đủ tuổi gây tai nạn, người mẹ lãnh án 24 tháng tù treo

Pháp luật - Ngọc Thu - 14 giờ trước
Ngày 27/3, Hội đồng xét xử Tòa án nhân dân huyện Chư Prông, tỉnh Gia Lai mở phiên tòa xét xử lưu động, đồng thời tuyên phạt bị cáo Rơ Mah Pil (38 tuổi, xã Ia Lâu) 24 tháng tù treo về tội “Giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ”.
Nắng hạn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp ở Lâm Đồng

Nắng hạn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp ở Lâm Đồng

Kinh tế - Minh Thu - 14 giờ trước
Theo thống kê từ ngành nông nghiệp tỉnh Lâm Đồng, trong 3 tháng đầu năm 2024, lượng mưa trung bình trên địa bàn toàn tỉnh đạt thấp, chỉ bằng khoảng 20% so với cùng kỳ năm trước. Cùng với đó, số ngày nắng nóng tiếp tục tăng, biên độ nhiệt thay đổi giữa ngày và đêm lớn. Mực nước trên các sông suối đang giảm dần, nhất là các suối nhỏ đang giảm mạnh. Gây khó khăn cho tưới tiêu và sản xuất nông nghiệp.
Hai Nghệ nhân Nhân dân tiêu biểu của đồng bào Khmer tỉnh Sóc Trăng

Hai Nghệ nhân Nhân dân tiêu biểu của đồng bào Khmer tỉnh Sóc Trăng

Sắc màu 54 - Nguyệt Anh - 14 giờ trước
Sóc Trăng là tỉnh tập trung khá đông đồng bào Khmer sinh sống (tỷ lệ trên 30%). Đồng bào Khmer trên địa bàn tỉnh có đời sống văn hóa tinh thần phong phú, giàu bản sắc, được truyền nối qua nhiều thế hệ. Trong cộng đồng có những hạt nhân ưu tú đã và đang miệt mài, cần mẫn đóng góp tâm sức để làm giàu cho kho tàng di sản văn hóa dân tộc, tiêu biểu như hai Nghệ nhân Nhân dân Châu Ôn và Lý Lết.
Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Media - Ngọc Chí - 15 giờ trước
Thực hiện Tiểu dự án 2, Dự án 3, thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: Từ năm 2021 đến năm 2025 (gọi tắt là Chương trình MTQG 1719), huyện Đăk Tô, tỉnh Kon Tum đã hỗ trợ và triển khai xây dựng nhiều mô hình liên kết sản xuất nông nghiệp. Qua đó, giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy, biết áp dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao năng suất cây trồng và có nguồn thu nhập ổn định.
Trà Bồng (Quảng Ngãi): Trao sinh kế, chỉ cách thoát nghèo cho người dân

Trà Bồng (Quảng Ngãi): Trao sinh kế, chỉ cách thoát nghèo cho người dân

Công tác Dân tộc - T.Nhân - 15 giờ trước
Không chỉ hỗ trợ cây, con giống để người dân nghèo có tư liệu sản xuất, huyện Trà Bồng (Quảng Ngãi) còn phân công cơ quan, đơn vị giúp đỡ hộ nghèo, hộ cận nghèo tại các xã có tỷ lệ hộ nghèo trên 30%. Đây là giải pháp nhằm huy động mọi nguồn lực giúp người dân vươn lên thoát nghèo bền vững của huyện Trà Bồng giai đoạn 2022 – 2025.