Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Thi khoa học kỹ thuật cấp quốc gia: Đích đến không chỉ là giải thưởng

Hồng Phúc - 15:55, 20/05/2021

Cuộc thi khoa học kỹ thuật cấp quốc gia bắt đầu được Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) tổ chức từ năm 2011. Đến nay, qua 9 lần tổ chức, cuộc thi đã trở thành sân chơi bổ ích của học sinh. Thế nhưng, những lùm xùm xung quanh cuộc thi đã khiến dư luận xã hội không khỏi băn khoăn.


Các gian hàng giới thiệu dự án của học sinh tham dự cuộc thi Khoa học kỹ thuật
Các gian hàng giới thiệu dự án của học sinh tham dự cuộc thi Khoa học kỹ thuật

Khơi dậy niềm đam mê sáng tạo

Với niềm đam mê về thực vật, hai học sinh Trang Sĩ Thái và Nguyễn Trần Thanh Ngân, lớp 11B, Trường Trung học phổ thông Lý Tự Trọng (TP. Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa) đã sáng tạo ra phần mềm nhận diện và cung cấp thông tin khoa học của thực vật, tên tiếng Anh là The Plantae. Sản phẩm này đoạt giải Ba trong cuộc thi khoa học kỹ thuật cấp quốc gia, do Bộ GD&ĐT tổ chức tại tỉnh Thừa Thiên Huế vào tháng 3/2021. 

Hiện nay, The Plantae trên Android đã đạt hơn 4.000 người cài đặt và sử dụng. Phần mềm hỗ trợ người dùng nhận biết hơn 12.000 loài dược thảo, thực vật và cung cấp thêm nhiều thông tin cho người dùng về loài thực vật đó như: tìm kiếm tên thực vật, tìm kiếm hướng dẫn chữa một số loại bệnh...góp phần hỗ trợ người dùng sử dụng tiện dụng và hữu ích hơn.

Đây chỉ là 1 trong số những dự án mang tính chất ứng dụng thực tế rất cao bước ra khỏi cuộc thi khoa học kỹ thuật cấp quốc gia. Các dự án tham gia cuộc thi thể hiện sự quan tâm khá đa dạng trong nhiều lĩnh vực đời sống, xã hội của học sinh, thể hiện sự trăn trở, trách nhiệm của học sinh trước những vấn đề của đời sống, xã hội.

Có thể thấy, cuộc thi như một sân chơi khuyến khích học sinh phổ thông nghiên cứu khoa học, tiếp tục khơi dậy niềm đam mê sáng tạo cho các em. Đồng thời, đẩy mạnh đổi mới cách dạy, cách học; thực hiện tinh thần đổi mới chương trình giáo dục phổ thông ngay từ chương trình hiện hành, hướng tới phát triển, phẩm chất năng lực cho học sinh…

Còn đó nhiều băn khoăn

Bên cạnh hiệu quả tích cực của cuộc thi, cũng đã xuất hiện những băn khoăn khi một sân chơi đang có dấu hiệu đi quá xa. Năm học 2020 – 2021, có 91 dự án đoạt giải trong Cuộc thi khoa học kỹ thuật cấp quốc gia dành cho học sinh trung học. Dự án “Giường bệnh thông minh hỗ trợ cho người mất chức năng vận động tay chân sử dụng tại nhà” của học sinh Trường THPT Hoa Lư A, tỉnh Ninh Bình đạt giải Nhất.

Đáng nói, đề tài tương tự: “Giường I.o.T hỗ trợ người mất khả năng vận động tay chân” của em Cao Nguyễn Hùng và Nguyễn Đình Nhật (học sinh lớp 12A và 12G Trường THPT Hoa Lư A, Ninh Bình) đã giành giải Nhất khoa học kỹ thuật tỉnh Ninh Bình năm 2019.

Một số dự án được đặt câu hỏi, có quá sức với học sinh cấp III, như đề tài "Nghiên cứu phân lập các hợp chất ức chế tăng sinh tế bào cơ trơn động mạch chủ và hoạt hóa eNOS trên tế bào ECV304 từ một số loài làm thuốc thuộc chi Polygonum L. định hướng phòng và điều trị xơ vữa động mạch" của nhóm học sinh ở Hải Phòng. 

Thế nhưng, khi mà việc giảng dạy các môn sinh học, hóa học trong trường phổ thông còn nặng tính lý thuyết, chuyện nghiên cứu những vấn đề lớn như vậy, theo một số giáo viên là khó thể xảy ra.

Đây cũng không phải lần đầu cuộc thi này vướng phải những nghi vấn, trước đó vào năm 2019, sau khi cuộc thi kết thúc 5/15 giải nhất, 10 giải nhì và 4 giải ba có giải pháp, kết quả trùng lặp với các sản phẩm, nghiên cứu trước, không có sự cải tiến, đột phá riêng (thể hiện rất rõ trên poster). Các giải này cũng bị phụ huynh yêu cầu Bộ GD&ĐT vào cuộc thẩm định lại.

Cuộc thi khoa học kỹ thuật cấp quốc gia dành cho học sinh trung học được tổ chức hàng năm nhằm phát triển phong trào, khuyến khích học sinh trung học nghiên cứu khoa học, sáng tạo kỹ thuật, công nghệ (Trong ảnh: Dự án “Mô hình máy điều khiển tự động thu gom nông sản trên sân phơi” của hai học sinh tỉnh Ninh Thuận đạt giải Nhất năm 2019)
Cuộc thi khoa học kỹ thuật cấp quốc gia dành cho học sinh trung học được tổ chức hàng năm nhằm phát triển phong trào, khuyến khích học sinh trung học nghiên cứu khoa học, sáng tạo kỹ thuật, công nghệ (Trong ảnh: Dự án “Mô hình máy điều khiển tự động thu gom nông sản trên sân phơi” của hai học sinh tỉnh Ninh Thuận đạt giải Nhất năm 2019)

Cần tôn trọng ý nghĩa tốt đẹp của cuộc thi

Thực tế, một số trường, giáo viên và cả phụ huynh học sinh đã đổ nhiều công sức, tiền bạc vào cuộc thi này. Đặc biệt, Quy chế tuyển sinh trình độ đại học, cao đẳng sư phạm cũng có quy định học sinh trung học phổ thông đoạt giải Nhất, Nhì, Ba của cuộc thi này được tuyển thẳng vào các trường đại học, cao đẳng. 

Nhưng nếu tác phẩm của học sinh, nhưng thực sự đứng sau là một ê kíp, chạy theo thành tích... thì ý nghĩa tốt đẹp của cuộc thi ban đầu đã không còn.

Ông Lê Văn Vỵ, nguyên Giám đốc Trung tâm giáo dục thường xuyên huyện Hương Sơn, Hà Tĩnh cho rằng, nhiều đề tài, dự án không có khả năng ứng dụng, sản xuất ra thị trường. Học sinh trung học chưa đủ độ chín về kiến thức, kỹ năng nghiên cứu, sáng tạo, không có điều kiện và thời gian sáng tạo, nghiên cứu khoa học kĩ thuật một cách bài bản, chuyên nghiệp. Vì vậy, cuộc thi tất yếu sẽ sinh ra đối phó, “luồn lách” và đủ hình thức khác nhau để có sản phẩm, có giải.

Nếu kết quả cuộc thi không thực chất có thể tạo ra sự thiếu công bằng đối với các thí sinh khác, tước đi cơ hội của những người xứng đáng. Nếu thành tích ảo, thiếu trung thực trong các cuộc thi năng khiếu, sẽ ảnh hưởng cả phần tâm lý và tác động đến sự phát triển nhân cách của các em chứ không chỉ dừng lại ở giải thưởng và quyền lợi.

Chuyên gia giáo dục-TS. Nguyễn Thành Nam, giảng viên Học viện Kỹ thuật Quân sự cho rằng, để nâng cao chất lượng giải thưởng và có được niềm tin của công chúng, đơn vị tổ chức cần minh bạch hóa quá trình xét giải. Thay vì đánh giá kết quả cuối cùng, ban tổ chức cần kiểm soát kỹ hơn quá trình thực hiện nghiên cứu; đặc biệt là vai trò, mức độ tham gia, nhiệm vụ cụ thể của học sinh. Đã đến lúc chúng ta phải có một cái nhìn công bằng,minh bạch cho một sân chơi giáo dục. Bởi đích đến của cuộc thi khoa học kỹ thuật không chỉ là giải thưởng?

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Thí sinh đăng ký dự thi tốt nghiệp THPT năm 2024 từ ngày 2/5

Thí sinh đăng ký dự thi tốt nghiệp THPT năm 2024 từ ngày 2/5

Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành hướng dẫn tổ chức Kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2024, trong đó, những thí sinh đang học lớp 12 năm học 2023 - 2024 sẽ chính thức đăng ký dự thi từ 2/5 đến 17 giờ ngày 10/5 theo hình thức trực tuyến.
Tin nổi bật trang chủ
Bất chấp quy định pháp luật, nhiều người dân vùng cao vẫn trồng cây thuốc phiện

Bất chấp quy định pháp luật, nhiều người dân vùng cao vẫn trồng cây thuốc phiện

Pháp luật - Minh Nhật - 08:42, 28/03/2024
Thời gian qua, lực lượng chức năng các tỉnh Lào Cai, Lai Châu, Hà Giang, Cao Bằng, Điện Biên, Sơn La....liên tục phát hiện nhiều trường hợp người dân trồng trái phép hàng chục nghìn cây thuốc phiện trên địa bàn. Có đối tượng còn bất chấp pháp luật ngang nhiên trồng cây thuốc phiện trong vườn nhà ở ngay khu phố thị.
Quảng Ngãi: Tập trung triển khai hiệu quả Chương trình MTQG 1719 làm động lực để phát triển vùng đồng bào DTTS và miền núi

Quảng Ngãi: Tập trung triển khai hiệu quả Chương trình MTQG 1719 làm động lực để phát triển vùng đồng bào DTTS và miền núi

Công tác Dân tộc - T.Nhân-H.Trường (Thực hiện) - 08:37, 28/03/2024
Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I từ 2021-2025 (Chương trình MTQG 1719) là một Chương trình ý nghĩa, là động lực để vùng đồng bào DTTS và miền núi phát triển đi lên. Trong thời gian qua, tỉnh Quảng Ngãi đã tích cực triển khai nhiều dự án, tiểu dự án từ Chương trình. Nhờ đó, diện mạo vùng miền núi có nhiều khởi sắc, đời sống của đồng bào có những thay đổi tích cực. Phóng viên Báo Dân tộc và Phát triển đã có cuộc trò chuyện với ông Hồ Ngọc Thịnh, Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Quảng Ngãi về việc triển khai Chương trình tại địa phương.
Ca sĩ dân tộc Nùng Sèn Hoàng Mỹ Lam và tình cảm đặc biệt với Điện Biên

Ca sĩ dân tộc Nùng Sèn Hoàng Mỹ Lam và tình cảm đặc biệt với Điện Biên

Giải trí - Minh Nhật - 08:33, 28/03/2024
Sèn Hoàng Mỹ Lam là cô gái dân tộc Nùng ở Lào Cai. Mỹ Lam từng đăng quang ngôi vị Quán quân dòng nhạc dân gian trong cuộc thi Sao Mai - Điểm hẹn 2017 và đoạt giải Quán quân của cuộc thi Người hát tình ca năm 2018.
Hà Nội: Yêu cầu 40 doanh nghiệp trông giữ xe phải áp dụng công nghệ, không sử dụng tiền mặt

Hà Nội: Yêu cầu 40 doanh nghiệp trông giữ xe phải áp dụng công nghệ, không sử dụng tiền mặt

Xã hội - Minh Nhật - 08:25, 28/03/2024
Sở Giao thông Vận tải (GTVT) Hà Nội vừa có văn bản yêu cầu 40 doanh nghiệp trông xe trên địa bàn thành phố báo cáo về kế hoạch thực hiện công nghệ trong việc thu phí đỗ xe trước ngày 30/3.
Tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người

Tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người

Sức khỏe - Thúy Hồng - 08:24, 28/03/2024
Ngày 27/3, tại Hà Nội, Bộ Y tế phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức “Hội nghị trực tuyến liên ngành tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người năm 2024”, với sự tham gia của đại diện Lãnh đạo các cơ quan Trung ương, Lãnh đạo UBND các tỉnh, thành phố và Lãnh đạo các đơn vị của ngành Y tế và ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tại Trung ương và địa phương.
Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Thực hiện Tiểu dự án 2, Dự án 3, thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: Từ năm 2021 đến năm 2025 (gọi tắt là Chương trình MTQG 1719), huyện Đăk Tô, tỉnh Kon Tum đã hỗ trợ và triển khai xây dựng nhiều mô hình liên kết sản xuất nông nghiệp. Qua đó, giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy, biết áp dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao năng suất cây trồng và có nguồn thu nhập ổn định.
Giao xe cho con chưa đủ tuổi gây tai nạn, người mẹ lãnh án 24 tháng tù treo

Giao xe cho con chưa đủ tuổi gây tai nạn, người mẹ lãnh án 24 tháng tù treo

Pháp luật - Ngọc Thu - 08:20, 28/03/2024
Ngày 27/3, Hội đồng xét xử Tòa án nhân dân huyện Chư Prông, tỉnh Gia Lai mở phiên tòa xét xử lưu động, đồng thời tuyên phạt bị cáo Rơ Mah Pil (38 tuổi, xã Ia Lâu) 24 tháng tù treo về tội “Giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ”.
Nắng hạn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp ở Lâm Đồng

Nắng hạn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp ở Lâm Đồng

Kinh tế - Minh Thu - 08:17, 28/03/2024
Theo thống kê từ ngành nông nghiệp tỉnh Lâm Đồng, trong 3 tháng đầu năm 2024, lượng mưa trung bình trên địa bàn toàn tỉnh đạt thấp, chỉ bằng khoảng 20% so với cùng kỳ năm trước. Cùng với đó, số ngày nắng nóng tiếp tục tăng, biên độ nhiệt thay đổi giữa ngày và đêm lớn. Mực nước trên các sông suối đang giảm dần, nhất là các suối nhỏ đang giảm mạnh. Gây khó khăn cho tưới tiêu và sản xuất nông nghiệp.
Hai Nghệ nhân Nhân dân tiêu biểu của đồng bào Khmer tỉnh Sóc Trăng

Hai Nghệ nhân Nhân dân tiêu biểu của đồng bào Khmer tỉnh Sóc Trăng

Sắc màu 54 - Nguyệt Anh - 08:05, 28/03/2024
Sóc Trăng là tỉnh tập trung khá đông đồng bào Khmer sinh sống (tỷ lệ trên 30%). Đồng bào Khmer trên địa bàn tỉnh có đời sống văn hóa tinh thần phong phú, giàu bản sắc, được truyền nối qua nhiều thế hệ. Trong cộng đồng có những hạt nhân ưu tú đã và đang miệt mài, cần mẫn đóng góp tâm sức để làm giàu cho kho tàng di sản văn hóa dân tộc, tiêu biểu như hai Nghệ nhân Nhân dân Châu Ôn và Lý Lết.
Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Media - Ngọc Chí - 07:53, 28/03/2024
Thực hiện Tiểu dự án 2, Dự án 3, thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: Từ năm 2021 đến năm 2025 (gọi tắt là Chương trình MTQG 1719), huyện Đăk Tô, tỉnh Kon Tum đã hỗ trợ và triển khai xây dựng nhiều mô hình liên kết sản xuất nông nghiệp. Qua đó, giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy, biết áp dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao năng suất cây trồng và có nguồn thu nhập ổn định.
Trà Bồng (Quảng Ngãi): Trao sinh kế, chỉ cách thoát nghèo cho người dân

Trà Bồng (Quảng Ngãi): Trao sinh kế, chỉ cách thoát nghèo cho người dân

Công tác Dân tộc - T.Nhân - 07:34, 28/03/2024
Không chỉ hỗ trợ cây, con giống để người dân nghèo có tư liệu sản xuất, huyện Trà Bồng (Quảng Ngãi) còn phân công cơ quan, đơn vị giúp đỡ hộ nghèo, hộ cận nghèo tại các xã có tỷ lệ hộ nghèo trên 30%. Đây là giải pháp nhằm huy động mọi nguồn lực giúp người dân vươn lên thoát nghèo bền vững của huyện Trà Bồng giai đoạn 2022 – 2025.