Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Tiếng chiêng Mường trên cao nguyên Đăk Lăk

PV - 15:02, 13/04/2018

Xa quê, lập nghiệp trên vùng đất mới hơn nửa thế kỷ, nhưng cộng đồng người Mường ở xã Hòa Thắng, TP. Buôn Ma Thuột (Đăk Lăk) vẫn lưu giữ nhiều bản sắc phong tục, tập quán, lễ nghi truyền thống của tổ tiên. Nổi bật là các thế hệ phụ nữ Mường nỗ lực bảo tồn để tiếng chiêng Mường mãi ngân vang.

Đồng bào dân tộc Mường ở xã Hòa Thắng sống tập trung ở ba thôn 1,2,3 với hơn 1.000 hộ, chủ yếu từ tỉnh Hòa Bình di cư từ những năm 50 của thế kỷ trước. Dù xa quê, nhưng người Mường luôn ý thức việc giữ gìn những giá trị truyền thống của dân tộc, như việc xây dựng nhà cộng đồng để làm nơi hội họp, sinh hoạt văn hóa, bảo tồn phát huy giá trị văn hóa cồng chiêng, nghề dệt thổ cẩm, đan lát…

Bà Nguyễn Thị Hòa (ngoài cùng bên trái) cùng Đội chiêng thôn 1, xã Hòa Thắng. Bà Nguyễn Thị Hòa (ngoài cùng bên trái) cùng Đội chiêng thôn 1, xã Hòa Thắng.

 

Bà Nguyễn Thị Hằng, Đội trưởng đội chiêng thôn 3 cho biết: Khi mới vào đây, người Mường không có chiêng để đánh mà phải đi mượn trong các buôn làng đồng bào dân tộc tại chỗ. Chiêng Mường có núm nên mỗi lần mượn cũng mất nhiều thời gian và phải có nghệ nhân thẩm âm, tiếng chiêng phù hợp với chiêng Mường thì mới mượn. 5 năm trước, sau khi các nghệ nhân biết đánh chiêng thành lập đội, xã đầu tư mua cho một bộ để bà con thôn 1 và thôn 3 dùng chung.

Bộ chiêng của người Mường có 12 chiếc, gồm 4 chiếc chiêng sầm, 1 chiêng giàn to nhất thường có âm thanh khác hẳn; còn chiêng đôi, chiêng bè và chiêng hỏi-đáp âm phát ra giống nhau. Nếu như chiêng của đồng bào các dân tộc Tây Nguyên chủ yếu là nam giới đánh, thì chiêng Mường lại chủ yếu là nữ. Bởi vậy, chị em dân tộc Mường ở Hòa Thắng luôn ý thức phải gìn giữ, để tiếng chiêng Mường ngân vang trên quê hương mới. Theo đó, mỗi dịp lễ hội, ngày nghỉ cuối tuần chị em lại cùng nhau sinh hoạt văn nghệ, truyền cho nhau các bài chiêng, cách dệt thổ cẩm.

Trước đây, chỉ có vài nghệ nhân biết đánh chiêng, nay nhiều chị em đã học thành thạo nhiều bài chiêng truyền thống. Hiện nay, xã Hòa Thắng có 2 đội chiêng Mường hơn 30 phụ nữ tham gia. Điều phấn khởi nhất là, trong các đội chiêng có nhiều thế hệ tham gia. Em Lê Ngọc Phương Trinh, Đội chiêng thôn 3 chia sẻ: Trước đây, bà ngoại em tham gia cùng đội chiêng của làng. Nay, bà đã già, mẹ em thay bà góp mặt trong đội chiêng đón khách. Em được bà và mẹ truyền dạy nhiều kỹ năng nên cũng được tham gia diễn tấu chiêng cùng mẹ và các bậc cao niên trong làng.

Nguyễn Thị Hòa, Đội trưởng đội chiêng thôn 1 cho biết: Những năm gần đây, đời sống kinh tế của cộng đồng người Mường ở đây ổn định. Bà con có thời gian chăm lo hơn về hoạt động văn hóa, tinh thần nên dù bận rộn với công việc gia đình, nhưng hầu như phụ nữ Mường ít khi bỏ sinh hoạt văn hóa cộng đồng.

Đội chiêng Mường thôn 1 hiện có 20 người, người lớn tuổi nhất 63 tuổi, nhỏ nhất 14 tuổi. Em Tố Như, thành viên nhỏ tuổi nhất Đội chiêng Mường thôn 1 chia sẻ: “Từ nhỏ em đã được bà và mẹ truyền nhiệt huyết đam mê cồng chiêng, em mong rằng, thế hệ trẻ như em sẽ còn nhiều người theo học và biết đánh chiêng để phát huy giá trị truyền thống của dân tộc trên quê hương Đăk Lăk”.

Không chỉ sinh hoạt tại địa phương, hai đội chiêng Mường ở Hòa Thắng còn tham gia giao lưu, diễn tấu cồng chiêng trong các chương trình nghệ thuật quần chúng cùng các buôn làng khác trên địa bàn tỉnh. Trong Ngày hội Văn hóa-Thể thao các dân tộc TP.-- Buôn Ma Thuột tổ chức đầu tháng 3 vừa qua, 2 đội chiêng Mường đều tham gia và đạt thành tích cao.

Theo bà Nguyễn Thị Loan, Chủ tịch UBND xã Hòa Thắng, chính quyền địa phương rất quan tâm, hỗ trợ, tạo điều kiện để cộng đồng người Mường phát huy các giá trị văn hóa, lễ hội truyền thống, tổ chức lớp dạy chiêng Mường làm đa dạng các hoạt động văn hóa, văn nghệ các DTTS ở địa phương.

LÊ HƯỜNG

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Thổ cẩm kể chuyện bản làng

Thổ cẩm kể chuyện bản làng

Nghề thêu thổ cẩm của người Dao Thanh Y ở Quảng Ninh không chỉ là di sản văn hóa truyền thống mà còn đang mở ra hướng đi mới cho phát triển du lịch cộng đồng. Từ những bản làng như Bằng Cả (TP Hạ Long) đến Khe Sú (TP Uông Bí), nghề thêu đang từng bước hồi sinh, trở thành sản phẩm văn hóa, du lịch mang dấu ấn riêng của vùng cao.
Tin nổi bật trang chủ
Quả ngọt trên những vùng đất đồi núi xứ Thanh

Quả ngọt trên những vùng đất đồi núi xứ Thanh

Kinh tế - Thu Thảo - 4 giờ trước
“Biến đất cằn thành quả ngọt” – không chỉ là một quá trình khai thác thế mạnh phát triển trong nông nghiệp, mà còn là câu chuyện về tinh thần cần cù lao động bền bỉ, sáng tạo của người nông dân ở nhiều vùng đất đồi núi xứ Thanh...
Giữ gìn văn hóa DTTS vùng Tây Bắc trong hội nhập quốc tế

Giữ gìn văn hóa DTTS vùng Tây Bắc trong hội nhập quốc tế

Sắc màu 54 - Nguyễn Vũ Điền - 5 giờ trước
Tây Bắc là vùng đất lưu giữ kho tàng văn hóa đặc sắc của hơn 30 DTTS, tiêu biểu như: Thái, Mông, Mường, Dao, Khơ Mú, Hà Nhì, La Ha, Lự, Kháng, Phù Lá, Cống… Trong bối cảnh hội nhập quốc tế, việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống nơi đây không chỉ góp phần giữ gìn bản sắc dân tộc, mà còn trở thành nguồn lực quan trọng cho phát triển bền vững.
Nỗi lòng của nghệ nhân say mê thanh âm tre nứa

Nỗi lòng của nghệ nhân say mê thanh âm tre nứa

Sắc màu 54 - Lê Hường - 5 giờ trước
Hơn 30 năm qua, nghệ nhân Y Krang Tơr ở buôn Tlông, xã Đắk Phơi, huyện Lắk, tỉnh Đắk Lắk đã chế tác hàng trăm nhạc cụ dân tộc bằng tre nứa. Ông cũng dành tâm huyết tìm kiếm người kế tục để tiếng đàn, tiếng chiêng không bị lãng quên trong nhịp sống hiện đại.
Nồng nàn mỳ Quảng

Nồng nàn mỳ Quảng

Ẩm thực - Tiêu Dao - 5 giờ trước
Từ loại bánh tráng trên nồi nước nóng rồi được cắt sợi, từ những thức món không tên, người xứ Quảng đã gọi món ăn của mình là “mỳ Quảng”. Cái tên tưởng như đơn giản ấy lại ẩn chứa cả một tầng sâu văn hóa, lịch sử, bí quyết ẩm thực và tâm thức xứ Quảng.
Nghệ thuật vẽ sáp ong trên vải của đồng bào dân tộc Mông

Nghệ thuật vẽ sáp ong trên vải của đồng bào dân tộc Mông

Sắc màu 54 - PV - 5 giờ trước
Đối với phụ nữ dân tộc Mông, vẽ hoa văn trên vải lanh bằng sáp ong là một nghề thủ công truyền thống từ lâu đời và được giữ gìn, phát huy qua nhiều thế hệ như một “báu vật” để tạo dấu ấn, sự khác biệt cũng như nhận dạng văn hóa truyền thống của đồng bào Mông.
Độc đáo chùa mảnh sành ở TP. Hồ Chí Minh

Độc đáo chùa mảnh sành ở TP. Hồ Chí Minh

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin hôm nay ngày 11/6, có những thông tin đáng chú ý sau: Ruộng bậc thang Y Tý mùa đổ ải. Độc đáo chùa mảnh sành ở TP. Hồ Chí Minh . Tết mùa mưa đặc sắc của dân tộc Hà Nhì. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Tìm “điểm tựa” cho những nghệ nhân “giữ lửa” di sản

Tìm “điểm tựa” cho những nghệ nhân “giữ lửa” di sản

Tìm trong di sản - Mỹ Dung - 5 giờ trước
Trong dòng chảy văn hóa phong phú và đa dạng của tỉnh Quảng Ninh, các nghệ nhân dân gian chính là những “ngọn lửa sống” lặng thầm gìn giữ, bảo tồn và lan tỏa giá trị truyền thống. Họ không chỉ là người nắm giữ tinh hoa văn hóa dân tộc, mà còn là “cầu nối” giữa quá khứ và hiện tại, góp phần định hình bản sắc cộng đồng trong bối cảnh hội nhập sâu rộng.
Thổ cẩm kể chuyện bản làng

Thổ cẩm kể chuyện bản làng

Sắc màu 54 - Mỹ Dung - 5 giờ trước
Nghề thêu thổ cẩm của người Dao Thanh Y ở Quảng Ninh không chỉ là di sản văn hóa truyền thống mà còn đang mở ra hướng đi mới cho phát triển du lịch cộng đồng. Từ những bản làng như Bằng Cả (TP Hạ Long) đến Khe Sú (TP Uông Bí), nghề thêu đang từng bước hồi sinh, trở thành sản phẩm văn hóa, du lịch mang dấu ấn riêng của vùng cao.
Lãnh đạo Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương thăm, chúc mừng Báo Dân tộc và Phát triển

Lãnh đạo Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương thăm, chúc mừng Báo Dân tộc và Phát triển

Thời sự - Minh Thu - 5 giờ trước
Nhân dịp Kỷ niệm 100 Năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025), ngày 17/6, ông Phan Xuân Thủy, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương đã đến thăm, chúc mừng Báo Dân tộc và Phát triển.
Sứ mệnh người làm báo - Từ sứ giả truyền thông đến những nhịp cầu nhân ái

Sứ mệnh người làm báo - Từ sứ giả truyền thông đến những nhịp cầu nhân ái

Công tác Dân tộc - Vàng Ni - 5 giờ trước
Trong không khí trang trọng và tự hào của cả nước kỷ niệm 100 năm ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025), lòng tôi lại bồi hồi nhớ về hành trình đã qua, về những con chữ, những chuyến đi và về sứ mệnh thiêng liêng mà nghề báo đã trao cho mình. Với tôi, làm báo không chỉ là đưa tin - là sứ giả truyền thông mà còn là hành trình của trái tim, là gánh trên vai trách nhiệm với cộng đồng.
Chi bộ Báo Dân tộc và Phát triển: Quyết tâm xây dựng tập thể đoàn kết vững mạnh, hòa nhập để phát triển

Chi bộ Báo Dân tộc và Phát triển: Quyết tâm xây dựng tập thể đoàn kết vững mạnh, hòa nhập để phát triển

Tin tức - Thúy Hồng - 5 giờ trước
Ngày 16/6, Chi bộ Báo Dân tộc và Phát triển đã long trọng tổ chức Đại hội Chi bộ nhiệm kỳ 2025 - 2030. Ủy viên Ban Thường vụ Đảng ủy, Thứ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Y Thông dự và chỉ đạo Đại hội.